Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Brussel (stad)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Zie het artikel Brussel (kwiki) voor een korte beschrijving over dit onderwerp

Brussel
Bruxelles
Stad in België
Wapen van Brussel
(Details)
Brussel (stad)
Brussel (stad)
Geografie
Gewest Brussel
Arrondissement Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
32,61 km² (2009)
14,7%
18,4%
66,9%
Coördinaten 50° 51' NB, 4° 21' OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
157.673 (01/01/2010)
50,38%
49,62%
4.835 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0–17 jaar
18–64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2008)
22,71%
64,80%
12,48%
Buitenlanders 29,60% (01/01/2008)
Politiek en bestuur
Burgemeester Yvan Mayeur (PS)
Bestuur PS - sp.a, MR - Open Vld
Zetels
PS - sp.a
cdH - CD&V
MR - Open Vld
Ecolo - Groen
FDF
N-VA
49
18
10
10
7
3
1
Economie
Gemiddeld inkomen 11.237 euro/inw. (2007)
Werkloosheidsgraad 24,13% (jan. 2009)
Overige informatie
Postcode
1000
1020
1120
1130
Deelgemeente
Brussel
Laken
Neder-Over-Heembeek
Haren
Zonenummer 02
NIS-code 21004
Politiezone Brussel Hoofdstad Elsene
Website www.brussel.be
Detailkaart
ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Portaal  Portaalicoon   België
Brussel
rel=nofollow
rel=nofollow

Brussel (Frans: Bruxelles; Duits: Brüssel) is de hoofdstad van het Koninkrijk België en tevens de hoofdplaats van zowel de Vlaamse als de Franse Gemeenschap.

De gemeente Brussel telt 174.956 inwoners en is naar inwoneraantal de op vier na grootste gemeente in België. Het is één van de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat 1.174.869 inwoners telt (juni 2014). Vaak wordt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest als de stad Brussel beschouwd en niet enkel de gemeente Brussel. Dit maakt Brussel met grote voorsprong officieus de grootste stad van België. Het nog grotere stedelijk gebied van Brussel (agglomeratie) telt ruim 2 miljoen inwoners.

De plaatsnaam Brussel komt van 'Bruocsella', wat evolueerde tot Broekzele, wat betekent "nederzetting (zele) bij het moeras (broek)". De stad is het bestuurlijk centrum van de Europese Unie en wordt daarom als de hoofdstad van Europa beschouwd. Daarnaast huisvest de stad ook het hoofdkwartier van de NAVO en het secretariaat van de Benelux. Gezien de grote aanwezigheid van internationale organisaties en de invloed van de stad op politiek, economisch, sociaal en cultureel vlak wordt Brussel in het GAWC-onderzoek uit 1999 beschouwd als een bèta-wereldstad.

Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Brussel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Brussel ontstond rond een burcht op een eiland in de Zenne. De tweede vijfhoekige stadsomwalling, die in de 14de eeuw werd gebouwd, omvatte zeven heuvels: de Koudenberg, de St.-Michielsberg, de Warmoesberg, de Kunstberg, de St.-Pietersberg, de Zavel en de Kruidtuin.

De stad werd achtereenvolgens de hoofdstad van het hertogdom Brabant, de Zeventien Provinciën, de Zuidelijke Nederlanden, het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (tezamen met Amsterdam), België, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en is het bestuurlijk centrum van de Europese Unie.

In 1853 werd de Leopoldswijk aangehecht, in 1864 volgden het Ter Kamerenbos en de erheen lopende Louizalaan en in 1921 kende de gemeente zijn grootste uitbreiding met de aanhechting van Haren, Laken en Neder-Over-Heembeek.

Economie

De economie van Brussel wordt gedomineerd door activiteiten in de dienstensector en de openbare instellingen. Vaak zijn die activiteiten verbonden met de hoofdstedelijke functie:

  • ministeries, nationale en regionale instellingen;
  • ambassades en vertegenwoordigingen;
  • hoofdkwartier van de NAVO;
  • regionale en Europese zetels van multinationals;
  • consultants en juridische diensten;
  • horeca en vrijetijdsindustrie;
  • communicatie: luchtvaart, transport ...;
  • autoproductie: Audi Brussel.

Een belangrijk zakendistrict is de Noordruimte (Espace Nord) ten noorden van het centrum, rond het Noordstation. Het gebied wordt gekenmerkt door hoogbouw. Ook direct ten oosten van het centrum wordt het stadsbeeld door kantoren (laagbouw) gedomineerd.

Dankzij de aanwezigheid van de Europese instellingen hebben vele internationale bedrijven een vestiging in Brussel gekozen. Hierdoor is er in Brussel, ook in economisch mindere tijden, een stabiele grote vraag naar kantoorruimten. De stad is de op twee na belangrijkste zakenstad van Europa, na Londen en Parijs. Ook is Brussel een belangrijke congresstad en is de stad onlangs Washington DC voorbijgestreefd als belangrijkste diplomatenstad ter wereld.

Winkelen

Bekende winkelstraten zijn de Nieuwstraat en de Louizalaan. Zeker een bezoek waard zijn de Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen (een van de winkelgalerijen in Brussel) en de Dansaertstraat.

Bezienswaardigheden en cultuur

Historisch erfgoed

© Het Atomium. Foto: Alexandre Laurent-Sabam.
Zie ook: Lijst van beschermd onroerend erfgoed in Brussel, lijst van gebouwen in Brussel, lijst van beelden in Brussel

Kerken

Enkele kerken zijn onder andere:

Musea

Uitgaansleven

Brussel heeft zoals veel andere Belgische steden een levendig uitgaansleven. Vele uitgaansgelegenheden liggen verspreid over de stad, maar in het centrum is vooral het gebied rond de Beurs en het Sint-Goriksplein bekend als uitgaansbuurt. Belangrijke zalen zijn de Ancienne Belgique, de Munt, de Beursschouwburg en de KVS. Sinds 2005 heeft Brussel ook een casino.

Taal

Zie ook Verfransing van Brussel

Binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gelden het Frans en het Nederlands als officiële talen. De meeste inwoners, forenzen, en 'vaste' buitenlanders gebruiken nochtans vooral het Frans als aanspreektaal. Deze gewoonte is echter geen maat voor de ware taalverhoudingen, maar wordt door veel Nederlandstalige bezoekers van Brussel wel als probleem ervaren.

Deze gewoonte is evenwel ontstaan door de combinatie van de numerieke verhoudingen van de verschillende taalgroepen in Brussel, de relatieve meertaligheid van de Vlamingen in Brussel, en de relatief lagere kennis van andere talen onder de Franstaligen.

Volgens onderzoek worden in Brussel opmerkelijk veel verschillende talen gesproken in thuisverband, en bestaan er ook veel taalgemengde gezinnen. Desondanks blijft Frans de lingua franca. 7 tot 15 procent van de inwoners van het Brussels Gewest zou Nederlandstalig zijn. Tijdens werkdagen komen zowat 220.000 Vlaamse pendelaars erbij. Dit maakt van Brussel de op een na grootste Vlaamse stad (na Antwerpen). Uiteraard maken ook vele Vlamingen, die niet in Brussel wonen, tenslotte gebruik van het nachtleven en rijke culturele aanbod in de hoofdstad.

Evenementen

Bestuurlijk

College van burgemeester en schepenen

Het bestuur van de stad bestaat uit PS, cdH (waarin ook de CD&V vertegenwoordigd is) en het kartel sp.a-spirit-Groen!.

De volgende personen maken deel uit van het bestuur:

College van burgemeester en schepenen
Burgemeester Yvan Mayeur (PS)
Schepenen Alain Courtois (MR) Eerste schepen verantwoordelijk voor Burgerlijke Stand, Demografie, Gezin en Sport
Faouzia Hariche (PS) Schepen van Openbaar Onderwijs, Jeugd en het Jonge Kind
Marion Lemesre (MR) Schepen van Tewerkstelling, Economie, Opleiding, Handel en het Parkeerplan
Karine Lalieux (PS) Schepen van Openbare Netheid en Cultuur
Philippe Close (PS) Schepen van Toerisme, Personeel en Financiën
Mohamed Ouriaghli (PS) Schepen van Huisvesting, Gelijke Kansen en Informatica
Els Ampe (Open Vld) Schepen van Mobiliteit, Openbare Werken en Wagenpark
Ahmed El Ktibi (PS) Schepen van Groene Ruimten, Milieu en Internationale Solidariteit
Geoffroy Coomans de Brachène (MR) Schepen van Stedenbouw en Erfgoed
Ans Persoons (sp.a) Schepen van Nederlandstalige Aangelegenheden, Wijkcontracten en Participatie

Uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

De verkiezingen vinden alle zes jaar op de tweede zondag van oktober plaats.[1]

Op 1 januari 1983 verloren de Brusselse liberalen hun burgemeesterszetel die ze al van voor de Belgische onafhankelijkheid in handen hadden en werd voor het eerst een socialist burgemeester van Brussel. Zie voor een overzicht van alle burgemeesters van Brussel de lijst van burgemeesters van Brussel.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 werd het kartel PS-sp.a de grootste met 18 zetels, gevolgd door het cdH (in feite het kartel cdH-CD&V) met 10 zetels. Derde werd het kartel MR-Open Vld met eveneens 10 zetels; Ecolo-Groen werd vierde met 7 zetels. Tot slot behaalde het FDF 3 zetels en de N-VA 1 zetel. Hierop werd een paarse meerderheid gevormd tussen PS-sp.a en MR-Open Vld, goed voor 28 van de 49 zetels. Op 9 juni 2017 stapte de sp.a echter uit de coalitie wegens onregelmatigheden betreffende de toenmalige burgemeester Yvan Mayeur met betrekking tot daklozenorganisatie Samusocial. Sindsdien is Philippe Close burgemeester van Brussel-stad.

Partij of kartel 10-10-1976[2] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[3] 14-10-2012[4] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 49 % 47 % 47 % 47 % 47 % 47 % 49 % 49
PS1 / PS-sp.aB 16,671 8 9,531 5 13,81 7 16,141 9 23,391 13 31,341 17 29,12B 18 28,381 17
SP1 / sp.a-Spirit-GroenA / Change.Brussels2 - 3,131 0 2,631 0 - - 5,91A 2 3,222 1
Agalev1 / sp.a-Spirit-GroenA / Ecolo-GroenC - 0,621 0 - - 3,261 1 12,39C 7 16,81C 9
Ecolo1 / Ecolo-GroenC - 5,751 2 7,611 3 7,551 3 17,121 9 9,711 4
FDF1 / DéFI2 27,281 15 16,801 9 11,751 6 10,311 5 27,67E 16 18,18F 10 7,631 3 7,552 3
PL-LPD/PRL-IC1/PRL2/LBE/Renouveau BruxelloisF/MR-VLDG 16,96D 9 26,081 15 23,862 13 18,042 10 17,89G 10 13,87G 7
PVV1 / CVP-VLDH / Bon-VLD2 / VLD-Vivant3 3,671 1 5,172 2 5,54H 2 - 3,463 1
PSC-CVPI / CVP-VLDH - - - - 21,444 11 18,014 10 9,29J 5
PSC-CVPI / PSC-CVB2 / BSC-CVB3 / cdH4 / cdH-CD&V+J 25,22I 13 20,55I 12 26,782 15 23,383 13 9,17I 4
VU-KD-LB1 / VU2 / VU-ID3 / N-VA4 - 5,311 2 3,512 1 2,932 0 3,893 1 - 4,344 1 3,704 1
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - 1,171 0 3,251 1 5,331 2 5,342 2 2,202 0 1,612 0
PTB-PVA1/PTB-PVDA2/PTB+PVDA+3/PTB*PVDA+4/PTB*PVDA5 0,721 0 0,181 0 0,251 0 0,701 0 0,592 0 0,633 0 1,564 0 11,585 6
FN - - 1,02 0 9,28 4 2,96 0 2,84 0 - -
UDB - 0,24 0 - - 3,25 1 - - -
PCB-KPB1 / PCB-KP2 3,531 1 1,532 0 - - - - - -
UDRT-RAD - 4,05 1 - - - - - -
LTB 7,7 3 - - - - - - -
Anderen(*) 1,91 0 2,54 0 2,45 0 2,87 0 3,38 0 1,15 0 6,86 0 4,00 0
Totaal stemmen 83.742 70.103 62.751 56.648 57.802 67.645 67.155 74.606
Opkomst % 83,98 81,56 81,11 84,14 80,32
Blanco en ongeldig % 6,15 7,32 6,67 4,05 6,35 4,90 5,81 5,5

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen, rode letters duiden de kartels aan.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: MERGAM / 1982: FNK (1,63%), ECO-BXL (0,52%), Depha (0,31%), RPR-KVV (0,08%) / 1988: PFN (1,4%), EVA (0,85%), PLI (0,2%) / 1994: Demare (1,55%), Merci (0,62%), Plus (0,51%), RDB (0,19%) / 2000: FNB (1,75%), Vivant (1,63%) / 2006: UNIE (0,14%), Verleyen (0,20%), PH-HP (0,16%), Parti Solutions (0,35%), Force Citoyenne (0,3%) / 2012: Islam (2,9%), Pirates-Piraten (1,38%), Egalité (1,13%), Parti Populaire (0,76%), Belg-Unie (0,69%) / 2018: Islam (1,6%), Plan B (0,87%), La Droite (0,69%), Salem (0,55%), Citoyen d'Europe M3E (0,29%)

De volgende gemeenteraad wordt op zondag 13 oktober 2024 gekozen.


Europese hoofdstad

Zie Brussel als Europese hoofdstad voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Brussel wordt vaak gezien als de de facto hoofdstad van de Europese Unie. Dit komt door de aanwezigheid van talrijke Europese organisaties. Deze Europese instellingen zijn:

Er is een aantal tijdelijke Europese agentschappen gehuisvest te Brussel:

In Brussel is ook het secretariaat van de NAVO gevestigd. Brussel telt 120 internationale instellingen, 159 ambassades, 1.400 ngo's, meer dan 2.500 diplomaten en 16.000 lobbyisten. Daarmee is Brussel het op een na grootste politieke centrum ter wereld na Washington D.C.

De meeste Europese instellingen zijn gegroepeerd in de Leopoldswijk, of ook de Europese Wijk genoemd. Om deze instellingen te huisvesten werden tal van nieuwe wolkenkrabbers opgetrokken als het Berlaymontgebouw, het Justus Lipsius-gebouw, de Madoutoren, het Karel de Grote-gebouw, Résidence Palace en talrijke andere.

Stedenbanden


Verkeer en vervoer

Wegverkeer

Brussel is zeer goed via snelwegen bereikbaar. Zo hebben steden als Gent, Brugge, Antwerpen, Luik, Namen, maar ook Amsterdam, Rotterdam, Keulen, Parijs en Luxemburg goede wegverbindingen met Brussel.

De stad telt twee concentrische verkeersassen, onderling verbonden door grote lanen:

  • de (grote) Ring R0: de autosnelweg die het Brusselse gewest omcirkelt
  • de kleine ring R20: serie van tunnels en doorgaande wegen die het centrum van Brussel bedienen en die de stadsomwalling uit de 14e en 15e eeuw volgt. Daarbij duiken namen op die herinneren aan de oude stadspoorten zoals de poort van Namen, Halle, Ninove, Anderlecht, Leuven, Schaarbeek, enzovoort.

Luchthaven Brussel

Brussels Airport, ook wel Luchthaven Zaventem of Luchthaven Brussel-Nationaal genoemd, ligt in Vlaanderen en is de grootste luchthaven van België.

Spoorwegen

Reizigers kunnen gebruikmaken van verschillende treinstations. De belangrijkste voor het personenvervoer bevinden zich op de noord-zuidverbinding.

Alle nationale reizigerstreinen die Brussel aandoen, stoppen in Brussel-Noord, Brussel-Centraal en Brussel-Zuid. In Brussel-Kapellekerk en -Congres houden enkel een paar stoptreinen halt.

Brussel heeft zoals hierboven al blijkt veel rechtstreekse internationale treinverbindingen. Steden als Amsterdam, Berlijn, Frankfurt, Keulen, Londen, Marseille, Milaan, Montpellier en Parijs zijn rechtstreeks te bereiken.

Openbaar vervoer

De Brusselse metro telt 68 stations, verspreid over twee assen. Sinds april 2009 is er een extra metrolijn bijgekomen waardoor er meer en snellere verbindingen mogelijk zijn. Verder is er ook een uitgebreid tramnetwerk, met als zwaartepunt de noord-zuidverbinding (Zuidstation - Beurs - Noordstation, parallel met de noord-zuidverbinding van de treinen). Een paar tramverbindingen gaan tot de plaatsen in de Vlaamse Rand, zoals Groot-Bijgaarden, Tervuren, Drogenbos en Wezembeek-Oppem.

Een uitgebreid busnetwerk zorgt er ten slotte voor dat bijna elke plek in en rond het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bereikbaar is met het openbaar vervoer. Het lokale vervoer binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt hoofdzakelijk uitgevoerd door de MIVB. Het vervoer in relatie met Vlaanderen wordt hoofdzakelijk verzekerd door De Lijn, het vervoer naar Wallonië hoofdzakelijk door de TEC.

Evolutie van het inwonertal

19e eeuw

Jaar 1806 1816 1830 1846 1856 1866 1876 1880 1890
Inwonertal 73.928 76.969 98.279 123.874 152.828 157.905 161.816 162.498 176.138
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12

20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Jaar 1900 1910 1920 1930 1947 1961 1970 1976
Inwonertal 183.686 177.078 154.801 200.433 184.838 170.489 161.080 152.850
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976

Na de gemeentelijke herinrichting

Jaar 1977 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010
Inwonertal 152.850 143.957 136.569 136.706 135.681 133.859 142.853 157.673
Opmerking:Inwonertal op 01/01 - Bron:NIS

Autochtone Brusselaars

Door het internationale karakter van Brussel en het grote aantal buitenlanders en bewoners uit Vlaanderen en Wallonië zijn er in Brussel nog maar weinig echte Brusselaars te vinden. Ze kregen zelfs een speciale benaming. Zo is een Ketje een oorspronkelijke inwoner van Brussel die er samen met zijn beide ouders geboren en getogen is. Een Zinneke is er eveneens geboren, doch heeft slechts één ouder die zich Ketje mag noemen. Kenmerkend is hun taalgebruik. Het oorspronkelijke Brussels is een Brabants dialect. Het kenmerkt zich taalkundig gezien door de vele leenwoorden uit het Frans en door Franse uitspraak van Nederlandse woorden. Het ontwikkelde zich uit de lokale variant van het Middelnederlands dat er in de Middeleeuwen gesproken werd. Er bestaat ook een Brusselse variant van het Frans. Daarin vindt men vele leenwoorden uit het Nederlands en door het Nederlands beïnvloede uitspraak. In het artikel over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is meer informatie te vinden over het gebruik van de beide officiële talen in Brussel.

Bekende Brusselaars

Lijst van Brusselaars

Zie ook

Literatuur

  • Geert van Istendael, Arm Brussel, uitgeverij Atlas contact, 2002, ISBN 9789045008530
  • Eric Min, De eeuw van Brussel; biografie van een wereldstad, De bezige bij, 2014, ISBN 9789085423942

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
50°50′48″N, 4°21′17″E