Lijst van theologen

Deze lijst bevat een opsomming van personen die theologisch hun sporen hebben getrokken in de geschiedenis van de christelijke kerk; het hoeft hierbij niet noodzakelijkerwijs in alle gevallen om theologen te gaan, ook anderen kunnen hun inbreng hebben geleverd (bijv. bepaalde filosofen of niet-theologisch geschoolde christenen). Niet alleen diegenen die positief hebben bijgedragen aan allerlei theologische ontwikkelingen worden genoemd, ook diegenen die van negatieve invloed zijn geweest staan vermeld. De min of meer gebruikelijke periodisering wordt gehanteerd waarbij moet worden beseft dat de grenzen tussen de verschillende periodes niet scherp kunnen worden afgebakend en daarom ten dele een zekere overlap vertonen.

Er zijn vier indelingen gemaakt, de eerste betreft de tijd van de christelijke kerk in haar beginstadium die zo tegen de tijd van keizer Karel de Grote overgaat in die van de middeleeuwse theologie die op haar beurt tegen het jaar 1500 wordt opgevolgd door de protestantse Reformatie en het christelijk Humanisme met als tegenreactie de rooms-katholieke Contrareformatie. Tot slot begint in de loop van de 18e eeuw de tijd van de huidige theologie.

Vroege kerk (100-750)

• Ambrosius (340-397)
• Antonius van Egypte of Antonius de Kluizenaar (252-356)
• Apollinarius van Laodicea (310-circa 392)
• Arius circa (250-336)
• Athanasius (circa 296-circa 373)
• Aurelius Augustinus (354-430)
• Basilius de Grote circa (329-379)
• Benedictus van Nursia (480-547)
• Clemens van Alexandrië (150-circa 215)
• Clemens van Rome (?-101)
• Johannes Chrysostomus circa (349-407)
• Cyprianus van Carthago (210-258)
• Johannes Damascenus (circa 675-circa 749)
• Eusebius (263-339)
• Gregorius de Grote (circa 540-604)
• Gregorius van Nazianze
• Gregorius van Nyssa (circa 329-390)
• Hiëronymus circa (340-420)
• Hippolytus van Rome (circa 165-235)
• Ignatius van Antiochië (circa 50-107)
• Irenaeus van Lyon (120-202)
• Justinus de Martelaar (110-165)
• Nestorius circa (381-451)
• Origenes (185-253)
• Pachomius (292-348)
• Pelagius
• Polycarpus (70)-circa 156
• Tertullianus (145-240)
• Theodoretus van Cyrrhus (393-458)/466
• Vincentius van Lérins overleden 434/450

Middeleeuwen (750-1500)

• Petrus Abaelardus (1079-1142)
• Anselmus circa (1033-1109)
• Thomas van Aquino (1225-1274)
• Franciscus van Assisi (circa 1181-1226)
• Roger Bacon (circa 1212-circa 1292)
• Bonaventura (circa 1217-1274)
• Arnold van Brescia (?-1155)
• Bernardus van Clairvaux (1090-1153)
• Petrus Comestor (ca. 1100-1179)
• Nicolaus Cusanus (1401-1464)
• Meester Johannes Eckhart (circa 1260-1327)
• Gregorius VII (circa 1021-1085)
• Geert Grote (1340-1384)
• Dominicus Guzman (1170-1221)
• Jan Hus (1370-1415)
• Thomas a Kempis (1380-1471)
• Lanfranc van Bec (circa 1010-1089)
• Stephen Langton (circa 1150-1228)
• Petrus Lombardus (circa 1095-1160)
• Petrus Cantor (circa 1150-1197)
• Albertus Magnus (circa 1200-1280)
• Simeon de Nieuwe Theoloog
• Willem van Ockham (circa 1290-1349)
• Antonius van Padua (1195-1231)
• Gregorius Palamas (circa 1296-1359)
• Jan van Ruusbroec (1293-1381)
• Johannes Duns Scotus circa 1268-1308)
• John Wyclif (1330-1384)

(Contra-)Reformatie en Humanisme (1500-1750)

Reformatie

• Menso Alting (1541-1612)
• Jacobus Arminius circa (1559-1609)
• Balthasar Bekker (1634-1698)
• Johann Albrecht Bengel (1687-1752)
• Jan Beukelszoon (Bockelson) ’Jan van Leiden’
• Theodorus Beza (1519-1605)
• Jörg Blaurock
• Wilhelmus à Brakel (1635-1711)
• Robert Browne circa (1550-1633)
• Martin Bucer (1491-1551)
• Heinrich Bullinger (1504-1575)
• John Bunyan (1628-1688)
• Johannes Calvijn (1509-1564)
• Sébastien Castellio(1515-1563)
• Hans Denck circa (1500-1527)
• Jonathan Edwards (1703-1758)
• Sebastian Franck (1499-1542)
• August Hermann Francke (1663-1727)
• Franciscus Gomarus (1563-1641)
• Conrad Grebel circa (1498-1526)
• Hugo de Groot (1583-1645)
• Melchior Hoffman
• Balthasar Hubmaier (1485-1528)
• Hans Hut (1490-1527)
• Jakob Hutter
• David Joris (1501-1556)
• Andreas Karlstadt
• John Knox (1505/13/14-1572)
• Maarten Luther (1483-1546)
• Felix Mantz
• Pilgram Marbeck circa (1495-1556)
• Jan Matthijs
• Philippus Melanchthon (1497-1560)
• Thomas Münzer circa (1490-1525)
• Anton Praetorius (1560-1613)
• Johannes Reuchlin (1455-1522)
• Blaise Pascal (1623-1662)
• Albertus Risaeus (1510-1574)
• Michaël Sattler
• Wilhelmus Schortinghuis (1700-1750)
• Kasper Schwenckfeld
• Michael Servet (1511-1553)
• Menno Simons circa (1496-1561)
• Philipp Jacob Spener (1635-1705)
• Willem Teellinck (1579-1629)
• Jan Tripmaker
• William Tyndale circa (1494-1536)
• Gisbertus Voetius (1589-1676)
• Gerardus Johannes Vossius (1577-1649)
• Huldrych Zwingli (1484-1531)

Contrareformatie

• Theresia van Avila (1515-1582)
• Caesar Baronius (1538-1607)
• Robertus Bellarminus (1542-1621)
• Petrus Canisius (1521-1597)
• Melchior Cano (1509-1560)
• Johannes Eck (1486-1543)
• Cornelius Jansenius (1585-1638)
• Johannes van het Kruis (1542-1591)
• Ignatius van Loyola (1491-1556)
• Francisco Suarez (1548-1617)

Humanisme

• George Berkeley circa (1685-1753)
• René Descartes (1596-1650)
• Martinus Dorpius circa (1485-1525)
• Desiderius Erasmus circa (1467-1536)
• Thomas Hobbes (1588-1679)
• Gottfried Wilhelm von Leibniz (1646-1716)
• John Lightfoot (1602-1675)
• John Locke (1632-1704)
• Michel de Montaigne (1533-1592)
• Thomas More (1478-1535)
• Faustus Socinus (1539-1604)
• Matthew Tindal (1657-1733)
• John Toland (1670-1720)
• Dirck Volkertsz. Coornhert (1522-1590)
• Christian Wolff (1679-1754)

De nieuwe tijd (1750-heden) (gerangschikt op jaar)

• Emanuel Swedenborg (1688-1772)
• Nikolaus Ludwig von Zinzendorf (1700-1760)
• John Wesley (1703-1791)
• Alexander Comrie (1706-1774)
• David Hume (1711-1776)
• George Whitefield (1714-1770)
• Immanuel Kant (1724-1804)
• Gotthold Ephraim Lessing (1729-1781)
• Johann Georg Hamann (1730-1788)
• Johann Gottfried von Herder (1744-1803)
• Friedrich von Stohlberg (1750-1819)
• Johann Gottfried Eichhorn (1752-1827)
• Adam Clarke (1760/1762-1832)
• Johann Gottlieb Fichte (1762-1814)
• Friedrich Schleiermacher (1768-1834)
• Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831)
• Rammohun Roy (1772-1833)
• William Miller (1782-1849)
• Alessandro Manzoni (1785-1873)
• Wilhelm Gesenius (1786-1842)
• Alexander Campbell (1788-1866)
• August Neander (1789-1850)
• Ferdinand Christian Baur (1792-1860)
• Richard Rothe (1799-1867)
• August Tholuck (1799-1877)
• Lars Levi Læstadius (1800-1861)
• H. A. W. Meyer (1800-1873)
• Hendrik de Cock (1801-1842)
• Brigham Young (1801-1877)
• Christian Hermann Weisse (1801-1866)
• Ernst Wilhelm Hengstenberg (1802-1869)
• Petrus Hofstede de Groot (1802-1886)
• Hermann Friedrich Kohlbrugge (1803-1875)
• Carl Friedrich Keil (1807-1888)
• Johannes Henricus Scholten (1811-1885)
• Søren Kierkegaard (1813-1855)
• Franz Delitzsch (1813-1890)
• Robert Govett (1813-1901)
• Konstantin von Tischendorf (1815-1874)
• Johannes Jacobus van Oosterzee (1817-1882)
• Daniël Chantepie de la Saussaye (1818-1874)
• C.W. Opzoomer (1821-1892)
• Albrecht Benjamin Ritschl (1822-1889)
• Ellen G. White (1827-1915)
• Bernhard Weiss (1827-1918)
• Abraham Kuenen (1828-1891)
• Lodewijk Willem Ernst Rauwenhoff (1828-1889)
• William Booth (1829-1912)
• Johannes Hermanus Gunning (1829-1905)
• Allard Pierson (1831-1896)
• Heinrich Julius Holtzmann (1832-1910)
• Hermann Cremer (1834-1903)
• E. W. Bullinger (1837-1913)
• Joseph Rabinowitz (1837-1899)
• Abraham Kuyper (1837-1920)
• Dwight L. Moody (1837-1899)
• Keshub Chunder (1838-1884)
• Julius Wellhausen (1844-1918)
• Johann Wilhelm Herrmann (1846-1922)
• Adolf von Harnack (1851-1930)
• Charles Taze Russell (1852-1916)
• Hermann von Soden (1852-1914)
• Herman Bavinck (1854-1921)
• J.A. Alberdinck Thijm (1855-1908)
• Charles de Foucauld (1858-1916)
• Alfred North Whitehead (1861-1947)
• Brahmabandhab Upadhyaya (1861-1907)
• Ernst Troeltsch (1865-1923)
• Karl Eschweiler (1866-1936)
• Johannes de Heer (1866-1961)
• Herman Theodorus Obbink (1869-1947)
• Seakle Greijdanus (1871-1948)
• Joelijan Dzerovytsj (1871-1943)
• Oepke Noordmans (1871-1956)
• Adrianus van Veldhuizen (1871-1937)
• Charles Fox Parham (1873-1929)
• Burnet Hillman Streeter (1874-1937)
• Albert Schweitzer (1875-1965)
• Walter Bauer (1877-1960)
• Evan Roberts (1878-1950)
• Gerrit Jan Heering (1879-1955)
• Jan Ridderbos (1879-1960)
• Pierre Teilhard de Chardin (1881-1955)
• Gerrit Hendrik Kersten (1882-1948)
• Martin Dibelius (1883-1947)
• Rudolf Bultmann (1884-1976)
• Romano Guardini (1885-1968)
• Herman Hoeksema (1886-1965)
• Paul Tillich (1886-1965)
• Karl Barth (1886-1968)
• Josef Hromadka (1889-1969)
• Gerardus van der Leeuw (1890-1950)
• Klaas Schilder (1890-1952)
• Oswald von Nell-Breuning (1890-1991)
• Pieter Deddens (1891-1958)
• Karl Paul Reinhold Niebuhr (1892-1971)
• Martin Niemöller (1892-1984)
• Herbert W. Armstrong (1892-1986)
• Thomas Walter Manson (1893-1958)
• Kornelis Heiko Miskotte (1894-1976)
• Helmut Richard Niebuhr (1894-1962)
• Marie-Dominique Chenu (1895-1990)
• Johannes Jacob Buskes jr. (1899-1980)
• Watchman Nee (Nee Shu-Tsu) (1903-1972)
• Gerrit Cornelis Berkouwer (1903-1996)
• Yves Congar (1904-1995)
• Karl Rahner (1904-1984)
• Hans Urs von Balthasar (1905-1988)
• Dietrich Bonhoeffer (1906-1945)
• Arnold van Ruler (1908-1970)
• Wim Aalders (1909-2005)
• Herman Ridderbos (1909-2007)
• Dom Hélder Câmara (1909-1999)
• Moeder Teresa (1910-1997)
• Carl F.H. Henry (1913-2003)
• Bruce Metzger (1914-2007)
• Hendrikus Berkhof (1914-1995)
• Edward Schillebeeckx (1914-2009)
• Beyers Naudé (1915-2004)
• Derek Prince (1915-2003)
• Madathiparamil Mammen Thomas (1916)
• Gilles Quispel (1916-2006)
• Billy Graham (1918-2018)
• Hans Hermann Groër (1919-2003)
• Cees van Peursen (1920-1996)
• Jaap Kamphuis (1921-2011)
• Pinchas Lapide (1922-1997)
• Detmer Deddens (1923-2009)
• Jacques Dupuis (1923-2004)
• Jan van Genderen (1923-2004)
• Jaroslav Pelikan (1923-2006)
• Karel Deddens (1924-2005)
• Paul Feyerabend (1924-1994)
• Harry Kuitert (1924-2017)
• James I. Packer (1926)
• Willem van 't Spijker (1926)
• Klaas Runia (1926-2006)
• Ivan Illich (1926-2002)
• Herman Wiersinga (1927)
• Jürgen Moltmann (1927)
• Joseph Alois Ratzinger (1927)
• Uta Ranke-Heinemann (1927)
• Cornelis Augustijn (1928-2008)
• Donald G. Bloesch (1928)
• Mary Daly (1928)
• Cornelis Graafland (1928-2004)
• Gustavo Gutiérrez (1928)
• Hans Küng (1928)
• Wolfhart Pannenberg (1928)
• Willem den Toom (1928-2007)
• Casper Labuschagne (1929)
• Anne van der Meiden (1929)
• Hal Lindsey (1929)
• Paul Schruers (1929-2008)
• Dorothee Sölle (1929-2003)
• Hans Jansen (1931)
• Jochem Douma (1931)
• Milan Opocenský (1931-2007)
• Desmond Tutu (1931)
• Alvin Plantinga (1932)
• Roy Blizzard (1933)
• Huub Oosterhuis (1933)
• John Dominic Crossan (1934)
• Jakob van Bruggen (1936)
• Paul Yonggi Cho (1936)
• Nico ter Linden (1936)
• Ed Parish Sanders (1937)
• Philip Krijger (1938)
• James D.G. Dunn (1939)
• Samuele Bacchiocchi (1939-2008)
• André-Mutien Léonard (1940)
• Cees den Heyer (1942)
• Reender Kranenborg (1942)
• Neale Donald Walsch (1943)
• Henk Vreekamp (1943)
• Willem Ouweneel (1944)
• Peter Schmidt (1945)
• Bas Plaisier (1946)
• Kune Biezeveld (1948-2008)
• David Ford (1948)
• Nicholas Thomas Wright (1948)
• Barend Kamphuis (1950)
• John S. Kloppenborg (1951)
• George Weigel (1951)
• Evert van de Poll (1952)
• Wim Eijk (1953)
• Alister McGrath (1953)
• Marcel Poorthuis (1955)
• Graham Ward (1955)
• Arjan Plaisier (1956)
• Chung Hyun Kyung (1957)
• Ad de Bruijne (1959)
• Ruard Ganzevoort (1963)
• Tjitze Tjepkema (1963)
• Peronne Boddaert (1969-2007)
• Arenda Haasnoot (1973)

Huidige theologen of nader in te delen theologen (alfabetisch)

• Hildegard Alles 20e eeuw
• Lieven Boeve 21e eeuw
• José Miguez Bonino 20e eeuw
• John Boswell Cobb 20e eeuw
• S. Hoekstra Bzn. 19e eeuw
• A.Th. van Leeuwen 20e eeuw
• Burton L. Mack
• Sallie McFague 20e eeuw
• Paulus Van Der Perre 20e eeuw
• Judith Plaskow 20e eeuw
• D.F. Strausz 19e eeuw
• Leif E. Vaage
• Mark Waterinckx 20e eeuw
• Wilhelmina van Wieringen 21e eeuw