Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gulden getal (kalender): verschil tussen versies
(math-functie werkt niet; vervangen door φ = ½ (1 + √ 5)) |
(0 automatisch omzetten naar 19) |
||
| (12 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Het '''gulden getal''' | Het '''gulden getal''' ([[Latijn]]: ''Numerus aureus'') is het nummer dat aan een jaar (tijdens het christelijke tijdperk) wordt toegekend naargelang zijn plaats in de 19 jaar durende [[cyclus van Meton]].<ref name = Grotefend>{{de}} {{Aut|Hermann Grotefend}}, [http://www.manuscripta-mediaevalia.de/gaeste/grotefend/g_g.htm ''Goldene Zahl''], op www.manuscripta-mediaevalia.de</ref><ref name = Zemanek>{{de}} {{Aut|Heinz Zemanek}}, ''Kalender und Chronologie. Bekanntes & Unbekanntes aus der Kalenderwissenschaft. Ein Essay.'' 5e verbeterde oplage. Oldenbourg, München 1990, ISBN 3-486-20927-2, p. 45 en 46.</ref><ref name = Baer>{{de}}{{Aut|Nikolaus A. Bär}}, [http://www.nabkal.de/glossar/G.html ''Goldene Zahl''] in het glossarium van www.nabkal.de</ref><ref name = Hamburg>{{de}} [http://www.phil-gesch.uni-hamburg.de/edition/Chronologie/glossarchronologie.html#G ''Goldene Zahl''] in de kanttekeningen van de universiteit in Hamburg http://www.phil-gesch.uni-hamburg.de</ref> Met behulp van deze plaats in de rangorde wordt de kerkelijke [[Pasen|paasdatum]] bepaald. | ||
= | De naam ''gulden getal'' komt ofwel van het laatmiddeleeuwse gebruik om dit getal in een gouden kleur te schrijven,<ref name = Springsfeld>{{de}} {{Aut|Kerstin Springsfeld}}, ''Alkuins Einfluss auf die Komputistik zur Zeit Karls des Großen'', Franz Steiner, Stuttgart 2002, ISBN 3-515-08052-X, p. 37</ref> ofwel werd deze naam reeds vroeger aan dit getal gegeven wegens zijn nut bij het berekenen van het Paasfeest.<ref name = Grotefend /> | ||
Aan elk jaar wordt een getal van 1 tot 19 toegekend. Het getal 1 werd vastgelegd op het jaar 1 ’voor Christus’.<ref name = Grotefend /><ref name = Zemanek /><ref name = Hamburg /> Het volgende jaar krijgt het getal 2, enzovoort, tot het jaar 18, dat het gulden getal 19 krijgt. Daarna begint de telling weer vanaf 1. | |||
< | ==Berekening== | ||
Een dikwijls gebruikte formule om het gulden getal voor een jaar j te berekenen, luidt:<ref name = Grotefend /><ref name = Zemanek /><ref name = Hamburg /> | |||
:''Gulden Getal'' = (j + 1) mod 19, met als mogelijke resultaten: | |||
:''Gulden Getal'' = 0, 1, … , 17 of 18. Wanneer het resultaat 0 is, wordt dit omgezet naar 19. Het uiteindelijke gulden getal is dan: | |||
:''Gulden Getal'' = 19, 1, ... , 17 of 18. | |||
De volgende formule leidt (behalve voor het jaar 1 v. Chr.) tot hetzelfde resultaat, zonder dat men in het 19e jaar de 0 naar 19 moet omzetten: | |||
:''Gulden Getal'' = j mod 19 + 1 | |||
Het huidige jaar {{#timel: Y}} heeft als gulden getal: | |||
:''({{#timel: Y}} + 1) mod 19 = {{#switch:{{#expr: ({{#timel: Y}} + 1) mod 19}} | |||
|0='''0'''; ''dit wordt dus omgezet naar'' '''19'''. | |||
|#default= '''{{#expr: ({{#timel: Y}} + 1) mod 19}}'''}}'' | |||
{{Bron|bronvermelding= | |||
<references/> | |||
}}{{Navigatie kalendersystemen}} | |||
[[Categorie:Kalender]] | |||
[[Categorie:Christelijk symbool]] | [[Categorie:Christelijk symbool]] | ||
Huidige versie van 28 feb 2013 om 16:57
Het gulden getal (Latijn: Numerus aureus) is het nummer dat aan een jaar (tijdens het christelijke tijdperk) wordt toegekend naargelang zijn plaats in de 19 jaar durende cyclus van Meton.[1][2][3][4] Met behulp van deze plaats in de rangorde wordt de kerkelijke paasdatum bepaald.
De naam gulden getal komt ofwel van het laatmiddeleeuwse gebruik om dit getal in een gouden kleur te schrijven,[5] ofwel werd deze naam reeds vroeger aan dit getal gegeven wegens zijn nut bij het berekenen van het Paasfeest.[1]
Aan elk jaar wordt een getal van 1 tot 19 toegekend. Het getal 1 werd vastgelegd op het jaar 1 ’voor Christus’.[1][2][4] Het volgende jaar krijgt het getal 2, enzovoort, tot het jaar 18, dat het gulden getal 19 krijgt. Daarna begint de telling weer vanaf 1.
Berekening
Een dikwijls gebruikte formule om het gulden getal voor een jaar j te berekenen, luidt:[1][2][4]
- Gulden Getal = (j + 1) mod 19, met als mogelijke resultaten:
- Gulden Getal = 0, 1, … , 17 of 18. Wanneer het resultaat 0 is, wordt dit omgezet naar 19. Het uiteindelijke gulden getal is dan:
- Gulden Getal = 19, 1, ... , 17 of 18.
De volgende formule leidt (behalve voor het jaar 1 v. Chr.) tot hetzelfde resultaat, zonder dat men in het 19e jaar de 0 naar 19 moet omzetten:
- Gulden Getal = j mod 19 + 1
Het huidige jaar 2024 heeft als gulden getal:
- (2024 + 1) mod 19 = 11
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 (de) Hermann Grotefend, Goldene Zahl, op www.manuscripta-mediaevalia.de
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (de) Heinz Zemanek, Kalender und Chronologie. Bekanntes & Unbekanntes aus der Kalenderwissenschaft. Ein Essay. 5e verbeterde oplage. Oldenbourg, München 1990, ISBN 3-486-20927-2, p. 45 en 46.
- º (de) Nikolaus A. Bär, Goldene Zahl in het glossarium van www.nabkal.de
- ↑ 4,0 4,1 4,2 (de) Goldene Zahl in de kanttekeningen van de universiteit in Hamburg http://www.phil-gesch.uni-hamburg.de
- º (de) Kerstin Springsfeld, Alkuins Einfluss auf die Komputistik zur Zeit Karls des Großen, Franz Steiner, Stuttgart 2002, ISBN 3-515-08052-X, p. 37
| Kalendersystemen |
|---|
|
In gebruik: Armeens • Assyrisch • Bahá'í • Berbers • Chinees • Ethiopisch • Georgisch • Gregoriaans • Hindoe • IJslands • Indiaas • Iraans • Islamitisch • Joods • Juliaans • Koptisch • Liturgisch • Maçonniek • Samaritaans • Thai • Tibetaans Oude kalenders: Attisch • Azteeks • Egyptisch • Georgisch • IJslands • Maya • Macedonisch • Quakers • (Frans) Republikeins • Romeins • Runen • Tabotkalender (rasta) Voorgestelde kalenders of kalenderhervormingen: Darische kalender • Maréchal-kalender • New Earth Calendar • Positivistenkalender • Sovjetisch Kalenderberekening: epacta • cyclus van Meton • gulden getal • indictie • martelaarsboekletter • zondagsletter • zonnecirkel Jaartelling: Ab Urbe Condita • Anno Diocletiani • Anno Mundi (Byzantijns) • Boeddhistisch • Christelijke jaartelling • Olympiade • Seleucidische jaartelling Verwante thema’s: Dionysische Paasperiode • juliaanse dag • oude Nederlandse maandnamen • schrikkeljaar |