De zwarte woensdag van Wikipedia

In dit artikel wordt een actuele gebeurtenis beschreven. De informatie op deze pagina kan daardoor snel veranderen of inmiddels verouderd zijn.

Wikipedia banner waarschuwt voor het offline halen van haar content

Zwarte woensdag is de informele naam voor 18 januari 2012. Die dag ging de Engelstalige Wikipedia, met steun van Jimmy Wales, Sue Gardner en het merendeel van de vrijwilligers, voor vierentwintig uren op zwart.

Besluit

Nadat bekend is geworden dat het Amerikaans Congres over wetsvoorstellen PROTECT IP Act (PIPA) en Stop Online Piracy Act (SOPA) gaat stemmen heeft Wikipedia groen licht gegeven om zichzelf op zwart te zetten. Op 18 januari 2012, ging om 5:00 uur UTC, na een besluit van de gemeenschap, bovendien de Engelstalige Wikipedia voor een periode van vierentwintig uur "op zwart", aangewakkerd door discussies die Wikipedia-medeoprichter Jimmy Wales in december 2011 begon. Eerder, op 4 oktober 2011, was op initiatief van de gemeenschap ook reeds alle inhoud van de Italiaanstalige Wikipedia door de beheerders verborgen als protest tegen paragraaf 29 van de zogenaamde DDL intercettazioni ("aftapwet") van de Italiaanse regering. Bij onder meer de Duits- en Italiaanstalige Wikipedia, alsook bij Wikimedia Commons, worden eveneens acties tegen het wetsvoorstel overwogen.

De kern van de zaak draait hierom:

„Het Huis van Afgevaardigden buigt zich op het moment over de zogeheten Stop Online Piracy Act (SOPA). De Senaat kijkt naar de Protect IP Act (PIPA). De wetgeving is bedoeld om toegang tot buitenlandse sites te blokkeren, als die gestolen of illegale content aanbieden.”
www.telegraaf.nl Wikipedia gaat 24 uur op zwart.

Op de Nederlandstalige Wikipedia staat een vertaling te lezen van de Wikimedia Foundation:

„Al meer dan een decennium hebben vrijwilligers over heel de wereld miljarden feiten samengevoegd in artikelen en samen gebouwd aan Wikipedia.

We hebben dit gedaan omdat we onze kennis graag met anderen delen. Dit lukte alleen maar omdat het internet vrij en open is en geen censuur kent.

Momenteel overweegt het Amerikaans Congres twee wetsvoorstellen die repressieve censuurmiddelen aanreiken aan grote commerciële lobbyisten.

Als de wetten Stop Online Piracy Act (SOPA) of de Preventing Real Online Threats to Economic Creativity and Theft of Intellectual Property Act (PROTECTIP) in het congres worden goedgekeurd, zou dat de vrijheid en openheid, die Wikipedia hebben gemaakt tot wat ze is, vernietigen. De toegang tot de Engelstalige en Duitstalige Wikipedia wordt daarom morgen, 18 januari 2012, wereldwijd afgesloten. Dit om te laten zien wat er kan gebeuren als de twee wetten ooit goedgekeurd worden.

Ook in Nederland en België worden soortgelijke wetten voorbereid. De Europese Commissie heeft plannen om bij klachten het mogelijk te maken om websites af te sluiten zonder tussenkomst van de rechter.

Zet je daarom in voor een vrij en open internet. Anders kan Wikipedia niet langer bestaan.

Verklaring van Sue Gardner van de Wikimedia Foundation”
De Nederlandstalige Wikipedia opgehaald op 17 januari 2012

Ook bedrijven als Twitter, Yahoo en Google maken zich zorgen. Zij redeneren dat de Verenigde Staten daarmee dezelfde mogelijkheden krijgen als Iran en China die ongewenst content kunnen censureren en websites blokkeren.

Freenode: "As the USA is a power house in so far that they directly or indirectly control most of the internet’s infrastructure, and the proposed legislation has been written in a manner in which they specifically take into account “foreign rogue sites”, the legislation will, should it pass, have an impact upon the world as a whole."

De softwarebedrijven en de Amerikaanse kamer van koophandel alsook de film- en muziekindustrie, steunen wel deze wetsvoorstellen.

Tegenstem

Toch klinken er bij een andere groep Wikipedianen een tegengeluid. Zij willen deze acties niet. Wikipedia stelt een neutrale encyclopedie te zijn.

De vrijwilligers die zich nu roeren, vinden dat Wikipedia zich niet moet opstellen als pleitbezorger voor politieke doeleinden. Redacteur Robert Lawton zei tegen persbureau AP dat Wikipedia zich hiermee begeeft op een hellend vlak. ’Voordat we het weten gaan we op zwart omdat we de walvissen willen redden.’ Lawton vindt dat de encyclopedie een neutrale bron van kennis moet zijn.

Ook op de Nederlandstalige Wikipedia zijn er tegengeluiden. Deze ging niet op zwart, maar voerde gedurende deze dag een banner die aandacht voor deze actie.

Redacteur Mathonius verwoorde het zo:

„Wikipedia als propaganda-medium. Dit project hoort nooit gebruikt te worden om een bepaald standpunt te pushen. Dit voorstel moet verworpen worden, want ... het ontdoet Wikipedia van haar genuanceerde en neutrale karakter, waardoor haar integriteit op ernstige wijze bedreigd wordt... Ons doel is niet simpelweg ’de verspreiding van kennis’, maar de verspreiding van kennis op een wijze die voldoet aan de NPOV-regel. Het niet-neutrale aspect van kennisverspreiding ... impliceert niet dat de NPOV-regel (ook) in andere gevallen opzij mag worden geschoven... Wikipedia is géén democratie, maar de meeste voorstemmers hebben vooralsnog nagelaten hun opvattingen te beargumenteren... voor zuivere en correcte besluitvorming is uitvoerige discussie noodzakelijk. Door via een banner plus projectpagina actie te voeren, wordt ten onrechte de indruk gewekt dat dit namens de Wikipedia-gemeenschap gebeurt, terwijl meerdere Wikipedianen hebben aangegeven hier moeite mee te hebben. Het belang van vrije kennis mag wat mij betreft best onderstreept worden, maar alsjeblieft niet als nadrukkelijk protest tegen politieke plannen, dus niet op deze manier.”
Mathonius

Zijn gebruikerspagina toonde die dag een tegenprotest.

De praktijk

In de aanloop had men wel enkele zorgen of alles goed zou gaan. In de praktijk bleek echter dat de blackout geen blackout was, maar dat een simpel javascriptje de lezer doorverwees naar de pagina met de verklaring. De wikipagina's konden echter gewoon gelezen worden wanneer men het Javascript omzeilde. Echter ging de Database op slot waardoor men niet kon editen. Ook de mobiele versie ging niet op zwart.

Mediadekking

Verschillende media hebben gewag gemaakt van de blackout op 18 januari 2012:

ABC Australia, CBC, BBC, De Telegraaf, De Volkskrant,

der Spiegel, le Monde, Menafn, News Limited, Sky News,

Techdirt The Age, The Hindu, The Signpost, The New York Times,

The Washington Post. de Stentor, Het Parool, De Redactie, Nu.nl,

Ook andere websites gaan op zwart. Speciale websites zijn speciaal voor dit protest aangemaakt. Google heeft een aparte pagina met een protestactie die je kunt onderschrijven.

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• google.com geeft onder de zoekbalk een bericht: Tell Congress: Please don't censor the web!
• http://www.reddit.com/ gaat over iets minder dan 7 uur down, 12 uur lang.
• Webcomic: When Wikipedia has a server outage, my apparent IQ drops by about 30 points
• How many will be affected by #WikipediaBlackout?