Boerka (islam)

Deze pagina gaat over het islamitische kledingstuk. Voor het Kaukasische kledingstuk, zie : Boerka (Kaukasus).

---

Een Amerikaanse militair en een Afghaans meisje en vrouwen in boerka's (2006)

De boerka oftewel burka oftewel burqa (Arabisch : برقع) is een kledingstuk, dat vooral door (streng) islamitische vrouwen gedragen wordt. De boerka bedekt het gehele lichaam.

De boerka is de Afghaanse variant van de chador. Bij de boerka zijn de ogen echter niet zichtbaar, dat in tegenstelling tot de chador die het gezicht wel vrij laat. De vrouw kijkt bij een boerka door een soort gaas, waardoor zij zelf wel kan kijken, maar niet bekeken kan worden.

Onder het bewind van de Taliban was het dragen van een boerka voor vrouwen in Afghanistan verplicht.

Verschil tussen boerka en nikab

De termen boerka en nikab (ook wel niqaab) worden vaak door elkaar gebruikt. De nikab is echter een kledingstuk dat voor het gezicht kan worden gedragen. Ook dit kledingstuk kan het gezicht in zijn geheel bedekken. Het kledingstuk zit echter niet vast aan andere kledingstukken, zoals bij de boerka waar de gezichtsbedekking deel uit maakt van het gehele kledingstuk.

Boerkini

Boerkini is een samenvoeging van de woorden boerka en bikini. Het is een zwemoutfit die het lichaam vrijwel van top tot teen inpakt, zoals bij een duikerspak. Het laat slechts de handen, de voeten en het gezicht vrij terwijl het hoofd bedekt blijft. Dit kledingstuk is een vinding van Aheda Zanetti, die haar creatie tegelijk als praktisch en religieus correct omschrijft.

Verbod op boerka

Politiek en sociaal gezien ligt het dragen van een boerka in de westerse wereld gevoelig. Terwijl de dragers ervan vinden dat zij de islam vertegenwoordigen, wordt het door anderen vaak gezien als vrouw-onterend en de segregatie tussen allochtonen en autochtonen vergrotend. Sowieso druist het in tegen vrijwel alle gebruiken en waardering aangaande een vrouw, zoals deze reeds lange tijd in de westerse wereld werd gebezigd. Er gaan dan ook stemmen in Nederland, België, Frankrijk en andere westerse landen op voor een verbod op volledig verhullende kledij.

Het mogelijke boerkaverbod stuit op veel protest uit binnen- en buitenland. Tegenstanders van dit verbod vinden dat het een belemmering is van de persoonlijke vrijheid en integratie van moslima's, terwijl anderen juist vinden dat het dragen van de boerka de integratie en moslimemancipatie belemmert of onmogelijk maakt.

Er is overigens een wezenlijk praktisch verschil tussen enerzijds een boerka en een nikab en anderzijds andere kleding die als religieus symbool kan worden opgevat, zoals bepaalde hoofddoekjes: een boerka en een nikab maken de betrokkene vrijwel onherkenbaar en lenen zich daarom voor misbruik. Misdadigers kunnen zo de identificatie bemoeilijken, en een (niet te grote) man kan zich gemakkelijk als vrouw voordoen. Het dragen van boerka's stuit ook op praktische bezwaren in beroepen waar het op menselijk contact aankomt. Om die redenen draagt de discussie over een boerkaverbod een ander karakter dan de discussie over een verbod op het dragen van hoofdbedekking om religieuze redenen.

België

België wordt waarschijnlijk het eerste Europese land waar een verbod komt op het dragen van een boerka, een nikab of andere kledij waarbij het aangezicht bedekt wordt. Op 31 maart 2010 stemde de kamer van Volksvertegenwoordigers unaniem het wetsvoorstel goed. Na de paasvakantie ligt het ontwerp voor in de plenaire Kamer.

In de volgende Belgische gemeentes bestond al een boerkaverbod:

1. Antwerpen
2. Maaseik
3. Gent
4. Sint-Truiden
5. Sint-Jans-Molenbeek
6. Lebbeke

Nederland

In 2005 diende Geert Wilders in de Tweede Kamer een motie in, die er toe strekt het gebruik van een boerka in een openbare ruimte te verbieden. Juridisch gezien leek dit onmogelijk, maar op 17 november 2006 gaf minister Rita Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) aan dat er wel degelijk een wettelijke basis voor een boerkaverbod gevonden kan worden. Men zou het verbod bijvoorbeeld kunnen funderen op Artikel 6.2 van de Grondwet, waarin gesteld wordt:

De wet kan ter zake van de uitoefening van dit recht buiten gebouwen en besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Het feit dat een boerka een persoon onherkenbaar maakt, kan inderdaad tot "wanorderlijkheden" leiden, waarmee een juridische basis voor een boerkaverbod beschikbaar is. Desondanks is echter tot op heden (april 2010) geen besluit genomen in de Tweede Kamer over het al dan niet doorvoeren van een boerkaverbod op deze of enige andere basis. Hoogstwaarschijnlijk komt dit na de Tweede Kamerverkiezingen van juni 2010 weer op de politieke agenda.

Frankrijk

In Frankrijk is het op openbare scholen, colleges en lycea verboden tekens of kleding te dragen waarmee de leerlingen duidelijk een religieus uiterlijk uitdragen, waaronder ook de boerka valt.

Een algeheel boerkaverbod is er op dit moment niet, maar met name de UMP, de partij van president Nicolas Sarkozy, is hier wel voorstander van. In maart 2010 adviseerde de Franse Raad van State de regering echter af te zien van een volledig verbod, omdat men stelde dat er amper juridische gronden voor zijn. Men verwacht daarom dat een ingevoerd verbod al snel door middel van een rechtszaak teniet zal worden gedaan.

Wel denkt de Raad van State dat de gezichtsbedekkende sluier in bepaalde situaties kan worden verboden, bijvoorbeeld in publieke functies, bij sportevenementen of andere situaties waarbij een boerka fraude of onveilige situaties in de hand kan werken. In het rapport wordt verder geadviseerd om vrouwen die zich niet houden aan het verbod op die plaatsen, niet te straffen met een boete, maar om ze door te verwijzen naar een vrouwenrechtenorganisatie.

De UMP heeft, bij monde van vice-voorzitter Jean Leonetti, laten weten dat zij het advies van de Raad van State mogelijk naast zich neer zal leggen en alsnog een verbod zal nastreven.

Zie ook

• Hoofddoek
• Hijab
• Khimar
• Chador
• Nikaab

Bronnen en referenties

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Islamic female dress op Wikimedia Commons.