Gewoonte

Een gewoonte is een handeling of gebruik die herhaaldelijk voor komt. Een gewoonte kan onbewust en bewust gaan, en is veelal ook onderdeel van het gedrag. Gewoonten zijn gewoon voor mensen en dieren. Bij mensen spreekt men dan ook wel van gewoontedieren.

Het kan ook een gewoonte zijn geworden, dat bepaalde gedachtengangen zich herhalen, wat vervolgens weer bepaalde handelingen (gewoonten) tot gevolg heeft. Als het problematische vormen aan neemt, kan het wijzen op een dwangneurose. Men kan ook uit gewoonte bepaalde dingen over het hoofd zien, en fouten gaan maken, wat beroepsmatig nogal gevolgen kan hebben. Er wordt dan ook wel gesproken van "de macht der gewoonte". Autisten en mensen met het Aspergersyndroom hebben ook vaak de gewoonte om dingen in een herhaaldelijk patroon te doen, zodat bijvoorbeeld dagen telkens in een zelfde volgorde ingedeeld zijn aangaande de activiteiten (gewoontemensen), wat overigens ook aangewend kan worden als een hond hier dagelijks in mee gaat (is één van de vele overeenkomsten die zijn te begrijpen aangaande mens en dier). Het meest sprekend hierbij is het feit dat zowel autisten als dieren zoals apen, honden en dolfijnen een zelfde werking van het brein danwel hersenen heeft, namelijk intuïtief (naar onbewuste ingevingen, die terstond ontstaan, op basis van eerdere ervaringen en begrippen (eerdere gevoelens zijn daarbij waardebepalend en/of raadgevend). Begrijpelijkerwijze kan men stellen dat hoe méér al deze verschillende aspecten die zich binnen het brein afspelen één geheel zijn oftewel samenhang hebben, hoe méér bewuste en onbewuste processen eveneens één worden.

In een huwelijk kunnen gewoonten een overheersend karakter krijgen. Men spreekt dan van een sleur. Wat men min-of-meer door de gewoonte krijgt voorgeschreven (karakterloos, zonder gedachten) noemt men ook wel conventioneel (zo ook : conventionele strijdkrachten oftewel zonder massavernietigingswapens).

"De macht der gewoonte" binnen religie

Vanwege doctrines, rituelen en vele andere gewoonten, hebben de meeste gelovigen een veelheid aan gewoonten en begrippen voortgezet in de tijd, die ongeveer tweeduizend jaar geleden tot stand gekomen zijn, aan de hand van de toenmalige omstandigheden, mensen en toenmalige begrippen. De mens ontwikkelt zich echter, wat het maakt dat ook in allerlei begrippen een ontwikkeling zit. Hieruit valt te begrijpen dat een stagnatie in die ontwikkeling door het vasthouden aan verouderde begrippen (van het geheel dat men aanschouwt), wat het maakt dat de hedendaagse werkelijkheid niet herkend wordt, vanwege dat hedendaagse begrippen weerhouden worden zich te ontwikkelen. Naast dát gevolg valt eveneens te constateren dat vrijwel alle geestelijken, met name die het meest de macht hebben, die voortzetting in stand gehouden hebben, wat het-één-en-ander niet meer doet accorderen met het heden waarin mensen leven. Elk complex geheel van begrippen, die zich communiceren in richting van de toekomst (destijds) door middel van woordelijke beredeneringen, moet zich aangaande die betreffende begrippen blijven ontwikkelen, om niet de daadwerkelijke bedoelingen (spreekwoordelijk) uit het oog te verliezen. Zo zijn ook gewoonten als het willen dragen van een boerka een voortvloeisel van die heersende begrippen van wèleer, wat toen inderdaad een begrijpelijke gewoonte zal zijn, vanwege de mindere beschaving danwel normen en waarden en dat er momenteel juist verworvenheden zijn die veel gewoonten (die dus anders zijn) vanzelfsprekend maken. Het niet doormaken (achterblijven) van dergelijke ontwikkelingen, maakt het eveneens dat bepaalde inzichten en begrippen in deze niet tot stand komen. Wanneer dit begrip uitgelegd wordt, zal de gelovige hier eveneens uit gewoonte (overtuiging, toewijding) ontkennend op reageren of er een bepaalde onzekerheid aan toeschrijven, welke dan eveneens uit gewoonte tot zekerheid verheven wordt. Te beseffen is dat men pas uit/van een kokervisie (af) komt als van die beperkende manieren van denken afgestapt wordt die de verkokering veroorzaken en in stand houden.