Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Grote Oceaan

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow
Bestand:Pacific Ocean surface 1.jpg
Reliëf van de oceaanbodem, westkant
Bestand:Pacific Ocean surface 2.jpg
Reliëf van de oceaanbodem, oostkant
Bestand:Pacific Ocean surface 3.jpg
In de buurt van Nieuw-Zeeland neemt de oceaanbodem grillige vormen aan

De Grote Oceaan of Stille Oceaan (informeel: Stille Zuidzee,[1] soms ook Pacifische Oceaan of kortweg Pacific, ontleend aan het Engels) is een oceaan die ligt tussen Oost-Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Australië. De oceaan grenst in het noorden aan de Noordelijke IJszee en in het zuiden aan de Zuidelijke Oceaan. De Grote Oceaan is de grootste oceaan op Aarde met een oppervlakte van 165,2 miljoen km², oftewel 32% van de aardoppervlakte; inclusief randzeeën bedraagt de watermassa zelfs 35% van het totale aardoppervlak.

In de Grote Oceaan bevindt zich de Marianentrog, de diepst bekende plek in de oceaanbodem.

Geografie

Landen die zich bevinden aan de rand van de Grote Oceaan, worden ook wel de Pacific Rim genoemd. In de oceaan liggen onder andere:

Eind 2012 is het mysterie van het onvindbare eiland Sandy Island opgelost. Wetenschappers denken dat het een fout is van walvisvaarders die in 1876 melding hebben gemaakt van het bestaan van dit eiland.[2]

Water

De temperatuur aan de oppervlakte van het water in de Grote Oceaan varieert van onder 0 °C in de poolgebieden tot ongeveer 29 °C dicht bij de evenaar. Het zoutgehalte varieert ook wat de breedtegraad betreft. Het water dicht bij de evenaar is minder zout dan het water elders, vanwege overvloedige equatoriale neerslag. Bij de polen is het zoutgehalte ook laag, doordat daar weinig verdamping van het zeewater plaatsvindt.

De stroomrichting van het water van de Grote Oceaan loopt over het algemeen met de wijzers van de klok mee op het noordelijk halfrond en tegen de wijzers in op het zuidelijk halfrond.

Klimaat

Slechts het binnenland van de grote landmassa's Australië, Nieuw-Guinea en Nieuw-Zeeland ontsnappen aan de doordringende klimaatinvloed van de Grote Oceaan. Binnen het oceaangebied bestaan vijf aparte klimaatgebieden:

  1. de gematigde westelijke zone,
  2. de passaatzone,
  3. het moessongebied,
  4. het tyfoongebied en
  5. de stiltegordel.

De gematigde westelijke zone wordt, zowel in het noorden als het zuiden, gekenmerkt door duidelijke seizoensverschillen wat temperatuur betreft. Dichter bij de evenaar, waar de meeste eilanden liggen, waait een passaatwind die voor een vrij constante temperatuur (21 - 27 °C) gedurende het hele jaar zorgt.

Het moessongebied ligt in de westelijke Stille Oceaan tussen Japan en Australië. Kenmerk van dit klimaatgebied is de wind die in de winter van het continentale binnenland naar de oceaan waait en in de zomer in de tegenovergestelde richting waait. Derhalve komen er duidelijk seizoensgebonden regenperiodes voor. Tyfoons veroorzaken vaak veel schade in de westelijke en zuidwestelijke Stille Oceaan. De meeste tyfoons komen voor binnen de driehoek met de hoekpunten zuidelijk Japan, de centrale Filipijnen en oostelijk Micronesië.

Er liggen twee belangrijke stiltegordels in de oceaan, één gelegen aan de westelijke kust van Midden-Amerika en andere in de equatoriale wateren van de westelijke Stille Oceaan. Beide gebieden staan bekend om hun hoge vochtigheid en kalme winden uit variërende richtingen.

Geologie

De Grote Oceaan is gevormd uit de superoceaan Panthalassa toen Pangea uiteenviel in Laurazië en Gondwana.

De andesietlijn vormt de belangrijkste regionale grens in de Grote Oceaan. Het scheidt het diepere stollingsgesteente van het centrale Pacifische bekken van de gedeeltelijk onderwater gelegen continentale gebieden met felsisch stollingsgesteente. Evenwijdig aan de Andesietlijn loopt de Ring van Vuur.

Als gevolg van de continentverschuivingen wordt de Grote Oceaan langzaam smaller, met enkele centimeters per jaar. Ook schuift de korst van de oceaanbodem op sommige plekken onder die van de continenten, die lichter is.[3]

Vervuiling

In de Grote Oceaan bevindt zich een zeer groot gebied met een hoge concentratie zeeafval, die ook wel de plasticsoep wordt genoemd. Dit bestaat voornamelijk uit drijvend plastic dat door zeestromingen bij elkaar is gedreven. Er is zowel een plasticsoep in de Noordelijke Grote Oceaan als een plasticsoep in de Zuidelijke Grote Oceaan.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Stille Zuidzee - Vertaling Nederlands-Engels. mijnwoordenboek.nl.
  2. º Mysterie onvindbaar eiland in Stille Oceaan opgelost. De Volkskrant.
  3. º L. Reijnders, E. Tellegen, B.de Reuver, Toekomst in Het Groot, Amsterdam University Press, 2008, p. 54
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
6°0′0″N, 157°0′0″W