Maria Coopman (zuster Irѐne)

Zuster Coopmanstraat, Ingelmunster

Inhoud

1. Inleiding
2. Kinderjaren en jeugd
3. Zuster
4. Missiezuster in Congo: 4 missieposten
5. Drie medezusters van zuster Irène die ook vermoord werden te Aba
6. Herdenking
7. Bronnen

1.Inleiding

Maria Coopman werd geboren voor de 1e wereldoorlog op 5 juli 1909 inde ouderlijke woning te Ingelmunster en stierf de martelaarsdood te Aba (Zaïre) op 27 november 1964 tijdens de rebellie van de Simba's. Ze behoorde tot de ''Zusters van Maria'' van Ingelmunster die een bloeiende missie hadden in het oostelijk deel van Zaïre

2.Kinderjaren en jeugd

Ze was de middelste telg uit een Ingelmunsters kroostrijk gezin van 13 kinderen. Haar wieg stond in de Duikersstraat en ze groeide ook op in die omgeving. Haar vader was actief bij de spoorwegen maar nam later het vlasbedrijf van zijn veel te vroeg gestorven schoonbroer over. Haar moeder was huisvrouw zoals gewoonlijk was in die tijd. Maria volgde lager onderwijs in de Meulebekestraat op de meisjesschool van 4 tot 14 jaar. Daarna liep ze nog een tijdje school in e huishoudschool die zich vooral bekwaamde in allerlei huishoudelijke karweien en vooral in het naaien. Maria was een speels, levendig en guitig kind. Ze was eerder een uitbundig type dat graag lachte. Zoals haar vader kon ze ook kordaat optreden. Haar zus Alice was eerder stil van natuur. Hierdoor keken velen verwonderd opdat juist Maria in het klooster trad.

3.Zuster

Amper op 16-jarige leeftijd trad Maria in het klooster. Op 25 maart 1925 om precies te zijn.Toen was het de gewoonte om op een feestdag van Onze-Lieve-Vrouw in het klooster te treden. In het noviciaat moest de postulante zich leren aanpassen aan de levensvisie en levenssfeer van het klooster. Een kroostrijk gezin wordt anders ervaren dan een gelovige gemeenschap van 60 personen. Op 5 januari 1927 nam ze bij haar geloften de naam van 'Zuster Irène aan. Dit gebaar symboliseert de volledige aardse onthechting. In september 1927 vertrok ze naar de normaalschool te Brugge waar ze voor onderwijzeres studeerde. Pas in juni gediplomeerd moest ze al vanaf september de leiding van de wijkschool Heilig Hart op zich nemen. Tevens gaf ze ook les aan het 6e, 7e en 8e studiejaar. Ze wou haar leerlingen op het harde reële leven voorbereiden en ze zag haar kinderen graag als echte christelijke mensen de school verlaten. Ze leerde hen God ontmoeten op school , in de kerk en in het gewone dagdagelijkse leven.

4.Missiezuster in Congo 4 missieposten: Fataki, Bunia, Drodro, Aba

Graag vertelde zuster Irène aan haar jong volkje over de missies en de posten die het klooster bezat in het toenmalig Belgisch Congo. Zelf verlangde ze er naar Jezus' roepstem " gaat en onderwijs alle volkeren" intenser te vervullen! Vlak na de 2e Wereldoorlog in september 1945 reisde ze voor de 1e keer naar de Congolese missies. In Fataki waar de hoofdpost van de missiehuizen van de zusters van Marie gevestigd was zorgde ze voor de lokale kinderen. Na korte tijd werd ze gebombardeerd tot surveillante in de school voor Europese kinderen.

Bij het stichten van een nieuwe post in 1952 in Bunia schakelde men zuster Irène daar in. Op 11 juni kreeg ze koning Boudewijn op bezoek. Toen alles in Bunia vlotte riepen ze haar in 1958 naar Fataki terug. Dit bleef haar thuis tot 1960 ( het jaar van de onafhankelijkheid van Congo, het ontstaan van chaos in Zaïre) Na die eerste onrustige periode verlieten veel Belgen de Kongolese republiek. Een ellendige tijd brak aan voor de lokale bevolking. Dikwijls waren ze verweesd en werden eenzaam aan hun lot overgelaten. Overal schoten handen tekort.

Zo werd zuster Irène lerares te Drodo, een plekje gelegen in de brousse, een prachtige natuur met zijn ' blauwe bergen'.

In 1963 riep men zuster Irène terug naar Fataki. De school voor de lokale kinderen had dringend een directrice nodig. Met haar volle persoonlijkheid en harde werkkracht zette ze zich totaal voor de jeugd in. Liefdevol ging ze met haar leerlingen om, blank of zwart. Werk en inzet waren voor haar nooit te veel, vastberaden en onvermoeid zette ze door. Men denkt aan haar terug met veel dankbaarheid. Ze kende behulpzaamheid met een lach naast haar religieuze trouw, gevoed door innerlijk gebed.

Gebruikelijk mochten zusters verblijvend in Zaïre om de 6 jaar teug naar België In Aba de 4e missiepost naast Fataki, Drodro en Bunia waren er 4 zusters. Voor 2 van hen was het tijd om in juli op verlof te komen. Aba ligt op 300 km noordwaarts van de andere posten. Tijdelijk moest daar een plaatsvervangster bijspringen. Zuster Irène aanvaardde dit na enige aarzeling. Na haar 19 jarig missieleven was die buurt haar nog volledig onbekend. Weinig enthousiast vertrok ze naar dit verder afgelegen terrein of was het een wrevelig voorgevoel dat haar kwelde? De tijden weren onrustiger. De zusters op verlof konden niet meer terugkeren. Het werd september, oktober. Twee maanden lang waren de zusters het mikpunt van de plagerijen van de rebellen namelijk de Simba's. November de tijden werden kritischer. Zuster Irène en 3 medezusters blijven op hun post in Aba zoals een goed soldaat standhoudt op de frontlijn. Dez lijn werd op 27 november 1964 de vuurlijn. Door een zelfgemaakte schuilplaats wisten de zusters in Fataki te ontsnappen aan het moordend geweld in Noordoost Zaïre. De zusters in Aba hadden minder geluk. Toen de rebellie Aba overviel drong men tot diep in de brousse door. De zusters bleven trouw aan hun roeping en bleven op hun post. Eind november werd Aba het toneel van barbaarse taferelen. De Simba's dreven de blanken samen, mishandelden hen en doodden hen. Zo werd Zuster Irène op 27 november 1964 schamel en weerloos door het wapen getroffen. Deze pijnlijke feiten bereikten Brussel pas op 18 januari 1965.

5.De 3 medezusters van Zuster Irène die ook vermoord werden te Aba

E.Z Marie-Louise, 38 jaar Maria Dupont

E.Z. Marie-Gerarda, 57 jaar Adrienne Verhoye

E.Z. Marie-Christiane, 38 jaar Marie-Thérèse Vandorpe

6.Herdenking

In 1975 kreeg Zuster Coopman een straat naar haar genoemd.

Ook in deSint-Amand kerk hangt een gedenksteen ter nagedachtenis van zuster Irène Maria Coopman.

7.Bronnen

Heemkundige Kring, Den Hert, Ingelmunster nummer 7 , 4e jaargang, Juni 1983 nr 1

"Ingelmunster na de Franse revolutie" Albert Verscheure

[1], vrijdag 10 oktober 2003, pagina 17