Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gebruiker:Franciscus/kladblok
Deze pagina gebruik ik om nieuwe artikelen even op te bergen en te bewerken, vóórdat ik ze als bijdrage op Wikisage zet. Ook kan ik hier enkele geheugensteuntjes kwijt.
Franciscus 4 feb 2009 14:55 (UTC)
Isaac Albéniz
Isaac Manuel Francisco Albéniz (Camprodón, 27 mei 1860 – Cambo-les-Bains ( Pyrénées-Atlantiques ), 19 mei 1909) was een briljant Spaans componist en pianist.
Albéniz werd geboren in Camprodón in Catalonië en was - zoals dat heet - een wonderkind. Zijn eerste concert gaf hij toen hij vier was, waarbij zijn ouders hem presenteerden, verkleed als musketier.
Als zesjarige kreeg hij in Parijs al pianoles van Antoine François Marmontel. Daarna studeerde hij aan het conservatorium van Madrid en bleef als wonderkind concerten geven tot hij vijftien werd. In 1876 studeerde hij twee maanden in Leipzig bij Franz Liszt, en kreeg een toelage van de Spaande koning om naar het conservatorium van Brussel te gaan. Hier studeerde hij compositie bij François-Auguste Gevaert en piano bij Louis Brassin.
In 1879 - toen hij 19 jaar oud was - behaalde hij de eerste prijs voor piano en maakte een geslaagde concertreis door Europa. en later door de Verenigde Staten.
Reizen
Albéniz was al eerder in de Verenigde Staten en Zuid-Amerika geweest, maar toen onder geheel andere omstandigheden. Hij werd namelijk als twaalfjarige ontdekt als verstekeling aan boord van een schip op reis naar Puerto Rico. Hij ontliep de problemen, door voor de passagiers piano te spelen. Hij trok verder naar Buenos Aires, en naar Cuba. Hier lukte het zijn vader hem op te sporen. Isaac Albéniz kreeg zijn vader echter zover, dat hij alleen na New York kon verder reizen. In 1874 vertrok hij uit San Francisco; zijn laatste plek in Amerika.
Na zijn reizen vestigde Albéniz zich in Barcelona Madrid als pedagoog, maar dat hield hij niet lang vol. Hij leerde zijn landgenoot Felipe Pedrell kennen, die hem aanspoorde in Spaans-folkloristische stijl te gaan componeren. Het lukte Albéniz het bijzondere ritme van de Spaanse en Andalusische volksmuziek in zijn pianomuziek te verwerken. Mede hierdoor wordt Albéniz beschouwd als de grondlegger van de Spaanse nationale stijl, die folkloristische elementen met virtuoos pianospel verbindt, en kan hij gezien worden als een van de eerste impressionisten.
Verdere ontwikkeling
De composities van Albéniz zijn hoofdzakelijk geschreven voor piano, en de titels wijzen ons onmiddellijk op zijn Spaans-nationalistisch engagement:
- Cantos de España ( suite )
- Cantos de España (suite), "Suite Espagnole", "Iberiasuite" (4 bundels van 3 werken, voor Arbos in een andere volgorde tot orkestsuite georkestreerd); verder enkele opera's ("King Arthur-trilogie", "Pepita Jiménez"), orkestwerken ("Catalonia", "Rhapsodia Española": met pianosolo) en vocaal werk ("Christus-Oratorium", liederen, ballades, zarzuela's).
In 1886 componeerde hij:
- Estudio de concierto opus 40
- Concierto fantástico opus 78
- Suite Española opus 47
- Rapsodie Española voor piano en orkest opus 70
De Rapsodie Española is al typisch Spaans te noemen.
Albéniz gold in zijn tijd als een van de beste pianisten ter wereld en hij verzorgde optredens in heel Europa en de Verenigde Staten.
In 1890 verliet Albéniz Spanje en reisde naar Londen, onder meer als dirigent in het Prince of Wales Theatre. Hij componeerde daar drie opera's en enkele liederen.
- Merlin, het eerste deel van een niet voltooide King Arthur-trilogie
- Pepita Jimenez, dat ook buiten Spanje enige bekendheid kreeg
Dit stuk werd pas in 2001 opgenomen en in 2003 opgevoerd. Tijdens het componeren van de opera's woonde Albéniz in Parijs. Hij leerde daar Gabriél Fauré, Ernest Chausson, Paul Dukas en Vincent d'Indy kennen en gaf een cursus aan de Schola Cantorum. Hij raakte onder meer bevriend met Claude Debussy, aan wie hij - zeker als kunstenaar - veel te danken had. In 1893 keerde hijterug naar Spanje, om vervolgens in 1902 weer naar Parij te gaan. Hij zou tot zijn dood verder in Frankrijk blijven.
Laatste jaren
Na 1900 kreeg Albéniz klachten van de nierziekte die tot zijn dood zou leiden. Hij schreef nu alleen nog voor piano. Van 1906 tot 1909 werkte hij aan zijn zwanenzang en meesterwerk Iberia, vier bundels van drie "impressies" die een synthese zijn van de pianotechniek van Liszt, het impressionisme en de Andalusische volksmuziek. Voorafgaand aan dit prachtige werk, voltooide Albéniz 1890 de Suite España. Deze suite bevat nog niet de sterke samenhang tussen de delen zoals in Iberia, maar lijkt de opmaat te zijn tot dit werk. Vormt Iberia een reis langs steden en delen van Spanje; Suite España is een reis langs diverse muziek Hoewel Albéniz een aantal opera's heeft geschreven, is hij hier in ons land toch eigemlijk alleen maar bekend geworden door zijn vele pianowerken.
Verder ontwikkeling
tijdens zijn leven als een van de beste pianisten ter wereld en hij verzorgde optredens in heel Europa en de Verenigde Staten. In 1883 vestigde Albéniz zich in Barcelona. Hij besloot onder invloed van de musicoloog Felipe Pedrell voortaan ‘Spaanse muziek’ te schrijven. Intussen huwde hij met Rosita Jordana. In 1886 componeerde hij:
- Estudio de concierto op 40 en
- Concierto fantástico op 78 nog in de stijl van Liszt en Chopin, maar
- Suite Española op 47 en
- Rapsodie Española voor piano en orkest op 70 zijn al typisch Spaans.
Van 1890 tot 1893 werkte Albéniz te Londen, onder meer. als dirigent in het Prince of Wales Theatre. Hij leerde er de welgestelde amateur-librettist Francis Money-Coutts kennen, die hem een contract aanbood om zijn teksten op muziek te zetten. De samenwerking verliep niet vlot en er werden tot 1905 slechts drie opera's en enkele liederen voltooid. • Pepita Jimenez kende ook buiten Spanje succes, • Merlin, het eerste deel van een niet voltooide King Arthur-trilogie werd pas in 2001 opgenomen en in 2003 opgevoerd. Tijdens het componeren van de opera's woonde Albéniz in Parijs. Hij leerde er Fauré, Chausson, Dukas en d'Indy kennen en gaf een cursus aan de Schola Cantorum in 1897. Na 1900 kreeg Albéniz klachten van de nierziekte die tot zijn dood zou leiden. Hij schreef nu alleen nog voor piano. Van 1906 tot 1909 werkte hij aan zijn zwanenzang en meesterwerk Iberia, vier bundels van drie "impressies" die een synthese zijn van de pianotechniek van Liszt, het impressionisme en de Andalusische volksmuziek. Voorafgaand aan dit prachtige werk, voltooide Albéniz 1890 de Suite España. Deze suite bevat nog niet de sterke samenhang tussen de delen zoals in Iberia, maar lijkt de opmaat te zijn tot dit werk. Vormt Iberia een reis langs steden en delen van Spanje; Suite España is een reis langs diverse muziek In Parijs voltooide hij zijn studie compositie bij Vincent d’Indy en Paul Dukas. Albéniz componeerde in zijn jeugd honderden kleine pianowerken, die ten dele onbekend zijn gebleven of verloren zijn gegaan. Hoewel hij zich ook op zarzuela's en opera's toelegde , vormen zijn pianowerken, in het bijzonder de Iberia suite, het belangrijkste deel van zijn oeuvre. Samen met Felipe Pedrell kan Albeniz beschouwd worden als de grondlegger van de nationale Spaanse school, die teruggrijpt en zich inspireert op Spaanse (in het bijzonder Andalusische) volksmuziek.
Werken: piano: o.a. Chants d'Espagne, Recuerdos de viaje, Suite Espagnole, España, La Vega (uit niet voltooide Alhambra-suite), Iberia (4 cahiers van ieder 3 stukken, 1905-08; hierin gebruikte hij een geheel nieuwe pianostijl, gebaseerd op Liszt en het Franse impressionisme), Navarra ( had no. 1 van het 5e cahier Iberia moeten zijn; werd voltooid door D. de Sévérac), A zulejos (voltooid door E. Granados); orkest: Catalonia; piano en orkest: Rhapsodia española (opnieuw geïnstrumenteerd door G. Enesco, later van A. Casella); Oratorium: El Cristo; liederen; opera: o.a. Pepita Jiménez, Merlin (King Arthur Trilogie)