Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Azië

Uit Wikisage
Versie door Hendrik (overleg | bijdragen) op 6 dec 2008 om 18:39 (Bron; http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Westerse_wereld&oldid=14222142 welke onder de GFDL valt. Zie voor eerdere bewerkers in de bewerkingsgeschiedenis via weblink aldaar.)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Ligging van Azië op de wereldkaart
Ligging van Azië op de wereldkaart

Azië is het grootste werelddeel ter wereld. Aan de westkant grenst het aan Europa en Afrika, in het noorden aan de Noordelijke IJszee, in het oosten en zuidoosten aan de Grote Oceaan en in het zuiden aan de Indische Oceaan. In het jaar 2006 telde het continent circa 3,97 miljard inwoners, ofwel 61% van de totale wereldbevolking (6,5 miljard). Azië bedekt met een oppervlakte van 43.810.000 km², 8,6% van de totale oppervlakte van de Aarde en 29,4% van de totale landoppervlakte.

Definitie van Azië

Het continent Azië wordt gedefinieerd door Europa en Afrika af te trekken van de Afrika-Euraziatische landmassa. De precieze grenzen van het continent zijn vaag (met name voor niet-cartografen). Azië en Afrika zijn van elkaar gescheiden door het Suezkanaal (Landengte van Suez). De grens van Europa en Azië loopt grofweg via de Dardanellen, de Zee van Marmara, de Bosporus, de Zwarte Zee, het gebergte de Kaukasus (niet geheel onomstreden, sommigen plaatsen de lijn via de Koema-Manytsjlaagte), de Kaspische Zee, de rivier de Oeral (volgens anderen de rivier de Emba) en het gebergte de Oeral naar Nova Zembla.

De volgende gebieden vallen dus hieronder:

  • het Aziatisch vasteland;
  • de eilanden op het Aziatisch continentaal plat;
  • eilanden die niet op het Aziatisch continentaal plat liggen maar gewoonlijk beschouwd worden als behorend tot Azië;

Subregio's

Bestand:Asia terrain.jpg
Azië geografisch
Bestand:Asia Globe NASA.jpg
Kaart van Azië, samengesteld uit diverse satellietopnames (bron Nasa)
Bestand:Asia-map.png
Kaart van Azië (bron CIA)
Bestand:Asia Koppen Map.png
Recente kaart van de klimaatclassificatie van Köppen-Geiger (excl. Zuidwest-Azië).

Azië kan zelf beschouwd worden als een subregio van het grotere Euraziatische continent. De onderverdeling van Azië in regio's is niet helemaal rechtlijnig omdat er geen consensus over is, hieronder is een grofwegge onderverdeling van Azië in verschillende subregio's:

Noord-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Noord-Azië

Deze term wordt bijna nooit gebruikt door geografen en refereert meestal aan het Aziatische gedeelte van Rusland, ook wel bekend als Siberië en het Russische Verre Oosten. Soms worden ook de noordelijke delen van andere Aziatische landen zoals Kazachstan hieronder gerekend.

Centraal-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Centraal-Azië

Normaal gesproken worden met Centraal-Azië de volgende gebieden bedoeld:

Het gebied in Centraal-Azië dat vroeger deel uitmaakte van het Keizerrijk Rusland wordt in Rusland ook wel Midden-Azië genoemd.

Verre Oosten

voor meer volledige informatie zie het artikel Verre Oosten

Hiermee wordt vaak bedoeld Oost-Azië gecombineerd met Zuidoost-Azië en het oostelijke gedeelte van Rusland aan de Grote Oceaan (het Russische Verre Oosten)

Oost-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Oost-Azië

Normaal gesproken worden met Oost-Azië de volgende gebieden bedoeld:

Soms worden ook Mongolië en Vietnam bij deze regio's ingedeeld.

Zuidoost-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Zuidoost-Azië

Normaal gesproken worden met Zuidoost-Azië de volgende gebieden bedoeld:

Het omvat de volgende landen:

Van deze landen wordt Maleisië in tweeën gedeeld door de Zuid-Chinese Zee en ligt zowel op het vasteland als op de eilanden.

Zuid-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Zuid-Azië

Aan Zuid-Azië wordt ook wel gerefereerd als het Indisch Subcontinent. Normaal gesproken worden met Zuid-Azië de volgende gebieden bedoeld:

Zuidwest-Azië

voor meer volledige informatie zie het artikel Zuidwest-Azië

Zuidwest-Azië ook wel West-Azië wordt normaal gesproken aangeduid met de niet geografische term Midden-Oosten. Met het Midden-Oosten wordt soms ook bedoeld de gearabiseerde landen in Noord-Afrika.

Normaal gesproken worden met Zuidwest-Azië de volgende gebieden bedoeld:

Zie ook de Golfstaten, een andere groepering voor een aantal van de bovengenoemde landen.

Landen in Azië


Tot Azië behoren de volgende gebieden (alfabetisch):

Onafhankelijke Landen

AfghanistanArmeniëAzerbeidzjan 3BahreinBangladeshBhutanBruneiCambodjaChinaCyprus 2Egypte 4Filipijnen 1GeorgiëIndiaIndonesië 1, 5IrakIranIsraëlJapanJemenJordaniëKazachstan 6KirgiziëKoeweitLaosLibanonMaldiven 1MaleisiëMongoliëMyanmarNepalNoord-KoreaOezbekistanOmanOost-Timor 1PakistanQatarRusland 8Saoedi-Arabië - SingaporeSri LankaSyriëTadzjikistanThailandTurkije 7TurkmenistanVerenigde Arabische EmiratenVietnamZuid-Korea


Gebieden met Betwiste Status / Bezette Gebieden

Abchazië - Aksai ChinGazastrookJammu en KasjmirKoerdistanNagorno KarabachParaceleilanden 1ShaksgamSpratly-eilanden 1Taiwan9TibetTurkse Republiek Noord-Cyprus 1, 2Westelijke Jordaanoever - Zuid-Ossetië

Steden

Zie Lijst van grootste metropolen van Azië

Aziaten

Onder Aziaat (meervoud Aziaten) wordt zowel een inwoner van een Aziatisch land verstaan, als iemand die niet per sé woont in Azië, maar wel representant van het geelbruin getint Aziatische ras is.

Noten

1Alhoewel deze eilanden niet op het Aziatisch continentaal plat liggen worden zij gewoonlijk toch beschouwd als behorend tot Azië.
²Afhankelijk van de bron wordt Cyprus soms beschouwd als een Europees, dan weer als een Aziatisch land.
3Gedeelte ten zuiden van het gebergte de Kaukasus.
4Gedeelte ten oosten van de Landengte van Suez (Suezkanaal).
5Gedeelte ten westen van de Zee van Halmahera, de Ceramzee en de Arafurazee.
6Gedeelte ten oosten van het gebergte Oeral en de rivier de Oeral.
7Gedeelte ten oosten en ten zuiden van de Bosporus, de Zee van Marmara en de Dardanellen.
8Gedeelte ten oosten van het Oeral-gebergte.
9Volgens sommige mensen is Taiwan een onafhankelijk land, volgens een ander weer een provincie van de Volksrepubliek China. Bovendien claimt China Taiwan ook nog als een provincie. De status van Taiwan is betwist en daarom staat het bij Betwiste gebieden.

Zie ook

Sjabloon:ContinentenAarde