Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Johan Piccardt
Johan Piccardt (ook wel Picardt) (Bad Bentheim, 5 februari 1600 – Coevorden, 21 mei 1670) was een Duits-Nederlands historicus. Daarnaast was hij arts en ontginner alsmede predikant. Hij behoorde tot de luthers-gereformeerde stroming.
Biografie
Johan Picardt werd geboren in Bentheim (Duitsland), net over de grens bij Enschede. Hij studeerde theologie en geneeskunde aan de universiteit van Leiden.
In 1623 begon hij als predikant te Egmond aan Zee. Hij werkte er tevens als arts, wat voor ophef zorgde aangezien de provinciale synode voorschreef dat een dominee geen tweede beroep mocht uitoefenen.[1]
In Drenthe was het wel mogelijk om tegelijk als dominee en arts te werken, dus besloot Picardt in 1642 met zijn gezin naar Drenthe te verhuizen en werd eerst predikant in Rhee.[2]
Vanaf 1644 was hij predikant in Rolde. De landbouwersbevolking vond hem te geleerd. Hij kwam in conflict met de kerkgangers omdat hij de gewoonte had slechts over ongebruikelijke Bijbelteksten te prediken.
Vanaf 1648 bekleedde hij het predikantschap te Coevorden.
Eerste Drentse geschiedschrijver
Hij begon steeds meer de geschiedenis en prehistorie van de streek te onderzoeken, en tekende hiertoe de verhalen op die hij van de bewoners hoorde. In 1660 gaf hij hierover een boek uit: de Antiquiteten (zijn spelling) of de Annales Drenthiae.
Daar Picardt het laatste grote deel van zijn leven in Drenthe heeft gewoond en de eerste was die een boek over de prehistorie van deze regio schreef, wordt hij wel de vader van de Drentse geschiedschrijving genoemd.
In zijn ’Antiquiteten’ nam hij volksverhalen op over spoken, heksen en duivelbezweringen. Megalithische steenhopen bracht hij in verband met huynen oftewel reuzen. Hiervan is de huidige benaming hunebed afgeleid. Witte wieven wordt ook wel vertaald als wijze vrouwen, ze worden ook in verband gebracht met de Völva.[3]
- Passage
Een passage uit de Annales Drenthiae uit 1660:
- Voorts zijn in deze landen geëerd Lahra, Welda (…) Freja, Wodan: een schoon gezelschap. Hoe moet de Satan in zijn vuist gelachen hebben, als hij dit vuile, snode gespuis hier en in de omliggende landen heeft ingedrongen om als hemelse goden en godinnen met aanbiddinge, offeranden en eerbiedigheid geëerd te worden. Velda is geweest die vermaarde kol, die zich met wichelarij, waarzeggen en duivelsbezweren en andere zwarte kunsten een grote naam gemaakt heeft.[4]
- Bourtanger Moor
Johan Picardt meende dat het grootste aaneengesloten moeras van Europa, het Bourtanger Moor met zijn verraderlijk hoogveen, was ontstaan door een soort van oerknal. Dit zou een straf van God zijn geweest voor de bewoners die er gewoond hebben. Hij vergeleek het gebeuren met de "Sontvloet uit Noachs dagen". Later bleek dat het grote Bourtanger moeras was ontstaan door veenvorming als gevolg van stijgend oppervlaktewater, een proces van eeuwen.[5]
Picardt was sterk geïnteresseerd in de apocriefe Bijbelboeken. Hij stond positief tegenover de slavernij van ’negers’ omdat hij de opvatting was toegedaan dat zij bijbels gezien van Cham zouden afstammen en Chams nakomelingen vervloekt zouden zijn.
Publicatie
Korte Beschryvinge van eenige Vergetene en Verborgene Antiquiteiten Der Provintien en Landen gelegen tusschen de Noord-Zee, de Yssel, Emse en Lippe. Met twaalf etsen van Gerrit van Goedesbergh. Amsterdam 1660,[6] heruitgaven in 1731 (zonder de etsen) en in 1971 (als relatiegeschenk). In 2008 verscheen het boek opnieuw, ditmaal met een inleiding over het boek en de auteur.
- Google ebook
- Johan Piccardt: Korte beschryvinge van eenige vergetene en verborgene antiquiteten der provintien en landen gelegen tusschen de Noord-zee, de Yssel, Emse en Lippe. Waer by gevoeght zijn Annales Drenthiae, … Mitsgaders een korte beschrijvinge der stadt, des casteels, en der heerlickheyt Covorden. gedruckt by Tymon Houthaak, voor Gerrit Van Goedesbergh, 1660 eboek 1eboek 2
- Verhalenbank
Over Johan Piccardt
- M. A. W. Gerding 1997 Johan Picardt (1600-1670): Drenthe's Eerste Geschiedsschrijver Van Gorcum, 1997 - 103 pagina's ISBN 9023233190, 9789023233190
Links
- http://www.regiocanons.nl/drenthe/coevorden/picardt
- Over Korte Beschryvinge van eenige Vergetene en Verborgene
- Grenzen van genezing: gezondheid, ziekte en genezen in Nederland, zestiende tot begin twintigste eeuw
- Encyclopedie Drenthe Online Johan Piccardt
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Johan Picardt op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Bouwman, W., Dominee klust bij als dokter, 27-07-2009 in Nederlands Dagblad, p. 3.
- º Picardt-hoeve te Rhee
- º Witte wijven; Korte Beschryvinge van eenige vergetene en verborgene Antiquiteten der provincien en landen gelegen tusschen de Noord-Zee, de Yssel, Emse en Lippe. Waer by gevoeght zijn Annales Drenthiae, [Johan Picardt (1660)
- º in gemoderniseerde spelling. p. 66
- º Koeman-Poel, Geeske S. Bourtange: schans in het moeras en Chronique de Bourtange (1983) Uitg. Stubeg, Hoogezand, ISBN 90-6523-011-4
- º In een oplage van 125 stuks.