Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Roede (oppervlaktemaat): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Bron: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roede_(oppervlaktemaat)&oldid=9524602 Rasbak Puckly Myos Notum-sit)
 
(navi)
 
(6 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
De '''roede''' (ook: ''roe'') is een oude [[oppervlakte]]maat en een oude [[lengte (meetkundig)|lengtemaat]] (zie [[roede (lengtemaat)|roede]]), die van plaats tot plaats een verschillende maat had. Een vierkante roede wordt gevormd door een vierkant oppervlak met een lengte en een breedte van een strekkende roede.
{{Zie Maatdam}}
De '''roede''' (ook: ''roe'') is een oude [[oppervlakte]]maat en een oude [[lengte (meetkundig)|lengtemaat]] (zie [[roede (lengtemaat)|roede]]), die van plaats tot plaats verschilde. Een vierkante roede is de oppervlakte van een vierkant waarvan de zijden een strekkende roede lang zijn.


Over het algemeen vormden 600 roeden 1 [[Morgen (oppervlaktemaat)| morgen]], maar in sommige gebieden in Nederland bestond een morgen uit minder (150) of meer (900) roeden.
Over het algemeen vormden 600 roeden 1 [[Morgen (oppervlaktemaat)| morgen]], maar in sommige gebieden in Nederland bestond een morgen uit minder (150) of meer (900) roeden.
Regel 5: Regel 6:


==Voorbeelden==
==Voorbeelden==
*[[Amsterdam (stad)|Amsterdamse]] roede = 13,52 m²
;In Nederland
*[['s-Hertogenbosch (stad)|Bossche]] roede = 33,1 m²
{| class="wikitable"
*[[Breda (stad)|Bredase]] roede is 32,26 m²
|width="210"| Rijnlandse roede
*[[Groningen (stad)|Groningse]] roede is 16,72 m²
|width="100"| 14,19 m²
*Hondsbosse roede is 11,71 m²
|-
*Rijnlandse roede is 14,19 m²
|[[Amsterdam|Amsterdamse]] roede || 13,52 m²
|-
|[['s-Hertogenbosch (stad)|Bossche]] roede || 33,1 m²
|-
|[[Breda|Bredase]] roede || 32,26 m²
|-
|[[Groningen (stad)|Groningse]] roede || 16,72 m²
|-
|[[Hondsbossche Zeewering|Hondsbosse]] roede || 11,71 m²
|}


=== Oude oppervlaktematen in Vlaanderen ===
; In Vlaanderen
{| class="wikitable"
|width="210"|[[Brugge|Brugse]] roede
|width="100"| 14,7456 m²
|-
| ''Brugse [[lijn (oppervlaktemaat)|lijn]] (100 roeden)'' || ''1474 m²''
|-
| [[Kortrijk]]se roede || 8,8565 m²
|-
| ''Kortrijkse lijn (ook 100 ’lands’ genoemd)'' || ''885 m²''
|-
| [[Ieper]]se roede || 14,5985 m²
|-
| ''Ieperse lijn'' || ''1460 m²''
|-
| [[Veurne|Veurnse]] roede<ref name=Vademecum>{{Aut|J. Mertens, P. Vandewalle}}, ''Metrologisch Vademecum voor Vlaanderen'', Brugge, 2003, p. 73-74.</ref> || 15,147664 m²
|-
| ''Veurnse lijn'' || ''1514,76 m²''
|-
| In kasselrij Oudburg en [[Waasland|Land van Waas]] || 14,854858 m²
|-
| [[Dendermonde|Dendermondse]] roede || 33,4894 m²
|-
| [[Aalst (Oost-Vlaanderen)|Aalsterse]] roede || 30,3075 m²
|}


* De Brugse [[roede]] was 14,7456 m², een [[lijn]] was 100 roede of dus 1474 m².
300 roeden (of 3 [[Lijn (oppervlaktemaat)|lijnen]]) vormden één [[gemet]]. Alléén in Kortrijk was één gemet 500 roeden.
* De Kortrijkse roe(de) was slechts 8,8565 m², één lijn was 100 roede ( in die streek ook wel 100 'lands' genaamd), en dus 885 m².
* De Ieperse roe was 14,5985 m² en één lijn was 1460 m².
* De Veurnse roe was 14,5924 m² en één lijn (100 roe) was omgerekend 1459 m².
300 roede ( of 3 lijnen) vormden één [[gemet]]. Alléén in Kortrijk was één gemet 500 roeden.


==Nederlands metriek stelsel==
==Nederlands metriek stelsel==
In het in 1816 ingevoerde [[Nederlands metriek stelsel]] gebruikte men de naam ''vierkante roede'' voor de [[are]]. In 1937 werd de roede definitief afgeschaft. Echter, in de bloembollenteelt wordt de Rijnlandse Roede (RR²) nog steeds als oppervlaktemaat gebruikt.  
In het in 1816 ingevoerde [[Nederlands metriek stelsel]] gebruikte men de naam ''vierkante roede'' voor de [[are]]. In 1937 werd de roede definitief afgeschaft. Echter, in de bloembollenteelt wordt de Rijnlandse Roede (RR²) nog steeds als oppervlaktemaat gebruikt. Wel rekent men daar voor het gemak vaak 700 roede op een ''[[bunder]]'', waarbij bunder voor een [[hectare]] staat.


{{Appendix}}
{{Navigatie oude maateenheden}}
[[Categorie:Niet-SI-eenheid]]
[[Categorie:Niet-SI-eenheid]]
[[Categorie:Oppervlaktemaat]]
[[Categorie:Oppervlaktemaat]]

Huidige versie van 17 aug 2012 om 20:03

Dit artikel valt onder beheer van Dorp:Maatdam.

De roede (ook: roe) is een oude oppervlaktemaat en een oude lengtemaat (zie roede), die van plaats tot plaats verschilde. Een vierkante roede is de oppervlakte van een vierkant waarvan de zijden een strekkende roede lang zijn.

Over het algemeen vormden 600 roeden 1 morgen, maar in sommige gebieden in Nederland bestond een morgen uit minder (150) of meer (900) roeden. De Rijnlandse roede werd het meest gebruikt.

Voorbeelden

In Nederland
Rijnlandse roede 14,19 m²
Amsterdamse roede 13,52 m²
Bossche roede 33,1 m²
Bredase roede 32,26 m²
Groningse roede 16,72 m²
Hondsbosse roede 11,71 m²
In Vlaanderen
Brugse roede 14,7456 m²
Brugse lijn (100 roeden) 1474 m²
Kortrijkse roede 8,8565 m²
Kortrijkse lijn (ook 100 ’lands’ genoemd) 885 m²
Ieperse roede 14,5985 m²
Ieperse lijn 1460 m²
Veurnse roede[1] 15,147664 m²
Veurnse lijn 1514,76 m²
In kasselrij Oudburg en Land van Waas 14,854858 m²
Dendermondse roede 33,4894 m²
Aalsterse roede 30,3075 m²

300 roeden (of 3 lijnen) vormden één gemet. Alléén in Kortrijk was één gemet 500 roeden.

Nederlands metriek stelsel

In het in 1816 ingevoerde Nederlands metriek stelsel gebruikte men de naam vierkante roede voor de are. In 1937 werd de roede definitief afgeschaft. Echter, in de bloembollenteelt wordt de Rijnlandse Roede (RR²) nog steeds als oppervlaktemaat gebruikt. Wel rekent men daar voor het gemak vaak 700 roede op een bunder, waarbij bunder voor een hectare staat.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º J. Mertens, P. Vandewalle, Metrologisch Vademecum voor Vlaanderen, Brugge, 2003, p. 73-74.
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow