Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Vadem
Een vadem of vaam is een oude lengtemaat, die vooral werd gebruikt om de waterdiepte aan te duiden. In Engeland en de USA wordt de vadem (Engels: fathom) nog als officiële maateenheid gebruikt. Deze heeft een lengte van 1,8288 meter. Als eenheidssymbool gebruikt men ftm, afkorting van het Engelse fathom.
De vadem kon vroeger regionaal verschillend zijn. Een vadem is bij benadering de afstand tussen de vingertoppen van de zijdelings uitgestrekte armen van een niet te kleine volwassen man. Dit kwam ongeveer overeen met vier ellen of zes voet. De Engelse fathom is gestandaardiseerd tot zes voet.
De waterdiepte werd vanouds gemeten door lood aan een touw in het water te laten zakken. Daarna werd het touw tussen de uitgestrekte armen afgepast (’opvamen’). Zo kon men de diepte in vadems tellen.
Een oude vermelding van de vadem is te vinden in het bijbelboek Handelingen (Handelingen 27:28). Op sommige Admiraltykaarten wordt de diepte nog steeds in vadems uitgedrukt.
VOC
Bij de VOC werd één vadem afgerond tot zes voet (0,2831 m). Zo rekende men in die tijd een Amsterdamse vadem als zijnde 1698 mm.[1]
Trivia
De Amerikaanse schrijver Mark Twain zijn pseudoniem ontleend heeft aan de dieptemetingen? De naam is jargon voor ’markering twee’ wat zoveel wil zeggen als ’twee vadem waterdiepte’. Hij had jaren op de Mississippi gevaren.
Bronnen, noten en/of referenties
|