Natuurgeneeskunde

Natuurgeneeskunde is een verzamelbegrip voor een heel spectrum van verschillende methoden, die natuurlijke middelen of stimulansen gebruiken om de genezing te bevorderen of de lichaamseigen capaciteiten tot genezing willen stimuleren.

Naturgeneeskunde

Volgens een definitie van Alfred Brauchle uit 1952 behoren hiertoe de zon, licht, lucht, beweging, rust, de voeding, water, koude, aarde, de ademhaling, de gedachten, de emoties en de wil. In een ruimere definitie behoort ook het gebruik van „natuurlijke” geneesmiddelen hiertoe, vooral geneeskrachtige planten en bereidingen daaruit.

Ook bepaalde takken van de alternatieve geneeskunde of complementaire geneeswijzen worden vandaag de dag dikwijls onder de noemer natuurgeneeskunde gezet.

Als belangrijke pionier van de natuurgeneeskunde geldt de arts Christoph Wilhelm Hufeland. In 1888 verscheen een werk van de hand van Friedrich Eduard Bilz dat als standaardwerk over de natuurgeneeskunde wordt gezien.

Tot de „klassieke” natuurgeneeskunde rekent men over het algemeen de volgende natuurgeneeswijzen:

• Fytotherapie – het gebruik van planten en kruiden als medicijn
• Hydrotherapie en Balneotherapie – Therapieën met het gebruik van water
• Colon-hydrotherapie
• Bewegingstherapie
• Diëtetiek – Het ondersteunden van de behandelingen door een gezonde voeding en een dieet dat passend is voor het betreffende ziektebeeld
• Aromatherapie – een gecontroleerd gebruik van etherische oliën
• Ordetherapie – een evenwichtige levenswandel in regelmatig ritme en in harmonie met de natuur
• Vastenkuren – zich tijdelijk volledig of gedeeltelijk onthouden van voedsel

Bijkomend worden ook volgende methoden uit de alternatieve geneeskunde onder de noemer „natuurgeneeskunde” gezet:

• Homeopathie
• Spagyriek
• Bach-bloesemtherapie
• Traditionele Chinese geneeskunde
• Elektro-acupunctuur
• Ayurvedische geneeskunde
• Antroposofische geneeskunde
• Neuraaltherapie

Methoden die in de natuurgeneeskunde soms als diagnosehulp gebruikt worden, zijn:

• Irisdiagnose
• Gezichtsdiagnose
• Kinesiologie

De meeste natuurgeneeskundige en alternatieve methoden gaan uit van een holistische benadering. Dat houdt in dat ze proberen de verstoorde harmonie met het volledige organisme weer in evenwicht te brengen.

Geschiedenis

In het hippocratische begrip uit de oudheid werd de natuur gezien als levenskracht en als geneeskracht. De genezing van de patiënt gebeurde door de natuur, terwijl de arts slechts de behandeling uitvoerde: Medicus curat, natura sanat.

Tot het midden van de 19e eeuw was de natuurgeneeskunde niet te scheiden van de toenmalige wetenschappelijke geneeskunde. Natuurlijke geneeswijzen vormden de basis van de medische ervaring en van elke therapie. Men trok zich ook terug tot de natuurgeneeskunde wanneer andere theorieën of concepten (bijvoorbeeld de heroïsche geneeskunde) faalden. Parallel met de ontwikkeling van de natuurwetenschappelijke geneeskunde liepen talrijke pogingen om de natuurgeneeskunde te bewaren, zowel van de kant van de medische wereld als van de leken.

Een benadering was het gebruik van water voor geneeskundige doeleinden te gebruiken in de hydrotherapie. Vinzenz Prießnitz gebruikte rond 1848 de combinatie van actieve en passieve bewegingstherapie, het gebruik van lucht, baden en water, en eenvoudige gemengde voeding voor het eerst als natuurgeneeswijze (Naturheilverfahren). Johann Schroth verbond de watertoepassingen met vasten in de Schrothkuur. Latere bewegingen rond het tijdschrift Der Naturarzt of de Deutsche Bund der Vereine für Gesundheitspflege und arzneilose Heilweisen waren gekenmerkt door vijandigheid tegenover geneesmiddelen en vaccinaties. De door de priester Sebastian Kneipp populair geworden vorm van de hydrotherapie zei het principe van het niet gebruiken van geneesmiddelen vaarwel. Vele andere leken in de geneeskunde, maar ook artsen, ontwierpen verdere natuurgeneeskundige systemen. De Beierse militaire arts Lorenz Gleich (1798–1865) gebruikte het begrip Naturheilkunde als een verzamelbegrip voor de natuurinstinctleer („instinktief correct geleid menselijk gedrag in de omgang met gezondheid en ziekte”), de natuurdiëtiek („door het instinct geleide natuurlijke manier van leven”) en de natuurgeneeswijzen. Enkele artsen zoals August Bier zetten zich in voor het groeiende wantrouwen tussen de natuurgeneeskunde en de wetenschappelijke geneeskunde.

De alternatieve geneeskundige Arthur Lutze (1813–1870) verbond de kennis uit de natuurgeneeskunde met homeopathische elementen. In zijn indrukwekkende kliniek in Köthen behandelde hij duizenden patiënten met zelfontworpen wellness-geneespraktijken, baden en vegetarische diëten. Zijn boek Lebensregeln der naturgemäßen Heilkunde verscheen in 64 oplagen.

Wikisage is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of toepassing van de in dit lemma gegeven medische informatie.    lees meer