Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Antroposofische geneeskunde
In de antroposofische geneeskunde worden de gezondheidsaspecten van levende wezens vanuit het gezichtspunt van de antroposofie verklaard.
Geschiedenis
In 1912 werd de antroposofische vereniging opgericht. Rudolf Steiner was daaraan verbonden als leraar. Hij was van mening dat de antroposofie vooral een geesteswetenschap is waarmee in de geneeskunde meer kan worden worden bereikt. De antroposofische geneeskunde is geen vervanging maar een aanvulling op de gangbare universitaire geneeskunde. Alleen een afgestudeerd arts mag na een aanvullende opleiding de antroposofische geneeskunde uitoefenen.
Achtergrond
De antroposofische arts gaat ervan uit dat de mens uit vier lagen bestaat. Het fysieke lichaam, het levenslichaam, de ziel en de geestelijke kern:
- Het fysieke lichaam is de eerste laag. Dit maakt deel uit van de materiële wereld. De wereld waarin men kan waarnemen met zintuigen. Het fysieke lichaam is tastbaar doordat men het bijvoorbeeld kan meten en wegen.
- De tweede laag is het levenslichaam. Dit staat voor alle lichaamsprocessen. Hierbij kan worden gedacht aan het herstellen van cellen, het groeien, het opnemen en afbreken van voeding en de erfelijkheid. Het levenslichaam is niet zichtbaar.
- De ziel, als derde laag van de mens wordt in de antroposofie beschouwd als de laag waar de emoties zich bevinden. Vreugde, verdriet, liefde, angst etc.
- De bovenstaande drie lagen zijn bij alle levende wezens aanwezig. De antroposofie gaat er vanuit dat alleen bij de mens een vierde laag aanwezig is die benoemd wordt als het "ik", de geestelijke kern. In deze vierde laag bevinden zich gedachten, dromen en idealen.
In de antroposofische geneeskunde wordt gezondheid ook bekeken vanuit deze vier lagen van de mens. Vanuit een balans tussen deze vier lagen, en in balans met de wereld om ons heen. Men zou kunnen zeggen dat een evenwicht tussen deze vier lagen nodig is voor een goede gezondheid.
Wanneer iemand ziek wordt, is volgens de antroposofische geneeskunde ergens in de lagen van die persoon het evenwicht verstoord. Een antroposofisch arts zal zich dus niet richten op symptoombestrijding, maar samen met de patiënt gaan zoeken naar de plek waar het evenwicht verstoord is geraakt. Ziektesymptomen zeggen volgens de antroposofie alles over de gesteldheid van een individu en diens manier van leven.
Iemands fysieke gesteldheid staat altijd in contact met de overige drie lagen van zijn menszijn. Wanneer iemand klachten krijgt, kunnen die zich in alle vier de lagen uiten. De geestelijke kern heeft echter de grootste invloed op het ziek zijn. Het functioneren van iemands "ik" bepaalt in grote mate diens lichamelijk welbevinden.
Wanneer iemand zich bij ziekte tot een antroposofisch arts wendt, zal deze adviezen geven gericht op het vergroten van het zelfherstellend en zelfgenezend vermogen van de patiënt. Dit kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door antroposofische geneesmiddelen.
Geneesmiddelen
Antroposofische geneesmiddelen hebben een minerale, plantaardige of dierlijke oorsprong. Ze kunnen ook worden gebruikt in combinatie met reguliere medicatie. De antroposofische geneesmiddelen kunnen verlichting geven van de klachten. Ze zijn geen vervanging voor reguliere geneeswijzen, doch slechts aanvulling. Van antroposofische geneesmiddelen zal men in de praktijk zelden bijwerkingen ondervinden.
Het bedrijf Weleda werd in 1921 opgericht door Rudolf Steiner en Ita Wegman. Het was een farmaceutisch laboratorium met een tuin met geneeskrachtige kruiden. Tegenwoordig produceert de Zwitserse firma meer dan 90 producten voor lichaamsverzorging en ongeveer 3500 geneesmiddelen. Het bedrijf heeft nog steeds een antroposofische bedrijfsfilosofie. Een andere producent is Wala Heilmittel dat in 1935 werd opgericht door de Duitser Rudolf Hauschka. Deze firma heeft een assortiment van circa 1000 geneesmiddelen en 120 cosmetische producten.
Antroposofische geneesmiddelen worden vervaardigd uit plantaardig en dierlijk materiaal en op basis van mineralen. Toegelaten middelen zijn opgenomen in het Duitse homöopathisches Arzneibuch ("homeopathische geneesmiddelenboek"). Hierin staat beschreven welke grondstoffen zijn toegestaan, en hoe het eindproduct bereid dient te worden.
De antroposofie maakt net als de homeopathie gebruik van potentiëren (verdunnen volgens een voorgeschreven procedure).
Verschil met homeopathische geneesmiddelen
Aangezien antroposofische geneesmiddelen vaak in homeopatische doseringen gebruikt worden, dus sterk verdund, treft een deel van de kritiek op homeopatische geneesmiddelen ook antroposofische geneesmiddelen. Maar over het algemeen worden antroposofische middelen minder sterk verdund dan homeopathische middelen, met als gevolg dat antroposofische geneesmiddelen, in tegenstelling tot homeopathische, nog wél aantoonbare hoeveelheden van de uitgangsstof kunnen bevatten,[1] Om die reden zijn antroposofische geneesmiddelen minder onschuldig dan homeopathische; al dan niet ernstige bijwerkingen zijn bij antroposofische geneesmiddelen mogelijk. Met name middelen op basis van mineralen kunnen aanzienlijke concentraties zware metalen bevatten die blijvende gezondheidsschade kunnen veroorzaken.
Vergoeding
In Duitsland worden sommige middelen door verzekeraars vergoed. In Nederland kunnen de middelen worden vergoed afhankelijk van het type aanvullende verzekering. Andere voorwaarden voor vergoeding zijn, dat een Nederlandse arts het middel heeft voorgeschreven, en dat het middel is geleverd door een Nederlandse apotheek.
Iscador
Een nog niet overal geaccepteerd antroposofisch middel is Iscador. Gesteld wordt dat het helpt bij de behandeling van kanker. Het onderzoek naar de effectiviteit van Iscador overtuigt niet iedereen en de resultaten zijn niet altijd eenduidig. De werkzaamheid van het middel kon niet steeds worden aangetoond.[2] Enkele bijwerkingen zijn bekend.[3] Ander onderzoek heeft aangetoond dat Iscador (maretak) bij kanker tot goede resultaten kan leiden. Met name over het stimuleren van het immuunsysteem en de vermindering van bijwerking van chemokuren is positief gerapporteerd.[4] Ook wordt verzachting van pijn gerapporteerd bij kanker in een vergevorderd stadium. Dit kan samenhangen met de endorfine-afscheiding die door de maretakbehandeling wordt gestimuleerd. Ook herstel van de eetlust, met als gevolg gewichtsherstel naar een normaal niveau, en normalisereing van een verstoord slaappatroon worden gerapporteerd.[5] Deze werkingen verbeteren de kwaliteit van leven.[6] In Zwitserland zijn in een speciale kankerkliniek al 30.000 kankerpatiënten behandeld met een combinatie van reguliere therapie en maretakbehandeling.[7] Bij een integrale behandeling van kanker worden reguliere therapieën zoals chemokuur, bestraling en operaties gecombineerd met een maretakbehandeling en andere aanvullende behandelingen zoals kunstzinnige of creatieve therapie, massage en lotgenotengroepen.[8]
Atopische allergieën zoals astma, hooikoorts en constitutioneel eczeem komen minder vaak voor bij kinderen die zijn opgegroeid met een antroposofische levensstijl.[9]
Antroposofische artsen en therapeuten
Alleen artsen die afgestudeerd zijn aan een universiteit en zich gespecialiseerd hebben in de antroposofische geneeskunde, mogen geneeskunde volgens deze visie uitoefenen. Ook antroposofische therapeuten hebben vaak een reguliere opleiding genoten voordat ze zich gespecialiseerd hebben in de antroposofische wijze van genezen. Antroposofische geneeskunde is geen specialisme in de zin van artikel 14 Wet BIG en dus wordt het niet door de Nederlandse overheid erkend.
Deze beroepsbeoefenaars zijn aangesloten bij antroposofische beroepsorganisaties. Deze organisaties hebben opleidings- en vakbekwaamheidseisen vastgesteld.
Weblinks
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º http://www.de-lemniscaat.nl/verschil-antr-hom.html
- º Ernst E, Schmidt K, Steuer-Vogt MK. Mistletoe for cancer? A systematic review of randomised clinical trials. Int J Cancer. 2003 Nov 1;107(2):262-7.
- º Saller R. Zu den unerwuenschten Nebenwirkungen von Mistelpraeparaten. Drittens Mistelsymposium Otzenhausen, 20-22 November 2003.
- º G.S. Kienle en H. Kiene, Die Mistel in der Onkologie, Fakten und konzeptionelle Grundlage, Schattauer 2003.
- º J. Beuth et al. Grundlage der Komplentäronkologie. Theorie und Praxis, Hippokrates Verlag 2002.
- º P. R. Bock, J. Hanisch et al. Wirksamkeit und Unbedeklichkeit des standartisierten Mistelextraktes Iscador in der postoperatieven Therapie von Patienten mit primären Mammakarzinom: multizentrische, kontrollierte retrolektive Kohortenstudie, durchgeführt entsprechend den GEP-Richtlinien; Abstract
- º R. Grossarth-Maticek et al. Use of Iscador, an Extract of European Mistletoe (Viscum Album) in Cancer treatment: prospective Nonrandomised and Randomised Matced-Pairs Studies within a Cohort Study, in Alternative Therapies 2001/7/3 p. 57-58
- º L. Beukman, D. Houwert et al. Wat kan ik zelf doen? Weleda Nederland, Zoetermeer 2003. Zie ook de literatuur in deze brochure
- º Alm JS, Swartz J, Lilja G, Scheynius A, Pershagen G. Atopy in children of families with an anthroposophic lifestyle. Lancet. 1999;353:1485-8.