Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Goud - Vergeten in Siberië: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Goud_-_Vergeten_in_Siberi%C3%AB&oldid=57253562 -1- Theo10 4 okt 2020) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Goud_-_Vergeten_in_Siberië&oldid=57291131 9 okt 2020) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''GOUD - vergeten in Siberië''' (''GOLD - lost in Siberia'', Документальный фильм, ЗОЛОТО - затерянный в Сибири) is een documentaire van [[Theo Uittenbogaard]] en [[Gerard Jacobs (schrijver)|Gerard Jacobs]]. | |||
De | De film werd in de zomer van 1993 gedraaid in [[Magadan]], [[Oest-Omtsjoeg]], [[Soesoeman]] en in de Severovostok Zoloto goudmijn, in het [[Federaal District Verre Oosten|verre oosten]] van Siberië, door de eerste buitenlandse filmploeg die na de toen ingezette [[perestroika]] in het [[Kolyma (regio)|Kolyma District]] werd toegelaten. Tot die tijd, en in de zestig jaar ervoor, was het verboden gebied, en stond het district onder directe controle van de Sovjet geheime dienst ([[NKVD]]/[[KGB (Sovjet-Unie)|KGB]]) onder de deknaam [[Dalstroj]]. Na de eerste goudvondsten in het begin van de 20ste eeuw, bleek het gebied niet alleen enorme [[goud|goudvoorraden]] te bevatten, maar ook [[uranium]] en andere zeldzame metalen. Daarmee werd de exploitatie van de Kolyma-rijkdommen van levensbelang voor de ontwikkeling en macht van de jonge [[Sovjet Unie|Sovjet-staat]] onder het bewind van [[Jozef Stalin]]. | ||
Kolyma werd het synoniem voor ''"naar Siberië gestuurd worden"''. Na het aanvankelijke enthousiasme van jonge Sovjet-pioniers, die vrijwillig naar het verre oosten van Siberië trokken, maar door het barre klimaat en de bittere koude afhaakten, werden tenslotte scheepsladingen willekeurig opgepakte dwangarbeiders, zgn ''"[[Goelag#Vijand van het Volk|Vijanden van het Volk]]"'', in de speciaal daartoe gebouwde havenstad [[Magadan]] aan land gezet om met de hand een 500 kilometer lange verbindingsweg naar goudstad Soesoeman aan te leggen; ''"kruipend tegen de bergen op, wegzakkend in het moeras".'' | |||
==De film== | |||
{{leeswaarschuwing}} | |||
De documentaire '''GOUD -vergeten in Siberië''',<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=apbN2qypLM8</ref> is een 'travelogue' in ruimte en in tijd. De film volgt niet alleen de beruchte '[[Bottenweg]]' het binnenland in, maar laat ook de inongerede geraakte archieven zien van dwangarbeiderskamp [[Sevvostlag]] met de dossiers, de werkbriefjes, de pasfotootjes en de doodsoorzaak van de tienduizenden gevangenen, die bij het bouwen van de weg omkwamen. | |||
Slechts enkelen van de overlevenden kunnen in 1993 hun verhaal nog doen. 'Vergeten' als zij zijn door de tijd en de omstandigheden. De pionier en vrijwilliger Ivan Loekin, die erin slaagde in [[Magadan]] woningen op [[permafrost]] te bouwen, zonder dat ze verzakten. De in de Sovjet-Unie van de jaren '30 wereldberoemde liedjeszanger -en favoriet van [[Jozef Stalin]] zelf- , Vadim Kozin <ref> https://en.wikipedia.org/wiki/Vadim_Kozin </ref>, die verbannen werd vanwege zijn homoseksualiteit en dat nog steeds niet durft toe te geven. Zenaida Sjepel, die als 19jarig meisje werd gedeporteerd omdat ze een paar velletjes papier had gestolen uit de drukkerij waar ze werkte en Stefania Fjodorovna , die vanuit de Oekraïne naar Siberië werd gestuurd, omdat ze dochter van een '[[Koelak (boeren)|kulak]]' was, een boer die wel twee koeien had. De in het [[Russische Revolutie|Revolutiejaar 1918]] geboren Igor Petelin, die aanvankelijk met groot enthousiasme de leer van [[Karl Marx|Marx]], [[Friedrich Engels|Engels]] en [[Vladimir Lenin|Lenin]] in de praktijk wilde brengen, maar zijn leven sleet als wapensmid van zijn bewakers van het Sevvotslag, en tenslotte nooit meer zou terugkeren naar zijn geboortegrond. De journalist Viktor Margaritto, die ooit gelokt door de ongereptheid van de natuur en de vrijheid naar Siberië trok, daar de verschrikkelijke waarheid van de Kolyma ontdekte en daar nooit over kon publiceren. | |||
Pas aan het einde van de film wordt de eerste gram goud gezien. Opgebaggerd uit een kunstmatig meer, gesorteerd, gewogen en schoongeblazen door vrouwen uit Soesoeman, die daar in de jaren '80 naartoe werden gehaald met beloften van goede verdiensten, woonruimte en bonussen. Maar in het nieuwe Rusland in armoede dreigen te vervallen en geen toekomst zien in de stad van de ijskoude, lange, donkere winterdagen en de door stof en mijoenen muggen vepeste zomer. | |||
== Ontvangst == | |||
Pieter Kottman schreef over de film na de premiere op het Nederlands Film Festival 1994 in NRC/Handelsblad: | |||
''" Goud - Vergeten in Siberië, gemaakt voor de EO (!), gaat over Kolyma, Siberië, het grootste goudveld van de voormalige Sovjet-Unie. Het is het onherbergzame gebied waarheen de tsaar en later Stalin op grote schaal burgers verbanden. Het goud uit de titel slaat wat mij betreft niet alleen op de bodemschatten, maar ook op het materiaal dat Uittenbogaard toont. De verhalen van de door hem geïnterviewden zijn hartverscheurend, gruwelijk en doortrokken van zorgvuldig gemaskeerd en daardoor eens zo schrijnend leed."'' | |||
De film werd overigens nooit op de Nederlandse televisie vertoond omdat de beoogd zendgemachtigde, de Evangelische Omroep, bezwaar had tegen het commentaar dat repte van een ''"godvergeten continent"''. | |||
== Makers en medewerkers == | |||
makers | |||
* samengesteld, geregisseerd, geinterviewd en verteld door [[Theo Uittenbogaard]] | |||
* naar een oorspronkelijk idee van, en geproduceerd en onderzoek door [[Gerard Jacobs (schrijver)|Gerard Jacobs]] | |||
* producers in Kolyma: Vladimir Soechatski en Valentin Akisjkin | |||
* producer in Soesoeman: Viktor Margaritto | |||
* camera: Melle van Essen | |||
* camera assistent: Dimitri Petrov | |||
* geluidsopnamen: Charles Kersten | |||
* tolken: Irena Riltseva, Valentin Akisjkin, | |||
* vertalers: Gertrud Alleman, Fred Visser | |||
* montage: Mario Steenbergen | |||
* titels en assistent montage: Gerrit Netten | |||
* geluidsmixage: Ad Roest | |||
* assistent van de producer: Lilian Peters | |||
* executive producer: Ruud van Beugel | |||
geïnterviewden en medewerkers: | |||
* Vadim Kozin - Stalin's favoriete liedjeszanger | |||
* Ivan Loekin - vrijwilliger | |||
* Svetlana Sabenin - archivaris Sevvostlag, Magadan | |||
* Zenaida Sjepel - voormalig 'crimineel' | |||
* Stefania Fjodorovna - voormalig 'Vijand van het Volk' | |||
* Igor Petelin -voormalig 'Zoon van een Vijand van het Volk' | |||
* Viktor Margaritto - journalist | |||
* Vladimir Christov - directeur Sverovostok goudmijn, Susuman | |||
* Olga Lysenko en collega's van de Severovostok Zoloto goudmijn | |||
* TV Magadan - documentaire propagandafilm [[NKVD]] (1937) | |||
* [[KGB (Sovjet-Unie)|KGB]], district Magadan - algemene assistentie en bemiddeling vervoer | |||
* Sevvostlag archief, Magadan - dossiers van gevangenen | |||
* Commando [[OMON]], Soesoeman - beveiliging | |||
* Sovjet Oest Omtsjoeg - overnachting | |||
filmmuziek: | |||
* [[Mstislav Rostropovitsj]] - cello en het Melos Quartet : ''Strijkquintet D956'' door [[Franz Schubert]] | |||
==Mention Spéciale== | |||
De documentaire GOUD verwierf een 'Mention Speciale' op het Festival International de Programmes Audiovisuels FIPA, Nice 1995 | |||
== | |||
==Bronnen== | |||
* Premiere op het Nederlands Filmfestival 1994<ref>https://www.filmfestival.nl/archief/goud-vergeten-in-siberie/</ref> | |||
* Recensie in NRC/Handelsblad 21 september 1994<ref>https://www.nrc.nl/nieuws/1994/09/21/uiteenlopende-documentaires-op-nederlands-filmfestival-7239300-a818417</ref> | |||
[[ | [[Categorie:Documentaire| ]] | ||
[[Categorie:Filmgenre]] | |||
[[Categorie:Televisiegenre]] | |||
[[ | |||
Versie van 19 okt 2020 00:58
GOUD - vergeten in Siberië (GOLD - lost in Siberia, Документальный фильм, ЗОЛОТО - затерянный в Сибири) is een documentaire van Theo Uittenbogaard en Gerard Jacobs.
De film werd in de zomer van 1993 gedraaid in Magadan, Oest-Omtsjoeg, Soesoeman en in de Severovostok Zoloto goudmijn, in het verre oosten van Siberië, door de eerste buitenlandse filmploeg die na de toen ingezette perestroika in het Kolyma District werd toegelaten. Tot die tijd, en in de zestig jaar ervoor, was het verboden gebied, en stond het district onder directe controle van de Sovjet geheime dienst (NKVD/KGB) onder de deknaam Dalstroj. Na de eerste goudvondsten in het begin van de 20ste eeuw, bleek het gebied niet alleen enorme goudvoorraden te bevatten, maar ook uranium en andere zeldzame metalen. Daarmee werd de exploitatie van de Kolyma-rijkdommen van levensbelang voor de ontwikkeling en macht van de jonge Sovjet-staat onder het bewind van Jozef Stalin.
Kolyma werd het synoniem voor "naar Siberië gestuurd worden". Na het aanvankelijke enthousiasme van jonge Sovjet-pioniers, die vrijwillig naar het verre oosten van Siberië trokken, maar door het barre klimaat en de bittere koude afhaakten, werden tenslotte scheepsladingen willekeurig opgepakte dwangarbeiders, zgn "Vijanden van het Volk", in de speciaal daartoe gebouwde havenstad Magadan aan land gezet om met de hand een 500 kilometer lange verbindingsweg naar goudstad Soesoeman aan te leggen; "kruipend tegen de bergen op, wegzakkend in het moeras".
De film
De documentaire GOUD -vergeten in Siberië,[1] is een 'travelogue' in ruimte en in tijd. De film volgt niet alleen de beruchte 'Bottenweg' het binnenland in, maar laat ook de inongerede geraakte archieven zien van dwangarbeiderskamp Sevvostlag met de dossiers, de werkbriefjes, de pasfotootjes en de doodsoorzaak van de tienduizenden gevangenen, die bij het bouwen van de weg omkwamen.
Slechts enkelen van de overlevenden kunnen in 1993 hun verhaal nog doen. 'Vergeten' als zij zijn door de tijd en de omstandigheden. De pionier en vrijwilliger Ivan Loekin, die erin slaagde in Magadan woningen op permafrost te bouwen, zonder dat ze verzakten. De in de Sovjet-Unie van de jaren '30 wereldberoemde liedjeszanger -en favoriet van Jozef Stalin zelf- , Vadim Kozin [2], die verbannen werd vanwege zijn homoseksualiteit en dat nog steeds niet durft toe te geven. Zenaida Sjepel, die als 19jarig meisje werd gedeporteerd omdat ze een paar velletjes papier had gestolen uit de drukkerij waar ze werkte en Stefania Fjodorovna , die vanuit de Oekraïne naar Siberië werd gestuurd, omdat ze dochter van een 'kulak' was, een boer die wel twee koeien had. De in het Revolutiejaar 1918 geboren Igor Petelin, die aanvankelijk met groot enthousiasme de leer van Marx, Engels en Lenin in de praktijk wilde brengen, maar zijn leven sleet als wapensmid van zijn bewakers van het Sevvotslag, en tenslotte nooit meer zou terugkeren naar zijn geboortegrond. De journalist Viktor Margaritto, die ooit gelokt door de ongereptheid van de natuur en de vrijheid naar Siberië trok, daar de verschrikkelijke waarheid van de Kolyma ontdekte en daar nooit over kon publiceren.
Pas aan het einde van de film wordt de eerste gram goud gezien. Opgebaggerd uit een kunstmatig meer, gesorteerd, gewogen en schoongeblazen door vrouwen uit Soesoeman, die daar in de jaren '80 naartoe werden gehaald met beloften van goede verdiensten, woonruimte en bonussen. Maar in het nieuwe Rusland in armoede dreigen te vervallen en geen toekomst zien in de stad van de ijskoude, lange, donkere winterdagen en de door stof en mijoenen muggen vepeste zomer.
Ontvangst
Pieter Kottman schreef over de film na de premiere op het Nederlands Film Festival 1994 in NRC/Handelsblad: " Goud - Vergeten in Siberië, gemaakt voor de EO (!), gaat over Kolyma, Siberië, het grootste goudveld van de voormalige Sovjet-Unie. Het is het onherbergzame gebied waarheen de tsaar en later Stalin op grote schaal burgers verbanden. Het goud uit de titel slaat wat mij betreft niet alleen op de bodemschatten, maar ook op het materiaal dat Uittenbogaard toont. De verhalen van de door hem geïnterviewden zijn hartverscheurend, gruwelijk en doortrokken van zorgvuldig gemaskeerd en daardoor eens zo schrijnend leed."
De film werd overigens nooit op de Nederlandse televisie vertoond omdat de beoogd zendgemachtigde, de Evangelische Omroep, bezwaar had tegen het commentaar dat repte van een "godvergeten continent".
Makers en medewerkers
makers
- samengesteld, geregisseerd, geinterviewd en verteld door Theo Uittenbogaard
- naar een oorspronkelijk idee van, en geproduceerd en onderzoek door Gerard Jacobs
- producers in Kolyma: Vladimir Soechatski en Valentin Akisjkin
- producer in Soesoeman: Viktor Margaritto
- camera: Melle van Essen
- camera assistent: Dimitri Petrov
- geluidsopnamen: Charles Kersten
- tolken: Irena Riltseva, Valentin Akisjkin,
- vertalers: Gertrud Alleman, Fred Visser
- montage: Mario Steenbergen
- titels en assistent montage: Gerrit Netten
- geluidsmixage: Ad Roest
- assistent van de producer: Lilian Peters
- executive producer: Ruud van Beugel
geïnterviewden en medewerkers:
- Vadim Kozin - Stalin's favoriete liedjeszanger
- Ivan Loekin - vrijwilliger
- Svetlana Sabenin - archivaris Sevvostlag, Magadan
- Zenaida Sjepel - voormalig 'crimineel'
- Stefania Fjodorovna - voormalig 'Vijand van het Volk'
- Igor Petelin -voormalig 'Zoon van een Vijand van het Volk'
- Viktor Margaritto - journalist
- Vladimir Christov - directeur Sverovostok goudmijn, Susuman
- Olga Lysenko en collega's van de Severovostok Zoloto goudmijn
- TV Magadan - documentaire propagandafilm NKVD (1937)
- KGB, district Magadan - algemene assistentie en bemiddeling vervoer
- Sevvostlag archief, Magadan - dossiers van gevangenen
- Commando OMON, Soesoeman - beveiliging
- Sovjet Oest Omtsjoeg - overnachting
filmmuziek:
- Mstislav Rostropovitsj - cello en het Melos Quartet : Strijkquintet D956 door Franz Schubert
Mention Spéciale
De documentaire GOUD verwierf een 'Mention Speciale' op het Festival International de Programmes Audiovisuels FIPA, Nice 1995