Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Gele Gracht: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Aanpassing)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gele_Gracht&oldid=63801389 -1- Paolingstein 9 feb 2023)
 
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Blaeu 1652 - Venlo.jpg|thumb|Kaart van [[Joan Blaeu|Blaeu]] uit 1649]]
[[Bestand:Blaeu 1652 - Venlo.jpg|thumb|Kaart van [[Joan Blaeu|Blaeu]] uit 1649]]
De '''Gele Gracht''' was een [[gracht]] in de [[Vestingwerken van Venlo]].
De '''Gele gracht''' was een [[gracht]]deel aan de zuidzijde van de Nederlandse [[vestingwerken van Venlo|vestingstad Venlo]].


Venlo was omgeven door een dubbele vestinggracht. De Gele Gracht bevond zich aan de zuidzijde van de vestingwerken, als buitenste gracht buiten [[Enveloppe Reede]]. Terwijl de binnengracht de [[bastion]]s direct omsloot, lag de buitengracht om de diverse [[enveloppe (vesting)|enveloppes]] en [[lunet]]ten om een extra hindernis op te werpen voor eventuele aanvallen. Van de overige delen van de buitengracht is overigens geen naam bekend.
De vestingstad Venlo werd omgeven door een dubbele gracht. Deze eerste gracht werd volgens Hermans uiterlijk tegelijk met de stadsmuur zijn aangelegd als ''natte gracht''. In de jaren 80 van de veertiende eeuw werd een tweede gracht aangelegd.<ref> Gemeentearchief, ''Stadsrekeningen, 1387: "nien grave by der Laarpoerte" en "indem dam van der nien grave bider Helleporten"'', geraadpleegd 09-02-2023</ref><ref>Gemeentearchief, ''Stadsrekeningen, 1388.15: "vander goyten to sniden dy inden alden grave liggen achter den kerchoeve aender beke"'', geraadpleegd 09-02-2023</ref><ref>De binnenste gracht (de oude gracht) werd in 1424 aangeduid als "middelgrave" in Stadsrekeningen: 33-35, in 1427 als "middelsten grave" in Stadsrekeningen: 27, en in 1487 als "bynnensten grave" in Stadsrekeningen: 22</ref>


De Gele Gracht werd gevoed door de [[Cedronsbeek (Venlo)|Houtmolen- of Sloterbeek]] aan oostzijde. Aan de westzijde stond de gracht via [[Bastion Le Roy]] in verbinding met de haven aan de [[Maas]].
De grachten werden gevoed door de beken die uit de [[banne (rechtsgebied)|bantuin]] via de stad uitliepen in de [[Maas]]. Om de hoge waterstand in de grachten op peil te houden, werden [[Sluis (waterbouwkunde)|sluizen]] gebouwd en soms [[Beek (watergang)|beken]] verlegd. In de grachten werden [[Beer (dam)|beren]] aangelegd om het water op te stuwen.  


Waarschijnlijk is de naam van de gracht afkomstig van het gegeven, dat aan de zuidzijde van de stad voornamelijk gele [[zandgrond]]en lagen. Ook kan de naam te maken hebben met de geelbruine kleur van het water uit de Sloterbeek.
De Gele gracht dankte haar naam waarschijnlijk aan de gele zandkleur die de voedende beken met zich meedroegen de gracht in. Via de [[Cedronsbeek (Venlo)|Houtmolenbeek]] werd het water van de [[Wijlderbeek]] in de gracht geleid. Van daaruit liep het water verder richting de Maas.<ref>{{Aut|Frans Hermans}} e.a 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'' blz,36, {{ISBN|9040719926}}, geraadpleegd 06-02-2023</ref>


{{Bronnen/noten/referenties|bronvermelding=
{{Appendix|2=
* Frans Hermans e.a 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'' ISBN 90-407-1992-6
* {{Aut|Frans Hermans}} e.a 1999: ''Venlo. Historische stedenatlas van Nederland'' {{ISBN|9040719926}}, geraadpleegd 06-02-2023
* [http://cultuurhistorie.venlo.nl/assets/docs/Vesting%20Venlo%201842.pdf Vestingwerken op een kaart uit 1842] Aan de zuidzijde is duidelijk de Gele Gracht herkenbaar.
* {{aut|Henri Uyttenbroeck}}, 1909: ''De vestingwerken, De Wervers en [[Hölster Heinke|Hulster Heinke]]'', geraadpleegd 08-02-2023
* [http://cultuurhistorie.venlo.nl/assets/docs/Vesting%20Venlo%201842.pdf Vestingwerken op een kaart uit 1842] In het oostelijke deel van de vestingstad is het bastion als ''bastion 4'' herkenbaar. Geraadpleegd 06-02-2023
-----
{{References}}
}}
}}
{{authority control|TYPE=w|Wikidata= }}
{{authority control|TYPE=w|Wikidata=Q121432678}}
{{Navigatie vestingwerken Venlo}}
{{Navigatie vestingwerken Venlo}}


[[Categorie:Vestingwerk van Venlo]]
[[Categorie:Vestingwerk van Venlo]]

Huidige versie van 17 okt 2023 om 00:48

Kaart van Blaeu uit 1649

De Gele gracht was een grachtdeel aan de zuidzijde van de Nederlandse vestingstad Venlo.

De vestingstad Venlo werd omgeven door een dubbele gracht. Deze eerste gracht werd volgens Hermans uiterlijk tegelijk met de stadsmuur zijn aangelegd als natte gracht. In de jaren 80 van de veertiende eeuw werd een tweede gracht aangelegd.[1][2][3]

De grachten werden gevoed door de beken die uit de bantuin via de stad uitliepen in de Maas. Om de hoge waterstand in de grachten op peil te houden, werden sluizen gebouwd en soms beken verlegd. In de grachten werden beren aangelegd om het water op te stuwen.

De Gele gracht dankte haar naam waarschijnlijk aan de gele zandkleur die de voedende beken met zich meedroegen de gracht in. Via de Houtmolenbeek werd het water van de Wijlderbeek in de gracht geleid. Van daaruit liep het water verder richting de Maas.[4]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  • Frans Hermans e.a 1999: Venlo. Historische stedenatlas van Nederland ISBN 9040719926, geraadpleegd 06-02-2023
  • Henri Uyttenbroeck, 1909: De vestingwerken, De Wervers en Hulster Heinke, geraadpleegd 08-02-2023
  • Vestingwerken op een kaart uit 1842 In het oostelijke deel van de vestingstad is het bastion als bastion 4 herkenbaar. Geraadpleegd 06-02-2023

  1. º Gemeentearchief, Stadsrekeningen, 1387: "nien grave by der Laarpoerte" en "indem dam van der nien grave bider Helleporten", geraadpleegd 09-02-2023
  2. º Gemeentearchief, Stadsrekeningen, 1388.15: "vander goyten to sniden dy inden alden grave liggen achter den kerchoeve aender beke", geraadpleegd 09-02-2023
  3. º De binnenste gracht (de oude gracht) werd in 1424 aangeduid als "middelgrave" in Stadsrekeningen: 33-35, in 1427 als "middelsten grave" in Stadsrekeningen: 27, en in 1487 als "bynnensten grave" in Stadsrekeningen: 22
  4. º Frans Hermans e.a 1999: Venlo. Historische stedenatlas van Nederland blz,36, ISBN 9040719926, geraadpleegd 06-02-2023
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow