Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gebruiker:Franciscus/kladblok
Voorlopig neem ik deze pagina om nieuwe artikelen even op te bergen en te bewerken, vóórdat ik ze als bijdrage op Wikisage zet.
Franciscus 4 feb 2009 14:55 (UTC)
Deze afbeelding van Johan Wolfgang von Goethe is afkomstig van Wikipedia en dient als illustratie bij een artikel over Goethe. 13 feb 2009 13:26 (UTC)wil deze afbeelding gebruiken in zijn artikel: De Tovernaarsleerling. A1)
Zonnewijzers
Zonnewijzers, voor ons opgegroeid in het digitale tijdperk, een bijna vergeten woord. Ooit voor mensen een hulpmiddel om te weten hoe laat het was, nu een curiositeit die hooguit een tuin kan verfraaien, maar die zelden nog gebruikt wordt als tijdaanwijzer.
Zonnewijzers in Frankrijk
Zonnewijzers vragen om zon, anders werken ze niet. Het ligt dus voor de hand, dat je er in een land als Frankrijk heel wat meer zult vinden dan hier in Nederland. In het zuidoosten van Frankrijk bijvoorbeeld, wat de Fransen Des Alpes à la Méditerranée noemen, kom je zo'n ongeveer 200 zonnewijzers tegen. Hierbij hebben we het dan over zonnewijzers die op muren van kerken of andere gebouwen zijn geschilderd, want daar zijn dankzij restauraties de meeste van intact gebleven. De Fransen noemen deze geschilderde zonnewijzers: Cadrans du Soleil of Cadrans solaire.
De zonnewijzer, uitgevonden door de Egyptenaren en verbeterd door de Grieken, was een geduchte concurrent van de zandloper of van andere toestellen als wateruurwerken, waarmee getracht werd de tijd te meten.
In de Renaissance werd de zonnewijzer als het ware herontdekt, aangezien men een betrouwbare tijdaanwijzing belangrijk begon te vinden. Men kwam in die tijd ook tot allerlei verbeteringen en tot correctiemogelijkheden, waardoor het mogelijk werd de tijd steeds nauwkeuriger af te lezen. Er zijn namelijk in het jaar maar vier perioden aan te wijzen, waarin de aangewezen tijd op de zonnewijzer precies overeenkomt met de werkelijke tijd. Met correctietabellen werd het mogelijk gemaakt op een vrij eenvoudige manier de juiste tijd te bepalen.
Boodchappen en vermaningen
De reizigers die destijds de op de muren geschilderde zonnewijzers passeerden, lazen niet alleen de tijd af, maar kregen als extra service boodschappen en vermaningen mee; boodschappen en vermaningen die hen moesten aansporen na te denken over de grote en kleine gebeurtenissen van het leven. Alles kwam hierbij aan de orde: de dood, het leven, de zon, gebeden en loftuitingen
aan God, en zelfs patriottische en politieke leuzen. Vele, soms ook bij ons bekende, uitdrukkingen en spreuken kom je tegen, als: Maak voort, want het is later dan je denkt of: Gegroet reiziger, let op de tijd. Ook fraai zijn leuzen als: Het kan niet altijd lente zijn, of de heel modern aandoende vermaning: Haast u langzaam.
Sommige mededelingen hebben direct te maken met de zonnewijzer zelf, zoals: Door de zon kan ik de tijd aanwijzen, of: Zonder zon ben ik niets, of wat te denken van: De wolken en de nacht zijn mijn vijanden. Het lijkt wel of het over zonnepanelen gaat!
Op de zonnewijzer in Saint-Remy-de-Provence ( hierboven afgebeeld ) staat: Il est toujours l'heure de ne rien faire , wat vrij vrij vertaald inhoudt: Er is altijd wel tijd te vinden om niets te doen.
Dergelijke prachtige leuzen kom je nog maar zelden tegen in deze haastige tijd; een tijd waarin wij kennis bezitten van de tijd zelf, maar dikwijls aan het leven zelf voorbijgaan.
Nauwkeurigheid
De nauwkeurigheid waarmee wij tegenwoordig de tijd kunnen bepalen ligt in de orde van 10-15 ( = 1/1.000.000.000.000.000) van een seconde per seconde. Een dergelijke precisie wordt ontleend aan trillingen in atomen, een tijdbepaling dus waaraan de zon niet meer te pas komt. Een tijdbepaling, die je in je gewone dagelijkse leven ook niet nodig hebt. Maar ook al is de zonnewijzer dan niet zo erg nauwkeurig, dood is hij nog lang niet! De zonnewijzer wordt namelijk door velen gezien als een schatbewaarder van een vervlogen tijd. De zonnewijzer met zijn eigen schoonheid, bijna als een klein museum in de open lucht, biedt velen ook troost in deze onzekere tijd met opschriften als: Ik tel alleen de gelukkige uren, en: Ik schenk vreugde aan iedereen.
Externe link
Cadrans du Soleil, van Pierre Ricou/Jean Marie Homet,
Editions Jeanne Laffitte,1984