Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Gebruiker:Franciscus/kladblok: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 26: Regel 26:




=Maurice Ravel=
[[Categorie:Muziek]]
Maurice Ravel ( Ciboure, 7 maart 1875 Parijs, 28 december 1937 ) was een Frans componist, en zoon van een Baskische moeder en een Frans – Zwitserse vader.
=Modest Moessorgsky=
<br/>'''Ravel''' wordt algemeen gezien als een van de belangrijkste componisten van de 20<sup>e</sup> eeuw, die een zeer sterk en afwisselend oeuvre op zijn naam heeft staan.
Modest Petrowitsj Moessorgsky  ( Karevo 21 maart 1839 Sint Petersburg  28 maart 1881) was een Russisch componist. Moussorgsky - zoon van een grootgrondbezitter -
==Een Frans muzikaal genie==
moet gerekend worden tot één der grootste Russische componisten; een componist die een geheel eigen taal sprak en die van enorme invloed is geweest op de moderne muziek, ook ver buiten de grenzen van zijn eigen land. Zijn naam wordt ook vaak als Moussorgsky geschreven.
''Wie componeerde de Boléro van Ravel. . . . . .?''
==Van sabel tot notenbalk==
<br/>Dit oude grapje is niet zonder diepere betekenis, want wat weten wij welbeschouwd van deze componist?  
Voor elk beroep is meestal een bepaalde opleiding nodig. Zelfs het zo dichterlijke ambacht van musicus kan zich hieraan niet onttrekken. Om iets in het vak te bereiken, moet men toch minstens  enige jaren allerlei praktisch en theoretisch onderricht hebben genoten.  
<br/>Niet zelden wordt Ravel in één adem met zijn landgenoot [[Claude Debussy]] genoemd, waarbij echter aan de belangrijke verschillen tussen beide kunstenaars voorbij wordt gegaan. Beiden hebben weliswaar sterk bijgedragen aan het [[impressionisme]] in de [[klassieke muziek]], maar hun manier van werken was toch wezenlijk anders. Ravel heeft zich, in tegenstelling tot Debussy ook slecht korte tijd met het impressionisme bezig gehouden.    
<br/>Toch zijn er lieden die grote naam hebben gekregen zonder dat er van een feitelijke opleiding sprake is geweest. Een frappant voorbeeld hiervan is Modest Moessorgsky. Hij kreeg een militaire opleiding aan een kadettenschool. Vóór die tijd had hij vrij behoorlijk piano leren spelen.
<br/>De met een droge humor begiftigde, uiterst precieze Ravel was een meester in de instrumentatiekunst. Zijn orkestraties zijn bijzonder knap uitgevoerd en in feite door niemand geëvenaard. Hij zocht tot in details uit wat de mogelijkheden van de instrumenten waren en gebruikte deze kennis om zijn composities tot de hoogste graad van perfectie op te voeren.
<br/>Toen hij als officier bij het garderegiment was geplaatst, kwam hij in aanraking met enkele moderne componisten. Zijn interesse in hun muziek werd steeds groter en hij kwam op steeds betere voet met hen te staan.
==Opleiding en eerste successen==
Eén van hen, [[Mili Balakirev]], gaf aan Moessorgsky enig theoretisch muziekonderwijs, maar de leermeester wist zelf ook niet veel raad met de harmonieleer, de fundamentele theorie van muzikale samenklanken en hun onderlinge verbindingen. Dit weerhield Moessorgsky echter niet aan het componeren te slaan.
Maurice Ravel kwam als veertienjarige jongeman op het Conservatorium te Parijs. Hier kreeg hij lessen van onder meer [[Gabriël Fauré]].  
==Verder muzikale ontwikkeling
<br/>Zoals velen, dong ook Ravel naar de '''Prix de Rome''' ; een prijs die de winnaar een aantal bijzondere voorrechten verleent. Hij behaalde 'slechts' een tweede prijs; de eerste werd hem geweigerd wegens al te ''moderne'' opvattingen over de muziek. Dat was althans het oordeel van [[Jules Massenet]] en enkele andere lieden die de jury vormden.
<br/>Moessorgsky leerde de muziek van andere bekende componisten kennen en kwam in aanraking met de Russische cultuur. Hij nam uiteindelijk ontslag uit militaire dienst en probeerde als zelfstandig musicus het hoofd boven water te houden. Dit lukte maar gedeeltelijk en toen bovendien in 1861 de lijfeigenen tot vrije mensen werden, verloor zijn familie al haar rijkdom en werd hij gedwongen een betrekking te zoeken. Hij werd ambtenaar op een ministerie. Hij deed dit werk zeer nauwgezet en bekwaam.                                                                                    
<br/>Ravel aanvaardde nooit een officieel ambt, maar leefde praktisch alleen van en voor zijn composities. Hij stond aanvankelijk nog onder invloed van zijn leermeester Fauré, doch later werd het eigene in zijn werken duidelijk waarneembaar.  
<br/>Hij raakte bevriend met [[Nikolaj Rimski-Korsakov]] en woonde een tijdlang met hem in hetzelfde huis. Rimski-Korsakov schreef hierover in zijn kroniek: Moessorgsky gebruikte de piano tot twaalf uur 's middags, terwijl ik kopieerde of instrumenteerde. Dan ging hij naar het ministerie en zette ik mij aan de piano.
De eerste pianostukken ''Jeux d'eau'' en ''Miroirs'' zijn reeds. geheel in eigen stijl gecomponeerd.                                 
<br/>In deze jaren beleefde Moessorgsky de mooiste tijd van zijn leven. Hij componeerde veel en voelde zich vrij onbezorgd. Tegelijkertijd klaagde hij echter over nerveuze crisissen. Deze moeten het gevolg.zijn geweest van alcoholische excessen uit zijn militaire tijd.
<br/>'''Serge Diaghilev''', de grote Russische leider van ''Les Ballets Russes'' gaf Ravel opdracht voor het schrijven van muziek bij een Griekse liefdesidylle van de geitenhoeder ''Daphnis'' en de schaapsherderin ''Chloé'', geschreven door de Griekse schrijver '''Longus''', uit de tweede eeuw na Christus. <br/>De bijzondere muziek die Ravel bij deze idylle schreef, bood de chorograaf die het ballet ''Daphnis et Chloé'' nog vorm, inhoud en gestalte moest geven, alle kansen. Later stelde Ravel uit dit werk twee suites samen.
==Beroemdste werken==
==De Eerste Wereldoorlog en daarna==  
In de tijd samen met Rimski-Korsakov ontstonden veel van zijn grote werken. Zijn opera Boris Godounow, naar' het beroemde gedicht van Alexander Poesjkin, is zijn meesterwerk geworden. Hij heeft hiermee op zeer originele wijze een periode uit de Russische geschiedenis verklankt. Zijn Tableaux d'une exposition ( schilderijen van een tentoonstelling ) is van oorsprong een pianocyclus Hij schreef dit stuk toen zijn vriend, de schilder Hartmann, stierf en er een tentoonstelling van diens werken werd gehouden. Dit vrij onpianischtische werk werd later door [[Maurice Ravel]] tot orkestwerk omgezet. 
[[Afbeelding:Maurice Ravel.jpg|205px|thumb|right|<< Maurice Ravel omstreeks 1925]]                                                                                       
Uit gedeelten van niet voltooide opera's stelde hij zijn andere beroemd geworden symfonisch gedicht samen, namelijk Een nacht op de kale berg. Tegenwoordig wordt dit stuk meestal gespeeld in de bewerking van Eimski-Korsakov.
Diverse werken, zoals ''Rhapsodie Espagnole'' en het bekoorlijke ''Ma mère L' Oye'' ( Moeder de Gans ), kwamen tot stand nog vóór de Eerste Wereldoorlog uitbrak.  
<br/>Het werk is verdeeld in vier stukken
Toen in 1914 de hel losbarstte, meldde Ravel zich en werd ambulancedrager aan het front. Hij keerde hiervan ziek terug.
1. Samenkomst van de heksen, hun gepraat en gebabbel
<br/>De eerste compositie na deze ongewilde onderbreking was ''La Valse'', waarin hij zich min of meer losmaakte van de verschrikkingen uit die tijd. Ook onder invloed van de oorlog stond ''Le Tombeau de Couperin'' ( De gedenksteen voor Couperin ), een compositie voor piano, dat werd opgedragen aan de tijdens de Eerste Wereldoorlog gesneuvelde soldaten. Het stuk vormde tevens een hommage aan een ander groot Frans componist: [[François Couperin]], die in de 18<sup>e</sup> eeuw leefde en wiens stijl Ravel af en toe verwerkte in zijn pianomuziek.
2. De stoet van Satan
<br/>In de versie voor piano werd het door de choreograaf ''George Balanchine'' tot een ballet omgevormd. Later schreef Ravel een uitvoering voor orkest, waarbij enkele delen werden weggelaten.  
3. Heidense verheer lijking van Satan
==Verdere ontwikkelingen==                                                                                             
4. Heksensabbat
 
Dit stuk maakt deel uit van de avondvullende tekenfilm Fantasia. De film is in 1940 door Walt Disney gemaakt.  
==De Groep van Vijf==
Met vier andere componisten - Balakirew, Ceasar Cui, Rimski-Korsakov en Alexander Borodien - vormde Modest Moussorgky de zogenaamde Groep van Vijf ofwel Het machtige hoopje. Het ideaal van deze groep was tot een nationale Russische muziek te komen. Een deel van deze groep is daarin zeker geslaagd.
==Laatste jaren==
Toen het na enige jaren vriendschap tot een breuk tussen hem en Rimski-Korsakov kwam, gaf Moessorgsky zich steeds meer aan de drank over. Hij raakte meer en meer aan lager wal en zijn vrienden lieten hem bijna allen in de steek. Alleen de schilder Hartmann en de zuster van de componist Glinka bleven hem trouw. In zijn laatste jaren verkeerde, hij in een onbeschrijfelijke armoede. Ook zijn inkomsten als begeleider op concerten liepen terug omdat men toch niet op de drinkebroer kon rekenen.
<br/>In 1881 ging het snel bergafwaarts met hem. Hij werd in een ziekenhuis opgenomen waar hij een betrekkelijk gelukkige periode meemaakte en waarbij het leek of de nerveuze toestanden zich beterden.
Op de een of andere manier wist hij zich echter daar op een keer alcohol te verschaffen en dronk zich bewusteloos; kort daarop stierf hij, twee en veertig jaar oud.
 


Al tijdens de Eerste Wereldoorlog had Ravel kennis genomen van een bijzonder aardige tekst van de schrijfster '''Colette.''' Hierop geïnspireerd  schreef hij tussen 1919 en 1925 de lyrische fantasie in één akte ''L'Enfant et les Sortilèges '' ( Het kind en de betoveringen ). Het componeren van dit stuk gebeurde in nauwe samenwerking met Colette, die niet kon nalaten boven het script te schrijven: ''Divertissement pour ma fille.                                                      ''                                              <br/> ''L'Enfant et les Sortilèges'' - de geniale compositie van Ravel waarin allerlei muziekstijlen aanwezig zijn - wordt soms alleen voor orkest uitgevoerd, aangezien de vertaling van de vrij gecompliceerde Franse tekst naar andere talen vrij gecompliceerd is.              
[[Categorie: Muziek]]
<br/>En dan in 1928 de ''Boléro''! Het is wel zeker, dat niemand verbaasder geweest kan zijn dan Ravel zelf, toen  bleek dat dit werk zo'n succes had. Over deze muziek is heel wat te doen geweest en het aantal theorieën erover is vrij uitgebreid.                                                                                                <br/>De Boléro is een ballet, waarvoor Ravel in 1928 de muziek componeerde. De première was op 22 november 1929. Het ballet speelt zich af in een Spaanse herberg. In het midden van de herberg staat een tafel waarop een danseres de Boléro uitvoert, aangemoedigd door de mannen rondom haar.                            <br/>Technisch gezien wordt de Boléro een meesterstuk genoemd, maar Ravel noemde het stuk muzikaal inhoudloos. Toch staat het stuk bekend als één van zijn meesterwerken.                               
 
<br/>De Boléro bestaat uit twee afwisselende thema's, elk van zestien maten, die telkens door andere instrumenten worden gespeeld. Beide maten worden negenmaal letterlijk herhaald. Na twee inleidende maten door de kleine trom wordt het eerste thema ingezet door een enkele fluit, waarna langzamerhand het gehele orkest gaat meedoen, waarbij elk opeenvolgende fragment ''crescéndo''<sup>1)</sup> wordt gespeeld.                                                                                                <br/>De geweldige, uiterlijke climax wordt bereikt door de instrumentatie en door het langzaam aanzwellen van ''pianissimo''<sup>2)</sup> tot een overstelpend ''tutti''<sup>3)</sup>.                                                         
 
<br/>In 1932 kreeg Ravel een auto-ongeluk waarvan hij nooit meer geheel herstelde. Hij schreef nog de liederen van ''Don Quichotte à Dulcinée'', naar gedichten van Paul Morand, waarmee Ravel nóg een hoogtepunt bereikte. Na die tijd was hij niet meer in staat te componeren. Hij stierf in 1937 na een mislukte operatie.                                                     
 
-----------------------------------------------------
 
<sup>1)</sup> crescéndo = sterker worden, aanzwellen
 
<br/><sup>2)</sup>  pianissimo = zeer zacht                                                                                                        <br/><sup>3)</sup> tutti = alle instrumenten.
 
[[Categorie:Muziek]]
 
 
Ook gedeelten uit zijn liederencyc1us "Uit de kinderkamer" worden in Nederland uitgevoerd.
was,  
Ook enkele andere opera's werden nog door Moussorgsky geschreven, welke echter hier niet zo bekend zijn; tevens enige liedercycli en zeker een veertigtal losse liederen.
 
      Modest Moessorgski door de Russische schilder Ilja Repin

Versie van 5 mrt 2009 20:56

Deze pagina gebruik ik om nieuwe artikelen even op te bergen en te bewerken, vóórdat ik ze als bijdrage op Wikisage zet. Ook kan ik hier enkele geheugensteuntjes kwijt.
Franciscus 4 feb 2009 14:55 (UTC)


Deze afbeelding van Johan Wolfgang von Goethe is afkomstig van Wikipedia en dient als illustratie bij een artikel over Goethe. 13 feb 2009 13:26 (UTC)wil deze afbeelding gebruiken in zijn artikel: De Tovernaarsleerling.


>> Paul Dukas ( 1865 - 1935 ) >
<< Maurice Ravel omstreeks 1925

A1)


Net zoals bij de ruimtelijke figuren wordt het quotiënt dimensieloos gemaakt, in dit geval door het oppervlak en de omtrek van de cirkel plus een getalwaarde in de vorm te betrekken. Dit gaat als volgt:
Het oppervlak Acirkel is:

<math>A_{cirkel} = {\pi\ r^2} </math>


en de omtrek Ocirkel is:


<math>O_{cirkel} = {2\pi\ r}</math>


Door het oppervlak A te delen door de omtrek O in het kwadraat, vallen de dimensies van de lengte ( l ) tegen elkaar weg. Verder is er door invoering van een getalwaarde ( ) voor gezorgd, dat het isoperimetrisch quotiënt bij de cirkel op 1 uitkomt.
Wiskundig gezien, ziet het isoperimetrisch quotiënt ( IQ ) van een cirkel er als volgt uit:

<math>IQ ={4\pi A\over O^2}</math> <math> = {4\pi (\pi r^2)\over(2\pi r)^2}= 1</math>


Het isoperimetrisch quotiënt IQ voor alle andere regelmatige veelhoeken wordt verder berekend volgens:

<math>IQ ={4\pi A\over O^2} < 1</math>


Deze vorm wordt ook hier de isoperimetrische ongelijkheid genoemd.

Modest Moessorgsky

Modest Petrowitsj Moessorgsky ( Karevo 21 maart 1839 – Sint Petersburg 28 maart 1881) was een Russisch componist. Moussorgsky - zoon van een grootgrondbezitter - moet gerekend worden tot één der grootste Russische componisten; een componist die een geheel eigen taal sprak en die van enorme invloed is geweest op de moderne muziek, ook ver buiten de grenzen van zijn eigen land. Zijn naam wordt ook vaak als Moussorgsky geschreven.

Van sabel tot notenbalk

Voor elk beroep is meestal een bepaalde opleiding nodig. Zelfs het zo dichterlijke ambacht van musicus kan zich hieraan niet onttrekken. Om iets in het vak te bereiken, moet men toch minstens enige jaren allerlei praktisch en theoretisch onderricht hebben genoten.
Toch zijn er lieden die grote naam hebben gekregen zonder dat er van een feitelijke opleiding sprake is geweest. Een frappant voorbeeld hiervan is Modest Moessorgsky. Hij kreeg een militaire opleiding aan een kadettenschool. Vóór die tijd had hij vrij behoorlijk piano leren spelen.
Toen hij als officier bij het garderegiment was geplaatst, kwam hij in aanraking met enkele moderne componisten. Zijn interesse in hun muziek werd steeds groter en hij kwam op steeds betere voet met hen te staan. Eén van hen, Mili Balakirev, gaf aan Moessorgsky enig theoretisch muziekonderwijs, maar de leermeester wist zelf ook niet veel raad met de harmonieleer, de fundamentele theorie van muzikale samenklanken en hun onderlinge verbindingen. Dit weerhield Moessorgsky echter niet aan het componeren te slaan. ==Verder muzikale ontwikkeling
Moessorgsky leerde de muziek van andere bekende componisten kennen en kwam in aanraking met de Russische cultuur. Hij nam uiteindelijk ontslag uit militaire dienst en probeerde als zelfstandig musicus het hoofd boven water te houden. Dit lukte maar gedeeltelijk en toen bovendien in 1861 de lijfeigenen tot vrije mensen werden, verloor zijn familie al haar rijkdom en werd hij gedwongen een betrekking te zoeken. Hij werd ambtenaar op een ministerie. Hij deed dit werk zeer nauwgezet en bekwaam.
Hij raakte bevriend met Nikolaj Rimski-Korsakov en woonde een tijdlang met hem in hetzelfde huis. Rimski-Korsakov schreef hierover in zijn kroniek: Moessorgsky gebruikte de piano tot twaalf uur 's middags, terwijl ik kopieerde of instrumenteerde. Dan ging hij naar het ministerie en zette ik mij aan de piano.
In deze jaren beleefde Moessorgsky de mooiste tijd van zijn leven. Hij componeerde veel en voelde zich vrij onbezorgd. Tegelijkertijd klaagde hij echter over nerveuze crisissen. Deze moeten het gevolg.zijn geweest van alcoholische excessen uit zijn militaire tijd.

Beroemdste werken

In de tijd samen met Rimski-Korsakov ontstonden veel van zijn grote werken. Zijn opera Boris Godounow, naar' het beroemde gedicht van Alexander Poesjkin, is zijn meesterwerk geworden. Hij heeft hiermee op zeer originele wijze een periode uit de Russische geschiedenis verklankt. Zijn Tableaux d'une exposition ( schilderijen van een tentoonstelling ) is van oorsprong een pianocyclus Hij schreef dit stuk toen zijn vriend, de schilder Hartmann, stierf en er een tentoonstelling van diens werken werd gehouden. Dit vrij onpianischtische werk werd later door Maurice Ravel tot orkestwerk omgezet. Uit gedeelten van niet voltooide opera's stelde hij zijn andere beroemd geworden symfonisch gedicht samen, namelijk Een nacht op de kale berg. Tegenwoordig wordt dit stuk meestal gespeeld in de bewerking van Eimski-Korsakov.
Het werk is verdeeld in vier stukken 1. Samenkomst van de heksen, hun gepraat en gebabbel 2. De stoet van Satan 3. Heidense verheer lijking van Satan 4. Heksensabbat

Dit stuk maakt deel uit van de avondvullende tekenfilm Fantasia. De film is in 1940 door Walt Disney gemaakt.

De Groep van Vijf

Met vier andere componisten - Balakirew, Ceasar Cui, Rimski-Korsakov en Alexander Borodien - vormde Modest Moussorgky de zogenaamde Groep van Vijf ofwel Het machtige hoopje. Het ideaal van deze groep was tot een nationale Russische muziek te komen. Een deel van deze groep is daarin zeker geslaagd.

Laatste jaren

Toen het na enige jaren vriendschap tot een breuk tussen hem en Rimski-Korsakov kwam, gaf Moessorgsky zich steeds meer aan de drank over. Hij raakte meer en meer aan lager wal en zijn vrienden lieten hem bijna allen in de steek. Alleen de schilder Hartmann en de zuster van de componist Glinka bleven hem trouw. In zijn laatste jaren verkeerde, hij in een onbeschrijfelijke armoede. Ook zijn inkomsten als begeleider op concerten liepen terug omdat men toch niet op de drinkebroer kon rekenen.
In 1881 ging het snel bergafwaarts met hem. Hij werd in een ziekenhuis opgenomen waar hij een betrekkelijk gelukkige periode meemaakte en waarbij het leek of de nerveuze toestanden zich beterden. Op de een of andere manier wist hij zich echter daar op een keer alcohol te verschaffen en dronk zich bewusteloos; kort daarop stierf hij, twee en veertig jaar oud.





Ook gedeelten uit zijn liederencyc1us "Uit de kinderkamer" worden in Nederland uitgevoerd. was, Ook enkele andere opera's werden nog door Moussorgsky geschreven, welke echter hier niet zo bekend zijn; tevens enige liedercycli en zeker een veertigtal losse liederen.

 	     Modest Moessorgski door de Russische schilder Ilja Repin