Beoordelingsvermogen

Het beoordelingsvermogen oftewel het vermogen (kunnen) om iets of iemand (danwel meerderen) te beoordelen. Hierbij zijn factoren als : kennis, objectiviteit en voorstellingsvermogen van belang.

Kennis van zaken hebben

Als niet alle benodigde (achtergrond)informatie betrokken wordt bij de beoordeling, kan er een onjuist (scheef) beeld geschapen worden, waardoor er niet op de best mogelijke manier beoordeelt wordt. Mogelijk moet er bij derden nadere informatie worden verkregen, als dat in het belang is, en het/de betreffende positief kan beïnvloeden. Dit kan nieuwe / aanvullende informatie zijn, maar ook (achtergrond)informatie uit het verleden, wat een meer afgestemd verloop kan brengen.

Objectieve benadering

Ook van belang voor een juiste (reële) beoordeling is een onbevooroordeelde (onbevangen) kijk op de situatie, object of persoon. Eigen gevoelens of aangepraatte gevoelens kunnen hetgeen beoordeeld moet worden, op een bepaalde manier beïnvloeden, waardoor mogelijk een benadeeld of een bevoordeeld beeld van de werkelijkheid verkregen wordt. Vooral moeten relevante detailles in ogenschouw genomen worden, die met de verklaring (aanleiding) te maken hebben, wat het geheel in een totaal ander daglicht kan brengen. Om het juiste te waarnemen moet degene die de beoordeling doet, alert zijn op een breed gebied (het uitgangspunt is dat aan 'alles' gedacht en mee rekening gehouden wordt).

Voorstellings- en/of inbeeldingsvermogen

Een bepaalde situatie kan door iemand anders toegelicht worden, wat weloverwogen informatie kan zijn, maar ook iemands uitspattingen van emotie's, wat dan wel op de correcte manier opgevat en/of herkent moet worden. Iemand kan het bijvoorbeeld over 'eerdere gebeurtenissen of ervaringen' hebben, wat mogelijk een bepaald totaalbeeld schetst, waardoor weer gevolgelijke feiten kenbaar worden. Bij personen zal het dan veelal ook om het hebben van voldoende empathie gaan, om inzichtelijk bij iemand in te kunnen leven. Van belang (om mee verder te kunnen) is dat ter beoordeling de juiste omstandigheden en van invloed zijnde factoren 'meewegen' in het oordeel, wat dus een goed voorstellings- en/of inbeeldingsvermogen vereist.

Het beoordelingsvermogen van de Wet

De maatschappij gaat er doorgaans van uit dat het beoordelingsvermogen van rechters, welke niet alleen 'beoordelen', maar ook 'veroordelen', goed (juist) is. Voor deze onafhankelijke overheidsfunctie komt dan ook een zéér beperkt aantal / soort mensen in aanmerking, die ook nog eens verkozen worden door meerdere deskundigen. Naast dat een rechter ook de bovengenoemde facetten zal nastreven, moet deze zich letterlijk aan de ingestelde wetgeving houden, althans qua mogelijkheden. Dit wordt geacht een afspiegeling te zijn, van wat de bevolking (over het algemeen)(zie ook : normen en waarden) wil, wat er geschieden moet, ten aanzien van degene die beoordeeld en meestal veroordeeld wordt. Toch hebben vaak sociale- en/of psychologische aspecten een doorslaggevende rol bij het tot stand brengen van een vonnis.

Zie ook

• realisme
• denkvermogen
• politiek
• Amnesty International
• medemenselijkheid

Referentie

• Wolters Woordenboek (eigentijds Nederlands), Grote Koenen.
• Verstands- en beoordelingsvermogen