Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Bal van de Hertogin van Richmond
Het bal van de Hertogin van Richmond was een mondaine danspartij die plaatsvond te Brussel op 15 juni 1815, aan de vooravond van de slag bij Quatre-Bras, en drie dagen voor de slag bij Waterloo.
De gastvrouw was Lady Charlotte Gordon, de Hertogin van Richmond. Haar echtgenoot Charles Lennox, de vierde Hertog van Richmond was de bevelhebber van een reserve-eenheid in Brussel: de eenheid had als doel Brussel te beschermen bij een inval van Napoleon Bonaparte.[1]
Het bal
Zo feestelijk als het bal op 15 juni 1815 begon, zo dramatisch zou het eindigen. Als de echtgenote van de hertog van Richmond, die de reservetroepen in Brussel leidde, was het haar bedoeling om een groot feest te geven waar de hele top van Wellingtons leger aanwezig zou zijn. Het bal zou een wending nemen die Wellington niet had voorzien. Wellington had nochtans de garantie gegeven aan de Hertogin dat het bal niet onderbroken ging worden.
Hertogin, zei Wellington, u kunt uw bal in alle veiligheid geven, zonder bang te hoeven zijn voor onderbrekingen.[2]
Wellington had kort voor het bal vernomen, dat Napoleon de grens was overgestoken. Hij dacht dat de gerapporteerde beweging van Franse troepen vanuit het oosten als een schijnaanval bedoeld was. Hij verwachtte dat de echte aanval via het westen zou komen. Zo kon Napoleon de geallieerde troepen van de zee scheiden en de aanvoerlijnen doorbreken. Rond middernacht arriveerde een aide-de-camp van de prins van Oranje, die ook op het bal aanwezig was, met de onthutsende mededeling dat Napoleon bij Charleroi de Samber was overgestoken. Daarmee zou hij de geallieerden toch op de oostelijke flank aanvallen in de hoop de Pruisen van hun bondgenoten te scheiden.
De hertogin had een voormalig koetshuis aan de Blekerijstraat in Brussel als locatie gekozen voor haar bal. Met prachtige draperieën, mooi versierde pilaren, rode, zwarte en gouden slingers en een nieuw behang met bloemenpatroon was daar een grote ruimte omgetoverd tot een schitterende balzaal. De hertogin had een groep Gordon Highlanders uitgenodigd om het publiek met hun zwaarddansen te vermaken.[3]
De hertog van Wellington (1769-1852) wordt na Napoleons ontsnapping opperbevelhebber van de Britse en Nederlandse strijdkrachten. Onder zijn leiding wordt op 18 juni 1815 Napoleon bij Waterloo definitief verslagen.[4][5][6]
De balzaal
Naar Lady Georgiana, een dochter van de Hertogin
| Mijn moeders nu beroemde bal vond plaats in een grote zaal op de benedenverdieping links van de ingang, verbonden met de rest van het huis door een wachtkamer. Het was gebruikt door de koetsenmaker, om koetsen op te slaan. Maar het was behangen voor we daar kwamen; en ik herinner me het behangpapier, een latwerk patroon met rozen. … Bij het diner zat ik naast de Hertog van Wellington, toen hij me een miniatuur van zich zelf gaf, geschilderd door een Belgisch artiest — Georgiana, Dowager Lady De Ros.[7]
|
Ten tijde van het bal was er geen exacte locatie van de balzaal beschreven. In een brief gericht aan The Times, die gepubliceerd werd op 25 augustus 1888, verklaarde Sir William Fraser dat hij de locatie van de balzaal had ontdekt. Het was geen deel van het hoofdeigendom dat de Hertog van Richmond huurde in de Asstraat, maar een koetshuis achteraan het eigendom en had een adres in de volgende straat, de Blekerijstraat. De zaal had een oppervlakte van 36 bij 17 meter en was ongeveer 4 meter hoog.[8][9][10]
Onderzoek door de jurist P. Duvivier en gepubliceerd door Theo Fleischman en Winand Aerts in hun boek : Brussel tijdens de slag van Waterloo[11] stelt een alternatieve theorie voor. Volgens deze theorie was de eigenlijke balzaal al gesloopt ten tijde van het onderzoek van Fraser, en was de zaal waarvan hij aannam dat het de balzaal was, ten tijde van het bal nog niet gebouwd.[12]
Gastenlijst
De volgende personen kregen een uitnodiging tot het bal[13][14]
- Prins van Oranje (gewond bij Waterloo)
- Prins Frederik Van Oranje
- Hertog van Brunswijk (Gedood door een kogel bij Quatre-Bras)
- Prins van Nassau
- Hertog van Arenberg
- Prins August Maria Raymond van Arenberg
- Pierre van Arenberg
- Emmanuel van der Linden d'Hooghvorst, burgemeester van Brussel
- Hertog en Hertogin van Beaufort en hun dochter
- Hertog en Hertogin van Ursel
- Markies en Markies van Assche
- Graaf en gravin van Oultremont
- Gravin Douairiere van Oultremont en hun dochters
- Graaf en gravin liedekerke Beaufort
- Graaf en Gravin Auguste Liedekerke en hun dochters
- Graaf en Gravin Latour Lupin
- Graaf en Gravin Mercy d'Argenteau
- Graaf en Gravin de Grasiac
- Gravin van Luiny
- Gravin van Ruilly
- Baron en Barones van Hooghvoorst, hun dochter en zoon C. d'Hooghvoorst
- Meneer en Mevrouw Vander Capellen
- Baron van Herelt
- Baron van Tuybe
- Baron Brockhausen
- Generaal Baron Vincent (gewond bij Waterloo)
- Generaal Pozzo de Borgo
- Generaal Miguel de Álava (Spaanse Ambassadeur van den Haag — Het hof van de koning Willem I der Nederlanden
- Graaf van Belgade
- Graaf van Rochefoucauld
- Generaal van Oudenaarde
- Kolonel Knife (?), A.D.C.
- Kolonel Ducayler
- Majoor Ronnchenberg, A.D.C.
- kolonel Tripp, A.D.C.
- kaptain van Lubeck, A.D.C. naar de Hertog van Brunswick
- Graaf en Gravin Conyngham en Dame Elizabeth Conyngham. en de dochter, Lady Elizabeth Conyngham, getrouwd Charles Gordon, 10de Markies van Huntly
- Burggraaf Mount-Charles en Hon. Mr. Conyngham (hierna 2de Markies Conyngham)
- Gravin Mount-Norris en Dame Julianna Annesley
- Dowager Gravin van Waldegrave
- Duke of Wellington
- Heer en Dame FitzRoy Somerset (Beide waren niet aanwezig; Lord Fitzroy verloor zijn arm bij Waterloo)
- Heer en Dame John Somerset
- Mr. and Mevr... Frances Webster
- Mr. and Mevr. Caroline Capel en hun dochter
- Mr. and Mevr. George Seymour en hun dochter
- Mr. and Mevr. Charlotte Greville
- Burggravin Hawarden
- Heer Henry en Mevr. Susan Clinton (Hij was Lt.-Gen., G.C.B. en leidde de 2de Divisie)
- Mevrouw Alvanley en dochters Katherin en Fanny Arden, en dochters Katherine and Fanny
- Lord James, Lady Craufurd, en hun dochter
- Lord George Berkeley, K.C.B. Hertog van Wellington's liaison officier bij de Prins van Oranje's hoofdkwartier en Dame Berkeley
- Lord en Dame Sutton. Dame Sutton was de weduwe van Heer Thomas Sutton, 1ste Baronet
- Lord Sidney en Dame Smith, en Juffrouw Rumbolds
- Lord William en Dame Johnstone
- Lord William Howe De Lancey en Dame Delancey (uitgenodigd maar geweigerd).
- De eerbare Mevrouw Pole (Vrouw van William Wellesley-Pole, Wellington's oudere broer, later Dame Maryborough)
- Mr. en Mevr. Lance, hun dochter en zoon, Mr. Lance, Jr.
- Mr. Ord en zijn dochters
- Mr. en Mevr. Greathed
- Mr. en Mevr. Lloyd
- De eerbare Charles Stuart, G.C.B. (Minister in Brussel) en Mr. Stuart
- Graaf van Uxbridge (commandeerde de Cavalerie; verloor zijn been bij Waterloo)
- Graaf van Portarlington
- Graaf van March, A.D.C. tot de Prins van Oranje
- Generaal Lord Edward Somerset (commandeerde de household Brigade van cavalerie, gewond bij Waterloo)
- Lord Charles FitzRoy
- Lord Robert Manners
- Luitenant-General Heer Hill (Commandeerde het 2de korps)
- Lord Rendlesham
- Lord Hay, A.D.C. (Gedood bij Quatre Bras)
- Lord Saltoun
- Lord Apsley (achteraf Graaf Bathurst)
- De eerbare Kolonel Stanhope (Wachters)
- De eerbare Kolonel Abercromby (Wachters; gewond)
- De eerbare Kolonel Ponsonby (achteraf Heer Frederick Ponsonby, K.C.B.; ernstig gewond)
- De eerbare Kolonel Acheson (wachters)
- De eerbare Kolonel Stewart
- De eerbare Mr. O. Bridgeman, A.D.C. tot Heer Hill
- De eerbare Mr. Percival
- De eerbare Mr. Stopford
- De eerbare Mr. John Gordon.[8]
- De eerbare Mr. Edgecombe
- De eerbare Mr. Seymour Bathurst, A.D.C. tot Gen. Maitland
- De eerbare Mr. Forbes
- De eerbare Mr. Hastings Forbes
- De eerbare Majoor Dawson
- De eerbare Mr. Dawson, 18de Light Dragoons
- Majoor-Generaal Heer Hussey Vivian (commandeerde de 6e Cavalerie Brigade)
- Horace Seymour, A.D.C. (acheraf Heer Horace Seymour, K.C.B.)
- Kolonel Hervey, A.D.C. (achteraf Heer Felton Hervey-Bathurst, 1ste Baronet)
- Kolonel Fremantle, A.D.C.
- Lord George Lennox, A.D.C.
- Lord Arthur Hill, A.D.C. (achteraf Generaal Heer Sandys)
- Majoor Percy, A.D.C. (zoon van de eerst Graaf van Beverley, bracht mee naar huis 3: Eagles)
- Hon. George Cathcart, A.D.C. (achteraf Heer George Cathcart, gedood bij de Slag bij Inkerman, 1854)
- Lord Alexander Gordon, A.D.C. (stierf aan zijn wonden bij Waterloo)
- Lord Colin Campbell, K.C.B., A.D.C.
- Lord John Byng, G.C.B. (creëerde de Graaf van Strafford, commandeerde de tweede brigade van de wachters)
- luitenant-Generaal Heer John Elley, K.C.B. (assistent Adjuctantt-Generaal van de cavalerie, gewond)
- Lord George Scovell, K.C.B.
- Lord George Wood, Kolonel, Koningklijke Artillerie
- Lord Henry Bradford
- Lord Robert Hill, (broer van Lord Hill)
- Lord Noel Hill, K.C.B. (broer van Lord Hill)
- Lord William Ponsonby, K.C.B. (Broer van Lord Ponsonby; gedood bij Waterloo)
- Lluitenant-Kolonel Heer Andrew Barnard (commandeerde het 1ste Battalion van het 95 voetregiment (Geweren), achtereraf Gouverneur van het Chelsea hospitaal)
- Majoor-General Heer Denis Pack, G.C.B. (commandeerde de 9de Brigade)
- Majoor-General Heer James Kempt, G.C.B (commandeerde de 8ste Brigade)
- Lord Pulteney Malcolm RN
- Luitenant-Generaal Sir Thomas Picton, (commandeerde de 5de Divisie, gedood bij Waterloo)
- Majoor-Generaal Heer Edward Barnes, Adjunct-Generaal (Gewond bij Waterloo)
- James Gambier, 1ste Baron Gambier, Lord James Gambier
- De eerbare Generaal Dundas
- Luitenant-Generaal Cooke (Commandeerde de 1ste Divisie)
- Majoor-Generaal Maitland (achteraf Heer Peregrine Maitland, G.C.B.; commandeerde de 1ste Brigade van Wachters)
- Majoor-Generaal Adam (Niet aanwezig; commandeerde de 3rde Infanterie Brigade. Achteraf Heer Frederick Adam, K.C.B.)
- Kolonel Washington
- Kolonel Woodford (Afteraf F.M. Heer Alexander Woodford, G.C.B. Gouverneur van hetChelsea Hospital)
- Kolonel Rowan, 52nd Regiment te voet (Achteraf Heer Charles Rowan, Hoofd Commisaris van de Politie)
- Kolonel Wyndham (achteraf Generaal Heer Henry Wyndham)
- Kolonel Cumming, 18de Light Dragoons
- Kolonel Bowater (achteraf Generaal Heer Edward Bowater)
- Kolonel Torrens (Achteraf Adjt.-Gen. in India)
- Kolonel Fuller
- Kolonel Robert Henry Dick, 42nd Regiment te voet (gedood bij de Sobraon, 1846)
- Kolonel Cameron, 92nd Regiment te voet (Gedood bij Quatre Bras)
- Kolonel Barclay, A.D.C. tot de Hertog van of York
- Kolonel Hill(?) (kol. Clement Hill, broer van Lord Hill)
- Majoor Gunthorpe, A.D.C. tot Gen. Maitland
- Majoor Churchill, A.D.C. tot Heer Hill en Q.M.G. (Gedood in India)
- Majoor Hamilton, A.D.C. tot Gen. Sir E. Barnes
- Majoor Thomas Noel Harris, Brigade Majoor tot Heer Hussey Vivian (Verloor een arm bij Waterloo)
- Majoor Hunter Blair (Gewond)
- Kapitein Mackworth, A.D.C. tot Heer Hill
- Kapitein Keane, A.D.C. tot Heer Hussey Vivian
- Kapitain FitzRoy
- Kapitein Widman, 7de Hussars, A.D.C. tot Heer Uxbridge
- Kapitein Fraser, 7ste Huzaren(Afteraf Heer James Frasier, Bt)
- Kapitein Verner, 7ste Huzaren
- Kapitein Elphinstone, 7ste Huzaren (gevangen genomen, 17 Juni)
- Kapitein Webster
- Kapitein Somerset, A.D.C. to Gen. Heer Edward Somerset
- Kapitein Yorke, A.D.C. tot Gen. Adam (Acheraf Heer Charles Yorke, niet aanwezig)
- Kapitein Gore, A.D.C. tot Heer James Kempt
- Kapitein Pakenham, R.A.
- Kapitein Dumaresq, A.D.C. tot Gen. Heer John Byng (Gewond in de borst door een musketbal, was een bericht aan het leveren voor Wellington. d. 1836)[10]
- Kapitein Dawkins, A.D.C.
- Kapitein Disbrowe, A.D.C. tot Gen. Heer G. Cook.
- Kapitein Bowles, Coldstream Wachters (Achteraf Gen. Heer George Bowles, Luitenant van de Tower)
- Kapitein Hesketh, Grenadier Wachters
- Kapitein Gurwood (Achteraf Kol. Gurwood)
- Kapitein Allix, Grenadier Wachters
- Mr. Russell, A.D.C.
- Mr. Brooke, 12de Dragonder Wachters
- Mr. Huntley, 12de Dragonder Wachters
- Mr. Lionel Hervey (In Diplomatiek)
- Mr. Leigh
- Mr. Shakespear, 18de Lichte Dragonders
- Mr. O’Grady, 7de Huzaren (Achteraf Lord Guillamore)
- Mr. Smith, 95th, Brigadier-Major to Sir Denis Packe; gedood bij Waterloo
- Mr. Fludyer, Schotse Fuselier Wachters
- Mr. Montagus (John en Henry, Heer Rokeby, G.C.B.)
- Mr. A. Greville
- Mr. Baird
- Mr. Robinson, 32nd Regiment te voet
- Mr. James
- Mr. Chad
- Mr. Dawkins
- Dr. Hyde
- Mr. Hume
- Dominee. Mr. Brixall (Rev. Samuel Briscall)
Bronnen, noten en/of referenties
|