Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Op reis in het scriptorium
| Op reis in het scriptorium | ||
| Oorspronkelijke titel | Travels in the Scriptorium | |
| Auteur(s) | Paul Auster | |
| Vertaler | Ton Heuvelmans | |
| Kaftontwerper | Studio Ron van Roon | |
| Taal | Nederlands | |
| Oorspronkelijke taal | Engels | |
| Reeks/serie | ||
| Onderwerp | Postmoderne roman | |
| Genre | Literatuur | |
| Uitgever | De Arbeiderspers | |
| Oorspronkelijke uitgever | Henry Holt and Company | |
| Uitgegeven | 2006 | |
| Medium | ||
| Pagina's | 148 | |
| ISBN-code | 90 295 6435 0 | |
Op reis in het scriptorium is een roman geschreven door de Amerikaanse auteur Paul Auster (1947).
De setting
Een oude man, meneer Blanco, ontwaakt in een kamer. Overal hangen camera’s en microfoons. Alles wat hij doet of zegt, wordt geregistreerd.
Meneer Blanco weet niet meer wie hij is, kent zijn eigen naam niet, noch zijn verleden. Hij heeft echter wel gevoelens, vooral een grote angst, en ook schuldgevoelens, die hij niet kan plaatsen.
Meneer Blanco vermoedt dat hij opgesloten zit in zijn kamer, maar weet het niet zeker. Hij kan niet voor zichzelf zorgen. Als in een rusthuis komt regelmatig een verpleegster binnen om hem te wassen, aan te kleden, te helpen met eten en, belangrijk, medicijnen te geven. Ook andere personages duiken op in zijn kamer.
Meneer Blanco herinnert zich niets en moet verzorgd worden, maar kan wel nog wat rondstrompelen. In zijn kamer bevindt zich een bureau met stapels papieren. Hij leest erin maar raakt niet wijs uit de fragmenten die hem ter beschikking staan. Hij vraagt zich af wie al die mensen zijn waarover hij leest en wat alle flarden van avonturen te betekenen hebben. Ook moet hij een vervolg en een einde voor hun avonturen bedenken.
Beginners versus gevorderden
Alle nevenpersonages die in het boek opduiken komen in eerdere romans van Auster voor. Een beginnende Auster-lezer snapt dus even weinig van al die personages en situaties als meneer Blanco zelf. Geleidelijk aan komt een beginnende Auster-lezer ook tot het besef dat hij nooit zal snappen waar dit allemaal om draait.
Gevorderde Auster-lezers kunnen de inbreng van de nevenpersonages wel begrijpen. Hiervoor is het echter nodig om minimaal de New York-trilogie te hebben gelezen, en liefst alle voorgaande boeken van Auster.
Postmodern
Auster staat bekend als een voorbeeld van postmodernistische literatuur. Dit is ook hier het geval. Zo is het duidelijk dat meneer Blanco in feite Paul Auster zelf is. Zeker bij het slot wordt postmodernisme geserveerd, wanneer de grens en de relatie tussen de auteur en zijn personages helemaal wordt ondergraven.
De stijl
De oude man meneer Blanco leeft langzaam, bedachtzaam, en ieder van zijn handelingen wordt tot in detail beschreven. Deze combinatie brengt dromerigheid en rust teweeg, de stijl die Auster populair maakte in Amerika.
In Cutting Edge vindt Erwin Tommissen echter dat, hoewel er ook in dit verhaal van Auster meerdere existenitiële vragen oprijzen, dit verhaal niet evenveel beklijft als andere verhalen van deze auteur: "Het vertelplezier, de virtuoze plotwendingen, de sprankelende intertekstualiteit en de beklemmende sfeer die van Austers andere romans zo’n zinnenprikkelend genot maakten, ontbreken in dit boek. Paul Auster heeft alle technieken waar hij al jaren op teert ook hier weer toegepast, maar er zit een beetje sleet op de formule."
Ook is Auster volgens Tommissen gewoonlijk inventiever in plotwendingen, terwijl het verhaal ditmaal vrij voorspelbaar wordt voor Auster-kenners.
Over het opduiken van nevenpersonages schrijft Tommissen: “Het terugzien van die oude bekenden is een leuke gimmick, maar ook niet meer dan dat. Paul Auster slaagt er helaas niet in om zijn personages tot leven te wekken en een echte meerwaarde levert het met elkaar in contact brengen van de oude getrouwe personages ook al niet op.” Erwin Tommissen is slechts één onder meerderen die op internet een bespreking van die strekking geven. Over het algemeen wordt Auster zelf als een briljante auteur afgeschilderd, maar ‘Op reis in het scriptorium’ als een mindere roman.
Daar tegenover staat de mening van bijvoorbeeld Ezzulia.nl dat stelt: "Voor wie die kennis (over de nevenpersonages, nvdr) wel heeft rest een prachtige kleine roman waarin de schrijver een fascinerend spel speelt met zijn eigen angsten als succesvol auteur."
Bronnen
Op reis in het scriptorium, Paul Auster 2006, De Arbeiderspers, ISBN 90 295 6435 0, NUR 302
Cutting Edge: messcherp door cultuur en media, bespreking door Erwin Tommissen, 7 november 2006
Ezzulia.nl: waar boeken en lezers elkaar ontmoeten, recensie door Ronald Eikelenboom