Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gebruiker:Franciscus/kladblok
Deze pagina gebruik ik om nieuwe artikelen even op te bergen en te bewerken, vóórdat ik ze als bijdrage op Wikisage zet. Ook kan ik hier enkele geheugensteuntjes kwijt.
Franciscus 4 feb 2009 14:55 (UTC)
- 2 2/ 9 + 5/ 9 = 2 7/ 9
Franciscus 20 jul 2009 13:33 (UTC)
- sin α = BC / AB = ½ AB / AB = 0,5
- Voor zijde AC wordt de stelling van Pythagoras toegepast, en wel als volgt:
- AC = √ ( AB ) 2 – ( BC ) 2 = √ ( AB ) 2 – ( ½ AB ) 2 = √ ¾ (AB) 2 = ½ AB√3
- Hieruit volgt dan :
- cos α = AC / AB = ½ AB √ 3 / AB = ½ √ 3 ( = 8,66 )
- en :
- tg α = BC / AC = ½ AB / ½ AB√3 = 1/3 . √3 = 0,577
Quotiënt | Φ |
---|---|
1 : 1 | 1 |
2 : 1 | 2 |
3 : 2 | 1,5 |
5 : 3 | 1,67 |
8 : 5 | 1,6 |
13 : 8 | 1.62500 |
89 : 55 | 1,6181818 |
610 : 377 | 1,61537135 |
4181 : 2584 | 1,61803405 |
28657 : 17711 | 1,61803399 |
196418 : 121393 | 1,618033989 |
Erik Alfred Leslie Satie (Honfleur, 17 mei 1866 – Parijs, 1 juli 1925)
was een uiterst begaafd en oorspronkelijk Franse componist en pianist, die leefde als een bohémien. Door zijn tamelijk excentrieke houding werd hij algemeen beschouwd als een maatschappelijk buitenstaander.
Zijn oeuvre, dat vooral uit muziek voor theater en ballet en uit pianowerken bestaat, geraakte na zijn dood aanvankelijk in de vergetelheid. Niettemin oefende hij tijdens zijn leven vrij veel invloed uit op andere componisten zoals Claude Debussy, Maurice Ravel, Darius Milhaud en Francis Poulenc, en later ook op John Cage. De Amerikaan Cage was het ook die in de jaren '40 op de moderniteit van Satie wees en daarmee de aanzet gaf voor een hernieuwde belangstelling van Saties werken.
Hoewel afkomstig uit een welgestelde familie leefde Erik Satie een groot deel van zijn leven in grote armoede.
Darius Milhaud (Aix, 4 september 1892 – Genève, 22 juni 1974)
- Geniale Franse componist met als hoofdkenmerk de polytonaliteit, hoewel hij ook tonaal schreef. Raak en oorspronkelijk componist. Zijn muziek is dikwijls vrolijk van karakter
- Muziekstudie aan Conservatoire de Paris, onder meer bij Charles-Marie Widor onderbroken door de 1e Wereldoorlog, net toen hij zich klaarmaakte voor mededingen naar de Prix de Rome
- Componeerde al zeer jong zeer gemakkelijk
- Had grote bewondering voor de dichter Paul Claudel, en schreef muziek bij enkele van zijn drama's als: Agamemnon en Les Choéphores
- In 1916 werd Paul Claudel chef de mission (gezant) in Rio de Janeiro in Brazilië met Darius Milhaus als zijn secretaris of attaché. Hier kwam Milhaud in aanraking met de Zuid-Amerikaanse folklore en de dansmuziek, waardoor hij geïnspireerd werd tot composities als: Saudades do Brazil
- In 1919 keerde Milhaud terug naar Parijs en legde zich toe op concertreizen waarin hij als dirigent en pianist optrad. Hij schreef toen ook zijn Le boeuf sur le toit geïnspireerd op een bekend straatliedje uit Brazilië
- In Hoewel lid van Groupe des Six toch zijn eigen weg gegaan. Waren voornamelijk lid van deze groep om hun carrière te vergemakkelijken
- Opwindende jazzmuziek uit de jaren '20 inspireede veel componisten - onder wie Milhaud - tot het schrijven van zijn La création de Monde ( 1923 ), wat resulteerde in een grote tournee door de Verenigde Staten van Amerika. Tijdens die reis werkte hij zijn eerder geschreven balletmuziek bij Salade om tot een fantasie voor orkest en piano onder de naam Le carnaval d' Aix, waarin karakters uit l'Commedia del Arte muzilaal tot leven worden gewekt.
- In 1940 begreep Milhaud al vrij snel, dat hij van de Duitse bezettingsmacht niet veel goeds hoefde te verwachten, en besloot naar de Verenigde Staten van Amerika te vertrekken. Werd daar docent aan het Mills College in Californië en schreef talrijke composities
- Na de bevrijding van Europa ging hij terug naar zijn vaderland en werd docent aan het Conservatoire de Paris
- Schreef theoretisch werk over muziek : Polytonalité et atonalité en zijn memoires legde hij neer in: Nôtes sans musique
- was een Franse componist en muziekpedagoog.
Leven
- Zoon uit een oud Provençaals-joods gezin. De geografische als ook de religieuze afkomst zal hem in zijn gehele leven vormen. Hij kreeg hij vanaf zijn 7e levensjaar systematisch muziekonderwijs Zijn eerste composities ontstonden in 1905.
- In 1909 begon hij in Parijs met de vioolstudie aan het Conservatoire national supérieur de musique, maar drie jaar later stapte hij over naar de compositieleer. Zijn docenten daar waren André Gédalge voor contrapunt en compositie, Charles–Marie Widor voor compositie en Vincent d'Indy voor dirigeren. Toen maakte hij ook kennis met Arthur Honegger en Jacques Ibert. Zelf componeerde hij in die tijd voornamelijk liederen naar gedichten van Franse tijdgenoten en een eerste opera (La brebis égarée 1910-1915).
- In 1912 ontstond een belangrijke vriendschap met de Franse dichter Paul Claudel die zijn muzikale leven voor een groot deel heeft beïnvloed. Francis Jammes en Leo Latil hebben ook hun steentje bijgedragen tot de wording als componist van Darius Milhaud.
- Gedurende de Eerste Wereldoorlog nam Paul Claudel hem mee als attaché aan de Franse ambassade (1917-1918) in Rio de Janeiro in Brazilië.
- Leerde daar de Braziliaanse volksmuziek en de populaire muziek kennen. Dat had in de volgende jaren grote invloed op zijn eigen compositiestijl. Zijn stijl is in Brazilië volwassen geworden.
- In maart 1919 kwam hij naar Frankrijk terug. Hij had contact met de kring om Jean Cocteau en Erik Satie die in 1920 door Collet, de Groupe des Six werd genoemd met Arthur Honegger, Francis Poulenc, Georges Auric, Louis Durey en Germaine Tailleferre als naaste collega's.
- Zijn composities brachten hem de eerste successen bij het publiek, maar ook schandalen.
- In 1925 huwde hij zijn nicht Madeleine.
- Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog emigreerde Milhaud met zijn gezin naar de Verenigde Staten van Amerika en werd hij aan het Mills College in Oakland (Californië) leraar voor compositie tot 1971. Na het einde van de oorlog werd hij eveneens professor voor compositie aan het befaamde Conservatoire supérieur de musique te Parijs. Hij doceerde afwisselend in beide continenten.
- Tot zijn leerlingen behoorden de jazzmusicus Dave Brubeck, de minimalist Steve Reich, de Zweed Allan Pettersson, de Duitser Karlheinz Stockhausen en de Griek Iannis Xenakis.
Milhaud was een zeer productieve componist en schreef meer dan 400 partituren (zie Oeuvre van Darius Milhaud in alle mogelijke genres (opera, symfonie en symfonische muziek, kamer- en vocaalmuziek, werken voor harmonieorkest en liederen.
Darius Milhaud (Marseille, 4 september 1892 – Genève, 22 juni 1974)
was een oorspronkelijk en veelzijdig Frans componist en muziekpedagoog. Hij schreef vele soorten muziek en was zeer productief.
Zijn muziek is meestal vrolijk van karakter.
Het hoofdkenmerk van zijn composities is de polytonaliteit, hoewel hij ook tonaal schreef.
Muzikale opleiding
Darius Milhaud was een zoon uit een Provençaals-joods gezin van de middenklasse, afkomstig uit Aix-en-Provence. Zijn ouders waren eigenaar van een gerenomeerde handelsfirma en hadden beiden een muzikale achtergrond. Zijn vader was namelijk een amateurmusicus en stichtte la Société Musicale d’Aix-en Provençe. Zijn moeder had zang gestudeerd in Parijs en was zeer goed thuis in joodse religieuze liederen.
Vanuit deze culturele en maatschappelijke achtergrond kreeg Darius Milhaud al vanaf zijn 7e levensjaar systematisch muziekonderwijs aan la Société Musicale d’Aix-en Provence; het instituut dus wat zijn vader had helpen opzetten.
br/>Milhaud componeerde al zeer jong vrij gemakkelijk. Zijn eerste composities ontstonden in 1905, dus toen hij twaalf jaar oud was. Ook later kon hij op de meest uiteenlopende plaatsen en omstandigheden zonder veel problemen zijn muzikale invallen noteren.
In 1909 begon hij in Parijs met de vioolstudie aan het Conservatoire national supérieur de musique, en drie jaar later met de compositieleer.
Zijn docenten op het conservatorium waren André Gédalge voor contrapunt en compositie, Charles–Marie Widor voor compositie en Vincent d'Indy voor dirigeren en Paul Dukas voor orkestratie. In die tijd maakte hij ook kennis met Arthur Honegger en Jacques Ibert, die al van zich hadden laten horen, en waar hij veel waardering voor had, Zelf componeerde hij in die tijd liederen naar gedichten van Franse tijdgenoten en een eerste opera :
La brebis égarée
Vriendschappen
Milhaud had grote bewondering voor de katholieke Franse dichter Paul Claudel, en kreeg het gedaan muziek te schrijven bij enkele van zijn drama's als: Agamemnon en Les Choéphores
Er ontstond een hechte vriendschap met de dichter die zijn muzikale leven voor een groot deel verder zou beïnvloeden. Ook de dichters Francis Jammes en Léo Latil hebben bijgedragen tot de ontwikkeling van Darius Milhaud als componist.
Zijn studie aan het conservatorium werd onderbroken door de 1e Wereldoorlog - die van 1914 tot 1918 duurde - net toen Milhaud zich aan het voorbereiden was voor mededingen naar de prestigieuze Prix de Rome.
Medisch gezien ongeschikt voor militaire dienst, werkte hij enige tijd in een opvangcentrum voor Belgische en Franse vluchtelingen.
Toen in 1915 zijn goede vriend Léo Latil sneuvelde aan het westelijk front, schreef Milhaud zijn 3e strijkkwartet als eerbetoon aan deze grote Franse dichter.
Verblijf in Brazilië
In 1917 – dus tijdens de 1e Wereldoorlog - werd de dichter Paul Claudel, die tevens politicus was, gezant in Rio de Janeiro in Brazilië en nodigde Darius Milhaus uit hem als zijn secretaris te begeleiden. Hierdoor kwam Milhaud in aanraking met de Braziliaanse volksmuziek en de Zuid-Amerikaanse folklore. Hij genoot van deze populaire muziek en van de dansmuziek als de tango en de rumba.
Dit was de eerste keer dat Milhaud met muziek in aanraking kwam die anders was dan wat hij als kind had gehoord en gezongen in de synagoge en tijdens zijn verdere muzikale opleiding. Dat andere bestond daaruit, dat deze muziek niet-Westers was en niet-klassiek georiënteerd. Dat had in de jaren daarna grote invloed op zijn eigen composities.
Zijn stijl is in Brazilië volwassen geworden, waardoor hij onder meer kwam tot het schrijven van balletmuziek bij l'Homme et son désir op een scenario van Claudel, die werd geïnspireerd door de geweldige tropische bossen. Ook onder invloed van de folklore componeerde hij zijn zeer bekend geworden Saudades do Brazil. 1)
In Saudades do Brasil toont Milhaud op een geheel eigen wijze de herinnering aan Brazilië, met in Europa weinig gehoorde klanken. Het werk werd voor het eerst in 1920 opgevoerd in een reeks van 12 stukken voor piano, waarvan elk deel een stadsdeel van Rio de Janeiro belicht. Zijn grote voorganger Isaac Albéniz had eerder iets soortgelijks uitgevoerd met de in 1890 geschreven Suite España voor piano, waarbij een aantal steden en wijken van steden muzikaal worden vertolkt.
De orkestversie van Saudades do Brasil - met toevoeging van een korte ouverture - werd een jaar later door Milhaud uitgebracht.
1) Saudade is een Portugees woord, afkomstig van van het Latijnse 'solitate' en de Portugese woorden 'soledade' en 'solidão', allemaal woorden voor 'eenzaamheid'. Het woord Saudade drukt spijt uit over afwezigheid, verdriet over afscheidnemen en het van gemis van geliefde mensen. Het is een tedere en nostalgische herinnering die het gevoel van verlies probeert weer te geven.
Le Bœuf sur le toit
In 1919 - een jaar na de oorlog - keerde Milhaud terug naar Parijs en legde zich toe op concertreizen waarin hij als dirigent en pianist optrad. Hij schreef toen ook zijn zeer bekend geworden Le Bœuf sur le toit. De titel is afkomstig van een oud volksliedje, dat Milhaud tijdens het carnaval in Rio de Janeiro hoorde.
De compositie Le Bœuf sur le toit ( De os op het dak ) werd door hem in de vorm van een soort cinemafantasie opgezet voor viool en piano, als begeleiding van een zwijgende film van Charlie Chaplin. Het oorspronkelijke plan om de compositie als filmmuziek te gebruiken, ging echter niet door. Kort na de voltooiing zag de kunstenaar Jean Cocteau totaal andere mogelijkheden voor deze muziek en maakte er een succesvol ballet van, met decors van de Franse schilder Raoul Dufy. De oorspronkelijke opzet voor viool en piano werd hiervoor vervangen door een orkestratie. In deze vorm staat dit stuk nog steeds op het repertoire van de meeste grote orkesten.
De compositie Le Bœuf sur le toit is geen getrouwe weergave van het volkswijsje, maar is meer een opeenvolging van scènes, geïnspireerd door de oorspronkelijk melodie, en in de trant van de Braziliaanse volksmuziek. Tussen de scènes komt 14 keer het hoofdthema terug in de vorm van een rondo, maar steeds in een andere toonzetting.
Groupe des Six
Milhaud kreeg steeds meer contact met de kring componisten om Jean Cocteau en Erik Satie die in 1920 door de componist en muziekcriticus Henri Collet, de Groupe des Six werd genoemd. Deze groep – bestaande uit jonge, veelbelovende componisten als: Arthur Honegger, Francis Poulenc, Georges Auric, Louis Durey en Germaine Tailleferre - nam Darius Milhaud al snel in hun midden op. De Groupe des Six vormde niet echt een 'school' zoals de zogeheten Russische Vijf ( Het machtige hoopje ), maar wilde op een duidelijke en niet-sentimentele manier met muziek omgaan. De groep interesseerde zich steeds meer voor de nogal gewaagde en baanbrekende muziek van Erik Satie. De leden van de groep werden al spoedig door het publiek als leerlingen van Satie gezien, maar deze zag zich echter niet als koploper van een school en wees elke aanhang en de daaruit volgende dwang af.
Hoewel Milhaud lid van deze groep was, ging hij toch zijn eigen weg. Ook de anderen waren net als Milhaud voornamelijk lid van deze groep om hun carrière te vergemakkelijken.
Verdere ontwikkeling
De opwindende jazzmuziek uit de jaren '20 inspireerde veel componisten tot het schrijven van nieuw klinkende muziek. Ook Milhaud had tijdens zijn reizen naar Londen en New York kennis met de jazzmuziek gemaakt, en werd gegrepen door het syncopische ritme van die muziek. Dit leidde onder meer tot het schrijven van zijn La création de Monde ( 1923 ) , naar een scenario van Blaise Cendrars.
De overrompelende muziek over de schepping van de wereld, is gebaseerd op mythen van Afrikaanse stammen en bavat een groot aantal instrumentale effecten van de jazzmuziek. Het succes van deze compositie resulteerde in een grote tournee door de Verenigde Staten van Amerika. Tijdens die reis werkte hij zijn eerder geschreven muziek bij het ballet Salade om tot een fantasie voor orkest en piano onder de naam Le carnaval d' Aix, waarin karakters uit l' Commedia del Arte muzikaal tot leven worden gewekt.
Na zijn Amerikaanse tournee schreef Milhaud een nieuwe opera op tekst van Jean Coctea La Pauvre Matelot (1926)waarvan de prémiere in Duitland plaats vond, en een de opera Christophe Columb, op een libretto van Claudel uitgevoerd in Berlijn in 1930. Een jaar daarvoor schreef hij filmmuziek voor Jean Renoir's Madame Bovary, wat later tot een hele reeks leidde.
In 1925 huwde hij zijn nicht en actrice Madeleine. Samen kregen twee zonen..
Oorlogsjaren
In 1940 begreep Milhaud al vrij snel, dat hij als jood van de Duitse bezettingsmacht niet veel goeds hoefde te verwachten. Daar kwam nog bij, dat in die periode door zijn aandoening -rheumatische arthritis - hij vaak van een rolstoel gebruik moest maken. Deze aandoening maakte hem extra kwetsbaar, aangezien de bezetter niet erg welwillend stond tegenover gehandicapten. Hij besloot dan ook met zijn gezin naar de Verenigde Staten van Amerika te emigreren. Zij ontsnapten via het neutrale Portugal Hun vriend - de Frans-Joodse musicus Pierre Monteux, die dirigent was van het The San Francisco Symphony Orchester, regelde voor hem een docentenpost voor compositieleer aan het Mills College in Oakland, California. Milhaud bleef daar tot 1971. In de periode schreef hij talrijke composities
Na het einde van de oorlog werd hij eveneens professor voor compositie aan het befaamde Conservatoire supérieur de musique te Parijs. Hij doceerde afwisselend in beide continenten. Tot zijn leerlingen behoorden de jazzmusicus en componist Dave Brubeck, de minimalist Steve Reich, de Zweed Allan Pettersson, de Duitser Karlheinz Stockhausen en de Griek Iannis Xenakis.
Hij schreef een theoretisch werk over muziek : Polytonalité et atonalité en zijn memoires legde hij neer in: Nôtes sans musique.
Zijn composities brachten hem de eerste successen bij het publiek, maar ook schandalen.
Darius Milhaud was een zeer productieve componist en schreef meer dan 400 partituren in alle mogelijke genres (opera, symfonie en symfonische muziek, kamer- muziek en liederen en werken voor harmonieorkest. Door deze enorme productie was hij de meest productieve componist van de 20e eeuw.
Hoewel Milhaud een buitengewoon vooruitstrevend en vernieuwend componist was, geloofde hij niet in een totale omwenteling van de muziek maar meer in de ontwikkeling en uitbreiding van de mogelijkheden die de traditie te bieden had. Zijn uitspraak : Elk nieuw werk is niet meer dan een schakel van een ketting. Nieuwe ideeën en technieken voegen hooguit iets toe aan het verleden.
Joodse composities
Zowel Milhaud's afkomst als zijn grote belangstelling voor het Joodse erfgoed, verklaren een aantal van zijn naoorlogse composities, die sterk gericht was op de joodse traditie. Ooit in deze richting begonnen, schreef hij:
- Poèmes Juifs
en tussen de het eind van de Eerste Wereldoorlog en de overgave van Frankrijk aan Duitsland in 1940, componeerde hij na drie Psalmen in de Franse taal de volgende werken:
- Six Chants populaires Hébraiques
- Hymn de sion Israel est vivant
- Prières journalières à l'usage des Juifs du Comtat-Venaissin
- Liturgie Comtadine
- Cantate nuptiale
en twee
- Palestijns/Hebreeuwse liederen
Ook na zijn vertrek van naar de Verenigde Staten van Amerika schreef hij daar nieuwe werken die zijn afkomst vertegenwoordigden, als :
- Candelabre a sept branches
- David
Voorts een opera geschreven voor het Israel Festival
- Saul
- Trois psaumes de David
- Cantate de Job
- Cantate de psaumes.
Zijn laatste werk:
- Ani maamin
met als ondertitel: Un Chant perdu et retrouve , op een tekst van Elie Wiesel, beleefde de prémiere in 1975 in de Carnegie Hall door het Brooklyn Philharmonic Orchester en de New York University Choral Arts Society, gedirigeerd door Lukas Foss.
But for Milhaud the danger was increased further, as by this time in his life severe rheumatoid arthritis confined him often to a wheel chair and the Nazi party did not look kindly on those who were disabled
Commedia dell'arte is de gebruikelijke naam voor het Italiaanse geïmproviseerde typentoneel van de 16e tot 18e eeuw. Andere namen voor het genre zijn Commedia delle maschere vanwege de gebruikte maskers, of ook wel:Commedia all’italiana.
Kenmerkend voor dit genre is, dat in de komedies steeds dezelfde personages met steeds dezelfde naam - dus met een direct herkenbaar uiterlijk - en eenzelfde karakter optreden. Enkele personages van de Commedia dell'arte zijn:
- Arlecchino
- Brighella
- Capitano
- Colombina
- Dottore
- Isabella
- Pantalone
- Pulcinella
- Scaramouche
De naam Scaramouche is afgeleid van Scaramuccia
- Artikel Luisterrijk
- Geboren in Honfleur
- Geboren op 17 mei
- Geboren in 1866
- Overleden in Parijs
- Overleden op 1 juli
- Overleden in 1925
- Muziek
- Theater
- Schilderkunst
- Geboren in Aix
- Geboren op 4 september
- Geboren in 1892
- Overleden in Genève
- Overleden op 22 juni
- Overleden in 1974
- Pagina's met onjuiste bestandskoppelingen
- Geboren in Marseille