Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Groentepakket: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Groentepakket&oldid=60193161 19 okt 2021)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Groentepakket&oldid=60671249 29 dec 2021 Sietske)
 
(2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Blz 24. foto 10. Community Supported Agriculture. C Elske Hageraats.jpg|miniatuur|Groentepakketten bij een tuinderij in Renkum]]
[[Bestand:Community Supported Agriculture C E Hageraats.jpg|miniatuur|Groentepakketten bij een tuinderij in Renkum]]
Een '''groentepakket''' is een bepaalde vorm van een oogstaandeel binnen de [[gemeenschapslandbouw]] of community supported agriculture (CSA).  
Een '''groentepakket''' in de meest letterlijke zin is een pakket waarin zich [[groente]] bevindt. Ook kan het meer abstract gebruikt worden als verzameling van groenten binnen een bepaalde context.


Zo'n groentepakket is een tas of krat gevuld met groenten van een tuinderij of boerderij die de koper meestal eens per week op kan halen bij de producent, of bij een afhaalpunt, bijv in een nabijgelegen stad.
== Groenteabonnement ==
{{zie ook|Zie [[groenteabonnement]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp}}
Vanaf de [[1980-1989|jaren 80]] begonnen verschillende biologische boeren met de verkoop van zogeheten groentepakketten. Dit zijn verse pakketten [[biologische landbouw en voeding|biologische]] groenten, die als abonnement voor een vaste prijs direct van de biologische [[Agrariër|boer]] komen. <ref>{{citeer web|titel=Abonnement op verse groente is even wennen|uitgever=Het Parool|datum=4 januari 1994|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010831560:mpeg21:p013}}</ref> De abonnementhouder krijgt het groentepakket periodiek thuisbezorgd, of haalt het pakket zelf op bij de boer of bij een afhaalpunt. De exacte samenstelling van het pakket varieert, en is afhankelijk van wat er die week van het land kan worden gehaald.<ref>{{citeer web|titel=Elke week een ander groentepakket voor abonnees|auteur=Karin van Munster|uitgever=Trouw|datum=8 januari 1994|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010823367:mpeg21:p043}}</ref>


Gemeenschapslandbouw is een vorm van samenwerking tussen consumenten en lokale producenten. Zo bestaan er bijvoorbeeld tuinderijen waar je ''zelf mag oogsten'' ('zelfoogsttuin', in het engels 'pick your own'). Andere tuinderijen of boerderijen werken met een ''pakket'' als oogstaandeel. De koper betaalt aan het begin van het seizoen een bijdrage aan de tuin, en in ruil hiervoor ontvangt de koper gedurende het seizoen of soms het hele jaar, een deel van de oogst: het 'oogstaandeel'. In de meeste gevallen kan de oogstaandeelhouder dit dan wekelijks in een krat of tas ophalen, vaak met een recept erbij en een korte beschrijving wat er die week in het pakket zit. Het is dan ook de tuinder die bepaalt wat er die week geoogst moet worden en dus wat er die week in het pakket gaat.  
== Gemeenschapslandbouw ==
{{zie ook|Zie [[gemeenschapslandbouw]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp}}
Binnen de context van [[gemeenschapslandbouw]] fungeert een groentepakket als oogstaandeel. De koper, feitelijk de aandeelhouder, betaalt aan het begin van het seizoen een [[solidaire betaling|bijdrage aan de tuin]], en in ruil hiervoor ontvangt de koper gedurende het seizoen of soms het hele jaar, een deel van de oogst: het 'oogstaandeel'. In de meeste gevallen kan de oogstaandeelhouder dit dan wekelijks in een krat of tas ophalen, net als bij het groenteabonnement, vaak met een recept erbij en een korte beschrijving wat er die week in het pakket zit. Het is dan ook de tuinder die bepaalt wat er die week geoogst moet worden en dus wat er die week in het pakket gaat.  


Een oogstaandeel kan dus een groentepakket zijn, maar bijvoorbeeld ook een abonnement op zuivel, vlees, eieren, kruiden, fruit.
== Voorgesneden groente ==
Een ''groentepakket'' kan verwijzen naar een doosje voorgesneden groente, dat bij supermarkten in het koelvak te vinden is. Het groentepakket is in zo'n geval in de regel een zak van zo'n twee tot vijf [[ons]] gewassen en voorgesneden groente, en is - afhankelijk van de samenstelling van het pakket - bedoeld voor het bereiden van een bepaald gerecht, zoals het ''nasi-pakket'' (bestemd voor [[nasi goreng]]) of het ''macaroni-pakket'' (bestemd voor het maken van een pastasaus). De groenten hoeven enkel nog in het gerecht verwerkt te worden door deze te koken of te bakken.  


De belangrijkste gedachte van gemeenschapslandbouw is dat consument & producent het risico delen: soms is er wat meer te oogsten en soms is de oogst wat minder in hoeveelheid of kwaliteit (bijvoorbeeld door langdurige droogte waardoor er minder productie is, door sterk wisselende kou en hitte waardoor gewassen gaan ‘schieten’ of door een insecten-, muizen- of slakkenplaag). Daarnaast is de tuinder het hele jaar verzekerd van afzet en krijgt hij/zij de inkomsten aan het begin van het seizoen, waardoor de kosten voor zaden, plantgoed, compost etc. meteen kunnen worden betaald.
== Het totale assortiment aan groente ==
In figuurlijke zin kan met een groentepakket gedoeld worden op de diversiteit in beschikbare groentesoorten die men eet, die een producent in haar assortiment heeft of die er op de veilig op een bepaald moment te koop wordt aangeboden. Ter illustratie:
; het groentepakket van een huishouden: In 1921 bestond zo'n 60% van het groentenpakket dat in arbeidersgezinnen gegeten werd, uit peen, knollen en uien, en slechts 20% uit bladgroenten. <ref>{{citeer web|titel=Een interessant onderzoek: De uitgaven van handarbeiders in 1921 en 1951|uitgever=Twentsch dagblad Tubantia|datum=28 november 1953|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMHCO02:163746232:mpeg21:p00005}}</ref>
; het groentepakket van een producent: In het totale pakket aan diepvriesprodukten van Unilever nam het groentepakket in 1969 slechts een bescheiden plaats in. Het totale beschikbare groentepakket bestond voor 53% uit spinazie. <ref>{{citeer web|titel=Scherpe concurrentie „conservenindustrie”|uitgever=De Volkskrant|datum= 1 oktober 1971|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010848896:mpeg21:p002}}</ref>
; het groentepakket van de veiling: Van oudsher bevatte het aanbod aan groenten in de winter meer koolsoorten dan in andere jaargetijden,<ref>{{citeer web|titel=Winterse groenten|uitgever=Limburgsch dagblad|datum=29 november 1969|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010541077:mpeg21:p010}}</ref> en werd het groentepakket in de lente uitgebreid met seizoensgroenten zoals [[asperges]]. <ref>{{citeer web|titel=Vroeg lente in de kassen|uitgever=Limburgsch dagblad|datum=6 maart 1971|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010556042:mpeg21:p034}}</ref> Onder invloed van immigratie, andere eetgewoontes en technische mogelijkheden werd het groentepakket in Nederland in de tweede helft van de 20ste eeuw langzamerhand uitgebreid met nieuwe groentes zoals [[Aubergine (plant)|aubergines]], [[ijsbergsla]] en de [[oesterzwam]].<ref>{{citeer web|titel=Aubergines|uitgever=Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad|datum=2 juli 1982|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010627803:mpeg21:p006}}</ref><ref>{{citeer web|titel=De nieuwe smaak|uitgever=Algemeen Dagblad|datum=4 oktober 1988|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:003061003:mpeg21:p00017}}</ref><ref>{{citeer web|titel="Vegetarische biefstuk" verovert plaats op tafel|uitgever=De Telegraaf|datum=10 maart 1984|via=Delpher|bezochtdatum=29 december 2021|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011205941:mpeg21:p023}}</ref>
 
{{appendix}}
 
{{authority control|TYPE=o|Wikidata=Q294903}}
[[Categorie:Duurzame landbouw]]

Huidige versie van 30 dec 2021 om 20:24

Groentepakketten bij een tuinderij in Renkum

Een groentepakket in de meest letterlijke zin is een pakket waarin zich groente bevindt. Ook kan het meer abstract gebruikt worden als verzameling van groenten binnen een bepaalde context.

Groenteabonnement

Zie groenteabonnement voor het hoofdartikel over dit onderwerp

Vanaf de jaren 80 begonnen verschillende biologische boeren met de verkoop van zogeheten groentepakketten. Dit zijn verse pakketten biologische groenten, die als abonnement voor een vaste prijs direct van de biologische boer komen. [1] De abonnementhouder krijgt het groentepakket periodiek thuisbezorgd, of haalt het pakket zelf op bij de boer of bij een afhaalpunt. De exacte samenstelling van het pakket varieert, en is afhankelijk van wat er die week van het land kan worden gehaald.[2]

Gemeenschapslandbouw

Zie gemeenschapslandbouw voor het hoofdartikel over dit onderwerp

Binnen de context van gemeenschapslandbouw fungeert een groentepakket als oogstaandeel. De koper, feitelijk de aandeelhouder, betaalt aan het begin van het seizoen een bijdrage aan de tuin, en in ruil hiervoor ontvangt de koper gedurende het seizoen of soms het hele jaar, een deel van de oogst: het 'oogstaandeel'. In de meeste gevallen kan de oogstaandeelhouder dit dan wekelijks in een krat of tas ophalen, net als bij het groenteabonnement, vaak met een recept erbij en een korte beschrijving wat er die week in het pakket zit. Het is dan ook de tuinder die bepaalt wat er die week geoogst moet worden en dus wat er die week in het pakket gaat.

Voorgesneden groente

Een groentepakket kan verwijzen naar een doosje voorgesneden groente, dat bij supermarkten in het koelvak te vinden is. Het groentepakket is in zo'n geval in de regel een zak van zo'n twee tot vijf ons gewassen en voorgesneden groente, en is - afhankelijk van de samenstelling van het pakket - bedoeld voor het bereiden van een bepaald gerecht, zoals het nasi-pakket (bestemd voor nasi goreng) of het macaroni-pakket (bestemd voor het maken van een pastasaus). De groenten hoeven enkel nog in het gerecht verwerkt te worden door deze te koken of te bakken.

Het totale assortiment aan groente

In figuurlijke zin kan met een groentepakket gedoeld worden op de diversiteit in beschikbare groentesoorten die men eet, die een producent in haar assortiment heeft of die er op de veilig op een bepaald moment te koop wordt aangeboden. Ter illustratie:

het groentepakket van een huishouden
In 1921 bestond zo'n 60% van het groentenpakket dat in arbeidersgezinnen gegeten werd, uit peen, knollen en uien, en slechts 20% uit bladgroenten. [3]
het groentepakket van een producent
In het totale pakket aan diepvriesprodukten van Unilever nam het groentepakket in 1969 slechts een bescheiden plaats in. Het totale beschikbare groentepakket bestond voor 53% uit spinazie. [4]
het groentepakket van de veiling
Van oudsher bevatte het aanbod aan groenten in de winter meer koolsoorten dan in andere jaargetijden,[5] en werd het groentepakket in de lente uitgebreid met seizoensgroenten zoals asperges. [6] Onder invloed van immigratie, andere eetgewoontes en technische mogelijkheden werd het groentepakket in Nederland in de tweede helft van de 20ste eeuw langzamerhand uitgebreid met nieuwe groentes zoals aubergines, ijsbergsla en de oesterzwam.[7][8][9]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Abonnement op verse groente is even wennen. Het Parool (4 januari 1994) Geraadpleegd op 29 december 2021
  2. º Karin van Munster. Elke week een ander groentepakket voor abonnees. Trouw (8 januari 1994) Geraadpleegd op 29 december 2021
  3. º Een interessant onderzoek: De uitgaven van handarbeiders in 1921 en 1951. Twentsch dagblad Tubantia (28 november 1953) Geraadpleegd op 29 december 2021
  4. º Scherpe concurrentie „conservenindustrie”. De Volkskrant (1 oktober 1971) Geraadpleegd op 29 december 2021
  5. º Winterse groenten. Limburgsch dagblad (29 november 1969) Geraadpleegd op 29 december 2021
  6. º Vroeg lente in de kassen. Limburgsch dagblad (6 maart 1971) Geraadpleegd op 29 december 2021
  7. º Aubergines. Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad (2 juli 1982) Geraadpleegd op 29 december 2021
  8. º De nieuwe smaak. Algemeen Dagblad (4 oktober 1988) Geraadpleegd op 29 december 2021
  9. º "Vegetarische biefstuk" verovert plaats op tafel. De Telegraaf (10 maart 1984) Geraadpleegd op 29 december 2021
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow