Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Verdwalen

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Verdwalen doe je wanneer je niet meer weet waar je bent.[1] Het doel kwijt zijn. Verdwalen houdt ook in dat je ergens terechtkomen waar je niet wilde zijn of waar je niet meer weg kunt.[2]. Verdwalen bestaat uit twee factoren: het gevoel van desorientatie én een ruimtelijk component. [3]

Bestand:Maze.JPG
In een doolhof kun je opzettelijk verdwalen

Verdwalen in de ruimte

Het vinden van van een route door mensen spelen zowel cognitive- als omgevingsfactoren. Psychologie and neurowetenschap helpen om onderliggende processen te begrijpen die tijdens voor, tijdens en na het verdwalen plaatsvinden. Verdwalen is een aspect van behaviorale geografie. Voor het succesvol afleggen van een route moet je een vertrekpunt en een bestemming kunnen identificeren. Daarnaast moet je op kruispunten/splitsingen de hoeken weten. Tussen deze beslissingsmomenten moet je de afstanden weten. De bewegingsrichting is eveneens van belang. Het onderweg herkennen van orientatiepunten vergemakkelijkt het afleggen. Deze informatie is nodig voor het succesvol afleggen van een bekenden of onbekende bestemming. Als het tijdens het afleggen van de route mis gaat kan men via omzwervingen terugkeren naar het vertrekpunt of een punt op de route die eerder afgelegd is. Ruimtelijke informatie moet daarvoor geactualiseerd worden. Menselijk beweging wordt vergemakkelijkt met behulp van externe hulmiddelen zoals kaarten, kompassen of stappentellers. [4]

Bewegwijzering steunt mensen in het vinden van de juiste bestemming [5]. In de architectuur worden drie principes gebruikt die de kans op verdwalen kleiner moeten maken

  • Tekens, die de richting aangeven (wegwijzer).
  • Herkenning, tekens waarmee mensen hun omgeving kunnen herkennen (naambord, logo).
  • Geruststelling, herhaling van de tekens.

Nederlandse organisaties die bekend zijn voor hun bewegwijzering zijn de ANWB, NS en Schiphol. Om niet te verdwalen is voorbereiding noodzakelijk. Hulpmiddelen voor het navigeren kunnen zijn: een kaart, een kompas of een navigatiesysteem.

Kinderen hebben de eigenschap om sneller te verdwalen, hun oriëntatievermogen is minder goed ontwikkeld. Op het strand zijn daarvoor speciale verdwaalpalen bedacht. Ouderen met dementie verdwalen ook sneller.

Verdwalen kan uiteindelijk leiden tot verdwijning. Een situatie waarbij het onbekend is waar men is gebleven. Dergelijke situaties komen voor in onherbergzame gebieden zoals de woestijn, jungle of uitgestrekte berglandschappen.[6] Mogelijk met de dood tot gevolg.

Afdwalen is een situatie waarbij je tijdelijk de weg kwijt bent. Je kunt van een bepaalde route afdwalen. Bij afdwalen weet je altijd weer de route op te pakken en ben je dus niet echt verdwaald.

Verdwalen in de hoeveelheid informatie

Een hoeveelheid aan informatie kan het zoeken naar bruikbare informatie onmogelijk maken, dit leidt tot informatiestress. Informatiemanagement doet een poging om deze situatie te voorkomen. Deze situatie doet zich voor bij het doen van onderzoek bijvoorbeeld tijdens onderzoek in een bibliotheek of met gebruik van internet. De uitdrukking: door de bomen het bos niet meer zien, is dan van toepassing. Een mogelijk gevaar is dat je afdwaalt van de kern van de zaak. Je verliest de focus.

Als je onjuiste informatie gebruikt zet je de lezer van de informatie, al dan niet bewust, op een dwaalspoor.

Verzinken is een uitdrukking die verwand is aan verdwalen. Het geeft een gevoel van wanhoop weer. Tenzij het slaat op verliefdheid.

Verdwalen als subjectieve ervaring

Verdwalen kan een ongemakkelijke situatie met zich meebrengen. Een gevoel van schaamte, onbehagen, falen en onzekerheid. Aan de andere kant kan verdwalen ook een gelukservaring teweeg brengen. Men kan op vakantie verdwalen in een klein dorpje en dan bij toeval iets bijzonders ontdekken. Verdwalen doe je in dat geval doorgaans te voet en wordt beschouwd als iets romantisch, kunstigs. Er zijn mensen die betwijfelen of je in Nederland nog wel kunt verdwalen.[7]

Verdwalen en literatuur

Zie ook

  • Psychofysiologie
  • Neuropsychologie
  • Mentale kaart

Bronnen, noten en/of referenties

  1. º (en) Paul A. Dudchenko Why People Get Lost: The Psychology and Neuroscience of Spatial Cognition (Oxford, 2010)
  2. º (nl) Heerlijk verdwalen met alle risico´s van dien (NRC, 2013)
  3. º (en) K. A. Hill The Psychology of Lost (National SAR Secretariat, 1998)
  4. º Reginald G. Golledge Wayfinding Behavior: Cognitive Mapping and Other Spatial Processes (Johns Hopkins University Press, 1998)
  5. º (nl) M. Mobach Een organisatie van vlees en steen (Van Gorcum, 2009)
  6. º (nl) Vrouw overleeft 17 dagen in de jungle
  7. º (nl) Verdwalen in Nederland
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow