Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Toneelacademie Maastricht

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

De Toneelacademie Maastricht, ook Toneelschool Maastricht, is een toneelschool in de Nederlandse stad Maastricht, gelegen in het Jekerkwartier in het centrum van de stad. De academie werd in 1950 opgericht en heeft sedertdien een groot aantal acteurs, performers, theatervormgevers en theatermakers van naam afgeleverd. Het opleidingsinstituut maakt tegenwoordig deel uit van de Hogeschool Zuyd.

Geschiedenis

Bestand:1 - Maastricht - 20149924 - RCE (cropped).jpg
De Toneelacademie (links) in 1962. Café Tribunal op de hoek van de Ezelmarkt was de stamkroeg van veel toneelacademiestudenten
Bestand:Maastricht - rijksmonument 27283 - Lenculenstraat 33 20100703.jpg
Toneelacademie, oostvleugel
Bestand:20150207 Open air theater at Academy of Dramatic Arts; Maastricht.jpg
Openluchttheatertje aan de Jeker

De Toneelacademie Maastricht werd in 1950 opgericht op initiatief van de dichter-politicus Bernard Verhoeven met subsidie van de gemeente Maastricht. Verhoeven was in 1949 directeur van de Jan van Eyck Academie geworden en vond dat er ook een theaterafdeling moest komen. De opleiding was aanvankelijk bedoeld als katholieke pendant van de Toneelschool Amsterdam. Anderen die aan de wieg van de Maastrichtse toneelschool stonden, waren de kunst- en theaterminnende pastoor Linssen, de in de oorlog in Limburg ondergedoken acteur Albert van Dalsum en de Vlaamse acteur en regisseur Joris Diels. Bernard Verhoeven werd in 1950 de eerste directeur. Theaterdocenten uit de begintijd waren onder anderen Joris Diels en de destijds bekende hoorspelregisseur Willem Tollenaar.[1][2]

Na Bernard Verhoeven (1950-60) waren achtereenvolgens directeur: Willem Tollenaar (1961-70), Nico de Vrede (1970-78), Jacques Giesen (1979-1993), Leo Swinkels (1993-2013) en Ann Olaerts (2013-2014). De huidige directeur, Rob Ligthert, volgde Ann Olaerts op in 2014.

Sinds 1986 is aan de toneelschool de Jekerstudio – European Centre for Performing Arts verbonden, een plek waar jong Europees theatertalent terechtkan voor verdieping van en reflectie op een internationale beroepspraktijk. Dit wordt onder meer gerealiseerd door de organisatie van masterclasses, workshops en vakinhoudelijke conferenties en festivals, onder andere de European Opera Academy.

In 2016 werd het Platform European Theatre Academies (PLETA) opgericht, een internationaal platform waarin 8 theateracademies uit 8 verschillende Europese landen samenwerken en uitwisselen. Vanuit de Toneelacademie Maastricht zijn er meerdere lectoraten (onderzoekscentra) ontstaan: het lectoraat 'Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten', dat wil bijdragen aan de versterking van het kunstonderwijs en de kunstpraktijk, en 'Technology Driven Art', dat binnen de kunstopleidingen van Zuyd Hogeschool de invloed van nieuwe technologische ontwikkelingen op artistieke processen onderzoekt.

Huisvesting

De Toneelacademie Maastricht is gevestigd in een gebouwencomplex aan de Lenculenstraat in het Maastrichtse Jekerkwartier, waar ook een aantal andere kunstopleidingen zijn gevestigd. De westelijke vleugel in Maaslandse renaissancestijl is het oudste deel: hier was van 1695 tot 1913 het protestants weeshuis gevestigd en van 1914 tot 1951 de voorloper van het Bonnefantenmuseum. De oostelijke vleugel in neorenaissancestijl kwam in 1913 tot stand en huisvestte aanvankelijk een ULO-school voor meisjes.[1]

In de eerste 25 jaar van haar bestaan deelde de Toneelacademie de gebouwen met onder andere de Jan van Eyck Academie (tot 1961), het Stedelijk Muzieklyceum en Conservatorium Maastricht (tot 1965), het Groot Limburgs Toneel (1965-75) en de Limburgse Academie van Bouwkunst (tot 1975). Van 1983 tot 1985 werd het gehele complex ingrijpend verbouwd en uitgebreid door architectenbureau Dautzenberg. Onder het plein tussen de twee hoofdvleugels werd onder andere een theaterzaal en foyer gebouwd. Tussen dit half-ondergrondse gebouw en het riviertje de Jeker bevindt zich een klein openluchttheater.[3]

Studierichtingen

Aan de Toneelacademie Maastricht kunnen de volgende bacheloropleidingen gevolgd worden:

Tevens biedt de academie een mastersopleiding met specialisaties regie, performance en theatervormgeving, en een post-academische opleiding theaterdocent. In 2012 startte de interdisciplinaire kunstopleiding I-arts in samenwerking met de Universiteit Maastricht, het Conservatorium Maastricht en de Maastricht Academy of Fine Arts and Design (waar de opleiding is ondergebracht).

Selectie en reputatie

De Toneelacademie Maastricht heeft een solide artistieke reputatie in Nederland en Vlaanderen.[4][5] De selectie voor de opleiding is streng. Zo worden tot de voltijdse dagopleiding tot acteur over het algemeen niet meer dan 10 studenten toegelaten. Paul de Leeuw, Theo Maassen en Marc-Marie Huijbregts meldden zich aan, maar werden afgewezen. Ook de latere directeur Jacques Giesen werd als leerling afgewezen. Monique van de Ven, Fred Goessens, Jeroen van Koningsbrugge en Carice van Houten verlieten de opleiding al na één jaar. Monique van de Ven, Greet Vissers, Willem van de Sande Bakhuyzen en Ger Thijs ontvingen in 2000 alsnog een erediploma.

De kleinschalige opleiding heeft in haar ruim 60-jarig bestaan een lange reeks acteurs, regisseurs en toneelschrijvers afgeleverd.[6] Onder de acteurs bevinden zich drie tweevoudige Theo d'Or-winnaressen en minstens vijf Louis d'Or-winnaars. Ook werden een groot aantal Gouden Kalveren uitgereikt aan Toneelschool Maastricht-alumni; in 2013 onder andere voor beste filmacteur, beste filmactrice, beste mannelijke bijrol in film en beste acteur in televisiedrama. Van de in Maastricht opgeleide regisseurs zijn de bekendste: Willem van de Sande Bakhuyzen, Johan Simons en Theu Boermans. Bekende tekstschrijvers zijn Maria Goos, Sjoerd Pleijsier en Tamar van den Dop.

Eind 2017 kwam de Toneelacademie Maastricht negatief in het nieuws in het kader van de #metoo-media-aandacht: een van de docenten werd geschorst omdat hij studenten seksueel geïntimideerd zou hebben.[7] Ook het feit dat de betreffende docent vaak samen met studentes douchte werd als intimiderend ervaren.[8] Begin 2018 bleek, na onderzoek van de Volkskrant, dat de leiding al sinds 2005 van deze beschuldigingen op de hoogte was.[9] Deze zaak is in 2017 en 2018 door externe commissies onderzocht. De docent is naar aanleiding hiervan uit zijn functie ontheven. Eerder waren gedragsregels opgesteld en werd een aparte douchecabine voor docenten gebouwd. De Toneelacademie Maastricht heeft hierop, in samenwerking met andere theateropleidingen, een landelijke gedragscode opgesteld.

Bekende alumni

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. 1,0 1,1 Ubachs/Evers (2005), p. 531: 'Toneelacademie'.
  2. º Scheelings/Dickhaut/Luijten (1986), pp. 45-47.
  3. º Scheelings/Dickhaut/Luijten (1986), pp. 5, 47-51.
  4. º Smaakmaker Toneelacademie Johan Simons ontvangt Teken van Verdienste Maastricht op toneelacademie.nl, 14 mei 2010.
  5. º Prijs voor jarige Toneelacademie Maastricht, in Het Parool, 6 nov. 2010.
  6. º Zie 'Alumni' op website toneelacademie.nl.
  7. º (nl) Acteurs over toneeldocent Maastricht: jarenlange seksuele intimidatie Geraadpleegd op 2018-01-17
  8. º (nl) Mark Misérus. Douchen met de docent hoorde er gewoon bij. De Volkskrant Geraadpleegd op 2018-01-17
  9. º (nl) Mark Misérus. Toneelacademie Maastricht wist al in 2005 van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De Volkskrant Geraadpleegd op 2018-01-17
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Toneelacademie Maastricht op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
50°50′47″N, 5°41′18″E