Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Toezichthouder (overheid)
Een toezichthouder is een door de overheid aangesteld, onafhankelijk en onpartijdig instituut dat toeziet op naleving van wet- en regelgeving door organisaties. Toezichtwordt gedefinieerd als het verzamelen van informatie over de vraag of een handeling of zaak voldoet aan de daaraan gestelde eisen, het zich daarna vormen van een oordeel daarover en het eventueel naar aanleiding daarvan interveniëren.
Toezicht is gericht op het bereiken van maatschappelijk gewenste effecten, zoals bescherming van zwakke belangen (bv milieu), het voldoen aan kwaliteitseisen (bv onderwijs of gezondheidszorg), beperking van risico’s (bv opslag van gevaarlijke stoffen), free-ridergedrag, bedrog en concurrentievervalsing. Het verhoogt daarmee de kwaliteit van de samenleving en vergroot het gevoel van veiligheid en het vertrouwen van individuele burgers in die samenleving.
Door middel van toezicht wordt het gedrag van de onder toezichtstaande beïnvloed zodat deze aan de gestelde eisen voldoet. Dat kan op verschillende manieren: met het verstrekken van kennis (voorlichting), het aanreiken van hulp (compliance assistance) en het toepassen van dwang (boete, stillegging, publicatie, bestuursdwang, etc.). Het toepassen van deze maatregelen wordt handhaving genoemd. Opsporing is onderzoek naar strafbare feiten. Meestal is er dan sprake van (een vermoeden van) een misdrijf. De regering heeft in 2005 in de tweede Kaderstellende Visie op Toezicht zes basisprincipes voor toezicht vastgesteld: transparantie, onafhankelijkheid, professionaliteit, samenwerking, selectiviteit en slagvaardigheid.
Soorten toezicht
Er zijn vier verschillende soorten toezicht:
- Nalevingstoezicht: toezicht op de naleving van wetten en regels. Voorbeeld: De Arbeidsinspectie die toezicht houdt ter bestrijding van illegale arbeid.
- Kwaliteitstoezicht: toezicht op het verzorgen van voldoende kwaliteit door de onder toezichtstaande. Voorbeeld: De Inspectie van het Onderwijs die toezicht houdt op scholen.
- Interbestuurlijk toezicht: toezicht door de ene overheid op de uitvoering van taken door de andere overheid. Voorbeeld: De VROM-Inspectie die toezicht houdt op de uitvoering van wettelijke milieutaken door gemeenten.
- Markttoezicht: toezicht op de goede werking van de markt. Voorbeeld: De Nederlandse Mededingingsautoriteit die er op toeziet dat bedrijven geen kartels vormen.
Nederlandse toezichthouders
Er zijn op rijksniveau in Nederland een flink aantal verschillende toezichthouders waarvan de belangrijkste zijn:
- Agentschap Telecom (AT)
- Algemene Inspectiedienst (AID)
- Arbeidsinspectie (AI)
- Autoriteit Financiële Markten (AFM)
- College Bescherming Persoonsgegevens (CBP)
- Consumentenautoriteit (Ca).
- De Nederlandsche Bank (DNB)
- Erfgoedinspectie
- Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK)
- Inspectie van het onderwijs (IvhO)
- Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGz)
- Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (IOOV)
- Inspectie Werk en Inkomen (IWI)
- Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW)
- Inspectie Jeugdzorg (IJZ)
- Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt)
- Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), waaronder de Energiekamer en de Vervoerkamer
- Nederlandse Emissie-autoriteit (NEa)
- Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
- Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (OPTA)
- RDW, Rijksdienst voor het Wegverkeer
- Staatstoezicht op de Mijnen (SodM)
- VROM-Inspectie (VI)
- Voedsel en Waren Autoriteit (VWA)
Daarnaast hebben ook andere overheidsinstanties zoals gemeente, provincie en waterschap belangrijke toezichthoudende taken. Ook mogen de douane, marechaussee, kustwacht, belastingdienst en de politie niet onvermeld blijven in deze opsomming. Tot slot zijn er nog niet-overheidsinstellingen die een wettelijke taak hebben zoals Verispect.