Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Theo Lalleman
| Theo Lalleman | ||
| Theo Lalleman aan Kralingse Plas, juli 2010. | ||
| Theo Lalleman aan Kralingse Plas, juli 2010. | ||
| Algemene informatie | ||
| Bijnaam | 'Plannenman' | |
| Pseudoniem | Leon E. Thalma | |
| Geboren | Pijnacker, 25 juli 1946 | |
| Overleden | Rotterdam, 26 december 2013 | |
| Land | Nederland | |
| Werk | ||
| Jaren actief | 1981 - 2013 | |
| Genre(s) | Poëzie, existentiële letterkunde | |
| Bekende werken | Tijdloze momenten, 1986. De Nieuwe Weelde, 1986-1992 | |
| Uitgeverij(en) | Uitgeverij Eburon | |
| Website | ||
Theo Lalleman (Pijnacker, 25 juli 1946 – Rotterdam, 26 december 2013) was een schrijver, publicist, videokunstenaar en cultureel ondernemer.
Levensloop
Jeugd, opleiding en wanderjahre
Theo Lalleman werd geboren in 1946 in Pijnacker in de Kerkstraat als oudste van elf kinderen. Zijn vader was bouwvakker, en het werd al vroeg duidelijk dat Theo met zijn twee linker handen niet in zijn voetsporen zou treden.[1]
Op de lagere school blonk hij wel uit, maar stond al bekend als verstrooide professor. In 1957 begon hij aan het Christelijk Lyceum Delft, waar hij in 1963 eindexamen deed. In zijn schooltijd spijbelde hij regelmatig om met tomaten-plukken wat zakgeld te verdienen. Het bouwvakkersgezin had het immers niet breed.[1]
Met zijn diploma op zak trok Lalleman in 1963 de wijde wereld in van Scandinavië en West - en Zuid Europa tot in Noord Afrika. Via IJsland kwam hij in Canada en Noord Amerika terecht. Korte tijd had hij zich gestort op de studie van Scandinavische talen, en in de Verenigde Staten was hij enige tijd redacteur bij een wetenschappelijk tijdschrift.
Tussendoor verdiende hij met seizoensarbeid de kost. Zo was hij bordenwasser, bouwvakker, druivenplukker, dynamiter (springstofman), havenarbeider, messboy, schaapherder, verhuizer, visser, en zo meer. Plannen om zijn reisverhalen in korte verhalen te verwerken zijn er nooit van gekomen.[1]
Zeventiger jaren, echtelijke staat
In 1973 had Lalleman in Tsjecho-Slowakije zijn eerste vrouw ontmoet met wie hij hetzelfde jaar nog trouwde In Rotterdam. Hij begon een studie Tsjechisch, en een studie Oost-West verhoudingen. Hij deed uitzendwerk, werd leraar Engels, leerde voor de MO-akte Engels, en deed wat vertaalwerk.[1]
Voor de klas kon Lalleman echter geen orde houden, en stopte ermee. Samen met zijn vrouw ging hij in de straathandel, en trok met een auto vol posters Europa door.[1] Kortere tijd had hij ook een impresariaat All that Jazz, en een platenlabel Audio Daddio Record.
Tachtiger jaren
Na zijn scheiding in 1981 ging hij weer regelmatig op het zwerverspad. In die tijd kwam ook zijn artistieke productie op gang. Zo schreef hij een eerste poëziebundel Tijdloze Momenten, ontwierp kruiswoordraadsels voor het blad Puzzelsport, en had enige exposities met krijttekeningen.
Op zijn zwerftochten door Europa had Lalleman veel vertoefd in vrij toegankelijke bibliotheken en musea. Hij was geïnspireerd geraakt door het werk van Edvard Munch, Van Gogh, Jeroen Bosch, Chagal, Dali, Magrite, en Kandinski. Via straattekeningen en zelf gemaakte ansichkaarten was hij gekomen tot oliekrijttekeningen. Daarmee had hij in 1986 in Wijk bij Duurstede bij Corry Oudijk een eerste expositie.[1]
In 1986 was hij ook medeoprichter van een nieuw magazine voor filosofie, kunst en cultuur, de Nieuwe Weelde. Aanvankelijk verzorgde hij de taalkunst, maar later werd hij hoofdredacteur.[2] Daarin schreef hij onder het pseudoniem Leon E. Thalma[3][4], een anagram van zijn persoonsnaam. Een opmerkelijke bijdrage was een begin van een vertaling van Finnegans Wake van de Ierse schrijver James Joyce, die hij in dichtvorm presenteerde.
Negentiger jaren
In de negentiger jaren heeft Lalleman zich verder gemanifesteerd op een breed gebied van de Rotterdamse cultuur en ver daaraan voorbij. Zo verzorgde hij een uitwisseling met Russische kunstenaars. In dit kader was hij medeoprichter van de Galerie Gribus Art Movement in Rotterdam, die zich richtte op kunst uit de Sovjet Unie,[5]
De galerie werd gerund door Theo Knoope, en had ook een sociale bedoeling. Het was gevestigd in de Van Citterstraat in het Nieuwe Westen, die door stadsvernieuwing aangepakt zou worden. De galerie streed voor behoud van het karakteristieke pand, bood onderdak aan kunstenaars, en wilde integratie bevorderen.
Zo verbleven en exposeerde begin 1992 een groep Russen in de galerie met werk dat ze ter plekke gemaakt hadden. Later dat jaar was dat werk nog tentoongesteld in de de Paradijskerk en het World Trade Center in Rotterdam.[6] Later dat jaar was in de galerie zelf de groepstentoonstelling "Expositie 21," waar onder andere Don Satijn meedeed.[7]
In die tijd kreeg Theo Lalleman zijn bijnaam Plannenman. Henk Maaskant (1991) publiceerde deze in de volgende anekdote:
„... In 1990 hoorde ik van verscheidene kenissen: ”Zeg die planneman is weer in de stad”.”Wie”, vroeg ik onnozel.”Nou, die planneman. je kent hem wel, die jongen die altij met de NIEUWE WEELDE op sjouw was”. ”Oh, Lalleman bedoel je”, zei ik, ”Waar is die nu weer mee bezig?” ”Iets met Russen geloof ik. Ik zie hem `s nachts nog wel eens bij van Kampen en de Wit met een stel buitenlanders. ”Enkele weken later las ik in HET ZUIDEN dat er een Russisch concert in café Dazzle zou plaatsvinden...[3]”
Sinds die tijd was Theo Lalleman ook met enige regelmatig op regionale stadstelevisie te zien met eigen documentaires over sociale gebeurtenissen en nieuwe initiatieven in de stad.[3]
Nieuwe millenium
In 2000 richtte Lalleman met anderen de Stichting OWAZE[8] op, die energieneutrale bouwprojecten wilde gaan ontwikkelen. Eén van deze projecten betrof het initiatief tot, en in 2009 de realisatie van, een aardewoning ("Earthship") in Zwolle (zie afbeelding), ontworpen door de Amerikaanse architect Michael Reynolds.[9][10]
In 2006 kwam Lalleman nog met een andere ludiek initiatief, het ministaatje EuroStaete.[11] Dagblad Trouw (2013) vatte die als volgt samen:
„... Lalleman was samen met Hubertus Kind oprichter van het ministaatje EuroStaete. In 2006 richtten zij het staatje op, vlak over de grens bij Coevorden. Het stukje land van 0,3 hectare behoorde sinds 1824 door een misverstand tussen Duitsland en Nederland geen van beide landen toe. Lalleman en Kind werden de 'rechtmatige bewakers' van kavel K-668 en doopten het vervolgens EuroStaete. In 2010 werden de twee door Coevorden gesommeerd het grondgebied te verlaten. Het stukje grond behoort nog altijd niet aan Nederland of Duitsland toe.[12]”
In zijn laatste jaren bleef Lalleman actief met documentaires op StadsTV, Hij overleed vrij plotseling op 67-jarige leeftijd in Rotterdam[13][14].
Bibliografie (selectief)
- Leon E. Thalma. Tijdloze momenten, Uitgeverij Eburon, Delft, 1986.
- Theo Lalleman (red.) Heijplaat blijft, Uitgave ter viering van het 75-jarig bestaan van de wijk, 1990.
- Theo Lalleman. Earthships: achtergronden over de bouw van autonome gebouwen uit afvalmateriaal. Met Michiel Haas, NIBE Publishing, Bussum, 2004.
Externe links
- Lalleman Plannenman overleden, desteronline.nl, 2013
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Theo Lalleman op Wikimedia Commons.