Noodverordening

Een noodverordening kan in Nederland door een burgemeester worden vastgesteld indien er ernstige vrees bestaat voor ernstige wanordelijkheden.

Een noodverordening moet vervolgens worden bekrachtigd door de gemeenteraad. Indien de gemeenteraad weigert de noodverordening te bekrachtigen, kan de burgemeester beroep aantekenen bij de Commissaris van de Koningin, die de noodverordening alsnog kan bekrachtigen.

Een noodverordening vormt over het algemeen een ernstige inbreuk op grondrechten zoals de vrijheid van beweging en de vrijheid van demonstratie, en wordt daarom zelden uitgevaardigd. In tegenstelling tot een noodverordening, die moet worden gepubliceerd, kan een burgemeester ook een noodbevel uitvaardigen.

Vastgestelde noodverordeningen

• Heerenveen, 1938. Tegen anti-oorlogspropaganda.
• Zierikzee, 1953. Om mensen te dwingen te evacueren.
• Lekkerkerk, ?. In verband met het gifschandaal.
• Amsterdam, 1981. Messenverbod op de Zeedijk
• Dodewaard, 1981. Tegen de blokkade van kerncentrale Dodewaard.
• Utrecht, 1982. De burgemeester van Utrecht vaardigt een noordverordening uit voor de ontruiming van het bos Amelisweerd, dat werd bezet door duizenden actievoerders en deels moest wijken voor de aanleg van de A27.
• Onderbanken, januari 2006. De juist aangetreden tijdelijke burgemeester van Onderbanken Jos Zuidgeest vreesde voor ‘ernstige ongeregeldheden’ als Defensie in januari 2006 over zou gaan tot het kappen van 6 ha bos in Onderbanken om de aanvliegroute van de AWACS-vliegtuigen veilig te stellen. Op 2 januari stelde hij daarom een noodverordening vast, die het verblijf in het bos verbood met ingang van 5 januari 2006. De gemeenteraad weigert op 4 januari deze noodverordening te bekrachtigen, waarop de burgemeester beroep aantekent bij de Limburgse gouverneur Léon Frissen. Deze bekrachtigt op 5 januari alsnog de noodverordening. Op 8 januari 2006, de dag voor de bomenkap, liepen ca. 1500 mensen in een protesttocht naar de Schinveldse Bossen om de actievoerders van GroenFront! en de Vereniging STOP awacs, die zich al sinds december 2005 in boomhutten hadden verschanst, te steunen. Ondanks de noodverordening, duidelijke waarschuwingen van de autoriteiten en een poging van de politie om de mensen tegen te houden, negeerden velen het verbod het bos in te gaan.
• Kerkrade, 2008. Tegen relschoppende hooligans van Fortuna Sittard.
• Leiden, jaarwisseling 2008-2009. Om herhaling van wanordelijkheden een jaar eerder te voorkomen, is er in vier wijken van Leiden noodverordening ingesteld. Het was van 30 december 12.00 uur tot 1 januari 9.00 uur verboden om onherkenbaar op straat te lopen, stokken en stenen bij zich te dragen en naar een plek te gaan waar relletjes waren of dreigden uit te breken.
• Haarlemmermeer, 26 februari 2009 - eind maart. Gebied rondom het vliegtuigwrak van het verongelukte toestel van Turkish Airlines. Dit om overlast voor de onderzoekers en omwonende te voorkomen.
• Amsterdam, 4 mei 2009 16.00 uur en 21.00 - op de Dam in Amsterdam zodat de politie meer bevoegheden heeft tijdens de kranslegging, dit na aanleiding op de mislukte aanslag op het koningshuis van 30 april 2009.
• 's-Hertogenbosch, 23 mei 2009 10:00 - 20:00 - Om confrontaties tussen de demonstrerende extreem rechtse Nederlandse Volks-Unie en extreem linkse demonstranten te voorkomen. Hierbij zijn 30 arrestaties verricht.
• Culemborg, 4 januari 2010 In de wijk Terweijde wordt een noodverordening voor twee weken afgekondigd nadat er felle rellen ontstaan tussen Molukkers en Marokkanen.
• Veendam, 20 maart 2010 Na een reeks branden, vermoedelijk aangestoken door een pyromaan, mag niemand meer in Veendam rondlopen met potentieel brandgevaarlijke middelen. De politie mag bovendien preventief fouilleren.
• Bergen, 14 april 2010 In Bergen was op dat moment een noodverordening van kracht. Dit omdat het dorp geëvacueerd moet worden vanwege een heidebrand.

Zie ook

• Verordening (doorverwijzing).
• Regeling (doorverwijzing).