Guillaume Le Coat

Guillaume Le Coat (Bretons: Gwilh ar C’hoad; Trémel, 27 augustus 1845 – Trémel, 1 maart 1914) was een Frans protestants predikant en schrijver. Hij verdedigde het gebruik van de plaatselijke taal, het Bretons (Bretoens) en werkte aan een Bijbelvertaling in het Bretons voor de twee miljoen Fransen die dit konden lezen.

Leven

Guillaume Le Coats vader was een eenvoudige schoenmaker die niet kon lezen. Maar een van zijn grootvaders, Gwilherm Rikou (Guillaume Ricou), was een letterkundige die samenwerkte met John Jenkins aan een herziening van de Bijbelvertaling door Le Gonideg. Ricou was zelf geen protestant, maar zijn dochter ging over tot het protestantisme. Zij was gehuwd met een ongelovige schoenmaker en werkte als reizend onderwijzeres.

Le Coat viel op school op bij de rector of priester, die hoopte dat hij een katholiek pastoor zou worden, maar Le Coat was op dat moment al enthousiast over het protestantse geloof.

Hij opende een protestantse kapel in Trémel, waar niet weinig mensen op af kwamen. Naast de kapel werd een weeshuis ingericht, scholen en een ziekenhuis. Le Coat stuurde vrijwilligers op weg met de evangelieboodschap, van Brest tot Jersey. Hij financierde drie auto‘s met dat doel.

Tegen 1861 telde de school 92 leerlingen. Le Coat ging intussen zelf verder studeren aan de protestantse school te Courbevoie om zijn certificaat van hoger onderwijs te behalen en keerde in 1866 terug naar Trémel. Samen met zijn moeder trok hij rond om les te geven in de protestantse scholen die waren opgericht door de predikant en filantroop John Jenkins.

Op 1 oktober 1868 trouwde hij met Gertrude Shaw, uit een Engels-Ierse familie maar geboren in Bretagne. Kort daarop werd hij door de Baptist Missionary Society uit Engeland benoemd tot protestants leraar-diaken. De Baptist Missionary Society stuurde jaarlijks financiële steun voor zijn activiteiten.

Hij begon in Trémel een gratis school voor jongens en vervolgens een cursus voor volwassenen. Hij richtte ook een school op in Pont-Menou, in Plouégat-Guérand. Deze werd geopend in 1879, met de hulp van een protestants lerarenkoppel uit Béarn: Médard Harrioo-Chou en zijn echtgenote.

Door een wet van minister Jules Ferry (1881–1882) werd het onderwijs in regionale talen verboden. Le Coat vond dat hij de Bijbel verder in het Bretons moest vertalen, zodat de Bretons deze in hun moedertaal zouden kunnen lezen. Hij had de gelegenheid om met minister Ferry te spreken, maar die vond dat binnen vijftig jaar alleen nog officieel Frans gesproken zou worden.

Vanaf 1885 gaf hij jaarlijks een almanak uit in de Bretonse taal die door tienduizenden mensen werd gekocht; hij was ook de auteur van fabels, hymnen en liederen in de Bretonse taal. Hij stichtte in Trémel een hospice in 1875 en twee weeshuizen (een voor meisjes in 1888 en een voor jongens in 1892).

Om werkgelegenheid te bezorgen aan weeskinderen, opende hij in 1899 in Trémel een fabriek met een stoommachine om vlas en hennep te zwingelen. Er waren twintig werknemers.

Hij opende meer dan een dozijn protestantse kerken, onder andere in Brest, Huelgoat, enz. De hele Bijbelvertaling werd in Engeland gedrukt in 20 000 exemplaren; het nieuwe testament in een oplage van 200 000.

Publicaties

• Testamant Nevez hon Aotrou hag hon Zalver Jesus-Christ, lekeat en brezounek gant G. ar C’hoat, moullet e 1883 hag advoullet e 1893)
  http://testamant.nevez.pagesperso-orange.fr
• Ar Bibl Santel en pehini ema ar Gonvenans koz hag an hini nevez, troet en brezounek (iez Treger) hervez ar mammou-skrid hebre ha grek ha kemmet gant ar brasa evez euz an droedigeziou groet euz al levr ze er iezou all, moullet e 1890, advoullet e 1894, 1897 ha 1904.

Bronnen

• publicroire.com (vertaal via: )
• protestantsbretons.fr (vertaal via: )