Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gerard Van Moerkerke
Gerard Van Moerkerke (Belgisch-Congo 1912 - 1985) was een prominente Belgische communist.
Levensloop
Van Moerkerke werd in 1912 geboren in Belgisch-Congo als zoon van een schrijnwerker. In 1932 werd hij via de marxistische studentenvereniging aan de Universiteit van Gent lid van de Kommunistische Partij van België.[1]
Midden jaren 30 werd hij een van de trekkers van de Internationale Rode Hulp en was hij hoofredacteur van Het Studentensignaal (1935-1936).
Van Moerkerke was, nog steeds als student, 'buitenland-medewerker' voor Het Vlaamsche Volk, het partijblad van de Vlaamsche Kommunistische Partij, een partij waar hij onder impuls van Jef Van Extergem in 1937 ook lid werd van het Centraal Comité.[2]
Omstreeks die tijd ging hij ook aan de slag als redacteur bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken tot hij in maart 1940 werd ontslagen, vermoedelijk omwille van zijn politieke activiteiten.
Tijdens de eerste dag van de Achttiendaagse Veldtocht arresteerde de Belgische regering een tiental vooraanstaande Gentse communisten waaronder Van Moerkerke (en verder onder meer ook senator Ferdinand Minnaert, Kamiel Van Acker, Oscar van den Sompel, André Manderyckx, Louis D’Haese en Cyriel Verkest). Het gezelschap werd na enkele dagen op transport gezet naar Zuid-Frankrijk, maar het transport werd net over de grens met Frankrijk ingehaald door de snel oprukkende Duitse troepen. De gevangenbewaarders lieten de gevangen hierop vrij en na een voettocht van ca. 20 dagen kwamen ze terug in Gent aan.
Tijdens de oorlog werd hij een van de leidende figuren binnen het communistische verzet en was mee betrokken bij de oprichting van het Onafhankelijkheidsfront. Hij volgde de gearresteerde Bert Van Hoorick op als coördinator van de regionale sluikpers en van De Roode Vaan.[3][4][5]
In 1944, na de bevrijding van België maar nog tijdens de oorlog werd hij door de KPB mee ingezet om de communistische Nationale Opstand te coördineren die de KPB verwachtte na het beëindigen van de oorlog. Na de oorlog bleek dat de gedroomde revolutie er nooit zou komen.
Van Moerkerke werd na de oorlog aangesteld als hoofdredacteur van De Roode Vaan omdat de KPB fel verzwakt was door de oorlog waarin veel leden werden geëxecuteerd of gedeporteerd naar de concentratiekampen. Van Moerkerke moest deze functie wegens ziekte tijdelijk overlaten in mei 1945. Op 1 oktober 1947 nam hij de functie opnieuw op zich en bleef 13 jaar aan het roer (tot 1960) waardoor hij een erg prominente rol speelde in de naoorlogse KPB. Zeker omdat hij vanaf 1954 ook politiek directeur was.
Als hoofdredacteur was Van Moerkerke van oordeel dat de partijlijn ten allen tijde gevolgd worden. In een interview in 1981 haalt hij aan hoe een stuk van Louis Paul Boon door verschillende redacteuren werd 'aangepast', Van Moerkerke zag er hierbij schijnbaar geen probleem in dat de tekst van auteur werd aangepast om te passen binnen een narratief. Boon van zijn kant haalde na zijn -voor hem ontgoochelende- lidmaatschap van de KPB vaak uit naar KPD-leden. Van Moerkerke werd door Boon steevast "hooizolder" genoemd omdat hij tijdens de oorlog blijkbaar een avontuurtje had met een koerierster van het verzet. Boon vond Van Moerkerke een cynicus en zette hem ook op als dusdanig neer in zijn magnus opum De Kappelekensbaan waarin Van Moerkerke opnieuw enkel wordt omschreven als 'hooizolder'.
Bronnen, noten en/of referenties
|