Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Elsloo (Limburg)
Dorp in Nederland 
| |||
  | |||
| Provincie |  Limburg
| ||
| Gemeente | Bestand:Flag of Stein.png Stein | ||
| Coördinaten | 50°057′N 5°046′E | ||
| Oppervlakte | 8,6 km² | ||
| Inwoners (2013) | 8780[1] | ||
| Postcode | 6181 | ||
| Netnummer | 046 | ||
| |||
Elsloo (Limburgs: Aelse) is een dorp aan de Maas en het Julianakanaal in de gemeente Stein in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. De kern Elsloo telt circa 7315 inwoners. Het gehucht Catsop (met circa 600 inwoners) en de buurtschap Terhagen worden eveneens tot Elsloo gerekend.
Geschiedenis
Elsloo maakt aanspraak op de titel "oudste boerendorp van Nederland". Rond 5000 v.Chr. woonden hier reeds de bandkeramiekers. In de afgelopen honderd jaar zijn van deze eerste agrariërs op Nederlandse bodem al tientallen boerderijen en een begraafplaats blootgelegd.[2] Bandkeramisch aardewerk uit Elsloo is in heel Zuid-Limburg teruggevonden. Opgravingen uit de Romeinse tijd hebben onder andere dakpannen, glazen flesjes en bronzen spelden opgeleverd, die thans in het streekmuseum bewaard worden.
Op de plek waar het oude kasteel van Elsloo was gelegen, in de loop der eeuwen weggespoeld door de Maas, zou in de vroege middeleeuwen een Karolingische palts hebben gestaan. Vroeger werd gedacht dat te Elsloo het Vikingenkamp Ascloha was gelegen, van waaruit omstreeks 880 talloze rooftochten in het Maas-Rijngebied werden ondernomen (onder andere de plundering van Maastricht in 881); tegenwoordig wordt meestal aangenomen dat het kamp te Asselt bij Roermond was gevestigd. De latere burcht van Elsloo, waarvan nog delen bewaard zijn, wordt vanaf het jaar 1111 genoemd als woonplaats van de heren van Elsloo, een geslacht dat rond 1285 uitstierf. In de eeuwen daarna waren het kasteel en de heerlijkheid Elsloo in bezit van onder anderen de families Van Schoonvorst, De Gavre en een bastaardtak van de familie Van Arberg. In 1794 arriveerden de Fransen, waarmee een einde kwam aan het ancien régime. De laatste heer van Elsloo, Nicolas Antoine van Arberg bleef weliswaar enige tijd in het kasteel wonen, maar raakte al zijn heerlijke rechten kwijt.
Tot 1982 was Elsloo een zelfstandige gemeente, waarna ze is opgegaan in de huidige gemeente Stein.
Erfgoed, bezienswaardigheden
 Zie Rijksbeschermd gezicht Elsloo voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
- Het oorspronkelijke Elsloo ligt in het zuidwestelijk deel van de huidige plaats. Deze oude kern is ondanks de sterke groei van het dorp toch in min of meer oorspronkelijke staat bewaard gebleven en heeft sinds 1971 de status van beschermd dorpsgezicht. Delen van het oude dorp zijn door de aanleg van het Julianakanaal verdwenen. Via een steile helling, de Maasberg, belandt men vanaf de kerk bij het lager gelegen kanaal.
- Het best bewaarde deel van het dorp heet Op de Berg, waar onder andere het 17e-eeuwse Schippershuis staat, sinds 1960 het streekmuseum van Elsloo
- Eertijds stond de Sint-Augustinuskerk centraal in het dorp. De toren die boven de Maasvallei uitsteekt is een herkenningspunt in de omgeving. De oorspronkelijke kerk dateerde uit 1459, maar was in het begin van de 19e eeuw dusdanig vervallen dat ze moest worden afgebroken. De huidige kerk werd in 1848 gebouwd in neoclassicistische stijl naar een ontwerp van Jean Dumoulin. In de kerk wordt een laat-middeleeuwse Anna te Drieën bewaard van een onbekende beeldensnijder, die van de kunsthistoricus prof. dr. J.J.M. Timmers de noodnaam Meester van Elsloo ontving.
- De Mariakerk uit 1959, aan het Dorine Verschurenplein in het nieuwe deel van Elsloo.
- Het Kasteel Elsloo, bij de oude dorpskern langs het Julianakanaal. Het huidige complex is slechts een gedeelte van het oorspronkelijke kasteel, dat in de loop der tijd door de Maas is weggespoeld. *Tot het kasteel behoorde vroeger ook de Slakmolen, een watermolen die in de jaren 1980 is gerestaureerd en weer bemalen wordt.
- Kapel aan de Kaak, gebouwd tussen 1820 en 1830, aan de Dorpsstraat.
- Een groot aantal historische boerderijen en woonhuizen, vooral aan de Dorpsstraat en aan Op de Berg.
Natuur en landschap
Elsloo ligt op een steilrand langs het Maasdal. Het Julianakanaal en parallel daaraan de Maas vormen de westkant. De Dorpsstraat loopt steil omhoog tot ruim 70 meter. Hoewel de omgeving in noordelijke (Stein) en oostelijke (Beek) richting grotendeels volgebouwd is, is de omgeving in zuidelijke richting bijzonder mooi. Hier ligt het kasteelpark van Kasteel Elsloo met de Slakbeek en de Hemelbeek, een heemtuin, vijvers, een theekoepel, exotische bomen, ornamenten en dergelijke. Er zijn aanzienlijke hoogteverschillen en vanaf de hoogte heeft men uitzicht over het Maasdal en het Kempens Plateau en de terrils aan de Belgische zijde van de Maas. Het park gaat geleidelijk over in het Bunderbos, een hellingbos waar de Hemelbeek ontspringt, en via een moerasgebied in noordelijke richting naar het park stroomt om vervolgens in de Maas uit te monden.
Verder naar het oosten vindt men het Centraal Plateau, met hoogten tot ongeveer 105 meter. Dit is een vlak landbouwgebied op löss, waarin zich ook enkele holle wegen bevinden.
Voorzieningen
Winkels en horeca zijn te vinden in de omgeving van het Dorine Verschurenplein, in het nieuwere deel van Elsoo.
Oostelijk van het dorp ligt het station Beek-Elsloo aan de spoorlijn van Maastricht naar Sittard, precies tussen de dorpen Beek en Elsloo in. De fysieke scheiding tussen de bebouwing van beide dorpen wordt deels door deze spoorlijn en de autosnelweg A2 gevormd.
Evenementen
Een jaarlijks terugkerend muziekfestijn in Elsloo is Conincx Pop. Deze muzikale happening vond voor het eerst in 1983 plaats. Het evenement vindt plaats op de locatie die bekendstaat als "Maasoever", waar men in het verleden met een voetveer naar de overkant (België) kon varen. In de volksmond wordt de locatie ook wel aangeduid met "aan het auwt vaer".
De finish van de Amstel Gold Race was in 1968 in Elsloo. In een aantal edities liep het parcours van de wielerklassieker vrij snel na de start (in Maastricht) door Elsloo, waarna de renners de Maasberg moesten beklimmen.
Geboren
- Johanna van Elslo, ca.1238-ca.1300
- Mathieu Janssen (1907-1993), dirigent, muziekpedagoog en organist
- Sjefke Janssen (1919-2014), wielrenner, Nederlands Kampioen in 1947
- Lei Alberigs (1921-1998), directeur Museum van Bommel van Dam
- Harrie Steevens (1945), voormalig wielrenner, winnaar Amstel Gold Race 1968
- Sjef Janssen (1950), dressuurruiter en -coach (zoon van Sjefke Janssen)
- Jo Körver (1951), voormalig voetballer bij Roda JC en Go Ahead Eagles
- Hugo Luijten (1957), oud-scheidsrechter bij de KNVB
- Roger Smeets (1973), triatleet
Nabijgelegen kernen
Stein, Geulle, Moorveld, Beek, Kotem (aan de overzijde van de Maas tegenover Elsloo, bereikbaar via Stein)
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Plaatsen in de gemeente Stein | Vlag van de gemeente Stein |
|---|
|
Dorpen: Berg aan de Maas · Elsloo · Meers · Stein · Urmond |
