Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

AVRO

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow
Bestand:Exterieur VOORGEVEL - Hilversum - 20284788 - RCE.jpg
Voorgevel AVRO-studio te Hilversum; ontworpen door Karsten en Merkelbach (1936), voorbeeld van het Nieuwe Bouwen.
Model van de voormalige AVRO-studio in Madurodam.
Bestand:Overzicht van de voorgevel en rechter zijgevel, met bordes - Amsterdam - 20425573 - RCE.jpg
Vondelparkpaviljoen in Amsterdam. Voorgevel en rechter zijgevel, met bordes.

De Algemene Vereniging Radio Omroep, afgekort AVRO, was een Nederlandse omroeporganisatie. De AVRO werd officieel opgericht aan het einde van 1927, maar de wortels reikten tot begin jaren twintig. Het was van oudsher een onafhankelijke mediaorganisatie, zonder binding met een religie of politieke groepering. Op 1 januari 2014 fuseerde de AVRO met de TROS tot AVROTROS. Sinds 7 september 2014 worden ook alle bestaande programma's uitgezonden onder de naam AVROTROS.

De omroep gaf drie omroepbladen uit: Televizier, TV Film en de Avrobode. Deze bladen bestaan nog steeds, maar vallen nu onder AVROTROS. Jaarlijks reikte de omroep de Gouden Televizier-Ring en de Gouden RadioRing uit. Deze ringen worden sinds 2014 uitgereikt door AVROTROS.

Historie

Op 21 juli 1923 vond de eerste radio-uitzending plaats vanuit de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek te Hilversum. Op 1 maart 1926 zag de Stichting Hilversumsche Draadlooze Omroep het licht, die in maart 1927 werd hernoemd in Stichting Algemeene Nederlandsche Radio Omroep. Deze ANRO fuseerde op 28 december 1927 met de Nederlandsche Omroep Vereeniging uit Den Haag tot de Algemeene Vereeniging 'Radio Omroep', de AVRO. De drijvende kracht en inspirator ervan was directeur Willem Vogt en de eerste algemeen secretaris was oud-kolonel Frans Paul Albert van Gheel Gildemeester.

In de beginjaren werden radio-uitzendingen verzorgd met een cultureel, een ontspannend en een vormend karakter. Populaire programma's waren De Bonte Dinsdagavondtrein, de Hersengymnastiek, de kookrubriek van mevrouw Lotgering-Hillebrand, de rubriek Met Naald en draad voor u paraat door Ida de Leeuw-van Rees en de boekbesprekingen door P.H. Ritter jr.

Verzuiling

De AVRO pretendeerde alle geestelijke en maatschappelijke stromingen te bedienen, en zag zichzelf als de toekomstige nationale omroep. Toen de christelijke regering in 1930 in het zendtijdbesluit de katholieke KRO, de protestants-christelijke NCRV, de socialistische VARA en de neutrale AVRO elk 20% van de zendtijd toebedeelde, stonden de "algemenen" op hun achterste benen. De AVRO organiseerde een volkspetitionnement waarbij 400.000 handtekeningen werden opgehaald, en in Den Haag vond een grote demonstratie plaats met 100.000 deelnemers. Het mocht niet baten.

Van 1936 tot 2000 waren de studio's en het kantoor gevestigd in een complex aan 's-Gravelandseweg (50-52) in Hilversum.

Tweede Wereldoorlog

AVRO-directeur Willem Vogt ontsloeg al op 21 mei 1940 vrijwillig een aantal joodse medewerkers, onder wie Jacob Hamel, Han Hollander, Max Tak, Ida de Leeuw-van Rees, Jetty Cantor, Boris Lensky, Albert van Raalte en Antoinette van Dijk.[2] Ook de joodse voorzitter van de AVRO, mr. Visser, moest vertrekken. De NSB'er Max Blokzijl startte 2 februari 1941 voor de AVRO met zijn serie wekelijkse radiopraatjes onder de titel ‘Ik was er zelf bij’, over zijn belevenissen in nazi-Duitsland. Maar alle aanpasserigheid ten spijt ging de AVRO op 9 maart 1941 op in de Nederlandsche Omroep onder nationaalsocialistische leiding.

Opkomst televisie

Bestand:Eerste AVRO televisie-uitzending. In het eerste AVRO programma, getiteld Televiz, Bestanddeelnr 034-0444.jpg
Eerste AVRO televisie-uitzending met A.F.J. Portielje en een reuzenpad

Al voor de officiële introductie van televisie in Nederland was de AVRO bij deze nieuwe ontwikkelingen betrokken. Op 4 oktober 1951, twee dagen na de eerste Nederlandse televisie-uitzending, bracht de AVRO als eerste omroep een individuele uitzending. Vooral de voordracht van dr. A.F.J. Portielje was in deze eerste uitzending een succes, door de reuzenpad die hij uit Artis had meegebracht.

Fusie

In 2000 verhuisde de AVRO, met collega-omroeporganisaties KRO en NCRV naar het nieuwe AKN-gebouw, verderop aan de 's-Gravelandseweg.

Op 6 mei 2011 werd bekend dat AVRO en TROS gingen kijken of ze konden fuseren, naar aanleiding van kabinetsplannen om het aantal publieke omroepen te verminderen. Het doel was om in 2016 een volledig gefuseerde omroep te vormen met de naam AVROTROS.[3] Vanaf 1 januari 2014 werden nieuwe programma's al aangeduid als programma's van de AVROTROS. Sinds 7 september 2014 zijn ook reeds bestaande programma's naar de AVROTROS gegaan, met bijbehorend logo en bijbehorende slogan.

Minjon

Zie Minjon voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In 1953 werd een jeugdafdeling van de AVRO-radio, Minjon, opgericht, waar jongeren, onder professionele begeleiding, hun eigen radioprogramma konden maken, dat werd uitgezonden onder de titel 'Op De Jonge Golf'. Deze Miniatuur Jeugd Omroep Nederland was een initiatief van Herman Broekhuizen, die zich al met jeugdprogrammering bezighield, en samen met Lily Petersen het programma "Kleutertje Luister" maakte. Wat hij bij de aanvang niet kon bevroeden, was dat het nogal padvinder-achtige initiatief -dat in plaatselijke afdelingen was verdeeld, elk onder leiding van een 'consul'-, waarbij vele honderden jongeren, die gefascineerd waren door het fenomeen 'radio', zich in de loop der jaren zouden aansluiten, aldus een kweekvijver zou worden voor de gehele Nederlandse omroep, en het ongewild later een groot informeel netwerk vormde, dat minstens vijftig jaar functioneerde. Bekende Minjonners zijn: Eugenie Herlaar, Joop van Zijl, Hans van Zijl, Audrey van der Jagt, Karl Hammer Kaatee, Klaas Jan Hindriks, Will Simon, Theo Strengers, Joop Stokkermans, Donald de Marcas, Bram van Erkel, Eef Brouwers, Cees van Drongelen, Marga van Arnhem, Mireille Bekooij, Catherine Keyl, Koos Postema, Henk van Hoorn, Wouter Klootwijk, Theo Stokkink, Paul Haenen, Theo Uittenbogaard, Rob Klaasman, Ad 's-Gravesande, Felix Meurders, Edvard Niessing, Michael Bakker, Ruud Bos.

Thema's

Begin deze eeuw werkte de AVRO met thematische 'tribunes'. Deze inhoudelijke indeling liep zijn tijd bijna te ver vooruit, omdat de NPO zelf indelingen maakte op mediatype (radio, tv, internet). De AVRO heeft de tribunes midden jaren nul weer laten vallen. De AVRO hanteerde de volgende thema's:

  • Dier en Natuur, verschillende milieuprogramma's
  • AVRO Klassiek, klassieke muziek en concerten
  • AVRO Kunst, verschillende programma's over kunst en cultuur, zoals Tussen kunst en kitsch
  • AVRO Gezondheid, medische programma's, zoals Vinger aan de pols
  • AVRO Musical, alles wat te maken heeft met theater en musical, zoals Op zoek naar Mary Poppins
  • AVRO Kids, Hier worden alle kinderprogramma's onder gebracht

De focus ligt in de jaren tien op Kunst & Cultuur en Opinie & Debat.

Televisie

Binnenland

De programma's van de AVRO waren verdeeld over de drie publieke netten.

op alfabetische volgorde (de programma's beginnend met AVRO's staan gerangschikt op hun eigen naam)

Buitenland

op alfabetische volgorde

Omroepers/omroepsters

op chronologische volgorde

Televisiepresentatoren en -presentatrices

Zie Lijst van presentatoren van de AVRO voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Radio

Programma's

op alfabetische volgorde (de programma's beginnend met AVRO staan gerangschikt op hun eigen naam)

Internet

Sommige voormalige radioprogramma's gingen door met internetuitzendingen (zie externe links):

De omroep had ook tien webkanalen en bood wekelijks ruim tien nieuwe muziekshows en interviews aan als podcasts. In 2012 nam de AVRO het station KX Radio over.

Radiopresentatoren en -presentatrices en radio-omroepers

(Deze lijst bevat ook de Minjon-medewerkers)

Vereniging

De vereniging AVRO kende de Verenigingsraad als toezichthoudend orgaan. Per 1 januari 2008 bestond het AVRO-bestuur uit:

  • Paul Smits, voorzitter
  • Rob Neutelings, vicevoorzitter
  • Robert Croll, secretaris
  • Kier Brul, penningmeester
  • Peter van Gorsel, lid

Slogans van de AVRO

  • AVRO, 60 jaar in beweging
  • Dit wordt weer je avondje AVRO
  • De eigenzinnige AVRO
  • Een avondje AVRO daar blijf je voor thuis
  • Je komt elkaar tegen bij de AVRO
  • Voor een breder beeld
  • Verrijk je wereld

Trivia

  • Het verhaal gaat, dat wij het aan Willem Vogt, of liever zijn vrouw, of liever haar dienstbode, te danken hebben dat de nederlandse omroep zich in Hilversum concentreerde en niet bijvoorbeeld in Den Haag of Amsterdam, wat meer in de rede gelegen zou hebben, omdat mevrouw Vogt destijds weigerde van Hilversum naar Amsterdam te verhuizen, waar de AVRO nog decennialang zijn hoofdzetel zou houden, omdat mevrouw Vogt zo verknocht was aan haar Gooise dienstbode.
  • De AVRO moet niet worden verward met de fictieve Nieuwe AVRO, de in 1981 door Cor van der Laak opgerichte piratenomroep (Algemene van der Laak radio omroep) uit onvrede met het beleid van de oude AVRO. In het satirische programma Koot en Bie kwamen uitzendingen van de Nieuwe AVRO rond 1981 regelmatig voor.

Literatuur

  • 1997 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel I, overgave aan een wonder 21 juli 1923 - 31 december 1923 NSF. Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-2-5.
  • 1997 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel II, van een kleine vonk komt vaak een groot vuur 1924. Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-3-3.
  • 1999 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel III, smidse van ideeën (eerste halfjaar 1925). Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-4-1.
  • 1999 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel IV, jeugdige overmoed en bekoorlijke vitaliteit (tweede halfjaar 1925). Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-5-X.
  • 1999 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel V, van comité tot stichting (eerste halfjaar 1926). Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-6-8.
  • 2000 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel VI, het jaar van de Radiocommissie-Ruijs, weer geen nationale omroep (tweede halfjaar 1926). Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-7-6.
  • 2000 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel VII, de verhuizing naar de Witten Hullweg, HDO wordt ANRO (januari-mei 1927). Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-8-4.
  • 2000 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel VIII, de ANRO in Hilversum en de NOV in Den Haag (juni-augustus 1927). Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-9-2.
  • 2000 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel IX, de ANRO en de NOV fuseren tot AVRO (september-december 1927). Hilversum, Flanor. ISBN 90-803193-0-9.
  • 2001 - Jan van Herpen: Hilversum was wel een mis waard: de verzuiling in de prille radio 1924-1925, radio in dienst van de kerk. Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-04-5.
  • 2001 - Jan van Herpen: Spijze ging uit van de eter: over de Hersengymnastiek, het radiospel 1938-1992. Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-05-3.
  • 2001 - Jan van Herpen: De Radio van heel vroeger (1923-1929), deel 1. Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-02-9.
  • 2002 - Jan van Herpen: De Radio van heel vroeger, deel 2. Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-08-8.
  • 2002 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel X, de AVRO; blij en krachtig (1928). Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-06-1.
  • 2002 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel XI, de AVRO; voortvarend en populair (eerste halfjaar 1929). Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-09-6.
  • 2003 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel XII, de AVRO; een zwaar jaar (tweede halfjaar 1929). Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-11-8.
  • 2003 - Jan van Herpen: De Hilversumse draadloze omroep: deel XIII, de AVRO; het rampjaar (eerste halfjaar 1930). Hilversum, Flanor. ISBN 90-76911-13-4.

Bronnen, noten en/of referenties

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

  1. º Commissariaat voor de Media - cvdm.nl
  2. º Henk van Gelder en Jacques Klöters: Door de nacht klinkt een lied. Amusement in Nederland 1940-1945, uitg. 1985, p. 22
  3. º 'AVRO en TROS worden samen AvroTros', NU.nl 6 mei 2013.
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met AVRO op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow

Sjabloon:Navigatie radioprogramma's AVRO