Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wereldbeeld: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
(-Sjorsisme) |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Wereldbeeld''', '''wereldbeschouwing''' of'''maatschappijbeeld''' slaat op het algemene [[idee]], dat de [[mens]]en hebben over de [[aarde (planeet)|wereld]], waarin we leven.<ref name="Wil92"> Harry Willemsen (1992) ''Woordenboek filosofie''. Lemma ’wereldbeeld’. p. 479</ref> Dit kan zijn het geheel aan op- en misvattingen omtrent het eigen bestaan van de [[mens]], van de wereld en/of van eventuele [[religie]]uze opvattingen kan hieronder worden gerekend. In de omgangstaal wordt er ook opvattingen over hoe de wereld zou moeten zijn mee bedoeld. | '''Wereldbeeld''', '''wereldbeschouwing''' of '''maatschappijbeeld''' slaat op het algemene [[idee]], dat de [[mens]]en hebben over de [[aarde (planeet)|wereld]], waarin we leven.<ref name="Wil92"> Harry Willemsen (1992) ''Woordenboek filosofie''. Lemma ’wereldbeeld’. p. 479</ref> Dit kan zijn het geheel aan op- en misvattingen omtrent het eigen bestaan van de [[mens]], van de wereld en/of van eventuele [[religie]]uze opvattingen kan hieronder worden gerekend. In de omgangstaal wordt er ook opvattingen over hoe de wereld zou moeten zijn mee bedoeld. | ||
== Overzicht == | == Overzicht == | ||
Het begrip | Het begrip ’wereldbeeld’ stamt van het Duitse ’''Weltbild''’, en is in het Nederlands verwant aan de termen [[levensbeschouwing]] en ''wereldbeschouwing'' (het Duitse ’''Weltanschauung''’). Het wereldbeeld kan betrekking hebben op onze opvattingen over de aard van de [[werkelijkheid]], en op onze opvattingen over de hele orde van het [[universum]].<ref>Eric Broekaert ea. (1997) ''Orthopedagogiek en maatschappij''. p. 10.</ref> | ||
Het ''wereldbeeld van een mens'' is de voorstelling die een individu gedurende zijn leven heeft opgebouwd van de [[werkelijkheid]], de samenhang, ofwel het wezenlijke van de [[aarde (planeet)|wereld]]. Dit wereldbeeld is beïnvloed door zijn zintuiglijke ervaringen, zijn opvoeding en opleiding, zijn sociale, professionele en religieuze contacten, zijn belezenheid, zijn [[intelligentie]], zijn voorstellingsvermogen, enzovoort. | Het ''wereldbeeld van een mens'' is de voorstelling die een individu gedurende zijn leven heeft opgebouwd van de [[werkelijkheid]], de samenhang, ofwel het wezenlijke van de [[aarde (planeet)|wereld]]. Dit wereldbeeld is beïnvloed door zijn zintuiglijke ervaringen, zijn opvoeding en opleiding, zijn sociale, professionele en religieuze contacten, zijn belezenheid, zijn [[intelligentie]], zijn voorstellingsvermogen, enzovoort. | ||
| Regel 8: | Regel 8: | ||
Hoewel het wereldbeeld beïnvloed is door ervaringen, is het daar niet op gebaseerd. Het wereldbeeld gaat immers juist vooraf aan de ([[wetenschap]]pelijke) waarneming. Het is het wereldbeeld dat enige sturing geeft aan de waarneming door deze van een duiding te voorzien. Daarom is het wereldbeeld zo sterk verwant aan [[religie]], [[levensbeschouwing]] en [[moraal]]. | Hoewel het wereldbeeld beïnvloed is door ervaringen, is het daar niet op gebaseerd. Het wereldbeeld gaat immers juist vooraf aan de ([[wetenschap]]pelijke) waarneming. Het is het wereldbeeld dat enige sturing geeft aan de waarneming door deze van een duiding te voorzien. Daarom is het wereldbeeld zo sterk verwant aan [[religie]], [[levensbeschouwing]] en [[moraal]]. | ||
In ''instituties'' als de [[politiek]], de [[religie]] en de [[wetenschap]] met name in de [[filosofie]] wordt het begrip | In ''instituties'' als de [[politiek]], de [[religie]] en de [[wetenschap]], met name in de [[filosofie]], wordt het begrip ’wereldbeeld’ in allerlei aanverwante betekenissen gebruikt. | ||
== Enkele voorbeelden == | == Enkele voorbeelden == | ||
Enige voorbeelden van type wereldbeelden : | Enige voorbeelden van type wereldbeelden : | ||
* het [[ | * het [[platonisch]]e wereldbeeld | ||
* een [[theologie|theologisch]] of [[Bijbel]]s wereldbeeld | * een [[theologie|theologisch]] of [[Bijbel]]s wereldbeeld | ||
* | * het [[heroïsch]]e [[mens]]- en wereldbeeld | ||
* een [[persoonlijk]] of [[subjectief|subjectieve]] wereldbeeld | * een [[persoonlijk]] of [[subjectief|subjectieve]] wereldbeeld | ||
* het mens- en wereldbeeld | * het mens- en wereldbeeld | ||
* een [[statisch]], [[dynamisch]], veranderend of kantelend wereldbeeld | * een [[statisch]], [[dynamisch]], veranderend of kantelend wereldbeeld | ||
* een [[biologie|biologisch]] [[geologie|geografisch]], [[linguïstisch]], [[sterrenkunde|sterrenkundig]] [[wetenschap]]pelijk wereldbeeld | * een [[biologie|biologisch]] [[geologie|geografisch]], [[linguïstisch]], [[sterrenkunde|sterrenkundig]] [[wetenschap]]pelijk wereldbeeld | ||
* een [[ | * een [[René Descartes|cartesiaans]], [[Isaac Newton|newtoniaans]] wereldbeeld | ||
* ... | * ... | ||
| Regel 27: | Regel 26: | ||
* [[Geschiedenis van de geschiedschrijving]] | * [[Geschiedenis van de geschiedschrijving]] | ||
* [[Heliocentrische theorie]] | * [[Heliocentrische theorie]] | ||
* [[Linguïstische relativiteit]] | * [[Linguïstische relativiteit]] ([[Sapir-Whorfhypothese]]) | ||
* [[Metafysica]] | * [[Metafysica]] | ||
* [[Paradigma (wetenschapsfilosofie)]] | * [[Paradigma (wetenschapsfilosofie)]] | ||
| Regel 33: | Regel 32: | ||
* [[Wesensschau]] | * [[Wesensschau]] | ||
=== | ===Weblinks=== | ||
* De onderzoeksgroep [http://www.vub.ac.be/CLEA/groups/vzw_worldviews/index.html ''WORLDVIEWS'']: ''Research Community Integrating World Views'' biedt een aantal aardige research papers (deels in Engels). | * De onderzoeksgroep [http://www.vub.ac.be/CLEA/groups/vzw_worldviews/index.html ''WORLDVIEWS'']: ''Research Community Integrating World Views'' biedt een aantal aardige research papers (deels in Engels). | ||
| Regel 41: | Regel 40: | ||
[[Categorie:Formele wetenschap]] | [[Categorie:Formele wetenschap]] | ||
[[Categorie:Modelvorming]] | [[Categorie:Modelvorming]] | ||
{{kiem}} | |||
Huidige versie van 8 apr 2023 om 02:48
Wereldbeeld, wereldbeschouwing of maatschappijbeeld slaat op het algemene idee, dat de mensen hebben over de wereld, waarin we leven.[1] Dit kan zijn het geheel aan op- en misvattingen omtrent het eigen bestaan van de mens, van de wereld en/of van eventuele religieuze opvattingen kan hieronder worden gerekend. In de omgangstaal wordt er ook opvattingen over hoe de wereld zou moeten zijn mee bedoeld.
Overzicht
Het begrip ’wereldbeeld’ stamt van het Duitse ’Weltbild’, en is in het Nederlands verwant aan de termen levensbeschouwing en wereldbeschouwing (het Duitse ’Weltanschauung’). Het wereldbeeld kan betrekking hebben op onze opvattingen over de aard van de werkelijkheid, en op onze opvattingen over de hele orde van het universum.[2]
Het wereldbeeld van een mens is de voorstelling die een individu gedurende zijn leven heeft opgebouwd van de werkelijkheid, de samenhang, ofwel het wezenlijke van de wereld. Dit wereldbeeld is beïnvloed door zijn zintuiglijke ervaringen, zijn opvoeding en opleiding, zijn sociale, professionele en religieuze contacten, zijn belezenheid, zijn intelligentie, zijn voorstellingsvermogen, enzovoort.
Hoewel het wereldbeeld beïnvloed is door ervaringen, is het daar niet op gebaseerd. Het wereldbeeld gaat immers juist vooraf aan de (wetenschappelijke) waarneming. Het is het wereldbeeld dat enige sturing geeft aan de waarneming door deze van een duiding te voorzien. Daarom is het wereldbeeld zo sterk verwant aan religie, levensbeschouwing en moraal.
In instituties als de politiek, de religie en de wetenschap, met name in de filosofie, wordt het begrip ’wereldbeeld’ in allerlei aanverwante betekenissen gebruikt.
Enkele voorbeelden
Enige voorbeelden van type wereldbeelden :
- het platonische wereldbeeld
- een theologisch of Bijbels wereldbeeld
- het heroïsche mens- en wereldbeeld
- een persoonlijk of subjectieve wereldbeeld
- het mens- en wereldbeeld
- een statisch, dynamisch, veranderend of kantelend wereldbeeld
- een biologisch geografisch, linguïstisch, sterrenkundig wetenschappelijk wereldbeeld
- een cartesiaans, newtoniaans wereldbeeld
- ...
Zie ook
- De mechanisering van het wereldbeeld
- Geschiedenis van de geschiedschrijving
- Heliocentrische theorie
- Linguïstische relativiteit (Sapir-Whorfhypothese)
- Metafysica
- Paradigma (wetenschapsfilosofie)
- Wereldbeeld in de Homerische Epiek
- Wesensschau
Weblinks
- De onderzoeksgroep WORLDVIEWS: Research Community Integrating World Views biedt een aantal aardige research papers (deels in Engels).
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
