http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Violette_Szabo&feed=atom&action=historyViolette Szabo - Bewerkingsoverzicht2024-03-28T22:25:48ZBewerkingsoverzicht voor deze pagina op de wikiMediaWiki 1.41.0http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Violette_Szabo&diff=296817&oldid=prevIPA: /* Ravensbrück */2019-10-14T16:10:32Z<p><span dir="auto"><span class="autocomment">Ravensbrück</span></span></p>
<table style="background-color: #fff; color: #202122;" data-mw="interface">
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<tr class="diff-title" lang="nl">
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #202122; text-align: center;">← Oudere versie</td>
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #202122; text-align: center;">Versie van 14 okt 2019 16:10</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno" id="mw-diff-left-l82">Regel 82:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">Regel 82:</td></tr>
<tr><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><br></td><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><br></td></tr>
<tr><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>==Ravensbrück==</div></td><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>==Ravensbrück==</div></td></tr>
<tr><td class="diff-marker" data-marker="−"></td><td style="color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Ze redde er het leven van [[Hortense <del style="font-weight: bold; text-decoration: none;">Clews</del>]], wier been met [[gangreen]] besmet was.</div></td><td class="diff-marker" data-marker="+"></td><td style="color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Ze redde er het leven van [[Hortense <ins style="font-weight: bold; text-decoration: none;">Daman</ins>]], wier been met [[gangreen]] besmet was.</div></td></tr>
<tr><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Szabo, Denise Bloch, [[Lilian Rolfe]] en [[Peter Lake]] moesten dwangarbeid verrichten in de fabriek van [[Heinkel (merk)|Heinkel]] in [[Torgau]]. Ze weigerden om munitie te maken en moesten aardappelen rooien.</div></td><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Szabo, Denise Bloch, [[Lilian Rolfe]] en [[Peter Lake]] moesten dwangarbeid verrichten in de fabriek van [[Heinkel (merk)|Heinkel]] in [[Torgau]]. Ze weigerden om munitie te maken en moesten aardappelen rooien.</div></td></tr>
<tr><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><br></td><td class="diff-marker"></td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #202122; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><br></td></tr>
</table>IPAhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Violette_Szabo&diff=296816&oldid=prevIPA: https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Violette_Szabo&oldid=545278552019-10-14T16:09:55Z<p>https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Violette_Szabo&oldid=54527855</p>
<p><b>Nieuwe pagina</b></p><div>{{Infobox persoon Tweede Wereldoorlog<br />
| naam = Violette Szabo<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift= <br />
| gbdat = [[26 juni]] [[1921]]<br />
| sterfdat = [[5 februari]] [[1945]]<br />
| geslacht = Vrouw<br />
| gbplaats = [[Levallois-Perret]]<br />
| sterfplaats = [[Ravensbrück]]<br />
| zijde = [[Verenigd Koninkrijk]]<br />
| org = [[Special Operations Executive]]<br />
| spfunc = <br />
| rang = [[Spion|Spionne]]<br />
}}<br />
'''Violette Reine Elizabeth Szabo''', geboren Bushell ([[Levallois-Perret]], [[26 juni]] [[1921]] – [[Ravensbrück]], [[5 februari]] [[1945]]) was een Britse [[Geheim agent|geheim agente]] in Frankrijk tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]].<br />
<br />
==Jeugd==<br />
Violette Bushell werd in Frankrijk geboren als tweede kind van vijf en enige dochter van de Brit Charles George Bushell en de Française Reine Blanche Leroy.<br />
Violette ging naar school in [[Noyelles-sur-Mer]].<br />
Het gezin verhuisde naar [[Londen]], maar vanwege de [[Grote Depressie]] bleven Violette en haar jonger broertje Dickie bij een tante in [[Picardië]] (Frankrijk). Toen ze elf was, herenigde ze zich bij haar familie in Londen.<br />
Ze deed graag aan turnen, fietsen en schaatsen met haar vier broers en neven, ze werd hierdoor bestempeld als een [[Tomboy (persoon)|tomboy]]. Haar vader leerde haar schieten. Ze ging naar de middelbare school te [[Brixton (Londen)|Brixton]], waar ze opviel omdat ze vloeiend Frans sprak. Haar vader sprak enkel Engels, maar als die er niet was sprak men Frans in het gezin. Toen ze 14 was ging ze werken bij een Franse winkel waar men [[korset]]ten maakten in [[South Kensington]] en later bij ''[[Woolworths]]'' in [[Oxford Street]]. Na een ruzie met haar vader liep ze weg en ging ze terug naar Frankrijk.<br />
Bij het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]] verkocht ze parfum in ''[[Le Bon Marché (Parijs)|Le Bon Marché]]'' te Brixton.<ref>http://www.violette-szabo-museum.co.uk/</ref><br />
<br />
Begin 1940 ging ze bij het ''[[Women's Land Army]]'' en plukte ze aardbeien in [[Fareham]], [[Hampshire]]. Ze keerde terug naar Londen en ging werken in een munitiefabriek te [[Acton (Londen)|Acton]].<br />
<br />
==Huwelijk==<br />
Ze leerde op 14 juli 1940 de Fransman van Hongaarse afkomst adjudant-chef Etienne Szabo van de 13e halve brigade van het legioen buitenlanders kennen bij de parade in Londen voor de [[Franse nationale feestdag]]. Haar moeder nodigde hem uit voor het eten. Violette was 19 en Etienne 31 en ze raakten verliefd en trouwden te [[Aldershot]] op 21 augustus 1940.<ref>http://www.violetteszabo.org/</ref><br />
<br />
Ze genoten één [[wittebroodsweken|wittebroodsweek]] voor Etienne uit [[Liverpool]] vertrok naar Senegal om met de [[Vrije Fransen]] te vechten in de [[Slag om Dakar]]. Hij trok daarna verder naar Zuid-Afrika om te vechten tegen [[Vichy-Frankrijk]], eerst in 1941 te [[Eritrea]] en [[Syrië]].<br />
<br />
Violette werkte als telefoniste voor het ''[[General Post Office]]'' in London tijdens de ''[[The Blitz|Blitz]]''.<br />
Violette zag Étienne een week te [[Liverpool]] in de zomer van 1941. Op 11 september 1941 ging ze bij de ''[[Auxiliary Territorial Service]]''. Ze kreeg een opleiding te [[Leicester (Engeland)|Leicester]] en ging dan bij de luchtafweer te [[Oswestry (plaats)|Oswestry]], [[Shropshire]]. Na bijkomende opleiding te [[Anglesey]] bediende ze van december 1941 tot februari 1942 luchtafweer te [[Frodsham]] in het graafschap [[Cheshire (graafschap)|Cheshire]] bij [[Warrington (Engeland)|Warrington]].<br />
Ze was zwanger en keerde terug naar Londen om op 8 juni 1942 in het [[St Mary's Hospital (Londen)|St Mary's Hospital]] te bevallen van haar dochter Tania Damaris Desirée Szabo.<br />
Ze woonde op een flat in Pembridge Villas 36 te [[Notting Hill]].<br />
Op 10 juni nam Etienne deel aan een verdediging tegen de 15e pantserdivisie van [[Erwin Rommel]]s [[Afrikakorps]], nabij [[Bir Hakeim (oase)|Bir Hakeim]] in [[Libië]].<br />
<br />
Violette vertrouwde haar baby toe aan een oppas te [[Havant]], [[Hampshire]] en [[Mill Hill]] in Londen terwijl ze met haar vader werkte in de vliegtuigfabriek South Morden. Daar vernam ze dat haar man gesneuveld was van een borstwond te [[Qaret el Himeimat]] bij het begin van de [[Tweede slag om El Alamein]] op 24 oktober 1942 zonder ooit zijn dochtertje gezien te hebben.<ref>http://spartacus-educational.com/SOEszabo.htm</ref><br />
<br />
==''Special Operations''==<br />
Violette meldde zich voor de ''[[Special Operations Executive]]''.<br />
<br />
Ze sprak met Mr. E. Potter, alias van de schrijver van detectiveromans [[Selwyn Jepson]] en die keurde haar op 1 juli 1943 goed voor dienst. Op 10 juli begon haar opleiding. Als dekmantel ging ze bij de ''[[First Aid Nursing Yeomanry]]''.<br />
<br />
Van 7 tot 27 augustus kreeg ze een opleiding te [[Winterfold House]] en dan in september en oktober naar [[Arisaig]] in de Schotse hooglanden.<br />
<br />
Daarna ging ze naar [[Beaulieu (Hampshire)]]. Dan leerde ze [[parachute]] springen te [[Manchester Airport|Ringway Airport]] bij [[Manchester]]. Bij haar eerste sprong verzwikte ze haar linkerenkel<ref>http://violetteszabomuseum.org.uk/history</ref> en ging ze naar [[Bournemouth]] voor herstel. Ze volgde opnieuw de opleiding parachute en slaagde in februari 1944.<br />
<br />
Op 24 januari 1944 maakte ze haar testament op in het bijzijn van [[Vera Atkins]] en majoor R. A. [[Bourne Paterson]] van de ''SOE'' en ze duidde haar dochter aan als enige erfgename en haar moeder als uitvoerster.<br />
<br />
Tijdens de tweede opleiding ontmoette ze [[Philippe Liewer]]. In Londen ontmoette ze [[Bob Maloubier]]. SOE duidde haar aan als koerier voor Liewer.<br />
Haar opdracht werd uitgesteld toen [[Harry Peulevé]] liet weten dat [[Claude Malraux]] – broer van [[André Malraux]] - en radio-operator [[Isidore Newman]] opgepakt waren.<br />
Szabo volgde een opfrissingscursus radiotechniek.<br />
[[Leo Marks]] gaf haar zijn gedicht ''[[The Life That I Have]]'' als codesleutel.<br />
<br />
==Eerste opdracht==<br />
Op 5 april 1944 vlogen Szabo en Liewer uit [[Tempsford]] in [[Bedfordshire]] in een [[B-24 Liberator]] bommenwerper en ze werden gedropt boven [[Cherbourg-Octeville]] bij [[Azay-le-Rideau]].<br />
<br />
Szabo reisde naar [[Rouen]] en [[Dieppe (Frankrijk)|Dieppe]] om inlichtingen te vergaren. De 80 mensen in Rouen en de 40 langs de kust waren allen verraden. Szabo keerde terug naar Parijs om Liewer in te lichten en kocht er kleren en parfum voor zichzelf, Ze meldde dat de plaatselijke fabrieken wapens vervaardigden voor de Duitsers en die werden aangeduid als doelwit voor bombardement.<br />
<br />
[[Bob Large]] vloog haar met een [[Westland Lysander]] terug naar Engeland op 30 april 1944. Ze werden beschoten met luchtafweergeschut bij [[Chateaudun]]. Bij de landing sprong een band.<br />
<br />
==Tweede opdracht==<br />
Een volgende missie in de nacht van 4 op 5 juni werd afgeblazen wegens storm. Een poging in de nacht van 5 op 6 juni werd gestaakt toen de weerstanders de landingsplaats hadden verlaten vanwege Duitse patrouilles. Op 8 juni net na [[Operatie Overlord|D-day]] vertrok Szabo met drie man in een [[USAAF]] [[Consolidated B-24 Liberator]] uit [[Harrington (Northamptonshire)|RAF Harrington]] om boven [[Sussac]] bij [[Limoges]] te parachuteren.<br />
<br />
Ze moest de activiteiten van het ''[[Maquis (Franse verzetsbeweging)|Maquis]]'' coördineren om de Duitse communicatie te saboteren.<br />
In [[Limousin]] vond Philippe Liewer het ''maquis'' slecht georganiseerd en hij zond Violette Szabo naar het beter georganiseerde ''Maquis'' in [[Corrèze (departement)|Corrèze]] en de [[Dordogne (departement)|Dordogne]], waar [[Jacques Poirier]] de taak had overgenomen van de gearresteerde [[Harry Peulevé]].<br />
<br />
Op 10 juni vertrok Szabo om 9h30 in de [[Citroën]] van verzetsleider [[Jacques Dufour]]. Zelf wilde ze per fiets rijden. Te [[La Croisille-sur-Briance]] pikten ze de 26jarige verzetsstrijder [[Jean Bariaud]] op.<br />
<br />
Buiten [[Salon-la-Tour]] stuitten ze op een wegversperring van de ''[[2. SS-Panzer-Division Das Reich]]'', die op zoek waren naar hun ontvoerde [[Sturmbannführer]] [[Helmut Kämpfe]]. Dufour vertraagde en de ongewapende Bariaud sprong uit de wagen en ontkwam.<br />
<br />
Dufour stopte en hij en Szabo sprongen elk aan hun kant uit de auto en een vuurgevecht begon. Een vrouw die uit een schuurtje kwam werd door de Duitsers doodgeschoten. Szabo liep de weg over naar de kant van Dufour en ze renden in het veld. Daarbij verzwikte Szabo opnieuw haar enkel die ze bij haar eerste parachutesprong verzwikt had. Dufour kon ontkomen, maar Szabo werd gevat.<br />
<br />
==Arrestatie==<br />
Violette Szabo werd overgebracht naar de ''[[Sicherheitsdienst]]'' in [[Limoges]], waar SS-Sturmbannführer [[Aurel Kowatsch]] bekend van het [[Bloedbad van Tulle]]<br />
haar vier dagen lang ondervroeg. Volgens een medegevangene [[Huguette Deshors]] werd ze er ook [[verkrachting|verkracht]].<ref>http://www.thefreelibrary.com/Violette%3A+A+secret+story+of+wartime+bravery%3B+BRITISH+AGENT+TORTURED...-a087393718/</ref><br />
Van daar werd ze overgebracht naar het ''[[Fresnes (Val-de-Marne)|Centre pénitentiaire de Fresnes]]'' bij Parijs.<br />
Ze werd naar het hoofdkwartier van de [[Gestapo]] in de [[84 Avenue Foch]] gebracht voor ondervraging met foltering door [[Hans Joseph Kieffer]] en [[Horst Kopkow]].<br />
<br />
Op 8 augustus 1944 werd ze samen met [[Denise Bloch]] en 37 mannelijke gevangenen op een trein geladen.<ref>http://nigelperrin.com/violetteszabo.htm#.VvlXUDZJnL8</ref><br />
Ze reden langs [[Châlons-en-Champagne]], [[Reims]], [[Straatsburg]], [[Saarbrücken]] naar een transitkamp in [[Neue Bremm]]. Na tien dagen werden de vrouwen naar [[Ravensbrück]] gevoerd, waar ze op 25 augustus 1944 aankwamen.<br />
<br />
==Ravensbrück==<br />
Ze redde er het leven van [[Hortense Clews]], wier been met [[gangreen]] besmet was.<br />
Szabo, Denise Bloch, [[Lilian Rolfe]] en [[Peter Lake]] moesten dwangarbeid verrichten in de fabriek van [[Heinkel (merk)|Heinkel]] in [[Torgau]]. Ze weigerden om munitie te maken en moesten aardappelen rooien.<br />
<br />
Na een opstand in Torgau werden Szabo, Bloch, Rolfe en Lake op 6 oktober teruggestuurd naar Ravensbrück. In oktober 1944 werden ze naar een strafkamp in [[Chojna|Königsburg]] gestuurd, waar ze bomen moesten vellen en boomstronken rooien om een vliegveld aan te leggen.<ref>http://nigelperrin.com/violetteszabo.htm#.VvlZWzZJnL8</ref><br />
<br />
Rond 20 januari 1945 werden ze teruggestuurd naar Ravensbrück.<br />
<br />
Op 5 februari 1945 werd Violette Szabo terechtgesteld en haar lijk werd verbrand.<br />
<br />
Ze ontving [[postuum]] een [[George Cross]] op 17 december 1946, uitgereikt aan haar vijfjarig verweesd achtergebleven dochtertje Tania.<ref>https://www.thegazette.co.uk/London/issue/37820/supplement/6127</ref><br />
<br />
Ze kreeg postuum ook een ''[[Croix de guerre (Frankrijk)|Croix de guerre]]'' in 1947 en de ''[[Verzetsmedaille (Frankrijk)|Médaille de la Résistance française]]'' in 1973.<br />
<br />
Te [[Wormelow Tump]] in [[Herefordshire]] is ''The Violette Szabo GC Museum'' ingericht in een boerderij van haar neven, waar Violette voor de oorlog verbleef.<br />
<br />
Haar leven werd verfilmd als ''[[Carve Her Name with Pride]]''.<br />
<br />
== Onderscheidingen ==<br />
* [[George Cross]] ([[Postuum]]) op 17 december 1946<br />
* [[1939-1945 Star]]<br />
* [[France and Germany Star]]<br />
* [[War Medal 1939-1945]]<br />
* [[Croix de guerre (Frankrijk)|Croix de guerre 1939–1945]] in 1946<br />
* [[Verzetsmedaille (Frankrijk)|Verzetsmedaille]] in 1973<br />
<br />
== Zie ook ==<br />
*''[[Carve Her Name with Pride]]'', Brits biografisch oorlogsdrama over het leven van Violette Szabo.<br />
<br />
{{Appendix}}<br />
{{Commonscat|Violette Szabo}}<br />
<br />
{{DEFAULTSORT:Szabo, Violette}}<br />
[[Categorie:Brits spion]]<br />
[[Categorie:Brits persoon in de Tweede Wereldoorlog]]<br />
[[Categorie:Kampgevangene in Ravensbrück]]<br />
[[Categorie:Geboren in 1921]]<br />
[[Categorie:Overleden in 1945]]</div>IPA