Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Vera Luftig: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
 
(15 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Feigla 'Vera' Luftig''' ([[Chrzanów (stad)|Chrzanów]] - [[24 augustus]] [[1910]] - [[Brussel (stad)|Brussel]] [[24 juni]] [[1959]]) was een [[Polen|Pools]]-[[Joden|Joodse]] [[communisme|communiste]] uit [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]].<ref>[https://foliotijdschriften.files.wordpress.com/2016/06/broodrozen-artikel-s-tuytens.pdf Vrijwilligsters uit België in El Belga, het militair hospitaal van Ontinyent tijdens de Spaanse Burgeroorlog]</ref><ref>[https://www.eldiario.es/sociedad/historia-feministas-lucharon-Franco-Hitler_0_875612688.html 'Las mamás belgas': la historia de las feministas llegadas de Europa del este que lucharon contra Franco y Hitler] [[eldiario.es]] 13 maart 2019</ref><ref>[https://www.humo.be/humo-archief/364783/de-belgische-vrouwen-trokken-naar-spanje-om-het-fascisme-te-bestrijden-sven-tuytens-over-las-mamas-belgas 'De Belgische vrouwen trokken naar Spanje om het fascisme te bestrijden.' Sven Tuytens over 'Las Mamás Belgas'], [[Humo]] 23 mei 2016</ref><ref>[http://www.uitpers.be/artikel/2017/11/24/belgische-vrijwilligsters-spaanse-burgeroorlog/ Belgische vrijwilligsters in de Spaanse Burgeroorlog], Walter Lotens 24 november 2017</ref>
'''Feigla 'Vera' Luftig''' (Russisch: Фейгла Лустиг, transcr. ''Feigla Lustig''), ([[Chrzanów (stad)|Chrzanów]], [[24 augustus]] [[1910]] [[Brussel (stad)|Brussel]], [[24 juni]] [[1959]]) was een [[Polen|Pools]]-[[Joden|Joodse]] [[communisme|communiste]] uit [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]].<ref>[https://foliotijdschriften.files.wordpress.com/2016/06/broodrozen-artikel-s-tuytens.pdf Vrijwilligsters uit België in El Belga, het militair hospitaal van Ontinyent tijdens de Spaanse Burgeroorlog]</ref><ref>[https://www.eldiario.es/sociedad/historia-feministas-lucharon-Franco-Hitler_0_875612688.html 'Las mamás belgas': la historia de las feministas llegadas de Europa del este que lucharon contra Franco y Hitler] [[eldiario.es]] 13 maart 2019</ref><ref>[https://www.humo.be/humo-archief/364783/de-belgische-vrouwen-trokken-naar-spanje-om-het-fascisme-te-bestrijden-sven-tuytens-over-las-mamas-belgas 'De Belgische vrouwen trokken naar Spanje om het fascisme te bestrijden.' Sven Tuytens over 'Las Mamás Belgas'], [[Humo]] 23 mei 2016</ref><ref>[http://www.uitpers.be/artikel/2017/11/24/belgische-vrijwilligsters-spaanse-burgeroorlog/ Belgische vrijwilligsters in de Spaanse Burgeroorlog], Walter Lotens 24 november 2017</ref>


==Levensloop==
==Levensloop==
Vera Luftig was de dochter van Mozes Luftig die textielhandelaar was in [[Chrzanow]] ([[Polen]]). Op dag van de Poolse onafhankelijkheid in 1918 vond in de stad een [[pogrom]] plaats tegen de plaatselijke Joodse bevolking. Vader Luftig emigreerde in de nasleep naar [[Israël]] om er een [[kibboets]] te stichten. Dit plan mislukte en hij emigreerde in 1927 naar [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]. Eén voor één liet hij 7 kinderen overkomen.
Vera Luftig was de dochter van Mozes Luftig die textielhandelaar was in [[Chrzanów]] ([[Polen]]). Op dag van de Poolse onafhankelijkheid in 1918 vond in de stad een [[pogrom]] plaats tegen de plaatselijke Joodse bevolking. Vader Luftig emigreerde in de nasleep naar [[Israël]] om er een [[kibboets]] te stichten. Dit plan mislukte en hij emigreerde in 1927 naar [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]. Eén voor één liet hij 7 kinderen overkomen.


Vera werkte als diamantslijpster.
===Interbellum===
Vera werkte in Antwerpen als diamantslijpster.


Vera en haar zus Rachel waren reeds in Polen lid van de [[Poale Tsion]] (Arbeiders van Zion). In Antwerpen werden ze weer lid. Het lidmaatschap van een arbeidersbeweging vormde een mentale breuk met de middenstandsafkomst van de zussen. De zussen werden tevens lid van de [[Kulturfarein]], een door communistisch-Joodse culturele migrantenvereniging. De Zussen Luftig zamelden geld in voor de [[Internationale Rode Hulp]] om politieke gevangenen in Polen te helpen. Ze hielpen tevens het blad [[Naye Presse]], een krantje in het [[jiddisch]].  
Vera en haar zus [[Rachel Luftig|Rachel]] waren reeds in Polen lid van de [[Poale Tsion]] (Arbeiders van Zion). In Antwerpen werden ze weer lid. Het lidmaatschap van een arbeidersbeweging vormde een mentale breuk met de middenstandsafkomst van de zussen. Beide zussen werden tevens lid van de [[Kulturfarein]], een communistische Joodse culturele migrantenvereniging. De Zussen Luftig zamelden geld in voor de [[Internationale Rode Hulp]] om politieke gevangenen in Polen te helpen. Ze hielpen tevens mee aan het blad [[Naye Presse]], een krantje in het [[jiddisch]].  


Vera Lustig leerde hier ook haar echtgenoot [[Emiel Akkerman]] kennen met wie ze in juli 1934 trouwde. Emiel was de broer van [[Piet Akkerman]].  
Vera Lustig leerde bij de Kulturfarein ook haar echtgenoot [[Emiel Akkerman]] kennen met wie ze in juli 1934 trouwde. Emiel was de broer van [[Piet Akkerman]].


===Spaanse Burgeroorlog===
===Spaanse Burgeroorlog===
De communisten waren op de hoogte van de burgerbombardementen tijdens de [[Spaanse Burgeroorlog]] en in het najaar van 1936 vertrokken de eerste Belgische vrijwilligers naar het Spaanse front. Hieronder waren Vera's man Emiel, alsook de echtgenoten van haar zussen Rachel en Golda. Emiel stierf op 14 november 1936 tijdens gevechten in [[Madrid]].
In het najaar van 1936 vertrokken de eerste Belgische vrijwilligers naar de [[Spaanse Burgeroorlog]] om mee te vechten bij de [[Internationale Brigades]]. Hieronder waren Vera's man Emiel alsook de echtgenoten van haar zussen Rachel en Golda. Emiel stierf op 14 november 1936 tijdens gevechten in [[Madrid]].


Op 26 april 1937, de dag van het [[Bombardement op Guernica]] vertrokken onder leiding van Vera Luftig 20 communistische vrijwilligsters (waaronder haar zussen Rachel en Golda) uit Antwerpen en Brussel met de trein naar [[Barcelona]], om vervolgens als hulpverpleegster te werken in het door de Brusselse arts [[Albert Marteaux]] opgezette militair hospitaal 'El Belga' in [[Ontinyent]] waar ze op 2 mei 1937 aankwamen. De vrouwen waren allen Joodse migranten die oorspronkelijk uit Oost-Europa afkomstig waren. De meesten kenden elkaar via de Antwerpse Kulturfarein. Ze gingen aan de slag als hulpverpleegster hoewel sommigen liever actief hadden willen meevechten, wat in die tijd als vrouw niet paste binnen de culturele zeden, zelfs niet binnen communistische kringen.
Op 26 april 1937 vertrokken 20 communistische vrijwilligsters onder leiding van Vera Luftig (waaronder haar zussen Rachel en Golda) uit Antwerpen en Brussel met de trein naar [[Barcelona]] om vervolgens als hulpverpleegster te werken in het door de Brusselse arts [[Albert Marteaux]] opgezette militair hospitaal 'El Belga' in [[Ontinyent]] waar ze op 2 mei 1937 aankwamen. De vrouwen waren allen Joodse migranten die oorspronkelijk uit Oost-Europa afkomstig waren. De meesten kenden elkaar via de Antwerpse Kulturfarein. Ze gingen aan de slag als hulpverpleegster hoewel sommigen liever actief hadden willen meevechten, wat in die tijd als vrouw niet paste binnen de culturele zeden, zelfs niet binnen communistische kringen.


De Belgische vrouwen stonden bekend als 'Las mamás belgas' (hoewel er later ook Nederlandse verpleegster arriveerden) en vielen op door hun vrijgevochten gedrag in het veel traditionele Spanje. Dit zorgde zelfs binnen de linkse beweging voor commentaar. Zo schreef Ricardo Morales Espi, zelf een anarchist, een opiniestuk in het anarchistische blad [[El Prudoctor]] waarin hij hen onder meer verweet dat ze teveel rode lippenstift droegen.<ref>Las mamás belgas. Jonge Spanjestrijdsters uit de Lage Landen. [[Sven Tuytens]], [[Uitgeverij Lannoo]], 2017, 320p.</ref>
De Belgische vrouwen stonden bekend als [[Las Mamás belgas]] (hoewel er ook verpleegster uit andere landen werkten) en vielen op door hun vrijgevochten gedrag in het traditionelere Spanje. Dit zorgde zelfs binnen de linkse beweging voor commentaar, zo schreef de anarchist Ricardo Morales Espi een opiniestuk in het anarchistische blad [[El Prudoctor]] waarin hij hen onder meer verweet dat ze teveel rode lippenstift droegen tijdens het werk.<ref>Las mamás belgas. Jonge Spanjestrijdsters uit de Lage Landen. [[Sven Tuytens]], [[Uitgeverij Lannoo]], 2017, 320p.</ref>


Vanuit Spanje schreef Luftig verschillende brieven naar België. [[Het Vlaamsche Volk]] publiceerde op 25 december 1937 een brief waarin ze haar antifascisme toelicht. Ze schreef de brief nadat een jonge Spaanse strijder in haar armen was gestorven. Ze schreef:
Vanuit Spanje schreef Luftig verschillende brieven naar België. [[Het Vlaamsche Volk]] publiceerde op 25 december 1937 een brief waarin ze haar antifascisme toelicht. Ze schreef de brief nadat een jonge Spaanse strijder in haar armen was gestorven. Ze schreef:
"Sinds ik de klassenstrijd, de sociale en politieke kwesties begrepen heb, ben ik antifascist. Sinds de oorlog in Spanje woedt […] heb ik nog meer het fascisme leren bekampen. Ik weet ook dat een Italiaanse fascistische kogel mijn allerliefste echtgenoot van het leven beroofde. Reden genoeg om het fascisme te haten! Maar praktisch gezien en gevoeld wat de fascisten doen, dat deed ik juist tijdens dien nachtdienst"
 
"Sinds ik de klassenstrijd, de sociale en politieke kwesties begrepen heb, ben ik antifascist. Sinds de oorlog in Spanje woedt […] heb ik nog meer het fascisme leren bekampen. Ik weet ook dat een Italiaanse fascistische kogel mijn allerliefste echtgenoot van het leven beroofde. Reden genoeg om het fascisme te haten! Maar praktisch gezien en gevoeld wat de fascisten doen, dat deed ik juist tijdens dien nachtdienst"


In maart 1938 lichtte de ziekenhuisdirectie de vrijwilligers in over de penibele positie van de revolutionaire strijdkrachten, waarbij de streek rond Valencia dreigde afgesneden te worden van het republikeins gebied, waardoor ze niet meer geëvacueerd zouden kunnen worden naar veilig gebied. De vrijwilligsters beslisten unaniem te blijven verder werken tot het eind.  
In maart 1938 lichtte de ziekenhuisdirectie de vrijwilligers in over de penibele positie van de revolutionaire strijdkrachten, waarbij de streek rond Valencia dreigde afgesneden te worden van het republikeins gebied, waardoor ze niet meer geëvacueerd zouden kunnen worden naar veilig gebied. De vrijwilligsters beslisten unaniem te blijven verder werken tot het eind.  


Op 6 september 1938 werd Luftig door de communistische cel in het ziekenhuis uit de partij gezet nadat tegen haar klacht was ingediend. De commissie oordeelde dat haar activiteit als communiste middelmatig was. De oorzaak van haar sanctie is evenwel niet helemaal duidelijk en ze werd evenmin als vijand van de partij gebrandmerkt.
Op 6 september 1938 werd Luftig door de communistische cel in het ziekenhuis uit de partij gezet nadat tegen haar klacht was ingediend. De commissie oordeelde dat haar activiteit als communiste middelmatig was. De oorzaak van haar sanctie is niet duidelijk en ze werd evenmin als vijand van de partij gebrandmerkt.


In februari 1939 werden de verpleegster via de luchthaven van [[Chiva (Valencia)|Chiva]] per vliegtuig geëvacueerd naar [[Algerije]]. De zussen Luftig keerden terug naar Antwerpen. Vera verdiende hier wat bij door als model te werken aan de [[Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen|academie]].
In februari 1939 werden de verpleegsters via de luchthaven van [[Chiva (Valencia)|Chiva]] per vliegtuig geëvacueerd naar [[Algerije]].  
 
De zussen Luftig keerden vervolgens terug naar Antwerpen. Vera verdiende hier wat bij door als model te werken aan de [[Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen|academie]].


===Tweede Wereldoorlog===
===Tweede Wereldoorlog===
Luftig maakte deel uit van het verzetsnetwerk rond [[Isidoor Springer]] binnen [[Die Rote Kapelle]].<ref>[https://www.journalbelgianhistory.be/nl/system/files/article_pdf/cahiers_vandoorslaer_1995_1_part3.pdf Cahiers], Rudi van Doorslaer</ref>
Luftig maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog deel uit van het verzetsnetwerk rond [[Isidoor Springer]] binnen [[Die Rote Kapelle]].<ref>[https://www.journalbelgianhistory.be/nl/system/files/article_pdf/cahiers_vandoorslaer_1995_1_part3.pdf Cahiers], Rudi van Doorslaer</ref>


Toen het netwerk werd opgerold in 1942 slaagde Vera erin te vluchtten naar [[Marseille]], na het einde van de oorlog keerde ze terug naar België waar ze interesse genoot van de Belgische veiligheidsdiensten omdat ze mogelijks een Russische spionne kon zijn. Ze werd tien jaar gevolgd maar er werden geen bewijzen gevonden van contacten met Rusland.
Toen het netwerk werd opgerold in 1942 slaagde Vera erin te vluchten naar [[Royat]], een dorp in de buurt van [[Clermont-Ferrand]] (Frankrijk). Na het einde van de oorlog keerde ze terug naar België waar ze interesse genoot van de Belgische veiligheidsdiensten omdat ze mogelijk een Russische spionne kon zijn. Ze werd tien jaar gevolgd maar er werden geen bewijzen gevonden van enige contacten met Rusland.


Er zijn geen verdere details bekend over haar leven na de Tweede Wereldoorlog. Vera Luftig overleed in 1959 in Brussel.
Er zijn geen verdere details bekend over haar leven na de Tweede Wereldoorlog. Vera Luftig overleed in 1959 in Brussel.
Haar zus Golda overleed in 1942 in het [[concentratiekamp]] [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]], haar zus Rachel overleed in de jaren 1980 in [[Parijs]].


{{Appendix}}
{{Appendix}}
{{authority control|TYPE=p}}
{{DEFAULTSORT:Luftig, Vera}}
{{DEFAULTSORT:Luftig, Vera}}
[[Categorie:Belgisch communist]]
[[Categorie:Belgisch communist]]
[[Categorie:Belgisch verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog]]
[[Categorie:Belgisch verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog]]
[[Categorie:Internationale Brigades]]
[[Categorie:Internationale Brigades]]
[[Categorie: Geboren in Polen]]
[[Categorie: Joods persoon]]
[[Categorie: Overleden in Brussel (stad)]]
[[Categorie: Geboren in 1910]]
[[Categorie: Overleden in 1959]]
[[Categorie:Die Rote Kapelle]]

Huidige versie van 6 mrt 2022 om 05:10

Feigla 'Vera' Luftig (Russisch: Фейгла Лустиг, transcr. Feigla Lustig), (Chrzanów, 24 augustus 1910Brussel, 24 juni 1959) was een Pools-Joodse communiste uit Antwerpen.[1][2][3][4]

Levensloop

Vera Luftig was de dochter van Mozes Luftig die textielhandelaar was in Chrzanów (Polen). Op dag van de Poolse onafhankelijkheid in 1918 vond in de stad een pogrom plaats tegen de plaatselijke Joodse bevolking. Vader Luftig emigreerde in de nasleep naar Israël om er een kibboets te stichten. Dit plan mislukte en hij emigreerde in 1927 naar Antwerpen. Eén voor één liet hij 7 kinderen overkomen.

Interbellum

Vera werkte in Antwerpen als diamantslijpster.

Vera en haar zus Rachel waren reeds in Polen lid van de Poale Tsion (Arbeiders van Zion). In Antwerpen werden ze weer lid. Het lidmaatschap van een arbeidersbeweging vormde een mentale breuk met de middenstandsafkomst van de zussen. Beide zussen werden tevens lid van de Kulturfarein, een communistische Joodse culturele migrantenvereniging. De Zussen Luftig zamelden geld in voor de Internationale Rode Hulp om politieke gevangenen in Polen te helpen. Ze hielpen tevens mee aan het blad Naye Presse, een krantje in het jiddisch.

Vera Lustig leerde bij de Kulturfarein ook haar echtgenoot Emiel Akkerman kennen met wie ze in juli 1934 trouwde. Emiel was de broer van Piet Akkerman.

Spaanse Burgeroorlog

In het najaar van 1936 vertrokken de eerste Belgische vrijwilligers naar de Spaanse Burgeroorlog om mee te vechten bij de Internationale Brigades. Hieronder waren Vera's man Emiel alsook de echtgenoten van haar zussen Rachel en Golda. Emiel stierf op 14 november 1936 tijdens gevechten in Madrid.

Op 26 april 1937 vertrokken 20 communistische vrijwilligsters onder leiding van Vera Luftig (waaronder haar zussen Rachel en Golda) uit Antwerpen en Brussel met de trein naar Barcelona om vervolgens als hulpverpleegster te werken in het door de Brusselse arts Albert Marteaux opgezette militair hospitaal 'El Belga' in Ontinyent waar ze op 2 mei 1937 aankwamen. De vrouwen waren allen Joodse migranten die oorspronkelijk uit Oost-Europa afkomstig waren. De meesten kenden elkaar via de Antwerpse Kulturfarein. Ze gingen aan de slag als hulpverpleegster hoewel sommigen liever actief hadden willen meevechten, wat in die tijd als vrouw niet paste binnen de culturele zeden, zelfs niet binnen communistische kringen.

De Belgische vrouwen stonden bekend als Las Mamás belgas (hoewel er ook verpleegster uit andere landen werkten) en vielen op door hun vrijgevochten gedrag in het traditionelere Spanje. Dit zorgde zelfs binnen de linkse beweging voor commentaar, zo schreef de anarchist Ricardo Morales Espi een opiniestuk in het anarchistische blad El Prudoctor waarin hij hen onder meer verweet dat ze teveel rode lippenstift droegen tijdens het werk.[5]

Vanuit Spanje schreef Luftig verschillende brieven naar België. Het Vlaamsche Volk publiceerde op 25 december 1937 een brief waarin ze haar antifascisme toelicht. Ze schreef de brief nadat een jonge Spaanse strijder in haar armen was gestorven. Ze schreef:

"Sinds ik de klassenstrijd, de sociale en politieke kwesties begrepen heb, ben ik antifascist. Sinds de oorlog in Spanje woedt […] heb ik nog meer het fascisme leren bekampen. Ik weet ook dat een Italiaanse fascistische kogel mijn allerliefste echtgenoot van het leven beroofde. Reden genoeg om het fascisme te haten! Maar praktisch gezien en gevoeld wat de fascisten doen, dat deed ik juist tijdens dien nachtdienst"

In maart 1938 lichtte de ziekenhuisdirectie de vrijwilligers in over de penibele positie van de revolutionaire strijdkrachten, waarbij de streek rond Valencia dreigde afgesneden te worden van het republikeins gebied, waardoor ze niet meer geëvacueerd zouden kunnen worden naar veilig gebied. De vrijwilligsters beslisten unaniem te blijven verder werken tot het eind.

Op 6 september 1938 werd Luftig door de communistische cel in het ziekenhuis uit de partij gezet nadat tegen haar klacht was ingediend. De commissie oordeelde dat haar activiteit als communiste middelmatig was. De oorzaak van haar sanctie is niet duidelijk en ze werd evenmin als vijand van de partij gebrandmerkt.

In februari 1939 werden de verpleegsters via de luchthaven van Chiva per vliegtuig geëvacueerd naar Algerije.

De zussen Luftig keerden vervolgens terug naar Antwerpen. Vera verdiende hier wat bij door als model te werken aan de academie.

Tweede Wereldoorlog

Luftig maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog deel uit van het verzetsnetwerk rond Isidoor Springer binnen Die Rote Kapelle.[6]

Toen het netwerk werd opgerold in 1942 slaagde Vera erin te vluchten naar Royat, een dorp in de buurt van Clermont-Ferrand (Frankrijk). Na het einde van de oorlog keerde ze terug naar België waar ze interesse genoot van de Belgische veiligheidsdiensten omdat ze mogelijk een Russische spionne kon zijn. Ze werd tien jaar gevolgd maar er werden geen bewijzen gevonden van enige contacten met Rusland.

Er zijn geen verdere details bekend over haar leven na de Tweede Wereldoorlog. Vera Luftig overleed in 1959 in Brussel.

Haar zus Golda overleed in 1942 in het concentratiekamp Auschwitz, haar zus Rachel overleed in de jaren 1980 in Parijs.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow