Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Veganisme

Uit Wikisage
Versie door Mendelo (overleg | bijdragen) op 22 jun 2019 om 19:45 (samenvatting van een aantal types veganisme, contrasten en het begrip whole foods plant-based)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Veganisme is een voedingswijze alsook een levenswijze. Donald Watson, die het woord ’veganisme’ bedacht, bedoelde er een puur vegetarische voedingswijze mee, waarin geen gebruik gemaakt wordt van eieren en zuivelproducten. Volgens een latere definitie, ging het ook algemener inhouden dat men geen gebruik maakt van dierlijke producten (zoals wol, leer of bont) in bijvoorbeeld de kleding of gebruiksvoorwerpen.

Er zijn verschillende redenen of invalshoeken waarom mensen een voedingswijze gaan volgen zonder gebruik van vlees, eieren of zuivel.

Een hoofdreden staat in verband met diervriendelijkheid. Andere motivaties zijn de persoonlijke gezondheid, of redenen in verband met de impact op het milieu.[1]

Verschillende types veganisme die vaak vermeld worden:

  • Ethisch veganisme
  • Dierenrechtenveganisme
  • Ecologisch veganisme
  • Gezondheidsveganisme
  • Religieus veganisme

Deze types kunnen elkaar overlappen of allemaal samen deel uitmaken van iemands motivatie; de meeste veganisten hebben meer dan een reden als hun motivatie.

Het gezondheidsveganisme draait in de eerste plaats rond plantaardige voeding en bekommert zich minder om bijvoorbeeld een leren broeksriem of schoenen.

Omdat de termen vegetarisch en veganistisch soms discussie oproepen, geven sommige voorstanders van een veganistische voedingswijze de voorkeur aan een uitdrukking zoals (in het Engels:) „whole food(s) plant-based diet”. Terwijl de term veganistisch of vegaan vooral draait om wat men niet eet (vlees, eieren, zuivel), concentreert de benaming „whole foods plant-based diet” zich op wat wel deel uitmaakt van een gezonde voeding.

De gecombineerde term „whole food(s) plant-based vegan diet” beklemtoont dat dit gaat over een volwaardige, zoveel mogelijk onbewerkte, plantaardige voeding zonder dierlijke producten. Volwaardig en zoveel mogelijk onbewerkte houdt bijvoorbeeld in dat men de voorkeur geeft aan ongepolijste bruine of zilvervliesrijst in de plaats van gepolijste witte rijst, of geraffineerde producten zoals suiker of wit meel vermijdt. Dit gaat in bepaald opzicht verder dan wat de term veganisme inhoudt.

In het dierenrechtenveganisme wijst men in de eerste plaats alle dierlijke producten af. Het is mogelijk dat iemand zich voedt met donuts en frisdrankjes, sigaretten rookt maar geen gebruik maakt van voedingsmiddelen van dierlijke afkomst noch van enige andere dierlijke producten, zoals leer in de kleding, en zichzelf daarom een voorbeeldige veganist vindt of misschien zelfs kritiek uit op de veganist die wat honing gebruikt of die zich concentreert op gezonde plantaardige voeding maar wel een paar leren schoenen heeft. De gezondheidsveganist of diegene die een „whole foods plant-based” voedingspatroon volgt, bekijkt daarentegen de ongezonde vorm van veganisme met onbegrip.

In de pers wordt krijgt om het even welke streng restrictieve voedingswijze waarin geen vlees, eieren en zuivel worden gebruikt, vaak de benaming ’veganistisch’, wat verder bijdraagt tot de slechte reputatie van het veganisme. Een veganistische voeding, bestaande uit afwisselingsrijke, natuurlijke en volwaardige plantaardige voeding heeft weinig te maken met

Term

Donald Watson vond het gebruik van melkproducten en eieren niet passen bij zijn voorstelling van vegetarisme. Hij ging daarom de term total vegetarian gebruiken. Omdat hij geen zin had om altijd een uitdrukking van twee woorden te gebruiken, kwam hij als afkorting hiervoor op het woord vegetarian, omdat „veganisme begint met vegetarisme en doorgezet wordt tot de logische voleinding daarvan.”[2] Het woord werd voor het eerst opgenomen in de Oxford Illustrated Dictionary van 1962.

Weblinks

Verwijzingen

  1. º Meike Janssen, Claudia Busch, Manika Rödiger, Ulrich Hamm, Motives of consumers following a vegan diet and their attitudes towards animal agriculture, Appetite Volume 105, 1 October 2016, p. 643-651, doi: 10.1016/j.appet.2016.06.039Get
  2. º Joanne Stepaniak, Virginia Messina: What’s in a name? in: The Vegan Sourcebook. 2e editie, p. 2–3; McGraw-Hill Professional, 2000, ISBN 0-7373-0506-1 op google books
rel=nofollow