Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Selene: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(kopie van http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Selene&oldid=96213286 -interwiki's)
 
(vertaling -stamboom)
Regel 1: Regel 1:
{{Begriffsklärungshinweis}}
{{Begriffsklärungshinweis}}
[[Datei:Pergamonmuseum - Antikensammlung - Pergamonaltar 31.JPG|miniatur|280px|Selene auf dem Fries des [[Pergamon-Altar]]s im [[Pergamonmuseum]]]]
[[Afbeelding:Pergamonmuseum - Antikensammlung - Pergamonaltar 31.JPG|miniatur|280px|Selene op een Fries van het [[Pergamon-altaar]] in het [[Pergamonmuseum]]]]
'''Selene''' ({{ELSalt|Σελήνη}}) ist eine Mondgöttin der [[Griechische Mythologie|griechischen Mythologie]].
'''Selene''' ({{Grieks|Σελήνη}}) is een maangodin in de [[griekse mythologie]].


== Kontext ==
== Context ==
Selene (als personificatie van de [[maan]], poëtisch ook dikwijls {{Grieks|Μήνη}} ''Mene''; bij de [[Romeinse rijk|Romeinen]] [[Luna]]), de [[godin]] van de maan, volgens [[Hesiodos]] dochter van [[Hyperion]] en [[Theia]], zus van [[Helios]] en [[Eos (mythologie)|Eos]], ook [[Phoibe (bijnaam)|Phoibe]] genoemd, wordt later met de [[maangodin]] [[Artemis]] (Diana) of ook met [[Persephone (mythologie)|Persephone]] geïdentificeerd.


Selene (als Personifikation des [[Monat]]s und poetisch manchmal auch {{Polytonisch|Μήνη}} ''Mene''; bei den [[Römisches Reich|Römern]] [[Luna]]), die [[Göttin]] des Mondes, nach [[Hesiod]] Tochter des [[Hyperion (Mythologie)|Hyperion]] und der [[Theia]], Schwester des [[Helios]] und der [[Eos (Mythologie)|Eos]], auch [[Phoibe (Beiname)|Phoibe]] genannt, wird später mit der [[Mondgöttin]] [[Artemis]] (Diana) oder auch mit [[Persephone (Mythologie)|Persephone]] identifiziert.  
== Verwantschap ==
[[Afbeelding:Clipeus Selene Terme.jpg|thumb|Buste op een sarkofaag (3e eeuw)]]
Als haar ouders worden ook [[Helios]] of [[Passas]] en de [[Euryphaessa]], „de veruit lichtende”, een andere naam voor Theia, vermeld.


== Verwandtschaft ==
Selene kreeg kinderen met [[Zeus]]: [[Pandia (mythologie)|Pandia]] en [[Herse (mythologie)|Herse]] („dauw”); met [[Endymion (mythologie)|Endymion]], de koning van Elis, aan wie ze de eeuwige slaap schonk, had ze 50 dochters. Volgens een verhaal slaapt Elis nog steeds, omdat Selene zachte kussen meer waardeerde dan een vruchtbare passie. Er wordt een samenhang gezien tussen het getal 50 en de 50 maandentussen twee Olympischen Spelen.
[[Datei:Clipeus Selene Terme.jpg|thumb|Büste auf einem Sarkophag (3. Jh.)]]
Als ihre Eltern werden auch [[Helios]] oder [[Passas]] und die [[Euryphaessa]], "die weithin Leuchtende", ein anderer Name für Theia, genannt.


Selene gebar mit [[Zeus]] die [[Pandia (Mythologie)|Pandia]] und [[Herse (Mythologie)|Herse]] ("Tau"); Mit [[Endymion (Griechische Mythologie)|Endymion]], dem König von Elis, dem sie ewigen Schlaf schenkte, hat sie 50 Töchter. Eine Erzählung berichtet, dass dieser immer noch schläft, weil Selene zarte Küsse mehr geschätzt haben soll als eine fruchtbare Leidenschaft. Eine andere Erzählung berichtet, dass der im allgemeinen liebestolle [[Pan (Mythologie)|Pan]] sie, in ein schönes weißes Vlies gehüllt, im Wald verführte.
Volgens een ander verhaal, dat de in het algemeen nogal liefdesgekke [[Pan (mythologie)|Pan]] haar, verkleed in een mooie witte pels, in het bos verleidde.


Die Zahl 50 wird mit den 50 Monaten zwischen zwei Olympischen Spielen in Zusammenhang gesehen.
Op wens van [[Hera]] zou zij de [[Nemeïsche leeuw]] gecreëeerd hebben, die [[Herakles]] in zijn eerste werk moest stropen.


== Bedeutung ==
== Voorstelling ==
Auf Wunsch der [[Hera]] soll sie den [[Nemeischer Löwe|nemeischen Löwen]] geschaffen haben, dem [[Herakles]] in seiner ersten Arbeit das Fell abziehen sollte.
[[Afbeelding:Altar Selene Louvre Ma508.jpg|thumb|Selene met [[Hesperos]] en [[Venus (planeet)|Phosphoros]] op een altaar in het [[Louvre]]]]
Selene wordt voorgesteld met versluierd achterhoofd, een halve maan boven het voorhoofd en een fakkel in de hand, terwijl ze op paarden of koeien rijdt, of in een tweespan rijdt; in het Endymionreliëfs zweeft ze naar haar lieveling naar beneden, en zo ook in enkele standbeelden ([[Vatikaanstat|Vatikaan]]).  


== Darstellung ==
Men ziet haar, omgeven door andere godheden, op een altaar in het [[Louvre]], waar zij voor zich de ondergaande [[Hesperos]] (avondster), en achter zich de [[Venus (planeet)|Phosphoros]] (morgenster) heeft. Onder haar bevinidt zich het masker van [[Okeanos]], de wereldstroom, waaruit zij opduikt.  
[[Datei:Altar Selene Louvre Ma508.jpg|miniatur|Selene mit [[Hesperos]] und [[Venus (Planet)|Phosphoros]] auf einem Altar im [[Louvre]]]]
Dargestellt wird Selene mit verschleiertem Hinterhaupt, den Halbmond über der Stirn und eine Fackel in der Hand, auf Rossen oder Kühen reitend, auch vom Zweigespann gefahren, in Endymionreliefs zu ihrem Liebling herabschwebend, so auch in statuarischen Einzelwerken ([[Vatikanstadt|Vatikan]]).
 
Umgeben von anderen Gottheiten, sieht man sie auf einem Altar des [[Louvre]], wo sie vor sich den untergehenden [[Hesperos]] (Abendstern), hinter sich den [[Venus (Planet)|Phosphoros]] (Morgenstern), unter sich die Maske des [[Okeanos]] hat, des Weltenstroms, aus dem sie hervortaucht.
 
== Stammbaum der Titanen ==
{{Stammbaum/Start}}
{{Stammbaum |border=0|| Ura |P|  Gai |P||X| Gai=[[Gaia (Mythologie)|Gaia]]|Ura=[[Uranos]]|P=←|X=[[Chaos]]}}
{{Stammbaum | | |L|~|~|y|~|~|J| |}}
{{Stammbaum |border=0||||Got | Tit | Got='''Göttergeschlecht'''|Tit='''der [[Titanen]]'''}}
{{Stammbaum | | | |,|-|^|-|.| }}
{{Stammbaum | | | Hyp | | Th2 | Hyp=[[Hyperion (Mythologie)|Hyperion]]|Th2=[[Theia]]}}
{{Stammbaum | | | |:| | | |:| }}
{{Stammbaum | | | |L|~|y|~|J| }}
{{Stammbaum | |,|-|-|-|+|-|-|-|.| }}
{{Stammbaum | Sel | | Eos | | Hel | Sel='''Selene'''|Eos=[[Eos (Mythologie)|Eos]]|Hel=[[Helios]]}}
{{Stammbaum/Ende}}


== Chemie ==
== Chemie ==
[[Datei:Selen 1.jpg|miniatur|[[Selen]]]]
[[Afbeelding:Selen 1.jpg|thumb|[[Selenium]]]]
Nach der Titanin Selene ist das chemische Element [[Selen]] benannt.
Nach der Titanin Selene ist  
Het chemische element [[selenium]] is naar Selene genoemd.


== Literatur ==
== Lectuur ==
* [[Meyers Konversationslexikon]], 4. Aufl. 1888/89
* [[Meyers Konversationslexikon]], 4. Aufl. 1888/89
* [[Karl Kerényi]]: ''Die Mythologie der Griechen - Die Götter- und Menschheitsgeschichten''. dtv, ISBN 3-423-30030-2
* [[Karl Kerényi]]: ''Die Mythologie der Griechen - Die Götter- und Menschheitsgeschichten''. dtv, ISBN 3-423-30030-2
* [[Michael Grant]] und John Hazel: ''Lexikon der antiken Mythen und Gestalten''. dtv, ISBN 3-423-32508-9
* [[Michael Grant]] und John Hazel: ''Lexikon der antiken Mythen und Gestalten''. dtv, ISBN 3-423-32508-9
* [[Robert von Ranke-Graves]]: ''Griechische Mythologie - Quellen und Deutung''. rororo, ISBN 3-499-55404-6
* [[Robert von Ranke-Graves]]: ''Griechische Mythologie - Quellen und Deutung''. rororo, ISBN 3-499-55404-6
* Karl Otfried Müller: ''Handbuch der Archäologie'' (3. Aufl., S. 647 ff.).
* Karl Otfried Müller: ''Handbuch der Archäologie'' (3. Aufl., p. 647 ff.).


== Siehe auch ==
== Zie ook ==
* [[Silenos]]
* [[Silenos]]
* [[Semele (Mythologie)|Semele]]
* [[Semele (mythologie)|Semele]]


== Weblinks ==
== Weblinks ==
{{Commonscat|Selene}}
{{Commonscat|Selene}}
[http://www.die-goetter.de/mondgoettin-selene Selene, die ursprüngliche Mondgöttin der Griechen]
{{de}}[http://www.die-goetter.de/mondgoettin-selene Selene, die ursprüngliche Mondgöttin der Griechen]


[[Kategorie:Mondgottheit]]
[[Categorie:maangodheid]]
[[Kategorie:Titan (Mythologie)]]
[[Categorie:Titaan (mythologie)]]
[[Kategorie:Weibliche Gottheit]]
[[Categrie:Griekse mythologie]]
[[Categorie:godin]]

Versie van 3 jan 2012 19:04

Sjabloon:Begriffsklärungshinweis Selene op een Fries van het Pergamon-altaar in het Pergamonmuseum Selene (Σελήνη) is een maangodin in de griekse mythologie.

Context

Selene (als personificatie van de maan, poëtisch ook dikwijls Μήνη Mene; bij de Romeinen Luna), de godin van de maan, volgens Hesiodos dochter van Hyperion en Theia, zus van Helios en Eos, ook Phoibe genoemd, wordt later met de maangodin Artemis (Diana) of ook met Persephone geïdentificeerd.

Verwantschap

Bestand:Clipeus Selene Terme.jpg
Buste op een sarkofaag (3e eeuw)

Als haar ouders worden ook Helios of Passas en de Euryphaessa, „de veruit lichtende”, een andere naam voor Theia, vermeld.

Selene kreeg kinderen met Zeus: Pandia en Herse („dauw”); met Endymion, de koning van Elis, aan wie ze de eeuwige slaap schonk, had ze 50 dochters. Volgens een verhaal slaapt Elis nog steeds, omdat Selene zachte kussen meer waardeerde dan een vruchtbare passie. Er wordt een samenhang gezien tussen het getal 50 en de 50 maandentussen twee Olympischen Spelen.

Volgens een ander verhaal, dat de in het algemeen nogal liefdesgekke Pan haar, verkleed in een mooie witte pels, in het bos verleidde.

Op wens van Hera zou zij de Nemeïsche leeuw gecreëeerd hebben, die Herakles in zijn eerste werk moest stropen.

Voorstelling

Bestand:Altar Selene Louvre Ma508.jpg
Selene met Hesperos en Phosphoros op een altaar in het Louvre

Selene wordt voorgesteld met versluierd achterhoofd, een halve maan boven het voorhoofd en een fakkel in de hand, terwijl ze op paarden of koeien rijdt, of in een tweespan rijdt; in het Endymionreliëfs zweeft ze naar haar lieveling naar beneden, en zo ook in enkele standbeelden (Vatikaan).

Men ziet haar, omgeven door andere godheden, op een altaar in het Louvre, waar zij voor zich de ondergaande Hesperos (avondster), en achter zich de Phosphoros (morgenster) heeft. Onder haar bevinidt zich het masker van Okeanos, de wereldstroom, waaruit zij opduikt.

Chemie

Selenium

Nach der Titanin Selene ist Het chemische element selenium is naar Selene genoemd.

Lectuur

Zie ook

Weblinks

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Selene op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

(de) Selene, die ursprüngliche Mondgöttin der Griechen Categrie:Griekse mythologie

Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Selene&oldid=91329"