Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Schoonhoven
Stad en voormalige gemeente in Nederland 
| |||||
| |||||
  | |||||
| Provincie |  Zuid-Holland
| ||||
| Coördinaten | 51°056′N 4°051′E | ||||
| Oppervlakte | 6,96 km² | ||||
| - land | 6,29 km² | ||||
| - water | 0,67 km² | ||||
| Inwoners (2018) | 12.690[1] | ||||
| Postcode | 2871 | ||||
| Netnummer | 0182 | ||||
| Belangrijke verkeersaders | N210 N216 | ||||
| Amsterdamse code | 10980 | ||||
| Bestand:Schoonhoven 17052012 02.JPG | |||||
| Gracht met spiegeling | |||||
| |||||
Schoonhoven ( uitspraak ) is een stad en voormalige gemeente in de gemeente Krimpenerwaard in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.
In 2018 telde Schoonhoven 12.690 inwoners, waarvan 6.255 (49%) mannen en 6.435 (51%) vrouwen.[1]. Schoonhoven heeft een oppervlakte van 6,96 km² (waarvan 0,67 km² water). Voor de fusie met de gemeente Krimpenerwaard was de gemeente Schoonhoven hiermee qua oppervlakte de kleinste gemeente van Nederland[2]. Binnen de voormalige gemeentegrenzen ligt ook de dorpskern van Willige Langerak en een deel van de buurtschap Bovenberg.
Ligging
Schoonhoven ligt ten noorden van de Lek in de Krimpenerwaard aan de N210, tegen de grens met Utrecht. De historisch strategische ligging op de grens van Holland en het Sticht was bepalend voor de vorm van het stadscentrum.
Schoonhoven beschikt over een tweetal veerponten voor auto's en fietsen met een veerdienst over de Lek, hoewel een oprit is aangelegd voor een brug naar Gelkenes. Schoonhoven is bekend vanwege zijn zilversmeden en zilverindustrie.
Geschiedenis
De plaats Schoonhoven is ontstaan langs de rivier de Zevender, waarvan de loop nog herkenbaar is in de Lange Weistraat. Er bevond zich een kasteel ter hoogte van het huidige Springerpark.
Schoonhoven werd in 1247 voor het eerst genoemd als Sconhouen. Het speelde een rol in de strijd tussen Vlaanderen en Holland aan het begin van de 14e eeuw, omdat de slotvoogd Nicolaas van Cats de Vlaamse kant had gekozen. Willem III van Holland en Witte van Haemstede sloegen in juli 1304 het beleg van Schoonhoven, en verkregen door een list de overgave van de stad. In 1375 en in juli 1518 vonden grote stadsbranden plaats.[3]
In 1566 bleef Schoonhoven trouw aan Brussel. Bij de Inname van Schoonhoven op 20 oktober 1572 maakten de Geuzen onder leiding van Lumey zich meester van het stadje. Maar in 1575 was het Beleg van Schoonhoven door Gilles van Berlaymont in dienst van de hertog van Alva, die echter twee jaar later heel Holland gewonnen gaf.
Al in de 17de eeuw waren er bekende zilversmeden. Schoonhoven heeft een internationale Zilverschool. De stad staat dan ook bekend als de Zilverstad.
Tot 1942 was Schoonhoven het eindpunt van de spoorlijn Gouda-Schoonhoven. Het oorspronkelijke stationsgebouw staat er nog steeds. Het stationsgebied is nu een busstation.
Tot en met 31 december 2014 was Schoonhoven onderdeel van de gemeente Schoonhoven. De Gedeputeerde Staten hebben op 3 februari 2009 een commissie ingesteld die moet gaan onderzoeken hoe de gemeente Schoonhoven op kan gaan in een grotere gemeente. Het K5-samenwerkingsverband met de gemeenten Bergambacht, Nederlek, Ouderkerk en Vlist was daarvoor de basis. Dit resulteerde in het Herindelingsadvies Krimpenerwaard van 10 november 2010 en het wetsbesluit op 19 juni 2014[4]. Op 1 januari 2015 zijn de vijf gemeenten gefuseerd tot de nieuwe gemeente Krimpenerwaard.
 Zie ook: Gemeentelijke herindeling per 1 januari 2015 |
Bezienswaardigheden
- Het Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven.
- De 17e-eeuwse Veerpoort.
- Het stadhuis van Schoonhoven bezit een vijftig klokken tellend carillon. Het oorspronkelijk in gotische stijl uitgevoerde gebouw dateert uit de 15e eeuw maar werd tijdens restauraties in 1776 en 1927 sterk gewijzigd waardoor van het oorspronkelijke karakter weinig over is.
- De Grote of Bartholomeuskerk. In 1775 werd een kanon, dat de ontdekkingsreiziger Olivier van Noort aan de stad had geschonken, omgesmolten tot enkele klokken die dienstdoen in het carillon van het stadhuis. De grootste ervan draagt de volgende inscriptie: Myn schor geloey op reys, voor dapperen van Noort, klinkt na een lange rust, thans in een fray akkoort.[5] Olivier van Noort is ook in deze kerk begraven.
- In de 19e-eeuwse voormalige synagoge is, onder de naam Edelambachtshuys, een museum voor Schoonhovens zilverwerk gevestigd.
- Het 18e-eeuws Doelenhuis of St. Jorisdoelen.
- Het Stadskorenpakhuis, een 16e-eeuws pakhuis voor graanopslag.
- Het 19e-eeuws voormalig Gereformeerd Weeshuis in de Koestraat.
Bestand:Schoonhoven-centrum-OpenTopo.jpg
Kaart van het oude centrum van Schoonhoven.
Monumenten
Een deel van Schoonhoven is een beschermd stadsgezicht. Verder zijn er in het stadje verschillende rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:
- Lijst van rijksmonumenten in Schoonhoven
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Schoonhoven
- Lijst van oorlogsmonumenten in Schoonhoven
Politiek
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Schoonhoven bestond uit 15 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:
| Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | ||||||||||
| Gemeente Belang Schoonhoven | 5 | 4 | 3 | 4 | 3 | ||||||||||
| CDA | 2 | 3 | 3 | 2 | 2 | ||||||||||
| VVD | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | ||||||||||
| ChristenUnie*/SGP | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||
| GroenLinks | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | ||||||||||
| D66/PvdA** | - | - | 3 | - | - | ||||||||||
| PvdA | 1 | 2 | - | 3 | 2 | ||||||||||
| D66 | 2 | 1 | - | - | 2 | ||||||||||
| Totaal | 15 | 15 | 15 | 15 | 15 | ||||||||||
* De ChristenUnie werd in 1994 en 1998 vertegenwoordigd door de RPF, een van haar voorgangers.
** In 2002 voerden PvdA en D66 een gecombineerde lijst.
College
Het laatste college van B&W van de zelfstandige gemeente Schoonhoven werd gevormd door waarnemend burgemeester A. Bonthuis (PvdA) (van 2010 t/m 2014) en de wethouders M. Holst-Brink (CDA) en P. Matheij (VVD).
| Zie ook: Lijst van burgemeesters van Schoonhoven |
Aangrenzende gemeenten vóór 2015
| Aangrenzende gemeenten | ||
|---|---|---|
| Vlist | Lopik | |
| Bergambacht |  |
|
| Liesveld | ||
Geboren of opgegroeid in Schoonhoven
- Jan van Schoonhoven (ca. 1356), schrijver
- Marigje Arriens (ca. 1527), kruidenvrouw; als heks verbrand in 1591
- Reinier de Graaf (1641), arts en anatoom
- Johannes Hazeu Cornelisz (1755), schrijver
- Servaas de Bruin (1821), schrijver
- Gerard de Wijs (1846), wethouder, majoor; ridder Militaire Willems-Orde
- Barend Polman (1869-1918), kunstschilder
- Bas van der Veer (1887-1941), illustrator
- Reijer Hooykaas (1906), wetenschapshistoricus
- Clara de Vries (1915-1942), musicus
- Jan van Ipenburg (1939), beeldend kunstenaar
- Peter Vervloed (1951), schrijver
- Kees Koudstaal (1959), voetballer van DS'79 1ste divisie en eredivisie
- Helga van Leur (1970), weervrouw
- Bas Keijzer (1973), acteur
- Chantal de Bruijn (1976), hockeyinternational
- Jamai Loman (1986) winnaar eerste editie van Idols op RTL 4
- Jan-Arie van der Heijden (1988), voetballer
- Rick Karsdorp (1995), voetballer
- Anne van Schaik (1971), milieuactiviste
Openbaar vervoer
- Bus 195 en 295 van Syntus Utrecht (samen met Arriva) verbinden metrostation Capelsebrug via busstation Schoonhoven met busstation Utrecht Centraal te Utrecht.
- Bus 497 van Arriva verbindt Schoonhoven met Station Gouda.
- Bus 505 van Syntus Utrecht verbindt Schoonhoven met Station Woerden en IJsselstein.
Varia
- Van 1914 tot en met 1942 was Schoonhoven aangesloten op het spoorwegnet via de tramlijn Gouda - Schoonhoven.
- In de jaren tachtig van de vorige eeuw werden onder meer afleveringen voor de televisieserie Bassie & Adriaan: De Verdwenen Kroon in de stad opgenomen.
- Het kinderprogramma Villa Achterwerk werd vanaf eind jaren negentig tot 2006 opgenomen in het centrum van de stad.
- Een aantal kegelhuisscènes uit de film Toen was geluk heel gewoon (2014) is opgenomen in het Schoonhovense kegelhuis De Engel.
- Ieder jaar vindt op tweede Pinksterdag de Zilverdag plaats.
Zie ook
Afbeeldingen
-
Schoonhoven, Grote of Bartholomeuskerk
-
Schoonhoven, stadhuis
-
Schoonhoven, R.K. Sint-Bartholomeuskerk
-
De Veerpoort
-
Bovenlicht met beeltenis van een zilversmid
Externe link
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Schoonhoven op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Plaatsen in de gemeente Krimpenerwaard |
|---|
|
Hoofdplaats: Stolwijk
Steden: Haastrecht · Schoonhoven |
