Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Rutger Hauer

Uit Wikisage
Versie door Mdd (overleg | bijdragen) op 7 nov 2019 om 16:23 (https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rutger_Hauer&oldid=55002423)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Rutger Oelsen Hauer (Breukelen, 23 januari 1944Beetsterzwaag, 19 juli 2019) was een Nederlands acteur die sinds de jaren tachtig voornamelijk in de Verenigde Staten werkte. Tot de filmprijzen die hij won behoren een Golden Globe, twee Gouden Kalveren en een Rembrandt Award.

Loopbaan

Hauer is een zoon van Arend Hauer en Teunke Mellema, beiden in hun loopbaan vooraanstaand in het onderricht in het amateurtoneel. Toen hij een jaar of tien was, klom hij de planken op. Zijn debuut maakte hij in 1955, als Eurysakes in Sophocles' 'Ajax'. Kort daarna maakte hij zijn onofficiële filmdebuut in 'Rust en Ruimte' uit 1956. De film werd in opdracht van de gemeente Schiermonnikoog gemaakt. Hauer is in de film aan het kuipjesteken.[1]

Op 15-jarige leeftijd ging Hauer een jaar de zee op, maar omdat hij kleurenblind was, zat kapitein worden er niet in. Na zijn terugkeer had Hauer allerlei baantjes en ondertussen behaalde hij zijn eindexamen middelbare school aan de avondschool. Vervolgens begon hij bij de Amsterdamse Toneelschool, waar hij na drie maanden werd weggestuurd. Hauer ging in militaire dienst waar hij werd opgeleid tot hospik. Omdat hij niet wilde doden liet hij zich afkeuren, en vervolgens keerde hij terug naar de Toneelschool, waar hij in 1967 eindexamen deed. Na zijn eindexamen speelde hij bij Toneelgroep Noorder Compagnie in diverse stukken, onder meer Shakespeare's Richard III, Steinbeck's Of Mice and Men (onder regie van Peter Feldman), Vondel's Joseph in Dothan, en Herr Biedermann und die Brandstifter van Max Frisch.

Bestand:Floris.png
Rutger Hauer als Floris (1969)

Tijdens een van de toneelvoorstellingen werd Hauer gespot door de scenarist Gerard Soeteman, die aan een televisieserie over een middeleeuwse ridder en een fakir werkte.[2] De twaalfdelige serie Floris, onder regie van Paul Verhoeven, betekende in 1969 de landelijke doorbraak voor Hauer.

Vanaf 1973 verwierf hij als filmacteur internationale bekendheid door zijn hoofdrol in Turks Fruit, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jan Wolkers. Dit leverde hem zijn eerste bijrol op in een Engelstalige film, The Wilby Conspiracy uit 1975, met Sidney Poitier en Michael Caine. Zijn rol werd nog niet voldoende gewaardeerd voor een internationale doorbraak, waarop hij zich weer op Nederlandse films van Verhoeven richtte (Keetje Tippel, Soldaat van Oranje en Spetters). Vooral Soldaat van Oranje was een groot succes en vormde voor Hauer en Verhoeven – en later Jeroen Krabbé – een springplank naar de Verenigde Staten. In 1981 brak Hauer aldaar door met zijn rol in de film Nighthawks. Daarna was hij de androïde tegenspeler van Harrison Ford in Blade Runner (1982). Andere goed gewaardeerde Amerikaanse films waar hij sindsdien in speelde zijn onder meer The Hitcher, Blind Fury, Buffy the Vampire Slayer en Flesh & Blood. Laatstgenoemde titel uit 1985 vormde zijn laatste samenwerking met Verhoeven. In 1988 speelde hij in La leggenda del santo bevitore van Ermanno Olmi. Datzelfde jaar won hij een Golden Globe (beste mannelijke bijrol in een miniserie gemaakt voor televisie) voor zijn rol in Escape from Sobibor. Hij is de eerste Nederlander met deze onderscheiding.

In de jaren tachtig was hij in Engeland te zien in een reeks reclamespots voor Guinness. Deze surrealistische reclames werden door popcultuur-critici tot beste 'adverts' gekozen.[bron?] Na 1990 ging Hauer steeds meer in B-films en televisieseries spelen. Hij was vooral te zien in actie-, horror- en sciencefictionfilms met een relatief laag budget, doorgaans in de rol van slechterik. Hauer speelde vaak psychopaten, robots, nazi's, vampiers en terroristen.

In het nieuwe millennium begon Hauer aan een comeback naar de A-film. Zo speelde hij in 2003 een rol in Confessions of a Dangerous Mind, het regiedebuut van George Clooney. Verder speelde hij in de Hollywoodkaskraker Batman Begins van Christopher Nolan en was hij te zien in Sin City.[3][4] In 2004 eindigde hij op de 92e plaats tijdens de verkiezing van De grootste Nederlander. In 2006 richtte Rutger Hauer een filmschool op in Nederland: de Rutger Hauer Film Factory.

Zijn in april 2007 verschenen (Engelstalige) autobiografie All those moments werd in het Nederlands vertaald onder de titel Autobiografie. In 2009 speelde hij in de film "Oogverblindend" van Cyrus Frisch zijn eerste hoofdrol in een Nederlandse speelfilm sinds Spetters in 1980. Oogverblindend werd door Het Parool niet de spectaculairste, maar wel de relevantste Nederlandse film van het jaar genoemd.[5]

Hauer speelde Freddy Heineken in De Heineken Ontvoering, die op 17 oktober 2011 in première ging. In datzelfde jaar speelde hij een rol in de attractie De Vuurproef in het Nederlands Spoorwegmuseum. Op 7 september 2013 werd Hauer benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw voor zijn 'uitzonderlijke acteerprestaties'. Een jaar later werd tijdens het festival Film by the Sea de Grand Acting Award aan hem uitgereikt.

In het zesde en zevende seizoen van de Amerikaanse televisieserie True Blood was Hauer te zien in de rol van Niall Brigant. In 2015 had Hauer een kleine rol als de voormalige Viking-koning Ravn in het eerste seizoen van de BBC-serie The Last Kingdom. In 2016 werd Hauer lid van de filmjury voor ShortCutz Amsterdam,[6][7] een jaarlijks filmfestival voor het bevorderen van korte films in Amsterdam.[8] In het spel Observer uit 2017 sprak hij de stem in van detective Daniel Lazarski. In 2019 sprak hij de stem van Xehanort in voor de game Kingdom Hearts III.

Rutger Hauer is in de rol van Floris te horen op de LP Floris en de Fakir uit 1970. In 1979 nam hij een single op getiteld Peter Stutvoet. In 2012 verzorgde hij de voice-over van het karakter "Voight-Kampf" (een duidelijke verwijzing naar Blade Runner) op het album Lost In The New Real van Arjen Lucassen.

Privéleven

Hauer leerde in 1965 de Zwitserse pianiste en kunstenares Heidi Merz kennen. Ze trouwden en werden in 1966 ouders van een dochter; actrice Aysha Hauer. Korte tijd later gingen Merz en Hauer uit elkaar. Hauer is de grootvader van model Leandro Maeder.

In 1969 ging Hauer in een boerderij in Siegerswoude samenwonen met Ineke ten Cate, dochter van journalist Laurens ten Cate. In 1985 trouwden ze. Dit huwelijk bleef kinderloos.

Hauer overleed op 19 juli 2019 na een kort ziekbed op 75-jarige leeftijd in zijn woonplaats Beetsterzwaag. De uitvaart vond op 24 juli 2019 in besloten kring plaats.[9][10]

Rutger Hauer heeft zich ingezet voor onder meer het Rode Kruis, het Aidsfonds en zijn eigen Rutger Hauer Starfish Association, een organisatie om kinderen en zwangere vrouwen met hiv en/of aids te helpen. Tevens steunde Hauer Sea Shepherd en maakte hij deel uit van de "Board of Advisors" van deze organisatie.

Filmografie

Bestand:Rutger Hauer (1968).jpg
In Floris (1968)
Bestand:Rutger Hauer en Monique van de Ven (1972).jpg
In Turks Fruit met Monique van de Ven (1972)
Bestand:Rutger Hauer (links) en Jeroen Krabbé op motor bij aankomst, Bestanddeelnr 929-3579.jpg
Met Jeroen Krabbé bij de première van Soldaat van Oranje (1977)
Bestand:Grijpstra en de Gier (1979).jpg
In Grijpstra en de Gier met Rijk de Gooyer (1979)
Bestand:RutgerHauerEscapeFromSobiborPublicDomain1.jpg
In Escape from Sobidor (1987)

Prijzen en nominaties

Jaar Prijs Titel Categorie Uitslag
1981 Gouden Kalf Beste acteur, voor zijn hele oeuvre Gewonnen
1983 Saturn Award Blade Runner Mannelijke bijrol Genomineerd
1988 Golden Globe Escape from Sobibor Mannelijke bijrol Gewonnen
1989 Gold Hugo (Internationaal filmfestival van Chicago) Submitting Beste korte film Genomineerd
1989 Golden Space Needle Award (Internationaal filmfestival van Seattle) La leggenda del santo bevitore Beste acteur Gewonnen
1990 Sant Jordi La leggenda del santo bevitore Beste buitenlandse acteur Genomineerd
1995 Golden Globe Fatherland Mannelijke hoofdrol Genomineerd
1997 Rembrandt Award Publieksprijs Gewonnen
2001 Festival du Film de Paris The Room Beste korte film Gewonnen
2004 Career Award Gewonnen
2005 Career Achievement Award (Filmfestival van Sarasota) Gewonnen
2008 Gouden Kalf Cultuurprijs Gewonnen
2011 Fright Meter Award Hobo with a Shotgun Beste acteur Gewonnen
2011 Gouden Film Black Butterflies 100.000 bezoekers Gewonnen
2011 Gouden Film De Heineken Ontvoering 100.000 bezoekers Gewonnen
2012 Rembrandt Award De Heineken Ontvoering Beste Nederlandse acteur Gewonnen
2016 Career Achievement Award (ShortCutz Amsterdam) Oeuvre prijs Gewonnen

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Floris goes to Hollywood, Leeuwarder Courant, 23 januari 2009, pagina 3
  2. º Rutger Hauer Autobiografie (2007), met Patrick Quinlan en Monique Brandt ISBN 978-90-225-4728-1 pp. 35-54
  3. º Sin city (2005), imdb.com
  4. º Sin City beste film 2005, filmtotaal.nl
  5. º [1] Filmrecensie Het Parool (25 augustus 2009).
  6. º ShortCutz Amsterdam
  7. º Rutger Hauer en Jan Harlan treden toe tot Shortcutz Amsterdam juryteam. filmfestival.nl (March 6, 2016) Geraadpleegd op August 26, 2016
  8. º Dutch Short Films Are the Focus - Shortcutz Amsterdam (in Engels) Go Social Film Magazine (02-04-2014).
  9. º Acteur Rutger Hauer (75) overleden, NOS.nl, 24 juli 2019.
  10. º Rutger Hauer, ‘Blade Runner’ Co-Star, Dies at 75, Variety, 24 juli 2019.
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow