|
|
| (Een tussenliggende versie door een andere gebruiker niet weergegeven) |
| Regel 1: |
Regel 1: |
| '''Pop-art''' oftewel '''propart''' oftewel '''popkunst''' is een kunststroming die tegelijkertijd, maar los van elkaar, is ontstaan in het [[Verenigd Koninkrijk]] en de [[Verenigde Staten|Verenigde Staten van Amerika]] in het midden van de jaren '50 en haar hoogtijdagen beleefde in de jaren zestig van de vorige eeuw.
| | #REDIRECT [[Pop art]] |
| | |
| [[Afbeelding:400px-Kunstmobil_zu_Popart.jpg|300px|thumb|right|<center> Een [[kunstmobiel] met/voor 'pop-art'. </center>]]
| |
| | |
| ==Geschiedenis==
| |
| Pop-art is een stroming in de moderne kunst. De naam is een afkorting van de Britse criticus Lawrence Alloway, die hem in 1945 gebruikte als afkorting van het begrip ‘popular culture’ dit is alles wat tot geïndustrialiseerde massacultuur behoort.
| |
| Het kunstwerk van de Engelsman [[Richard Hamilton (kunstenaar)|Richard Hamilton]] ''"Just What Is It That Makes Today's Homes So Different, So Appealing?"'', een [[collage]] uit [[1956]], wordt algemeen beschouwd als het begin van de pop-art. In die collage zijn alle elementen aanwezig waarvan de pop-art gebruik zal maken.
| |
| | |
| Pop-art was een kunststroming die voortkwam uit een bepaalde tijdgeest, namelijk die van de vrijheid, [[seksuele revolutie]] en [[vrouwenemancipatie]].
| |
| De pop-art zette zich gedeeltelijk af tegen het Amerikaanse [[abstract expressionisme]]. Het hyperserieuze en -conceptuele karakter van deze kunststroming was de ideale voedingsbodem voor een reactionaire beweging als de pop-art. Omdat kunstenaars van het abstract expressionisme het museum zagen als de ideale elitaire plek voor hun kunstwerken was de logische reactie dat de pop-art de kunst naar de mensen wilde brengen (tot op straat - zie verder over ''[[happening]]s'').
| |
| Veel pop-art-werken zijn op de eerste plaats decoratief en hebben nauwelijks een diepere boodschap: dit zou te moeilijk zijn voor de toeschouwer. Alledaagse gebruiksvoorwerpen uit de [[consumptiemaatschappij]], massaal vervaardigde serieproducten, alle mogelijke reproduceerbare objecten worden voortaan als motieven aanvaard in de kunst. Daarmee stond de pop-art beweging dichter bij het leven en was het veel platter dan de werken die daarvoor werden gemaakt.
| |
| Bij meerdere Pop-art kunstenaars speelde de ironie een grote rol in hun werk. In overeenstemming met het politieke klimaat de jaren zestig hield de Pop-art zich toch ook wel bezig met politieke thema's. Tot de belangrijke verschijnselen die verband houden met deze kunststroming behoren de ''happenings''. Aan de hand van ''[[performance]]s'' op straat drukten kunstenaars op expressieve wijze hun vrijheid uit.
| |
| | |
| De thema's van de pop-art zijn ontleend aan [[Stripverhaal|stripverhalen]], [[reclame]], [[televisie]], [[krant]]en en [[tijdschrift]]en. Pop-art is het in beeld brengen en de verheerlijking van de consumptiemaatschappij met behulp van alledaagse afbeeldingen en triviale voorwerpen. Afbeeldingen van algemeen bekende beroemdheden als [[Elvis Presley]], [[Marilyn Monroe]] en [[Mao Zedong|Mao]], en ook [[soep (voedsel)|soep]]blikken, [[spaghetti]]verpakkingen, [[Coca Cola]]flessen en andere [[supermarkt]]producten konden in de kunstwerken als onderwerp uitgebeeld worden.
| |
| | |
| Binnen de Pop-art bestaan vele verschillende werkwijzen. [[Andy Warhol]] reproduceerde zijn werk in series door middel van [[zeefdruk]]. [[Roy Lichtenstein]] specialiseerde zich in het weergeven van zijn onderwerpen als plaatjes uit stripverhalen met handgeschilderde rasterpunten. [[Tom Wesselmann]] koos ervoor het vrouwenbeeld uit de hoogglanstijdschriften te idealiseren. [[Robert Rauschenberg]] maakte grote geschilderde beeldcollages. Verschillende materialen werden samen verwerkt: foto's, verf maar ook reële objecten, die als reliëf in de schilderijen werden opgenomen.
| |
| | |
| De naam is Pop-art afgeleid van 'popular art' en werd begin jaren zestig overgenomen uit Amerika en Engeland. Het merendeel van de Pop-art bestaat uit schilderijen met grote tot zeer grote afmetingen maar pop art bestaat ook uit [[sculptuur|sculpturen]], [[collage]]s en [[assemblage]]s. Zoals blijkt uit de bovenstaande beschrijving is het, afgezien van de voorkeur voor populaire onderwerpen, moeilijk om één algemene stijl aan te duiden waaraan alle kunstenaars van de Pop-art voldoen.
| |
| | |
| ==Pop-art kunstenaars==
| |
| ===Verenigde Staten===
| |
| In de [[Verenigde Staten]] heeft pop-art zijn oorsprong in onder andere de ''[[readymade]]s'' van [[Marcel Duchamp]] en het was een reactie op het abstracte expressionisme. [[Jasper Johns]], [[Robert Rauschenberg]] en [[Andy Warhol]], [[Lasar Segall]], [[Roy Lichtenstein]], [[Claes Oldenburg]], [[Tom Wesselman]], [[Peter Max]] en [[Wayne Thiebaud]] behoorden tot deze stroming.
| |
| | |
| ===Groot-Brittannië===
| |
| In het [[Verenigd Koninkrijk]] is [[Eduardo Paolozzi]] de voorman van de beweging, terwijl [[David Hockney]], [[Allen Jones]], [[Peter Blake (kunstenaar)|Peter Blake]] en [[Richard Hamilton (kunstenaar)|Richard Hamilton]] enkele van de belangrijkste pop-art-kunstenaars worden.
| |
| | |
| ===België===
| |
| In [[België]] hebben we het [[Atomium]] van de [[wereldtentoonstelling]] 1958 in [[Brussel (stad)|Brussel]]. En kennen we kunstenaars als [[Paul Van Hoeydonck]], van wie een beeldje door astronauten naar de [[maan]] werd meegenomen en daar achtergelaten. Maar ook grote namen zoals [[Marcel Broodthaers]] (''"êtes vous pop?"'') en [[Panamarenko]] zijn schatplichtig aan de pop-art. Hun grote voorbeeld was [[Claes Oldenburg]]. Aan het einde van de jaren zestig en het begin van de jaren zeventig verdwijnt de pop-art verwijzing uit hun werken door een kritische houding tegenover Amerika vanwege de steeds gruwelijker wordende Vietnam-oorlog. Panamarenko echter, heeft ook nu nog, de ironie ontleend aan deze tumultueuze jaren '60. [[Roger Raveel]] monteerde een echte vogelkooi met een levende duif aan een van zijn schilderijen.
| |
| | |
| ===Nederland===
| |
| Ook in Nederland lieten kunstenaars zich inspireren door het streven alledaagse thema's in de kunst te kunnen verwerken. [[Reinier Lucassen]] schilderde [[Donald Duck (figuur)|Donald Duck]] en maakte platte kleurrijke doeken met alledaagse voorwerpen, [[Woody van Amen]] nam reële voorwerpen op in zijn ruimtelijke beelden en maakte beeldcollages die afbeeldingen uit de massacultuur citeerden. [[Wim T. Schippers]] maakte een ondefinieerbare bruine bal en stelde die tentoon als ''"the Lump"''. Dit werk deed aan de uitvergrotingen van een Pop-art kunstenaar als Claes Oldenburg denken maar Schippers' werk heeft ook veel verwantschap met de gelijktijdig opkomende beweging van de [[Fluxus]], die de grenzen tussen de verschillende kunstvormen zoals [[beeldende kunst]] en [[muziek]] wilde opheffen.
| |
| | |
| ===Duitsland===
| |
| In [[Düsseldorf]] werd in 1963 de ''happening'' ''"Leben mit Pop – Eine Demonstration für den Kapitalistischen Realismus"'' georganiseerd door de jonge kunstenaars [[Gerhard Richter]], [[Sigmar Polke]] en [[Konrad Lueg]]. Hun werk werd bekend als [[kapitalistisch realisme]], de Duitse variant van de Pop-art. [[Wolf Vostell]] richtte zich ook op het ironisch idealiseren van de consumptiemaatschappij, door bijvoorbeeld auto's in zijn beelden te verwerken. Een andere kunstenaar die afbeeldingen uit tijdschriften in zijn werk gebruikt is [[Werner Berges]]; ook hij wordt gezien als een belangrijk vertegenwoordiger van de Pop-art in [[Duitsland]].
| |
| | |
| ===Kenmerken en kunstenaars Pop-art===
| |
| * Speels gebruik van de identiteit en de symbolen van de Westerse consumptiecultuur. (Kunstenaars: [[Jasper Johns]], [[Andy Warhol]]).
| |
| *Gebruik van commerciële materialen en voorwerpen; producten uit het leven van alledag: plastic voorwerpen, kitsch, advertenties, affiches, (Kunstenaars: [[Robert Rauschenberg]], [[Gustave Asselbergs]]) pin-ups (Kunstenaars: [[Tom Wesselmann]], [[Allen Jones]], [[Woody van Amen]]) film- en popsterren ([[Andy Warhol]]).
| |
| * Gebruik van strips. ([[Roy Lichtenstein]]).
| |
| * Glamourachtige kleuren ontleend aan reclame-afbeeldingen op straat. ([[Andy Warhol]], [[James Rosenquist]], [[Rik van Bentum]]). Geen persoonlijk handschrift van de kunstenaar. Veel werk wordt door anderen uitgevoerd. De kunstenaar gebruikt vaak 'ready mades': kant-en-klare, bestaande voorwerpen. ([[Tom Wesselmann]], [[Robert Rauschenberg]], [[Woody van Amen]]).
| |
| * Vervreemding door vergroting of herhaling, of door gebruik van ongebruikelijke materialen. ([[Claes Oldenburg]]).
| |
| | |
| ==Zero==
| |
| :''(Zie ook : [[Zero (kunst)]])''
| |
| Zero is een beweging in de [[moderne kunst]] die enerzijds aansluit bij de [[op-art]] en anderzijds bij de pop-art.
| |
| | |
| Kenmerken van Zero zijn licht, beweging en monochrome schilderkunst. Om met licht en schaduw te spelen maken de kunstenaars vaak gebruik van spijkers, reliëf en geribbelde oppervlakten.
| |
| | |
| Belangrijke kunstenaars van Zero zijn [[Otto Piene]], [[Heinz Mack]], [[Oskar Holweck]], [[Gunther Uecker]] en [[Jef Verheyen]]. Zero gold volgens [[Anny de Decker]] als een mogelijke voortzetting van de [[geometrisch]] abstracte [[kunst]].
| |
| | |
| ==Neo Pop-art==
| |
| In de jaren 80 van de XXe eeuw sprak men van [[Neo Pop-art]] als kunstvorm, afgeleid van de Pop-art.
| |
| | |
| ==Verwante designstromingen en kunstrichtingen==
| |
| Pop-art design is familie van onder andere de volgende designstromingen en -stijlen:
| |
| * [[Art deco]]
| |
| * [[Art nouveau]]
| |
| * [[Dadaïsme]]
| |
| * [[Futurisme]]
| |
| * [[Modernisme]]
| |
| * [[Op-art]]
| |
| * [[Space age]]
| |
| * [[Surrealisme]]
| |
| | |
| ==Externe link==
| |
| * [http://members.home.nl/kunstna1945/pop%20art%20in%20belgie.htm#_ftn6 Pop-art in België]
| |
| {{Commons|Pop art}}
| |
| | |
| [[Categorie:Schilderstijl]]
| |
| [[Categorie:Beeldhouwkunst]]
| |
| [[Categorie:Kunst in de Verenigde Staten]]
| |
| [[Categorie:Hedendaagse kunst]]
| |
| [[Categorie:Schilderkunst van de 20e eeuw]]
| |
| [[Categorie:Pop-art]] | |
