Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Oscar (filmprijs)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

De Oscar, officieel de Academy Award, is de belangrijkste filmprijs in de Verenigde Staten. Jaarlijks in het voorjaar worden de prijzen in 24 categorieën uitgereikt in het Dolby Theatre in Hollywood. Sinds 2004 vindt de ceremonie eind februari of begin maart plaats.

Geschiedenis

De eerste Academy Awards werden uitgereikt op 16 mei 1929, tijdens een privébrunch in het Hollywood Roosevelt Hotel. Er waren ongeveer 270 mensen aanwezig bij de uitreiking. Na de uitreiking werd een viering gehouden in het Mayfair Hotel.[1] Er werden 15 prijzen uitgereikt ter erkenning van filmprestaties in de periode 1927–1928. De eerste prijs voor beste acteur ging naar Emil Jannings voor zijn rol in The Last Command en The Way of All Flesh. Hij moest echter voor de ceremonie plaatsvond weer naar Europa terugkeren, dus werd besloten om hem de prijs voor die tijd al te geven. Daarmee is hij officieel de eerste winnaar van de Academy Awards ooit.

Bestand:James stewart receives academy award 1941.jpg
James Stewart (rechts) tijdens de Oscaruitreiking in 1941. Hij ontving de Oscar voor beste acteur voor zijn rol in The Philadelphia Story.

De winnaars van de eerste Oscars werden drie maanden voor de uitreiking al bekendgemaakt. Dit werd vanaf de tweede uitreiking, in 1930, veranderd. De lijst met winnaars werd pas op de vooravond van de uitreiking bekendgemaakt aan de pers. Deze traditie bleef de eerste tien jaar dat de prijs werd uitgereikt in stand. In 1941 werd besloten enkel de nominaties bekend te maken, maar de winnaar pas op de avond van de uitreiking te onthullen na opening van verzegelde enveloppen.

Gedurende de eerste zes uitreikingsceremonies konden films uit de twee jaar voor de uitreiking in aanmerking komen voor de prijzen. Voorbeeld: de uitreiking van de tweede Academy Awards vond plaats op 3 april 1930, en behandelde de periode van 1 augustus 1928 tot 31 juli 1929. Vanaf de zevende uitreiking, in 1935, werd vastgehouden aan het gewone volle kalenderjaar van 1 januari t/m 31 december.

Oscarbeeldje

Ontwerp

De Academy Award bestaat uit een gouden beeld van 34,3 centimeter hoog. Het beeldje weegt 3,8 kilo en stelt een naakte ridder voor die, gewapend met een zwaard, de wacht houdt op een filmrol, met vijf spaken. De vijf spaken vertegenwoordigen de beroepen van mensen die deze prijs kunnen winnen: acteurs, schrijvers, producers, technici en regisseurs.

Artdirector Cedric Gibbons ontwierp het beeldje in 1927 uit de losse pols, tijdens de lunch, op een tafelkleed. De Academy of Motion Picture Arts and Sciences was (zo wil de legende) meteen enthousiast over zijn schets en gaf aan beeldhouwer Georges Stanley de opdracht er een beeld van te maken. Later wist Cedric Gibbons elf exemplaren van zijn eigen creatie in de wacht te slepen. De acteur Emilio Fernández poseerde voor het ontwerp.[2]

De firma R.S. Owens and Co uit Chicago fabriceert de Oscars: jaarlijks zestig voor de winnaars en veertig reserve-exemplaren voor in de kluis. De kostprijs is ongeveer 275 euro per stuk. "Financieel worden we er niet veel wijzer van", beweert directeur Owen Siegel. "Maar het is natuurlijk een fantastische reclame voor ons bedrijf."

Het materiaal waarvan de Oscar gemaakt is, is niet altijd hetzelfde geweest. Aanvankelijk was het beeldje van brons met een laagje goud. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het wegens de schaarste aan metalen gemaakt van gips met goudverf, maar na de oorlog kregen de winnaars alsnog een bronzen beeldje. Thans bestaat de Oscar voor 92,5% uit tin, 2,5% koper en 5% antimoon. Het goud (een dompellaagje van 24 karaat) zit alleen aan de buitenkant. Daaroverheen is nog een corrosiewerende lak aangebracht.[2]

Naam

Margot Herrick, bibliothecaresse en uiteindelijk directielid van de Academy – zo wil het verhaal – komt de eer toe de naam te hebben bedacht. Ze zou zich in 1932 hebben laten ontvallen dat het mannetje als twee druppels water op haar oom Oscar leek. Sindsdien spreekt men van de Oscars.[3]

Volgens een ander verhaal doopte Bette Davis haar Academy Award voor Dangerous (1935) "Oscar", naar de tweede naam van haar eerste echtgenoot Harmon O. Nelson.[4] Deze versie van de geschiedenis bleek apocrief; twee jaar eerder werd al over de "Oscar" geschreven in een column.[5]

Nominatie

De huidige regeling stelt dat een film in het kalenderjaar voorafgaand aan de uitreikingsceremonie in première moet zijn gegaan om in aanmerking te kunnen komen voor de Academy Award. Alleen voor de categorie “beste buitenlandse film” wordt een uitzondering gemaakt.[6] De film moet de lengte van een speelfilm hebben, wat wordt gedefinieerd als 40 minuten of langer. Enige uitzonderingen zijn de prijzen voor beste korte film.

Uit de genomineerde films worden de winnaars gekozen door ongeveer 6000 leden van The Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS), waaronder de Nederlandse regisseur Paula van der Oest.

Categorieën

Er worden thans dertig Oscars uitgereikt: 24 na gewone stemming onder de leden en zes speciale Oscars.

Tegenwoordig uitgereikt (chronologisch)

Niet meer uitgereikt (chronologisch)

  • Oscar voor beste regisseur, komedie – in 1928
  • Oscar voor beste technische effecten – in 1928
  • Oscar voor beste titels – in 1928
  • Oscar voor beste unieke kunstzinnige productie – in 1928
  • Oscar voor beste verhaal – 1928–1956
  • Oscar voor beste regieassistent – 1933–1937
  • Oscar voor beste dansinstructie – 1935–1937
  • Oscar voor beste korte film, vernieuwend – 1932–1935
  • Oscar voor beste korte kleurenfilm – 1936–1937
  • Oscar voor beste speelfilm van twee rollen – 1936–1956
  • Oscar voor beste speciale effecten – 1938–1962
  • Oscar voor beste muziek; aanpassing of behandeling
  • Oscar voor beste originele musical- of komediemuziek – 1995–1999

Speciale Oscars

De speciale Oscars worden toegekend door een comité en niet door een ledenstemming. De Oscars kunnen ook door de winnaar ingeruild worden voor 50.000 dollar. In de gehele geschiedenis van de Oscars heeft echter nog geen enkele acteur dit gedaan.

Tegenwoordig (chronologisch)

  • Academy Honorary Award – sinds 1928
  • Academy Award, Scientific or Technical – sinds 1931
  • The Irving G. Thalberg Memorial Award – sinds 1938
  • The Jean Hersholt Humanitarian Award
  • Gordon E. Sawyer Award

Niet meer uitgereikt

  • Academy Juvenile Award – 1934–1960
  • Academy Special Achievement Award – 1972–1995

Tijdlijn

<timeline>

ImageSize = width:1400 height:1000 PlotArea = left:220 right:20 bottom:70 top:20 AlignBars = justify DateFormat = yyyy Period = from:1927 till:2025 TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy ScaleMajor = unit:year increment:2 start:1927

Colors =

id:Still value:rgb(0.9,0.9,0.9) legend:Huidige
id:Dis value:dullyellow legend:Voormalige

Legend = orientation:horizontal position:bottom

BarData =

bar:Picture text:"Beste film"
bar:Director text:"Beste regisseur"
bar:Actor text:"Beste mannelijke hoofdrol"
bar:Actress text:"Beste vrouwelijke hoofdrol"
bar:Cinematography text:"Beste camerawerk"
bar:Production text:"Beste production design"
bar:AScreenplay text:"Beste bewerkte scenario"
bar:OStory text:"Beste verhaal"
bar:DirectorComedy text:"Beste regisseur, komedie"
bar:Engineering text:"Beste technische effecten"
bar:Title text:"Beste titels"
bar:Unique text:"Beste unieke kunstzinnige productie"
bar:Sound text:"Beste geluid"
bar:Animated text:"Beste korte animatiefilm"
bar:LiveAction text:"Beste korte film"
bar:ShortFilm text:"Beste korte film, vernieuwend"
bar:ADirector text:"Beste regieassistent"
bar:Editing text:"Beste montage"
bar:Score text:"Beste originele muziek"
bar:Song text:"Beste originele nummer"
bar:Dance text:"Beste dansinstructie"
bar:SActor text:"Beste mannelijke bijrol"
bar:SActress text:"Beste vrouwelijke bijrol"
bar:Color text:"Beste korte kleurenfilm"
bar:2Reels text:"Beste speelfilm van twee rollen"
bar:Special text:"Beste speciale effecten"
bar:OScreenplay text:"Beste originele scenario"
bar:SDocumentary text:"Beste korte documentaire"
bar:FDocumentary text:"Beste documentaire"
bar:Foreign text:"Beste niet-Engelstalige film"
bar:Costume text:"Beste kostuumontwerp"
bar:ATScore text:"Beste muziek; aanpassing of behandeling"
bar:SEditing text:"Beste geluidseffecten"
bar:Visual text:"Beste visuele effecten"
bar:Makeup text:"Beste grime en haarstijl"
bar:Musical text:"Beste originele musical- of komediemuziek"
bar:FAnimated text:"Beste animatiefilm"

PlotData =

width:10 textcolor:black align:center
bar:Picture from:1928 till:2018 color:Still
bar:Director from:1928 till:2018 color:Still
bar:Actor from:1928 till:2018 color:Still
bar:Actress from:1928 till:2018 color:Still
bar:Cinematography from:1928 till:2018 color:Still
bar:Production from:1928 till:2018 color:Still
bar:AScreenplay from:1928 till:2018 color:Still
bar:OStory from:1928 till:1956 color:Dis
bar:DirectorComedy from:1928 till:1928 color:Dis
bar:Engineering from:1928 till:1928 color:Dis
bar:Title from:1928 till:1928 color:Dis
bar:Unique from:1928 till:1928 color:Dis
bar:Sound from:1930 till:2018 color:Still
bar:Animated from:1932 till:2018 color:Still
bar:LiveAction from:1932 till:2018 color:Still
bar:ShortFilm from:1932 till:1935 color:Dis
bar:ADirector from:1933 till:1937 color:Dis
bar:Editing from:1934 till:2018 color:Still
bar:Score from:1934 till:2018 color:Still
bar:Song from:1934 till:2018 color:Still
bar:Dance from:1935 till:1937 color:Dis
bar:SActor from:1936 till:2018 color:Still
bar:SActress from:1936 till:2018 color:Still
bar:Color from:1936 till:1937 color:Dis
bar:2Reels from:1936 till:1956 color:Dis
bar:Special from:1939 till:1962 color:Dis
bar:OScreenplay from:1940 till:2018 color:Still
bar:SDocumentary from:1941 till:2018 color:Still
bar:FDocumentary from:1943 till:2018 color:Still
bar:Foreign from:1947 till:2018 color:Still
bar:Costume from:1948 till:2018 color:Still
bar:ATScore from:1962 till:1969 color:Dis
bar:ATScore from:1973 till:1973 color:Dis
bar:SEditing from:1963 till:2018 color:Still
bar:Visual from:1963 till:2018 color:Still
bar:Makeup from:1981 till:2018 color:Still
bar:Musical from:1995 till:1999 color:Dis
bar:FAnimated from:2001 till:2018 color:Still

</timeline>

Winnaars

Opmerkelijke winnaars uit de rijke historie zijn:

Belgische en Nederlandse genomineerden en winnaars

Filmjaar Titel Regisseur Land Categorie Resultaat
1942 High Stakes in the East John Fernhout Nederland documentaire genomineerd
1959 Glas Bert Haanstra Nederland korte documentaire winnaar
1959 Dorp aan de rivier Fons Rademakers Nederland niet-Engelstalige film genomineerd
1964 Alleman Bert Haanstra Nederland documentaire genomineerd
1970 Paix sur les champs Jacques Boigelot België niet-Engelstalige film genomineerd
1971 Adventures in Perception Han van Gelder Nederland korte documentaire genomineerd
1972 Bij de beesten af Bert Haanstra Nederland documentaire genomineerd
1972 Deze kleine wereld Charles Huguenot van der Linden Nederland korte documentaire winnaar
1973 Turks fruit Paul Verhoeven Nederland niet-Engelstalige film genomineerd
1977 Het zandkasteel Co Hoedeman Nederland korte animatiefilm winnaar
1978 Oh My Darling Børge Ring Nederland korte animatiefilm genomineerd
1985 Anna & Bella Børge Ring Nederland korte animatiefilm winnaar
1986 De aanslag Fons Rademakers Nederland niet-Engelstalige film winnaar
1986 Een Griekse tragedie Nicole Van Goethem België korte animatiefilm winnaar
1988 Le Maître de musique Gérard Corbiau België niet-Engelstalige film genomineerd
1992 Daens Stijn Coninx België niet-Engelstalige film genomineerd
1994 Farinelli Gérard Corbiau België niet-Engelstalige film genomineerd
1995 Antonia Marleen Gorris Nederland niet-Engelstalige film winnaar
1997 Karakter Mike van Diem Nederland niet-Engelstalige film winnaar
2000 Iedereen beroemd! Dominique Deruddere België niet-Engelstalige film genomineerd
2000 Father and Daughter Michael Dudok de Wit Nederland korte animatiefilm winnaar
2002 Zus & Zo Paula van der Oest Nederland niet-Engelstalige film genomineerd
2002 Fait d'hiver Dirk Beliën België korte film genomineerd
2003 De Tweeling Ben Sombogaart Nederland niet-Engelstalige film genomineerd
2005 Paradise Now Hany Abu-Assad Nederland niet-Engelstalige film genomineerd
2007 Tanghi Argentini Guido Thys België korte film genomineerd
2010 Na Wéwé Ivan Goldschmidt België korte film genomineerd
2011 Rundskop Michaël R. Roskam België niet-Engelstalige film genomineerd
2012 Dood van een schaduw Tom Van Avermaet België korte film genomineerd
2013 The Broken Circle Breakdown Felix Van Groeningen België niet-Engelstalige film genomineerd
2014 A Single Life Joris Oprins Nederland korte animatiefilm genomineerd

Gouden Beelden

Zie Gouden Beelden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Stichting Nederlandse Academy Awards reikte tot 2006 jaarlijks de Gouden Beelden uit, vakprijzen voor de hoogst gewaardeerde Nederlandse televisieproducten en personen in 15 categorieën. Deze programma's en personen werden beoordeeld door 170 programmamakers in 12 jury's in de verschillende vakgebieden. De Gouden Beelden werden uitgereikt in december. Daarna werd de prijs tot 2012 voortgezet als de Beeld en Geluid Award,[8] die vanwege een financieringsprobleem niet meer wordt uitgereikt.[9]

Zie ook

Externe link

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º History of the Academy Awards. Academy of Motion Picture Arts and Sciences.
  2. 2,0 2,1 http://www.ad.nl/ad/nl/1002/Show/article/detail/4249548/2016/02/28/Ridderfiguur-van-Oscar-is-gebaseerd-op-blote-Mexicaan.dhtml
  3. º "Oscar" in The Oxford English Dictionary, June 2008 Draft Revision.
  4. º Chandler, Charlotte (2006). The Girl Who Walked Home Alone : Bette Davis, A Personal Biography. Simon and Schuster, pp. 101 en 263. [[Speciaal:BoekBronnen/9780743262088|ISBN 978-0-7432-6208-8]]
  5. º Bette Davis biography. The Internet Movie Database. Geraadpleegd op 13 april 2007.
  6. º Rule Two: Eligibility. Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Geraadpleegd op 13 april 2007.
  7. º Oscars, Awards Database, Film facts - 10 or more nominations
  8. º Beeld en Geluid redt Gouden Beelden op tijd, RadioVisie.eu, 3 juli 2007
  9. º Beeld en Geluid stopt met awards, NOS, 29 mei 2012
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Academy Awards op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
 
rel=nofollow