Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Lucien Van Beirs
MEE BEZIG
Lucien Van Beirs (Schaarbeek 25 augustus 1900- Ukkel 2 augustus 1970) was procureur des Konings in Brussel tijdens de Tweede Wereldoorlog
levensloop
Lucien Van Beirs studeerde rechten en filosofie aan de Université libre de Bruxelles. Hij begin zijn carrière in Nijvel en werd in 1931 substituut van de Procureur des Konings in Brussel.
In 1936 werd hij voor een korte periode kabinetschef van Victor de Laveleye, nadien nam hij zijn taken bij het parket terug op. Tevens werd hij assistent van Léon Cornil aan de ULB.
In 1940 werd Van Beirs Procureur des Konings.
Sollicité officiellement par Louis van Autgaerden, commissaire en chef de la ville de Bruxelles qui jusqu'à ce jour avait toujours refusé d'obtempéré à de telles demandes sans que l'occupant y trouve à redire, il lui demande, face aux demandes toujours plus pressante des allemands de prendre attitude. Si un accord partiel était intervenu en mars 1941 avec les oberfeldkommandanturen concernant le fait que l'armée d'occupation ne pourrait pas s'appuyer sur les services de police quant au volet exécutoire des décisions allemandes, les choses étaient, en ce qui concerne les arrestations toujours restées en suspens. En juillet 1941, Lucien Van Beirs lui répond dans un courrier que selon lui, il n'appartient pas à la police belge de procéder à des arrestations pour le compte de l'occupant qui au sens de la loi belge ne constitue pas une autorité pouvant valablement ordonner de telles arrestations. Il précise enfin que tout fonctionnaire qui, sans contrainte physique ou morale, satisferait de telles demandes, se rendrait coupable d'arrestations illégales et arbitraires1.
Lucien Van Beirs sera arrêté une première fois, le 16 juillet 1941 puis, une seconde fois le 12 décembre 1942. Avec d'autre magistrats, il est incarcéré à la Citadelle de Huy. Il est ensuite déporté par les Nazis. Il survivra à sa déportation et ne sera libéré à Buchenwald par les américains que le 11 avril 1945 en même temps que Jean Fonteyne. Lors de la libération, le photographe de guerre, Raphaël Algoet, prend un cliché de lui devant son baraquement. Cette photo se trouve maintenant dans la collection du fonds Algoet conservée au CEGESOMA.
Après guerre, Lucien Van Beirs deviendra président de la cour de cassation. Il meurt en 1970, lors de ses obsèques, Walter Ganshof van der Meersch lui rend hommage en prononçant son éloge funèbre.
Il est inhumé à Anderlecht.
Het Belgische gerecht moest steeds kiezen tussen samenwerken met de Duitse bezetter, of tegenwerken met het risico dat het gerecht volledig buitenspel zou worden gezet en de Duitsers àlle controle zouden overnemen, met mogelijks nog slechtere gevolgen voor beklaagden dan wanneer justitie zou kiezen voor de 'politiek van het minste kwaad'.
In oktober 1942 waren er afspraken gemaakt met de Duitse bezetter, waardoor het Belgisch gerecht verantwoordelijk zou zijn voor de behandeling van verzetsdaden van politiek aard.
Net nadien werd een verzetsgroep opgerold in Anderlecht waarbij de meeste verzetslieden enkel vlugschriften hadden verspreid of boodschappen gekalkt op de gevels van woningen van collaborateurs. Hoewel de Belgische politie meestal erg passief was bij het oprollen van collaboratienetwerken, gebeurden in dit geval de arrestaties wel door de Belgen. Mogelijks omwille van de afspraken van oktober 1942, maar mogelijks ook omdat justitie druk voelde van de Dutsgezinde adjunct-commissaris van Anderlecht, Jan Stappaerts.
Tijdens het oprollen van het netwerk werd ook de communist Eugène Predom en zijn vriendin Lucienne Bertieaux gearresteerd, en tijdens de huiszoeking werd naast propaganda ook een springtuig gevonden.
Dit plaatste Van Beirs in een lastig parket: Conform de afspraken van oktober 1942 zou Predom berecht moeten worden door de Belgen, maar uit communicatie met zijn collega's blijkt dat Van Beirs zich terdege bewust was dat De Duitsers zelf het recht in handen zouden willen nemen bij een communist in het bezit van explosief.Sint-Gillis]])
Van Beirs' vrees werd bewaarheid toen de Duitsers Predom zonder toestemming of zelfs maar overlg verhuisden van de gevangenis van Vorst (onder Belgische controle) naar de gevangenis van Sint-Gillis (volledig onder Duitse controle). Predom zou overgeplaatst worden naar het Fort van Breendonk en uiteindelijk veroord worden door de Duitsers.
Vanuit justitie werd wel, in bedekte termen, bij de Duitsers geprotesteerd tegen de gang van zaken in de zaak Predom, maar het was duidelijk dat de afspraken van oktober 1942 dode letter waren.
Omdat door de zaak Predom duidelijk was dat 'de weg van de minste weerstand' nog steeds leidde tot de executie van Belgische verzetsstrijders, weigerde Van Beirs nadien nog soortgelijke zaken te behandelen.
Van Beirs voordien al erg 'passief' geweest bij verzetsdaden.Toen een bontjasfabriek werd gesaboteerd verstopte Van Biers de tubes met brandmiddel die hij aantrof in zijn zakken zodat de Duitsers nooit ontdekten hoe de brand onstond.[1]
Van Beirs werd hierop door de Duitsers opgesloten, uit zijn ambt ontheven en uiteindelijk gedeporteerd naar het concentratiekamp van Buchenwald.
Beroemd is de foto die oorlogscorrespondenten Paul Lévy en fotograaf Raphaël Algoet in 1945 maakten van de net bevrijdde Van Beirs
Bronnen, noten en/of referenties
|