Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Linus

Uit Wikisage
Versie door O (overleg | bijdragen) op 18 apr 2018 om 08:40 (Q47144)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Linus was een Romeins christen in de eerste eeuw. Op de pausenlijst van de Rooms-Katholieke Kerk telt men hem als de directe opvolger van Petrus als bisschop van Rome en noemt men hem de tweede paus.

Leven

Afkomst

Veel gegevens zijn er over hem niet bekend. Volgens het Liber Pontificalis zou hij afkomstig zijn uit de regio Tuscia, een historische streek in Italië (nu Toscane), en heette zijn vader Herculanus.

Volgens een legende zou Linus de zoon zijn van een Brits leider, Caractacus, die een aanval op Rome leidde.

Ambtsperiode

Eusebius van Caesarea schrijft dat Linus twaalf jaar bisschop van Rome is geweest (vaak gedateerd als: van circa 66 tot 78). De Catalogus Liberianus preciseert: twaalf jaar, vier maanden en twaalf dagen.

Het Liber Pontificalis vermeldt dat hij bisschop was in de tijd van Nero vanaf het consulschap van Saturninus en Scipio (56) tot dat van Capito en Rufus (67).

Op de officiële pauslijst van het Vaticaan staat hij als paus van 67 tot 76.

Martelaar?

Volgens het Liber Pontificalis zou hij de marteldood zijn gestorven: Martyrio coronatur. Dit acht men onwaarschijnlijk, aangezien er tussen de tijd van keizer Nero en Domitianus geen grote christenvervolgingen zouden zijn geweest, en aangezien Irenaeus alleen Telesforus onder de vroege Romeinse bisschoppen als een martelaar beschrijft.[1][2]

De Bijbelse Linus?

Volgens Irenaeus van Lyon (ca. 180 n.Chr.) was dit dezelfde Linus die door Paulus in 2 Timoteüs 4:21 wordt vermeld. Men neemt soms aan dat de daar vermeldde Claudia zijn zus was. Volgens de Apostolische Constituties (ca. 380 n.Chr.)[3] was hij een zoon van Claudia. Volgens een latere hypothese, werd aangenomen dat ook de in 2 Timoteüs 4:21 vernoemde Pudens een verwante van Linus zou zijn, mogelijk zijn vader. Deze ideeën werden voor een deel gevoed door het feit dat in de epigrammen van de in Rome verblijvende Spaanse dichter Martialis (ca. 40-102 n.Chr.) de namen Linus, Pudens, en de combinatie Pudens en Claudia verschijnen. Een historisch verband tussen de personages van Martialis en de personen die in 2 Timoteüs vermeld worden, kon verder niet worden vastgesteld.

Ambt en werken

Irenaeus noemt hem de eerste episkopos (bisschop, opziener) van Rome, die door Petrus zelf zou zijn aangesteld. Dit wordt door de meeste latere schrijvers gevolgd, behalve door Tertullianus (ca. 200 n.Chr.), die in de plaats daarvan Clemens noemt.[4]

Volgens het Liber Pontificalis zou hij 15 bisschoppen (episkopoi, opzieners) en 18 priesters (presbyteroi, oudsten) hebben geordineerd. De namen van de ambten zijn mogelijk anachronistisch.

Hij werd wel eens als de auteur beschouwd van de (apocriefe) beschrijvingen van de dood van de apostelen Petrus en Paulus, maar deze stamt uit de zesde eeuw.

Dat hij het decreet uitgevaardigd zou hebben dat vrouwen in de kerk het hoofd bedekt dienen te houden, wordt eveneens betwijfeld.

Graftombe

Volgens het Liber Pontificalis werd hij in het Vaticaan begraven. In 1615 ontdekte Francesco Maria Torrigio bij verbouwingen in de Sint-Pietersbasiliek een graftombe die de naam LINVS scheen te dragen. De uitleg dat dit de begraafplaats van Linus was, verspreidde zich, maar uit de originele aantekeningen van Torrigio kon men vaststellen dat dit slechts een deel was van een langere naam, zoals Aquilinus of Anullinus. In de tweede helft van de negentiende eeuw concludeerde de Italiaanse archeoloog Giovanni Battista de Rossi dat de plaats waar de graftombe zich bevond het onmogelijk maakt dat dit het graf van Linus zou zijn.[1]

Heilig

In de Rooms-Katholieke Kerk stond hij lang op de algemene heiligenlijst. Zijn feestdag valt op 23 september. Bij de revisie van de katholieke heiligenlijst (Calendarium Romanum) in 1969, werd Linus (en anderen) van de ’universele’ lijst afgehaald: de gedenkdag van Linus werd aan de plaatselijke kalenders overgelaten. Dit wordt vaak verkeerd samengevat als: „Hij werd als heilige geschrapt.”

Apocriefe geschriften

Twee Latijnse geschriften werden traditioneel foutief toegeschreven aan Linus: het Martyrium beati Petri en het Martyrium beati Pauli. De eerste tekst is gebaseerd op het oudere Griekse geschrift Acta Petri of Handelingen van Petrus. De uitgever Lipsius beschouwde dit als de oudste vorm van een deel van de (apocriefe) Acta Petri dat bekend staat als het Martyrium Petri, een Griekse tekst. Later onderzoek wijst erop dat het een herwerkte versie is die dateert uit de vierde en vijfde eeuw, of mogelijk uit de vijfde of zesde eeuw.[5] Hoewel beide geschriften uit dezelfde tijd stammen, zijn ze niet noodzakelijk van dezelfde auteur.[6]


Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Linus op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Weblinks

The Catholic Encyclopedia (1917)  (en) Linus, Pope Saint, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: Vertaal via Google translate)

(de) Ekkart Sauser: Linus, Papst. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Deel 5, Herzberg 1993, ISBN 3-88309-043-3, kol. 98–100 (verkorte actuele versie),  (gearchiveerde versie(?) (vertaal via: Vertaal via Google translate))

Verwijzingen en noten
  1. 1,0 1,1 Catholic Encyclopedia, zie weblinks
  2. º (Citaat: „. . . that Linus suffered martyrdom, cannot be proved and is improbable. For between Nero and Domitian there is no mention of any persecution of the Roman Church; and Irenaeus (1. c., III, iv, 3) from among the early Roman bishops designates only Telesphorus as a glorious martyr.”)
  3. º Apostolische Constituties 7, 46
  4. º Tertullianus, De praescriptione haereticorum 32
  5. º Met geldige argumenten voorgesteld door G. N. Verrando.
  6. º Francesco Scorza Barcellona, Lino, in: Enciclopedia dei Papi, I, Roma, 2000, pp. 194-196.Online (vertaal via: Vertaal via Google translate)
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
Officiële Pausenlijst van de Katholieke Kerk

Namen van de in het „Annuario Pontifico” als tegenpaus genoemde pausen staan cursief tussen haakjes.
PetrusLinusAnacletus IClemens IEvaristusAlexander ISixtus ITelesforusHyginusPius IAnicetusSoterEleutherusVictor IZefyrinusCalixtus I(Hippolytus)Urbanus IPontianusAnterusFabianusCornelius(Novatianus)Lucius IStefanus ISixtus IIDionysiusFelix IEutychianusCajusMarcellinusMarcellus IEusebiusMiltiadesSilvester IMarcusJulius ILiberius(Felix (II))Damasus I(Ursinus)SiriciusAnastasius IInnocentius IZosimusBonifatius I(Eulalius)Celestinus ISixtus IIILeo IHilariusSimpliciusFelix IIGelasius IAnastasius IISymmachus(Laurentius)HormisdasJohannes IFelix IIIBonifatius II(Dioscurus)Johannes IIAgapetus ISilveriusVigiliusPelagius IJohannes IIIBenedictus IPelagius IIGregorius ISabinianusBonifatius IIIBonifatius IVDeusdedit (Adeodatus I)Bonifatius VHonorius ISeverinusJohannes IVTheodorus IMartinus I(Eugenius I)Eugenius IVitalianusAdeodatus IIDonusAgathoLeo IIBenedictus IIJohannes VConon(Theodorus (II))(Paschalis (I))Sergius IJohannes VIJohannes VIISisinniusConstantinus IGregorius IIGregorius IIIZachariasStefanus (II)Stefanus II (III)Paulus I(Constantinus II)(Filippus)Stefanus III (IV)Hadrianus ILeo IIIStefanus IV (V)Paschalis IEugenius IIValentinusGregorius IV(Johannes (VIII))Sergius IILeo IVBenedictus III(Anastasius (III))Nicolaas IHadrianus IIJohannes VIIIMarinus IHadrianus IIIStefanus V (VI)FormosusBonifatius VIStefanus VI (VII)RomanusTheodorus IIJohannes IXBenedictus IVLeo V(Christoforus)(Sergius III)Sergius IIIAnastasius IIILandoJohannes XLeo VIStefanus VII (VIII)Johannes XILeo VIIStefanus VIII (IX)Marinus IIAgapetus IIJohannes XIILeo VIII(Benedictus V)Johannes XIIIBenedictus VI(Bonifatius VII)Benedictus VIIJohannes XIVJohannes XVGregorius V(Johannes XVI)Silvester IIJohannes XVIIJohannes XVIIISergius IVBenedictus VIII(Gregorius (VI))Johannes XIXBenedictus IXSilvester IIIBenedictus IXGregorius VIClemens IIBenedictus IXDamasus IILeo IXVictor IIStefanus IX(Benedictus X)Nicolaas IIAlexander II(Honorius II)Gregorius VII(Clemens (III))Victor IIIUrbanus IIPaschalis II(Theodoricus)(Albertus)(Silvester (IV))Gelasius II(Gregorius (VIII))Calixtus IIHonorius II(Celestinus (II))Innocentius II(Anacletus II)(Victor (IV) (Gregorius))Celestinus IILucius IIEugenius IIIAnastasius IVHadrianus IVAlexander III(Victor (IV) (Octavianus))(Paschalis (III))(Calixtus (III))(Innocentius (III))Lucius IIIUrbanus IIIGregorius VIIIClemens IIICelestinus IIIInnocentius IIIHonorius IIIGregorius IXCelestinus IVInnocentius IVAlexander IVUrbanus IVClemens IVGregorius XInnocentius VHadrianus VJohannes XXINicolaas IIIMartinus IVHonorius IVNicolaas IVCelestinus VBonifatius VIIIBenedictus XIClemens VJohannes XXII(Nicolaas (V))Benedictus XIIClemens VIInnocentius VIUrbanus VGregorius XIUrbanus VI(Clemens VII van Avignon)Bonifatius IX(Benedictus XIII van Avignon)Innocentius VIIGregorius XII(Alexander V)(Johannes (XXIII))Martinus V(Clemens VIII van Avignon)(Benedictus XIV van Avignon)Eugenius IV(Felix V)Nicolaas VCalixtus IIIPius IIPaulus IISixtus IVInnocentius VIIIAlexander VIPius IIIJulius IILeo XHadrianus VIClemens VIIPaulus IIIJulius IIIMarcellus IIPaulus IVPius IVPius VGregorius XIIISixtus VUrbanus VIIGregorius XIVInnocentius IXClemens VIIILeo XIPaulus VGregorius XVUrbanus VIIIInnocentius XAlexander VIIClemens IXClemens XInnocentius XIAlexander VIIIInnocentius XIIClemens XIInnocentius XIIIBenedictus XIIIClemens XIIBenedictus XIVClemens XIIIClemens XIVPius VIPius VIILeo XIIPius VIIIGregorius XVIPius IXLeo XIIIPius XBenedictus XVPius XIPius XIIJohannes XXIIIPaulus VIJohannes Paulus IJohannes Paulus IIBenedictus XVIFranciscus I