Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Hiëronymus: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(→‎Leven: wat details aanpassen)
(tussenvoegen uit Encyclopedia Britannica 1911 (ook public domain))
Regel 5: Regel 5:


==Leven==
==Leven==
Hiëronymus werd geboren te Stridon in Dalmatíë. In zijn jeugd ging hij naar Rome, waarschijnlijk rond het jaar 360, waar hij een school voor [[grammatica]] en [[retorica]] bezocht. Te Rome werd hij als christen gedoopt en werd zijn belangstelling gewekt werd voor kerkelijke aangelegenheden. Van daaruit begaf hij zich naar [[Trier]], dat toen bekend was voor zijn scholen,  en deed er theologische studies. Hij reisde door Gallië en Italië, naar Aquileia, en tegen 373 vertrok hij naar het oosten. Hij verbleef een tijd in Antiochië, waar hij onderwezen werd door Apollinaris van Laodicea, die een van eerste [[exegese|exegeten]] van die tijd was. Hij zou de puur [[historicisme|historische]] exegese van de Antiochische school niet volgen, maar meer neigen tot de [[typologie|typologisch]]-[[allegorie|allegorische]] methode van [[Origenes]]. Van 374 tot 379 leidde hij een strikt [[ascese|ascetisch]] leven als een [[kluizenaar]] in de woestijn van [[Chalkis]], ten zuidwesten van Antiochië, om vergeving te krijgen voor de zonden uit zijn jeugd. Om te kunnen communiceren met de bewoners van die streek, leerde hij [[Syrisch]], wat hem een hulp was toen hij later ook [[Hebreeuws]] leerde.<ref>"Epistolæ," xvii. 2; maar vergelijk ib. lxxviii. en comm. op Jer. 2:18.</ref>
Hiëronymus werd geboren te Stridon in Dalmatíë in een christelijk gezin. In zijn jeugd ging hij naar Rome, waar hij een school voor [[grammatica]] en [[retorica]] bezocht. Te Rome werd hij door [[Liberius]] in 360 gedoopt en werd zijn belangstelling gewekt voor kerkelijke aangelegenheden. Hij bracht zondagen door in de catacomben met het zoeken naar graven van martelaren en het ontcijferen van inscripties. Drie jaar later overleed keizer [[Julianus]], waardoor christenen zich bevrijd voelden van een grote angst. Na zijn studies keerde Hiëronymus voor een tijdje terug naar Stridon, maar bleef er niet lang. Hij reisde naar naar Aquileia (Italië), waar hij vriendschappen sloot met monniken in een groot klooster, met onder hen een zekere Rufinus. Vanuit Aquilea begon hij aan een rondreis door [[Gallië]], en bezocht er de grootste steden, van [[Narbonne]] en [[Toulouse]] in het zuiden tot [[Trier]] in het noordoosten, dat toen bekend was voor zijn scholen. In Trien verbleef hij enige tijd om zich in theologische studies te verdiepen. Na zijn geboorteplaats nog eens te hebben bezocht, verbleef hij van 370 tot 373 in Aquilea, waar hij schrijfwerk verrichtte. Hij schreef er een eerste theologische verhandeling: ''De muliere se plies percussa''. Wegens een dispuut verliet hij Aquilea plotseling. Tegen 373 vertrok hij met een aantal metgezellen, onder wie Innocentius, Evagrius, en Heliodorus, naar het oosten. De groep reisde via Thrake, Athene, Bithynië, Galatië, Pontus, Cappadocië and Cilicië naar Antiochië, terwijl Hiëronymus van hele reis notities bijhield. In Antiochië verbleven zij enige tijd en volgden de voordrachten van Apollinaris van Laodicea, een van eerste [[exegese|exegeten]] van die tijd. Hiëronymus zou de puur [[historicisme|historische]] exegese van de Antiochische school later niet volgen, maar meer neigen tot de [[typologie|typologisch]]-[[allegorie|allegorische]] methode van [[Origenes]]. In Antiochië overleed zijn metgezel Innocentius aan een koorts, en ook Hiëronymus werd ernstig ziek.
 
Van 374 tot 379 leidde hij een strikt [[ascese|ascetisch]] leven als een [[kluizenaar]] in de woestijn van [[Chalkis]], ten zuidwesten van Antiochië, om vergeving te krijgen voor de zonden uit zijn jeugd. Om te kunnen communiceren met de bewoners van die streek, leerde hij [[Syrisch]], wat hem een hulp was toen hij later ook [[Hebreeuws]] leerde.<ref>"Epistolæ," xvii. 2; maar vergelijk ib. lxxviii. en comm. op Jer. 2:18.</ref>
Hij begon er ook Hebreeuws te studeren met de hulp van een gedoopte Jood.<ref>ib. cxxv. 12</ref> Mogelijk was het over hem dat hij schreef<ref>ib. xviii. 10</ref> dat hij door joodse geleerden als een Chaldeeër beschouwd werd en als een meester in de interpretatie van de Schrift.<ref>ib. cxxv. 12</ref>  
Hij begon er ook Hebreeuws te studeren met de hulp van een gedoopte Jood.<ref>ib. cxxv. 12</ref> Mogelijk was het over hem dat hij schreef<ref>ib. xviii. 10</ref> dat hij door joodse geleerden als een Chaldeeër beschouwd werd en als een meester in de interpretatie van de Schrift.<ref>ib. cxxv. 12</ref>  


Bij zijn tweede verblijf te Antiochië werd hij aangesteld tot ''presbyter''. Hij trok in 380 naar [[Constantinopel]]. Daar ontwikkelde hij een vriendschap met [[Gregorius van Nazianzus]]. Van 382 tot augustus 385 trok hij opnieuw naar Rome, waar secretariswerk werk deed voor [[Damasus]], de [[bisschop van Rome]], terwijl hij omstreeks 383 ook aan eigen werken begon te schrijven. Toen Damasus overleed (11 december 384) werd Hiëronymus’ positie te Rome moeilijk. Zijn grove kritiek zorgde ervoor dat hij bittere vijanden had gekregen, die hem probeerden te ruïneren. Na enkele maanden bleef hem niets over dan Rome te verlaten. Via Antiochië en [[Alexandrië]] bereikte hij Bethlehem in 386. Daar begon hij een klooster, dat hij tot aan zijn dood zou leiden, in de nabijheid van een convent, gesticht door twee Romeinse dames, Paula en haar dochter Eustochium, die hem naar Palestina waren gevolgd. Hij leidde er een leven van [[ascetisme]] en studie. Zelfs daar werd hij geplaagd door controverses, zoals met een zekere Rufinus en met de Britse monnik Pelagius.
Bij zijn tweede verblijf te Antiochië werd hij aangesteld tot ''presbyter''. Hij trok in 380 naar [[Constantinopel]]. Daar ontwikkelde hij een vriendschap met [[Gregorius van Nazianzus]]. Van 382 tot augustus 385 trok hij opnieuw naar Rome, waar secretariswerk werk deed voor [[Damasus]], de [[bisschop van Rome]], terwijl hij omstreeks 383 ook aan eigen werken begon te schrijven. Toen Damasus overleed (11 december 384) werd Hiëronymus’ positie te Rome moeilijk. Zijn grove kritiek zorgde ervoor dat hij bittere vijanden had gekregen, die hem probeerden te ruïneren. Na enkele maanden bleef hem niets over dan Rome te verlaten. Via Antiochië en [[Alexandrië]] bereikte hij Bethlehem in 386. Daar begon hij een klooster, dat hij tot aan zijn dood zou leiden, in de nabijheid van een convent, gesticht door twee Romeinse dames, Paula en haar dochter Eustochium, die hem naar Palestina waren gevolgd. Hij leidde er een leven van [[ascetisme]] en studie. Zelfs daar werd hij geplaagd door controverses, zoals met Rufinus, die hij nog kende uit Aquilea, en met de Britse monnik Pelagius.


Zoals uit deze levensschets blijkt, was hij hooggeschoold in het Latijnse en Grieks onderwijs, en verenigde hij door zijn bijkomende studies van het Syrisch en Hebreeuws in zijn persoon de westelijke en oostelijke culturen.
Zoals uit deze levensschets blijkt, was hij hooggeschoold in het Latijnse en Grieks onderwijs, en verenigde hij door zijn bijkomende studies van het Syrisch en Hebreeuws in zijn persoon de westelijke en oostelijke culturen.
Regel 14: Regel 16:
==Verwijzingen==
==Verwijzingen==
{{reflist}}
{{reflist}}
{{beter}}
{{CathEn|08341a|St. Jerome}}
{{CathEn|08341a|St. Jerome}}
{{JewEn|8601|Jerome (Eusebius Hieronymus Sophronius)}}
{{JewEn|8601|Jerome (Eusebius Hieronymus Sophronius)}}
{{externe link|http://encyclopedia.jrank.org/JEE_JUN/JEROME_ST_HIERONYMUS_in_full_EU.html|St. Jerome (Hiëronymus, in full: Eusebius Sophronius Hiëronymus)|in: [[Encyclopædia Britannica]], 1911.}}
{{DEFAULTSORT:Hieronymus}}
[[categorie: Kerkvader]]
[[categorie: Bijbelvertaler]]
{{beter}}

Versie van 18 apr 2015 20:00

Sofronius Eusebius Hiëronymus, gewoonlijk: Hiëronymus (Stridon, ca. 340–Bethlehem, ca. 419) was een kerkvader uit de vierde en vijfde eeuw. Hij was de meest geleerde onder de Latijnse kerkschrijvers (naast Origenes. Die in het Grieks schreef) en geruime tijd de enige die in staat was de Hebreeuwse Bijbel in de oorspronkelijke taal te bestuderen. Hij is vooral bekend als de vertaler van de Vulgata.

Verder vertaalde hij ook het Onomasticon van Eusebius van Caesarea, een lijst van plaatsnamen in Palestina, naar het Latijn.

Leven

Hiëronymus werd geboren te Stridon in Dalmatíë in een christelijk gezin. In zijn jeugd ging hij naar Rome, waar hij een school voor grammatica en retorica bezocht. Te Rome werd hij door Liberius in 360 gedoopt en werd zijn belangstelling gewekt voor kerkelijke aangelegenheden. Hij bracht zondagen door in de catacomben met het zoeken naar graven van martelaren en het ontcijferen van inscripties. Drie jaar later overleed keizer Julianus, waardoor christenen zich bevrijd voelden van een grote angst. Na zijn studies keerde Hiëronymus voor een tijdje terug naar Stridon, maar bleef er niet lang. Hij reisde naar naar Aquileia (Italië), waar hij vriendschappen sloot met monniken in een groot klooster, met onder hen een zekere Rufinus. Vanuit Aquilea begon hij aan een rondreis door Gallië, en bezocht er de grootste steden, van Narbonne en Toulouse in het zuiden tot Trier in het noordoosten, dat toen bekend was voor zijn scholen. In Trien verbleef hij enige tijd om zich in theologische studies te verdiepen. Na zijn geboorteplaats nog eens te hebben bezocht, verbleef hij van 370 tot 373 in Aquilea, waar hij schrijfwerk verrichtte. Hij schreef er een eerste theologische verhandeling: De muliere se plies percussa. Wegens een dispuut verliet hij Aquilea plotseling. Tegen 373 vertrok hij met een aantal metgezellen, onder wie Innocentius, Evagrius, en Heliodorus, naar het oosten. De groep reisde via Thrake, Athene, Bithynië, Galatië, Pontus, Cappadocië and Cilicië naar Antiochië, terwijl Hiëronymus van hele reis notities bijhield. In Antiochië verbleven zij enige tijd en volgden de voordrachten van Apollinaris van Laodicea, een van eerste exegeten van die tijd. Hiëronymus zou de puur historische exegese van de Antiochische school later niet volgen, maar meer neigen tot de typologisch-allegorische methode van Origenes. In Antiochië overleed zijn metgezel Innocentius aan een koorts, en ook Hiëronymus werd ernstig ziek.

Van 374 tot 379 leidde hij een strikt ascetisch leven als een kluizenaar in de woestijn van Chalkis, ten zuidwesten van Antiochië, om vergeving te krijgen voor de zonden uit zijn jeugd. Om te kunnen communiceren met de bewoners van die streek, leerde hij Syrisch, wat hem een hulp was toen hij later ook Hebreeuws leerde.[1] Hij begon er ook Hebreeuws te studeren met de hulp van een gedoopte Jood.[2] Mogelijk was het over hem dat hij schreef[3] dat hij door joodse geleerden als een Chaldeeër beschouwd werd en als een meester in de interpretatie van de Schrift.[4]

Bij zijn tweede verblijf te Antiochië werd hij aangesteld tot presbyter. Hij trok in 380 naar Constantinopel. Daar ontwikkelde hij een vriendschap met Gregorius van Nazianzus. Van 382 tot augustus 385 trok hij opnieuw naar Rome, waar secretariswerk werk deed voor Damasus, de bisschop van Rome, terwijl hij omstreeks 383 ook aan eigen werken begon te schrijven. Toen Damasus overleed (11 december 384) werd Hiëronymus’ positie te Rome moeilijk. Zijn grove kritiek zorgde ervoor dat hij bittere vijanden had gekregen, die hem probeerden te ruïneren. Na enkele maanden bleef hem niets over dan Rome te verlaten. Via Antiochië en Alexandrië bereikte hij Bethlehem in 386. Daar begon hij een klooster, dat hij tot aan zijn dood zou leiden, in de nabijheid van een convent, gesticht door twee Romeinse dames, Paula en haar dochter Eustochium, die hem naar Palestina waren gevolgd. Hij leidde er een leven van ascetisme en studie. Zelfs daar werd hij geplaagd door controverses, zoals met Rufinus, die hij nog kende uit Aquilea, en met de Britse monnik Pelagius.

Zoals uit deze levensschets blijkt, was hij hooggeschoold in het Latijnse en Grieks onderwijs, en verenigde hij door zijn bijkomende studies van het Syrisch en Hebreeuws in zijn persoon de westelijke en oostelijke culturen.

Verwijzingen

rel=nofollow

The Catholic Encyclopedia (1917)  (en) St. Jerome, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: Vertaal via Google translate)

Jewish Encyclopedia 1906  (en) Jerome (Eusebius Hieronymus Sophronius), in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: Vertaal via Google translate)

St. Jerome (Hiëronymus, in full: Eusebius Sophronius Hiëronymus)  in: Encyclopædia Britannica, 1911.

rel=nofollow