Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Henk Wildenburg: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henk_Wildenburg&oldid=51322514 27 mrt 2018 Evert100 18 mrt 2018) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 20: | Regel 20: | ||
== Levensloop == | == Levensloop == | ||
Wildenburg groeide op in een [[Rooms- | Wildenburg groeide op in een [[Rooms-Katholieke Kerk|Rooms-katholiek]] gezin. In 1925 verhuisde familie naar [[Ede (plaats in Nederland)|Ede]]. Wildenburg was later werkzaam bij de [[ENKA (bedrijf)|ENKA]] in en gaf leiding aan de Rooms-katholieke scoutinggroep ''Tarcisius'' in zijn woonplaats. | ||
=== Tweede Wereldoorlog === | === Tweede Wereldoorlog === | ||
Na de Duitse inval in mei 1940 keerde | Na de Duitse inval in mei 1940 keerde Wildenburg zich al vroeg in de oorlog tegen de [[Nazi-Duitsland|Duitsers]]. Toen zijn [[Engeland|Engelse]] [[Royal Enfield (Groot-Brittannië)|Enfield-motor]] werd gevorderd door de Duitsers was deze opeens "verdwenen".<ref>Ben Verduijn (2015). ''Blijf ick tot in den doet''. Ede: Gemeente Ede, Gemeentearchief, p. 125</ref> Ook was hij betrokken bij een zogeheten pilotenroute. Bij de Edese verzetsman [[Dirk Wildeboer]] zat de Engelse piloot Guy Onran ondergedoken. Wildenburg nam hem mee naar het station zodat deze zijn reis kon vervolgen om weer veilig terug te keren naar Engeland.<ref>Verduijn, p. 133</ref> Later volgden meer piloten.<ref>Verduijn, p. 155</ref> | ||
Op 15 mei 1942 werden alle Nederlandse officieren die in de meidagen van 1940 in dienst waren geweest samen geroepen op een vijftal locaties in het land. Een jaar eerder was er een gelijksoortige controle geweest, waarna de militairen weer huiswaarts konden keren. Ditmaal was er dus weinig argwaan. Wildenburg was er van op de hoogte dat de Duitsers extra transportwagons hadden klaar staan en vermoedde dat de militairen ditmaal niet huiswaarts zouden keren. Hij slaagde er in op de dag zelf een aantal militairen te waarschuwen die op weg waren naar de kazerne, zodat deze konden ontkomen.<ref>Verduijn, p.148</ref> | Op 15 mei 1942 werden alle Nederlandse officieren die in de meidagen van 1940 in dienst waren geweest samen geroepen op een vijftal locaties in het land. Een jaar eerder was er een gelijksoortige controle geweest, waarna de militairen weer huiswaarts konden keren. Ditmaal was er dus weinig argwaan. Wildenburg was er van op de hoogte dat de Duitsers extra transportwagons hadden klaar staan en vermoedde dat de militairen ditmaal niet huiswaarts zouden keren. Hij slaagde er in op de dag zelf een aantal militairen te waarschuwen die op weg waren naar de kazerne, zodat deze konden ontkomen.<ref>Verduijn, p. 148</ref> | ||
Samen met onder andere [[Piet Rombout]] hield Wildenburg zich bezig met het in kaart brengen van Duitse troepenbewegingen, met als doel deze informatie aan de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]] door te geven.<ref>Verduijn, p.193</ref> | Samen met onder andere [[Piet Rombout]] hield Wildenburg zich bezig met het in kaart brengen van Duitse troepenbewegingen, met als doel deze informatie aan de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|geallieerden]] door te geven.<ref>Verduijn, p.193</ref> | ||
| Regel 31: | Regel 31: | ||
Tijdens de oorlog zaten er meerdere [[Jodendom in Nederland|joden]] ondergedoken bij Wildenburg en zijn vrouw Elisabeth aan de ''Korenbloemlaan'' in Ede. Een van hen, Ester Aronson, overleed in november 1944 als gevolg van ziekte. Wildenburg zorgde ervoor dat zij werd begraven in een massagraf voor slachtoffers van een [[Monument voor bombardementsslachtoffers (Ede)|bombardement in september 1944]]. Na de oorlog werd Aronson herbegraven.<ref>Vincent Lagerwij en Gert Plekkringa. ''Ede 1940-1945''. Barneveld: BDU, 1990, p.190</ref> Na Wildenburgs arrestatie bleef zijn vrouw onderdak bieden aan joden. | Tijdens de oorlog zaten er meerdere [[Jodendom in Nederland|joden]] ondergedoken bij Wildenburg en zijn vrouw Elisabeth aan de ''Korenbloemlaan'' in Ede. Een van hen, Ester Aronson, overleed in november 1944 als gevolg van ziekte. Wildenburg zorgde ervoor dat zij werd begraven in een massagraf voor slachtoffers van een [[Monument voor bombardementsslachtoffers (Ede)|bombardement in september 1944]]. Na de oorlog werd Aronson herbegraven.<ref>Vincent Lagerwij en Gert Plekkringa. ''Ede 1940-1945''. Barneveld: BDU, 1990, p.190</ref> Na Wildenburgs arrestatie bleef zijn vrouw onderdak bieden aan joden. | ||
Aan het begin van de [[Slag om Arnhem]] nam het Edese verzet vijf Nederlandse [[Schutzstaffel|SS-ers]] gevangen die gedeserteerd waren. Zij werden vastgehouden in een schaapskooi in de buurt van [[Lunteren]]. Het idee was dat de SS-ers binnen een aantal dagen aan de geallieerden konden worden overgedragen. De Slag om Arnhem ging echter verloren en de schaapskooi was nodig voor de opvang van [[Groot-Brittannië|Britse]] parachutisten die in de omgeving rondzwierven. De leiding van de [[Binnenlandse Strijdkrachten]], waarvan Wildenburg deel uitmaakte, besloot de SS-ers te executeren. Een van de SS-ers was van | Aan het begin van de [[Slag om Arnhem]] nam het Edese verzet vijf Nederlandse [[Schutzstaffel|SS-ers]] gevangen die gedeserteerd waren. Zij werden vastgehouden in een schaapskooi in de buurt van [[Lunteren]]. Het idee was dat de SS-ers binnen een aantal dagen aan de geallieerden konden worden overgedragen. De Slag om Arnhem ging echter verloren en de schaapskooi was nodig voor de opvang van [[Groot-Brittannië|Britse]] parachutisten die in de omgeving rondzwierven. De leiding van de [[Binnenlandse Strijdkrachten]], waarvan Wildenburg deel uitmaakte, besloot de SS-ers te executeren. Een van de SS-ers was van rooms-katholieke afkomst. Wildenburg smeekte de plaatselijke pastoor of deze wilde meekomen om hem de biecht af te nemen en het [[Ziekenzalving|laatste sacrament]] toe te dienen, maar deze wilde niets weten van de executie.<ref>Verduijn, p. 247</ref> | ||
Wildenburg werd op 3 december 1944 aangehouden op de boerderij ''De Wester Wetering''. Daar zaten een aantal verzetsmensen, onder wie [[Abraham du Bois (verzetsstrijder)|Abraham du Bois]], ondergedoken. Via ''De Wormshoef'', het regionale hoofdkwartier van de [[Sicherheitsdienst]] in [[Lunteren]], kwam hij terecht in [[Kamp Amersfoort]]. Wildenburg bleef tot het einde van de oorlog in [[Amersfoort]]. | Wildenburg werd op 3 december 1944 aangehouden op de boerderij ''De Wester Wetering''. Daar zaten een aantal verzetsmensen, onder wie [[Abraham du Bois (verzetsstrijder)|Abraham du Bois]], ondergedoken. Via ''De Wormshoef'', het regionale hoofdkwartier van de [[Sicherheitsdienst]] in [[Lunteren]], kwam hij terecht in [[Kamp Amersfoort]]. Wildenburg bleef tot het einde van de oorlog in [[Amersfoort]]. | ||
=== Na de oorlog === | === Na de oorlog === | ||
Na de oorlog werd hij nooit meer de oude. Zo bleef hij slaapproblemen houden en was tot niet heel veel in staat.<ref>Paul Hellman (2011). ''Klein kwaad: het proces-Demjanjuk en de speurtocht naar het verraad van mijn vader''. Amsterdam: Uitgeverij Augustus</ref> In de jaren zestig verliet Wildenburg de ''Tarcisius''-scoutinggroep, omdat hij zich niet kon vinden in het openbare, in plaats van | Na de oorlog werd hij nooit meer de oude. Zo bleef hij slaapproblemen houden en was tot niet heel veel in staat.<ref>Paul Hellman (2011). ''Klein kwaad: het proces-Demjanjuk en de speurtocht naar het verraad van mijn vader''. Amsterdam: Uitgeverij Augustus</ref> In de jaren zestig verliet Wildenburg de ''Tarcisius''-scoutinggroep, omdat hij zich niet kon vinden in het openbare, in plaats van rooms-katholieke, karakter van de groep.<ref>[https://web.archive.org/web/20180318135449/https://tarcisius-ede.nl/page/5 Geschiedenis], website Tarcisius, geraadpleegd op 18 maart 2018</ref> In maart 1985 ontvingen Wildenburg en zijn vrouw uit handen van het [[Israël|Israëlitische]] [[Holocaust|holocaustherdenkingscentrum]] [[Yad Vashem]] de eretitel [[Rechtvaardige onder de Volkeren]]. | ||
In april 2017 werd bekend dat er een ''Henk Wildenburglaan'' komt in de nieuw te bouwen verzetsheldenbuurt op het voormalige [[kazernecomplex Ede-Oost]].<ref>[http://www.gelderlander.nl/ede/verzetshelden-ede-geeneuml-erd-met-straatnaam-in-kazernewijk~a4469f9f/ Verzetshelden Ede geëerd met straatnaam in Kazernewijk], ''De Gelderlander'', 22 april 2017</ref> | In april 2017 werd bekend dat er een ''Henk Wildenburglaan'' komt in de nieuw te bouwen verzetsheldenbuurt op het voormalige [[kazernecomplex Ede-Oost]].<ref>[http://www.gelderlander.nl/ede/verzetshelden-ede-geeneuml-erd-met-straatnaam-in-kazernewijk~a4469f9f/ Verzetshelden Ede geëerd met straatnaam in Kazernewijk], ''De Gelderlander'', 22 april 2017</ref> | ||
| Regel 42: | Regel 42: | ||
{{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q50822051 }} | {{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q50822051 }} | ||
{{DEFAULTSORT:Wildenburg}} | {{DEFAULTSORT:Wildenburg}} | ||
[[Categorie:Kampgevangene in Amersfoort]] | [[Categorie: Kampgevangene in Amersfoort]] | ||
[[Categorie:Nederlands verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog]] | [[Categorie: Nederlands verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog]] | ||
[[Categorie:Rechtvaardige onder de Volkeren]] | [[Categorie: Rechtvaardige onder de Volkeren]] | ||
[[Categorie: Geboren in Arnhem]] | |||
[[Categorie: Geboren in 1914]] | |||
[[Categorie: Overleden in 1996]] | |||
Huidige versie van 20 feb 2024 om 07:15
| Henk Wildenburg | ||
| Volledige naam | Hendrikus Wilhelmus Johannes Antonius Wildenburg | |
| Geboren | 21 oktober 1914, Arnhem | |
| Overleden | 1996 | |
| Land | Nederland | |
Hendrikus Wilhelmus Johannes Antonius (Henk) Wildenburg (Arnhem, 21 oktober 1914 – 1996) was een Nederlandse verzetsstrijder.
Levensloop
Wildenburg groeide op in een Rooms-katholiek gezin. In 1925 verhuisde familie naar Ede. Wildenburg was later werkzaam bij de ENKA in en gaf leiding aan de Rooms-katholieke scoutinggroep Tarcisius in zijn woonplaats.
Tweede Wereldoorlog
Na de Duitse inval in mei 1940 keerde Wildenburg zich al vroeg in de oorlog tegen de Duitsers. Toen zijn Engelse Enfield-motor werd gevorderd door de Duitsers was deze opeens "verdwenen".[1] Ook was hij betrokken bij een zogeheten pilotenroute. Bij de Edese verzetsman Dirk Wildeboer zat de Engelse piloot Guy Onran ondergedoken. Wildenburg nam hem mee naar het station zodat deze zijn reis kon vervolgen om weer veilig terug te keren naar Engeland.[2] Later volgden meer piloten.[3]
Op 15 mei 1942 werden alle Nederlandse officieren die in de meidagen van 1940 in dienst waren geweest samen geroepen op een vijftal locaties in het land. Een jaar eerder was er een gelijksoortige controle geweest, waarna de militairen weer huiswaarts konden keren. Ditmaal was er dus weinig argwaan. Wildenburg was er van op de hoogte dat de Duitsers extra transportwagons hadden klaar staan en vermoedde dat de militairen ditmaal niet huiswaarts zouden keren. Hij slaagde er in op de dag zelf een aantal militairen te waarschuwen die op weg waren naar de kazerne, zodat deze konden ontkomen.[4]
Samen met onder andere Piet Rombout hield Wildenburg zich bezig met het in kaart brengen van Duitse troepenbewegingen, met als doel deze informatie aan de geallieerden door te geven.[5]
Tijdens de oorlog zaten er meerdere joden ondergedoken bij Wildenburg en zijn vrouw Elisabeth aan de Korenbloemlaan in Ede. Een van hen, Ester Aronson, overleed in november 1944 als gevolg van ziekte. Wildenburg zorgde ervoor dat zij werd begraven in een massagraf voor slachtoffers van een bombardement in september 1944. Na de oorlog werd Aronson herbegraven.[6] Na Wildenburgs arrestatie bleef zijn vrouw onderdak bieden aan joden.
Aan het begin van de Slag om Arnhem nam het Edese verzet vijf Nederlandse SS-ers gevangen die gedeserteerd waren. Zij werden vastgehouden in een schaapskooi in de buurt van Lunteren. Het idee was dat de SS-ers binnen een aantal dagen aan de geallieerden konden worden overgedragen. De Slag om Arnhem ging echter verloren en de schaapskooi was nodig voor de opvang van Britse parachutisten die in de omgeving rondzwierven. De leiding van de Binnenlandse Strijdkrachten, waarvan Wildenburg deel uitmaakte, besloot de SS-ers te executeren. Een van de SS-ers was van rooms-katholieke afkomst. Wildenburg smeekte de plaatselijke pastoor of deze wilde meekomen om hem de biecht af te nemen en het laatste sacrament toe te dienen, maar deze wilde niets weten van de executie.[7]
Wildenburg werd op 3 december 1944 aangehouden op de boerderij De Wester Wetering. Daar zaten een aantal verzetsmensen, onder wie Abraham du Bois, ondergedoken. Via De Wormshoef, het regionale hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst in Lunteren, kwam hij terecht in Kamp Amersfoort. Wildenburg bleef tot het einde van de oorlog in Amersfoort.
Na de oorlog
Na de oorlog werd hij nooit meer de oude. Zo bleef hij slaapproblemen houden en was tot niet heel veel in staat.[8] In de jaren zestig verliet Wildenburg de Tarcisius-scoutinggroep, omdat hij zich niet kon vinden in het openbare, in plaats van rooms-katholieke, karakter van de groep.[9] In maart 1985 ontvingen Wildenburg en zijn vrouw uit handen van het Israëlitische holocaustherdenkingscentrum Yad Vashem de eretitel Rechtvaardige onder de Volkeren. In april 2017 werd bekend dat er een Henk Wildenburglaan komt in de nieuw te bouwen verzetsheldenbuurt op het voormalige kazernecomplex Ede-Oost.[10]
Bronnen, noten en/of referenties
|
