Hacken

Hacken kan in verschillende betekenissen worden gebruikt. In de categorie technologie betekent hacken het omzeilen van een beveiliging om zich toegang te verschaffen tot informatie of data. Een hack kan ook worden omschreven als een handigheidje in het dagelijks leven. Complexiteit speelt hierbij geen rol, integendeel, gemakkelijke en snelle alternatieve oplossingen hebben de voorkeur. Ook het gebruik van een wasknijper om te voorkomen dat een broekspijp tussen een fietsketting komt is in principe een hack. "Gewone" uitvindingen en verbeteringen zijn dus geen hacks, zolang ze gebruikt worden waarvoor ze gemaakt zijn.

Hacken heeft dus niet direct te maken met computersoftware of met veiligheid, al is dat wel waar het om bekendstaat. Ook wordt een DDOS-attack vaak ten onrechte beschouwd als hacken. Een DDOS-attack is geen hacken, want bij een DDOS-attack verschaft de hacker zichzelf geen toegang tot informatie of data van de aangevallen server. Een DDOS-attack is alleen om een systeem onbereikbaar te maken voor mensen, niet voor het toegang krijgen tot data of informatie

Ten onrechte wordt de term hacking vaak gebruikt als synoniem voor cracking of computercriminaliteit. Oorspronkelijk was het netwerk dat uitgegroeid is tot het huidige internet en wat begon met arpanet geen publiek toegankelijk systeem, en was toegang al gauw illegaal als men niet werkte bij een overheid of aangesloten bedrijf. Onbekendheid bij het grote publiek, enkele spectaculaire computermisdrijven en films als WarGames en The Net hebben hier zeker aan bijgedragen. Volgens dit romantische stereotype wordt bij hacken al snel gedacht aan extreem fanatieke computergebruikers die eindeloos bezig zijn op hun zolderkamertje langs de beveiliging te komen van de computersystemen van grote instanties zoals banken of overheden.

In het verleden zijn -soms op indrukwekkende wijze- beveiligingen op puur technische wijze omzeild. Toch zijn bijna alle spectaculaire computer-hacks gebaseerd op social engineering, waarbij de zwakste schakel, namelijk de mensen die wél toegang hebben tot het systeem – meestal zonder het te beseffen – op een of andere manier worden gebruikt. Een bekend voorbeeld is dat van de "monteur" die langskomt en doodleuk bij de helpdesk een wachtwoord vraagt én krijgt omdat de helpdesk-medewerker, aan het feit dat de man vanaf een intern nummer belt, afleidt dat hij binnengelaten – dus te vertrouwen – is.

Intussen is het inhuren van "professionele" hackers geaccepteerd als een adequate manier om de beveiliging van computersystemen te controleren en aan te scherpen. Wanneer hacken wordt gebezigd in de sfeer van (computer)veiligheid, worden ter analyse gereedschappen gebruikt die een gegeven oplossing testen op veiligheidslekken, zodat de hacker deze kan verhelpen. Dergelijke tools zijn soms speciaal hiervoor door hackers of computerkrakers zelf ontwikkeld.

Oorsprong

De term "hacken" is ontstaan op het Amerikaanse instituut MIT. De eerste hackers waren scholieren uit een treinvereniging. Elke nieuwe verbinding of verbetering in de treincircuits werd een hack genoemd. Toen de eerste computers verschenen op MIT waren zij een van de eerste personen die hiermee onofficieel studeerden. Destijds werden computers bediend met gigantische ponskaarten. Deze moesten met een apart apparaat gemaakt worden. Toen ze elkaars werk gingen verbeteren, door bijvoorbeeld routines te schrijven die minder (pons)kaarten in beslag namen, is de term "hack" ook overgenomen in het programmeren.

Omdat computers aanvankelijk nogal beperkt waren qua geheugen, gebeurde het dat programmeurs stukken code moesten schrappen om een programma kleiner te maken. Volgens ingewijden werd dit ook wel hacken genoemd, net als andere snelle, makkelijke of in ieder geval onverwachte oplossingen voor computerproblemen. "Hacker" zou in deze eerste context zijn afgeleid van het Duitse Hacker, als in "iemand die meubels maakt met een bijl".

Op een dergelijke manier kan een hack slaan op een truc op een heel ander gebied. In de wiskunde kan het slaan op een slimme oplossing voor een wiskundig probleem. De GNU General Public License wordt door sommigen gezien als een hack omdat het slim gebruikmaakt van de wet op de auteursrechten op een manier die de makers van die wetten niet konden voorzien . Ook het gebruik in deze context heeft zich buiten MIT verspreid.

Denk aan elektronicahobbyisten die eenvoudige aanpassingen doen aan grafische calculators, spelcomputers, elektronische instrumenten en dergelijke om ze aan te passen of uit te breiden met (voor eindgebruikers) onbedoelde of verborgen functies. Een aantal techno-muzikanten paste in de jaren 80 hun Casio SK-1-keyboard aan door de bedrading van de gebruikte chips aan te passen om er vreemde digitale klanken mee te kunnen maken. Die werden onderdeel van de typische techno-muziekstijl.

Bedrijven reageren zeer verschillend op dergelijke praktijken. Texas Instruments accepteert het openlijk voor wat betreft zijn grafische calculators, en Lego vindt het geen probleem voor wat betreft hun LEGO Mindstorms technische speelgoed. Canon houdt zich afzijdig van het hacken van hun camera's met CHDK.

Aanvallen

Hoofd artikel: Computerbeveiliging

Een typische aanpak bij een aanval op een met internet verbonden systeem is:

1. Netwerkopsomming: informatie over het beoogde doel ontdekken.
2. Kwetsbaarheidsanalyse: identificatie van mogelijke aanvalsmethoden.
3. Exploitatie: proberen het systeem in gevaar te brengen door gebruik te maken van de kwetsbaarheden die via de kwetsbaarheidsanalyse zijn gevonden. Om dit te doen, zijn er verschillende terugkerende handelsinstrumenten en technieken die worden gebruikt door computercriminelen en beveiligingsexperts.

Belgische wetgeving

Artikel 550bis van het Strafwetboek stelt hacking strafbaar. De wet maakt een onderscheid tussen twee vormen van hacking:

1. externe hacking; en
2. interne hacking.

Dit artikel werd ingevoerd bij wet van 28 november 2000 aangezien voorheen geen correcte rechtsgrond bestond om hacking te vervolgen.

Externe hacking

Er is sprake van externe hacking wanneer iemand die daartoe niet gerechtigd is, zich toegang verschaft tot een informaticasysteem of zich daarin handhaaft. Er zijn dus twee mogelijkheden:

• ofwel verschaft men zichzelf ongerechtigd toegang tot een informaticasysteem;
• ofwel handhaaft men deze ongerechtigde toegang.

In beide gevallen is er sprake van externe hacking. Het is niet vereist dat beide vormen zich voordoen voor het bestaan van het misdrijf van externe hacking.

De term "informaticasysteem" moet volgens de parlementaire voorbereidingen heel breed en evolutief worden geïnterpreteerd. De memorie van toelichting definieert een informaticasysteem als "elk systeem voor opslag, verwerking of overdracht van data (computers, chipkaarten ... maar ook netwerken en delen daarvan, evenals telecommunicatiesystemen of onderdelen daarvan die een beroep doen op IT)".

Algemeen opzet volstaat: het is voldoende dat de hacker wetens en willens de hacking pleegde. Bedrieglijk opzet is een verzwarende omstandigheid en verhoogt de straf. Volgens het grondwettelijk hof schendt dit onderscheid het gelijkheidsbeginsel niet.

Indien men zich per ongeluk toegang verschaft tot een informaticasysteem en zich onmiddellijk terugtrekt, is er geen sprake van externe hacking.

Het feit dat het informaticasysteem niet beveiligd was, neemt niet weg dat een toegangverschaffing strafbaar is. Zo is het verbinden van een apparaat met een onbeveiligd wifinetwerk zonder de toestemming van de titularis van dit wifinetwerk, technisch gezien strafbaar als externe hacking.

Straf

Externe hacking met een algemeen opzet wordt strafbaar gesteld met een gevangenisstraf van zes maanden tot twee jaar en/of een geldboete van 26 tot 25.000 euro (te vermeerderen met opdecimes).

Bij een bedrieglijk opzet of een oogmerk om te schaden bedraagt de gevangenisstraf zes maanden tot drie jaar.

Interne hacking

Men spreekt van interne hacking wanneer een persoon zich met bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden zijn toegangsbevoegdheid tot een informaticasysteem overschrijdt.

Een voorbeeld hiervan is een werknemer die toegang heeft tot een deel van de server van de onderneming, maar zijn toegangsrechten overschrijdt met de bedoeling om schade aan te richten in de delen waarvoor hij geen toegangsrechten heeft (bijvoorbeeld bestanden wijzigen, vernietigen etc.).

Volgens het hof van Cassatie is er geen sprake van interne hacking indien men zijn bevoegdheden aanwendt voor een ander doel dan toegelaten is. In dat geval zou men eventueel strafbaar kunnen zijn onder het misdrijf misbruik van vertrouwen.

Straf

Interne hacking wordt strafbaar gesteld met een gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar en/of een geldboete van 26 tot 25.000 euro (te vermeerderen met opdecimes).

Ethisch hacken

Ethisch hacken is in de regel ook strafbaar: het motief van de hacker speelt immers geen rol en goede bedoelingen zijn niet relevant. Evenwel wordt door de rechtspraak en rechtsleer aangenomen dat er geen strafbaarheid is indien de hacker de Coordinated Vulnerability Disclosure Policy (beleid voor de gecoördineerde bekendmaking van kwetsbaarheden) van het Centrum voor Cybersecurity België volgt. Sommige steden, organisaties en bedrijven hebben eveneens zo'n beleid.

Zie ook

• Hacker

Externe links

• MIT gallery of hacks
• On Hacking by Richard Stallman
• Informatie over hacken en mogelijke beschermingsmaatregelen
• Hulpmiddelen voor hacken

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

WikiWoordenboek

Zoek hacken op in het WikiWoordenboek.