Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Grondtoon: verschil tussen versies
(bron aanvulling: http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grondtoon_(muziekleer)&oldid=13597775 zie aldaar voor auteus) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Zie_Luisterrijk}} | |||
[[Afbeelding:Overtone.jpg|frame|right|Grondtoon en 6 [[boventoon|boventonen]] van een snaar]] | [[Afbeelding:Overtone.jpg|frame|right|Grondtoon en 6 [[boventoon|boventonen]] van een snaar]] | ||
De '''grondtoon''' van een complex geluid (bijvoorbeeld de toon van een [[muziekinstrument]]) is meestal de laagste [[frequentie]] die wordt geproduceerd bij aanstrijken, aanslaan of aanblazen. Dit is normaliter de waargenomen [[toonhoogte]]. | De '''grondtoon''' van een complex geluid (bijvoorbeeld de toon van een [[muziekinstrument]]) is meestal de laagste [[frequentie]] die wordt geproduceerd bij aanstrijken, aanslaan of aanblazen. Dit is normaliter de waargenomen [[toonhoogte]]. | ||
| Regel 6: | Regel 7: | ||
Bij een aan twee zijden ingeklemde [[snaar (muziek)|snaar]] is de grondtoon die [[frequentie]] waarbij precies 1/2 [[golflengte]] op de lengte van de snaar past en de golfbuik van de uitslag op het midden van de snaar ligt. | Bij een aan twee zijden ingeklemde [[snaar (muziek)|snaar]] is de grondtoon die [[frequentie]] waarbij precies 1/2 [[golflengte]] op de lengte van de snaar past en de golfbuik van de uitslag op het midden van de snaar ligt. | ||
===Timbre=== | ===Timbre=== | ||
De kwaliteit van de [[toon (geluid)|toon]] wordt verder gekleurd door de [[Harmonische boventoonreeks|boventonen]]. | {{main|timbre}} | ||
De kwaliteit van de [[toon (geluid)|toon]] wordt verder gekleurd door de [[Harmonische boventoonreeks|boventonen]]. | |||
===Muziektheoretische aspecten=== | ===Muziektheoretische aspecten=== | ||
Een 'grondtoon' is in de [[muziekleer]] de eerste noot van de in de compositie gebruikte [[toonladder]], bijvoorbeeld de C in een compositie in C groot. Sinds het begin van de [[17e eeuw]] wordt in de [[klassieke muziek]] gebruikt gemaakt van het begrip '''grondtoon'''. De voorloper van het grondtoon-begrip was de zogeheten [[finalis]]; de [[modaliteit (muziek)|modale]] slottoon van een [[compositie (muziek)|compositie]]. Men kan spreken over de grondtoon van een [[interval (muziek)|interval]], van een [[akkoord (muziek)|akkoord]] en zelfs van een [[compositie (muziek)|compositie]] (bijvoorbeeld: [[Symfonie]] in c [[Mineur (muziek)|mineur]]). | Een 'grondtoon' is in de [[muziekleer]] de eerste noot van de in de compositie gebruikte [[toonladder]], bijvoorbeeld de C in een compositie in C groot. Sinds het begin van de [[17e eeuw]] wordt in de [[klassieke muziek]] gebruikt gemaakt van het begrip '''grondtoon'''. De voorloper van het grondtoon-begrip was de zogeheten [[finalis]]; de [[modaliteit (muziek)|modale]] slottoon van een [[compositie (muziek)|compositie]]. Men kan spreken over de grondtoon van een [[interval (muziek)|interval]], van een [[akkoord (muziek)|akkoord]] en zelfs van een [[compositie (muziek)|compositie]] (bijvoorbeeld: [[Symfonie]] in c [[Mineur (muziek)|mineur]]). | ||
Huidige versie van 1 okt 2008 om 16:27
De grondtoon van een complex geluid (bijvoorbeeld de toon van een muziekinstrument) is meestal de laagste frequentie die wordt geproduceerd bij aanstrijken, aanslaan of aanblazen. Dit is normaliter de waargenomen toonhoogte.
Som- en verschiltonen
De in een samenklank ervaren grondtoon laat zich verklaren uit de theorie van som- en verschiltonen, die aantoont, welke tonen verdubbeld en daarmee als grondtoon hoorbaar worden.
Golflengte
Bij een aan twee zijden ingeklemde snaar is de grondtoon die frequentie waarbij precies 1/2 golflengte op de lengte van de snaar past en de golfbuik van de uitslag op het midden van de snaar ligt.
Timbre
 Zie timbre voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
De kwaliteit van de toon wordt verder gekleurd door de boventonen.
Muziektheoretische aspecten
Een 'grondtoon' is in de muziekleer de eerste noot van de in de compositie gebruikte toonladder, bijvoorbeeld de C in een compositie in C groot. Sinds het begin van de 17e eeuw wordt in de klassieke muziek gebruikt gemaakt van het begrip grondtoon. De voorloper van het grondtoon-begrip was de zogeheten finalis; de modale slottoon van een compositie. Men kan spreken over de grondtoon van een interval, van een akkoord en zelfs van een compositie (bijvoorbeeld: Symfonie in c mineur).
De grondtoonwerking vond zijn harmonische uitwerking in de functionele harmonie, door middel van het gebruik van cadensen.
Nummering en naamgeving
De grondtoon wordt ook wel de eerste harmonische genoemd. De tweede harmonische is de eerste boventoon.