|
Label: Nieuwe doorverwijzing |
| Regel 1: |
Regel 1: |
| :''{{Zie ook|Zie ook : [[geluk]] en gelukkig (doorverwijzing), voor andere betekenissen en toebehoren van "geluk" en "gelukkig".}}''
| | #redirect [[geluk (gemoedstoestand)]] |
| -----
| |
| '''Geluk''' of '''gelukkig zijn''' kan [[definitie|gedefinieerd]] worden als het [[tevreden]] zijn met de huidige [[levensomstandigheden]] of met het [[leven]] zoals zich dat nu presenteert. Hierbij kunnen er diverse positieve [[gevoelens]] aanwezig zijn, zoals [[vreugde]], [[vredigheid]], [[ontspannenheid]] en [[vrolijkheid]]. Gelukkig zijn is het [[tegengestelde]] van ''[[ongelukkig zijn]]'', wat bestaat uit een gevoel van [[ontevredenheid]], en vaak samengaat met [[klinische depressie|depressie]], [[overspannenheid]], [[woede]] of [[verdriet]]. Onderzoek duidt er op dat geluk voor ongeveer de helft [[Genetica|erfelijk]] bepaald is. De rest van de verschillen wordt veroorzaakt door [[invloed]]en uit de [[omgeving]] gedurende het leven.<ref>NCRV uitzending Hart en ziel 19:45 - 20:15 14 september 2008.</ref><ref>Sonja Lyubomirsky, David Schkade and Kennon M. Sheldon, [http://www.psych.umn.edu/courses/fall06/macdonalda/psy4960/Readings/LyubomirskySustain_RGP05.pdf "Pursuing Happiness: The Architecture of Sustainable Change,"] Review of General Psychology, Vol. 9, No. 2, 111–131, 2005</ref>
| |
| | |
| ==Afhankelijk van de persoon==
| |
| De precieze levensomstandigheden die [[aanleiding]] geven tot een gevoel van gelukkig zijn, verschillen per persoon en veranderen over tijd. Een bepaald persoon is misschien gelukkig met een bepaald type [[auto]], terwijl anderen nooit in die auto gezien zouden willen worden, en een gevoel van ongeluk zouden ervaren wanneer dit wél zou gebeuren.
| |
| | |
| Verder komt het voor dat een bepaalde levensomstandigheid een bepaald persoon op dit moment gelukkig maakt, maar dat hij over een aantal maanden of jaren juist ongelukkig kan zijn wanneer hij dezelfde levensomstandigheid meemaakt; de oorzaak hiervoor is de veranderlijkheid van iemands eigen wensen en verlangens.
| |
| | |
| Ook wanneer men voor zichzelf een nieuw bezit verwerft is men vaak gelukkig; dit geluk zal echter vaak na verloop van [[tijd]] afnemen, waarna men zich misschien niet eens meer bewust is van het [[feit]] dat men het betreffende object nog steeds in [[Bezit (recht)|bezit]] heeft.
| |
| | |
| ==Positieve en negatieve aanpak==
| |
| Het is mogelijk een [[positief|positieve]] of [[negatief|negatieve]] aanpak ten opzichte van het bereiken van geluk te hanteren. Bij de positieve aanpak neemt men aan dat geluk bestaat uit de aanwezigheid van [[plezierig]]e of [[wenselijk]]e situaties. Bij de negatieve aanpak gaat men uit van de [[theorie]] dat geluk bestaat uit het afwezig zijn van pijn of lijden. Hierbij dient opgemerkt te worden dat zowel de positieve als negatieve aanpak niet een beschrijving van geluk zelf geven, maar zich bezighouden met de [[oorzaak]] voor geluk, of hoe geluk te bereiken.
| |
| | |
| Een punt van [[kritiek]] op filosofieën die zich ''enkel en alleen'' bezighouden met het vermijden van negatieve gevoelens of onwenselijke situaties is dat het een enigszins negatieve [[levenshouding]] is, en dat deze levenshouding zelf het geluksgevoel al vermindert. Het hanteren van een ''louter'' positieve definitie van geluk heeft echter ook mogelijke nadelen, omdat het kan [[leiden]] tot het buiten het [[bewustzijn]] houden van de pijnlijke aspecten van het leven, die men echter nog steeds zal beleven. Indien men zichzelf óók bewust is van deze meer pijnlijke aspecten van het leven is men beter in staat deze te overkomen (of er beter mee om te gaan) door het [[:Menselijk gedrag|eigen gedrag]] te verbeteren of aan te passen. Het resultaat zal in dat geval een gelukkiger leven zijn.
| |
| | |
| ==Wetenschap van geluk==
| |
| De [[wetenschap]] van geluk, die ook wel de [[Science of Happiness]] wordt genoemd, is een [[vakgebied]] wat zich bezighoudt met het [[meten|meetbaar]] maken van geluk en het beter [[begrijpen]] van geluk. Binnen de wetenschap van geluk worden nu (juni 2007) de volgende stromingen onderkend:
| |
| * [[Flow (mentale toestand)|Flow]] ([[Mihaly Csikszentmihalyi]]),
| |
| * [[Hedonistische psychologie]] ([[Daniel Kahneman]])
| |
| * [[Positieve psychologie]] ([[Martin Seligman]]).
| |
| | |
| ==Geluk in de wetenschap==
| |
| Het geluksgevoel wordt geproduceerd door zogenaamde [[endorfine]]s, op morfine gelijkende stoffen. Deze veroorzaken ook 'het houden van' gevoel. Genot wordt vooral veroorzaakt door [[biogenische amine]]n ([[dopamine]]). Vanuit biologisch oogpunt is er dus een scheiding te maken tussen genot en geluk.
| |
| | |
| Andere voorbeelden van stoffen in onze hersenen die genot voortbrengen zijn [[serotonine]], de [[chemische stof|stof]] die [[verliefdheid]] brengt, en [[adrenaline]], welke in combinatie met dopamine een 'kick' geeft bij bijvoorbeeld [[bungeejump]]en.
| |
| | |
| ==Geluk in religie en filosofie==
| |
| Veel [[religie]]s en [[filosofie]]ën richten zich op (of houden zich bezig met) het [[menselijk]] streven naar geluk. Veel mensen gebruiken (of hanteren) religieuze [[maatstaf|maatstaven]] en [[denkbeeld]]en bij hun streven naar geluk. Er zijn ook mensen die juist gelukkig zijn wanneer zij zich hiermee niet bezig hoeven te houden (zie bijvoorbeeld het [[atheïsme]]).
| |
| | |
| Een aantal voorbeelden van een negatieve definities van geluk zijn het [[utilitarisme]], [[cynisme (filosofie)|cynisme]] en het [[epicurisme]]. Het epicurisme hanteerde echter ook een positieve definitie.
| |
| | |
| ===Boeddhisme===
| |
| In het [[boeddhisme]] wordt er een onderscheid gemaakt tussen genot en geluk. ''Genot'' verwijst meer naar lichamelijk genot waar ook [[mentaal]] geluk uit voort kan komen. ''Geluk'' is in het boeddhisme het zichzelf gelukkig of tevreden voelen, waarbij er geen lijden of ongelukkigheid aanwezig is. Geluk in het boeddhisme houdt ook in dat je vrede hebt met hoe het leven zich in het hier en nu presenteert. Geluk kan volgens het boeddhisme bereikt worden door het bewandelen van het [[Achtvoudig Pad]].
| |
| | |
| De manier om geluk te bereiken is door (de oorzaak van) [[pijn]], [[lijden]] en [[ongelukkig]]heid te verwijderen, en zo [[verlichting (boeddhisme)|verlichting]] te behalen. Deze afwezigheid van mentale pijn en ongelukkigheid betekent echter niet dat er niets voor in de plaats komt. Geluk krijgt dan namelijk de kans om zich volledig in de geest te manifesteren (een soort [[monopolie]]). 'Gelukkige' gemoedstoestanden als [[waardering]] en [[acceptatie]], [[metta|vriendelijkheid]], [[compassie]], [[vredigheid]], [[begrip]] en [[gelijkmoedigheid]] manifesteren zich vaker en sterker in de het [[brein]]; zij worden niet meer belemmerd door [[haat]], [[verlangen]], [[onwetendheid]], [[zelfzuchtig]]heid en [[egoïsme]]. Men ervaart hiernaast ook het geluk of [[zaligheid]] van [[Nirwana|Nirvana]] zelf, waarvan [[Gautama Boeddha|Boeddha]] zei dat het het hoogste geluk is.
| |
| | |
| Sommige boeddhistische leraren (zoals [[Ajahn Brahmavamso]]) draaien tegenwoordig de klassieke leer van de [[Vier Nobele Waarheden]] enigszins om, en centreren deze vervolgens rond het geluk in plaats van rond het lijden. Zij doen dit omdat ze vinden dat deze manier van presenteren van de Vier Nobele Waarheden meer aanpreekt tot [[Westerse_wereld|westerlingen]] en westerlingen zo ook de [[Dhamma|leer]] sneller correct kunnen begrijpen en praktiseren.
| |
| | |
| De 'geherformuleerde Vier Nobele Waarheden' gaan als volgt:
| |
| # Er is geluk.
| |
| # Men ervaart dit geluk wanneer men het [[Achtvoudig Pad]] bewandelt.
| |
| # Soms is er geen geluk. | |
| # De [[oorzaak]] van het afwezig zijn van geluk is [[verlangen]] en [[begeerte]].
| |
| | |
| ===Hedonisme===
| |
| Het [[hedonisme]] is een [[levensbeschouwing|levensbeschouwelijke]] stroming, die als hoogste [[levensdoel]] het bereiken van een maximaal genot heeft. Dit betekent overigens niet, dat het eigen genot boven alles gaat, maar het hedonisme handelt eerder over de vraag, hoe men het genot kan maximaliseren in het leven zonder dat het storend is voor anderen. Als men hierin slaagt, bereikt men de hoogst mogelijke vorm van geluk op dat moment mogelijk.
| |
| | |
| Onder het hedonisme vindt men verschillende definities van geluk. Positieve [[definitie]]s van geluk vindt men in bepaalde [[hedonistisch]]e stromingen, zoals het [[modern_satanisme|satanisme]] propageert, waar men ervan uitgaat dat geluk alleen te bereiken is door het bevrediging van genotzucht bovenop de natuurlijke behoefte, zoals [[eten]], [[slaap]], lessen van dorst en [[seks]]. Hierbij stoot men op de hedonistische [[paradox]] : Als je geluk zoekt, zul je het nooit vinden. Deze was als eerste geformuleerd door [[John Stuart Mill]] in zijn biografie. Hoewel hij in zijn [[filosofie]], het [[utilitarisme]], het [[tegenovergestelde]] beweerde.
| |
| | |
| Binnen het hedonisme vindt men ook negatieve definities van geluk, zoals in het [[epicurisme]], waar men zich voornamelijk richt op het minimaliseren van behoeften, zodat men zo min mogelijk lijdt. Het [[epicurisme]] is ook een bijzonder gematigde vorm hedonisme. Zo zal een [[epicurist]] wars zijn van al te veel luxe. Hij is weliswaar materialist, maar in de zin dat hij gelooft, dat het enige wat er bestaat materie is. De epicurist houdt wel van kennis en zal ook binnen de grenzen van zijn toelaatbare alles doen om dit te bemachtigen. Volgens de epicurist brengt het bestuderen van de natuur geluk met zich mee.
| |
| | |
| Een belangrijke hedonistische stroming binnen de wetenschap is het [[psychologisch hedonisme]], hierbinnen gelooft men dat elke motivatie is gedreven door een minimalisatie van pijn en een maximalisatie van genot. Psychologisch hedonisme spreekt daarom altruïsme niet tegen, men kan het immers prettig vinden om een naaste te helpen. De veronderstellingen van het psychologisch hedonisme komen erg overeen met die van de [[micro-economie]], welke uitgaat van het maximaliseren van het [[Nut (economie)|nut]] van goederen en [[dienst (economie)|diensten]].
| |
| | |
| ==Zie ook==
| |
| *[[Ba Xian]], acht Chinese gelukssymbolen
| |
| *[[Bruto nationaal geluk]]
| |
| | |
| ===Externe links===
| |
| ====Nederlands====
| |
| *[http://www2.eur.nl/fsw/research/veenhoven/ Nederlandse Geluksprofessor Ruut Veenhoven]
| |
| | |
| ====Engels====
| |
| *[http://www.kluweronline.com/issn/1389-4978/current Journal of Happiness Studies]
| |
| *[http://worlddatabaseofhappiness.eur.nl/ The world database of happiness]
| |
| *[http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/happiness_formula/4783836.stm BBC programma Happiness Formula]
| |
| | |
| ===Referenties===
| |
| {{reflist}}
| |
| | |
| {{Commonscat|Happiness}}
| |
| | |
| [[Categorie:Gemoedstoestand|Geluk]]
| |
