Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Edgar Allan Poe: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Categorie:Horrorschrijver)
Geen bewerkingssamenvatting
 
(6 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Edgar Allan Poe''' ([[Boston]], Massachusetts, [[Verenigde Staten|VS]], [[19 januari]] [[1809]] – [[Baltimore]], Maryland, [[7 oktober]] [[1849]]) was een Amerikaanse schrijver die een grote invloed had op de ontwikkeling van het genre van de kortverhalen, de [[misdaadgenre|misdaadliteratuur]], en [[horror]]verhalen. Afzonderlijke verhalen beïnvloedden ook latere [[sciencefiction]]schrijvers zoals [[Jules Verne]] beïnvloed. Zijn gedichten, in Frankrijk vertaald door [[Charles Baudelaire]], werden de basis van de moderne poëzie. De vreemde omstandigheden van zijn overlijden zijn tot op heden onopgehelderd.
'''Edgar Allan Poe''' ([[Boston]], Massachusetts, [[Verenigde Staten|VS]], [[19 januari]] [[1809]] – [[Baltimore]], Maryland, [[7 oktober]] [[1849]]) was een Amerikaanse schrijver die een grote invloed had op de ontwikkeling van het genre van de [[Kort verhaal|korte verhalen]], de [[misdaadgenre|misdaadliteratuur]], en [[horror]]verhalen. Afzonderlijke verhalen zouden ook latere [[sciencefiction]]schrijvers zoals [[Jules Verne]] beïnvloeden. Zijn gedichten, in Frankrijk vertaald door [[Charles Baudelaire]], werden de basis van de moderne poëzie. De vreemde omstandigheden van zijn overlijden zijn tot op heden onopgehelderd.


==Leven==
==Leven==
Poe heeft zijn ouders nooit goed leren kennen: Elizabeth Arnold Poe, een Britse actrice, en David Poe, Jr., een acteur die geboren was in Baltimore. Zij waren in 1806 getrouwd, maar de vader verliet het gezin in het jaar dat Edgar geboren was, en zijn moeder overleed aan tuberculose toen hij nog geen drie jaar was.
Poe heeft zijn ouders nooit goed leren kennen: Elizabeth Arnold Poe, een Britse actrice, en David Poe, Jr., een acteur die geboren was in Baltimore. Zij waren in 1806 getrouwd, maar de vader verliet het gezin in het jaar dat Edgar geboren was, en zijn moeder overleed aan [[tuberculose]] toen hij nog geen drie jaar was.


Hij had een broer William William Henry Leonard en zus Rosalie, maar werd niet samen met hen opgevoed. Hij kwam terecht bij John en Frances Allan, een succesvol tabakskoopman en zijn echtgenote, in Richmond, Virginia. Edgar had een goede band met zijn pleegmoeder, maar een moeilijke verhouding tot John Allan.
Hij had een broer, William Henry Leonard, en zus Rosalie, maar werd niet samen met hen opgevoed. Hij kwam terecht bij John Allan, en zijn echtgenote Frances, in Richmond, Virginia. John was een succesvol handelaar in tabak, tekstiel, tarwe en slaven. Edgar had een goede band met zijn pleegmoeder, maar een moeilijke verhouding tot John Allan.


Toen hij dertien was, schreef hij al vele gedichten, maar zijn literair talent werd ontmoedigd door de hoofdonderwijzer en door John Allan, die liever had gezien dat Edgar Poe hem zou opvolgen in de familiezaak.
Toen hij dertien was, schreef hij al vele gedichten, maar zijn literair talent werd ontmoedigd door de hoofdonderwijzer en door John Allan, die liever had gezien dat Edgar Poe hem zou opvolgen in de familiezaak. Geld was ook een twistpunt. Poe ging in 1826 studeren aan de Universiteit van Virginia en was een uitmuntend student, maar kreeg niet genoeg financiële ondersteuning van Allan om al zijn kosten te dekken. Poe probeerde daarom zijn geluk met gokspelen, maar liep schulden op.


Geld was ook een twistpunt. Poe ging in 1826 studeren aan de Universiteit van Virginia en was een uitmuntend student, maar kreeg niet genoeg financiële ondersteuning van Allan om al zijn kosten te dekken. Poe probeerde daarom zijn geluk met gokspelen, maar liep schulden op.
Op bezoek bij zijn pleegouders stelde hij vast dat zijn vriendin, het buurmeisje Sarah Elmira Royster, intussen met iemand anders verloofd was. Met een gebroken hart verliet hij de familie Allan in maart 1827 en vertrok na enkele dagen naar Boston. Mogelijk om aan schuldeisers te ontsnappen, nam Poe de naam Henri Le Rennet aan (afgeleid van de naam van zijn broer William Henry Leonard). In Boston, zijn geboorteplaats en de favoriete stad van zijn moeder, publiceerde hij in juni of juli 1827 zijn eerste dichtbundel ''Tamerlane'', op eigen kosten, in kleine oplage. In die tijd ging hij ook in het leger om aan de kost te komen. Twee jaar later vernam hij dat Frances Allan op sterven lag wegens tuberculose, maar tegen de tijd dat hij terug in Richmond was, was zij reeds overleden. John Allan kocht hem los uit het leger en hielp hem om ingeschreven te geraken aan de U.S. Military Academy in West Point. Edgar A. Poe blonk uit in zijn studies daar, maar na een acht maanden was hij het daar beu, en hij ging opzettelijk een week lang niet naar oefeningen en lessen, zodat hij uit de Academy ontslagen werd.


Op bezoek bij zijn pleegouders stelde hij vast dat zijn vriendin, het buurmeisje Sarah Elmira Royster, intussen met iemand anders verloofd was.  
Tijdens zijn tijd op West Point verbitterde Poe’s relatie met zijn pleegvader, die in oktober 1830 hertrouwd was zonder het hem te laten weten. Sommigen hebben gespeculeerd dat Poe zich opzettelijk uit de Academy liet zetten om zijn pleegvader te blameren. Uiteindelijk verbrak Allan alle banden met Poe.


Met een gebroken hart verliet hij de familie Allan in maart 1827 en vertrok na enkele dagen naar Boston. Mogelijk om aan schuldeisers te ontsnappen, nam Poe de naam Henri le Rennet aan (afgeleid van de naam van zijn broer William Henry Leonard). In Boston, zijn geboorteplaats en de favoriete stad van zijn moeder, publiceerde hij in juni of juli 1827 zijn eerste dichtbundel ''Tamerlane'', op eigen kosten, in kleine oplage. In die tijd ging hij ook in het leger om aan de kost te komen. Twee jaar later vernam hij dat Frances Allan op sterven lag wegens tuberculose, maar tegen de tijd dat hij terug in Richmond was, was zij reeds overleden. John Allan kocht hem los uit het leger en hielp hem om ingeschreven te geraken aan de U.S. Military Academy in West Point. Na een tijdje was Edgar A. Poe het daar  beu, en hij ging opzettelijk een week lang niet naar oefeningen en lessen, zodat hij uit de Academy ontslagen werd.
Hij trok naar Baltimore, op zoek naar familieleden die hem uit de penarie konden helpen. Een van zijn neven beroofde hem ’s nachts, maar hij vond ook een tante, Maria Clemm, die als een nieuwe moeder voor hem werd en waar hij ook logement kreeg. Kort daarop overleed zijn broer William Henry Leonard op 1 augustus 1831 op 24-jarige leeftijd als gevolg van [[alcoholisme]]. Poe had zijn broer niet vaak gezien, maar stond wel in briefcontact met hem en bewonderde hem voor zijn zeereizen. Bij enkele vroege geschriften van Poe kan men ervan uitgaan dat zijn broer mede-auteur was.
 
Tijdens zijn verblijf in Baltimore overleed John Allan. Hij liet in zijn testament niets na aan Poe, maar wel aan een buitenechtelijk kind dat Poe nooit had gezien.
Toen hij 27 was, ging hij met tante Maria Clemm en haar dochter, Virginia Clemm, naar Richmond wonen. Op 16 mei 1836 trouwde hij met Virginia, die toen 13 jaar was.
 
In februari 1837 trok Poe met het gezin voor ca. 15 maanden naar New York en in de zomer van 1838 verhuisde hij met Virginia en Maria Clemm naar Philadelphia. In maart 1842 ontmoette hij daar [[Charles Dickens]], wiens werk hij zeer waardeerde en meermaals positief had besproken. Dickens beloofde om zich bij Engelse uitgevers in te zetten om Poe in Engeland te laten publiceren, maar zijn inzet voor Poe bleef zonder succes. In maart 1844 verhuisde hij opnieuw naar New York, in de hoop dat hij daar in de tijdschriftenwereld een beter loon zou kunnen krijgen.
 
In 1847 overleed Virginia aan tuberculose. Na Virginia’s overlijden ging Poe op zoek naar nieuwe partner. Behalve relaties met twee getrouwde vrouwen, deed hij serieuze pogingen met de dichteres Sarah Helen Whitman. Zij verloofden zich, maar de verloving werd verbroken omdat Whitman begon te twijfelen aan Poe’s betrouwbaarheid, en vooral omdat haar moeder koste wat kost een huwelijk met Poe wilde voorkomen. Poe nam toen een overdosis laudanum, vermoedelijk met de bedoeling zichzelf te doden, maar hij overleefde het. Dit is het enige goed gedocumenteerde geval van Poe’s gebruik van opium. Latere beweringen dat Poe regelmatig opium nam en er verslaafd aan was, worden als weerlegd beschouwd.
 
In 1849 kwam Poe zijn jeugdliefde Elmira Shelton (geboren Royster) opnieuw tegen in Richmond. Zij was intussen weduwe geworden. Na een korte verkering deed Poe haar een huwelijksaanzoek, waarop zij bedenktijd vroeg.


===Overlijden===
===Overlijden===
Poe verliet Richmond in de ochtend van 27 september 1849 en zijn bestemming was zijn huis in Fordham. Daar wilde hij de voorbereiding van zijn bruiloft met Elmira Shelton vervroegen en abonnees voor zijn geplande tijdschrift The Stylus winnen. De eerste etappe van Poe’s reis was per schip van Richmond naar Baltimore. Het is niet bekend hoe de Wat er de volgende week is gebeurd en waar Poe verbleef is niet bekend.
Poe verliet Richmond in de ochtend van 27 september 1849 en zijn bestemming was zijn huis in Fordham. Daar wilde hij de voorbereiding van zijn bruiloft met Elmira Shelton vervroegen en abonnees voor zijn geplande tijdschrift ''The Stylus'' winnen. De eerste etappe van Poe’s reis was per schip van Richmond naar Baltimore. Wat er de volgende week is gebeurd en waar Poe verbleef is niet bekend.
 
Op 3 oktober 1849 ontmoette een drukker genaamd Joseph W. Walker Poe voor Ryan's Tavern (ook bekend als Gunner's Hall). Poe maakte een verwarde indruk en leek dronken en/of ernstig ziek. Walker nam op Poe’s verzoek contact op met een vriend, dr. Joseph E. Snodgrass. Een familielid van Poe dat ook op de hoogte werd gebracht, weigerde om voor hem te zorgen. Poe werd bijgevolg naar het Washington Medical College in Baltimore gebracht, waar dr. John J. Moran voor hem zorgde. Poe overleed op 7 oktober 1849. De omstandigheden van het overlijden zijn onduidelijk, de doodsoorzaak is onbekend.


Dr. Moran liet verschillende rapporten achter over Poe’s toestand en overlijden. Deze zijn achteraf geschreven en spreken elkaar en de getuigenissen van andere ooggetuigen op tal van punten tegen. Ze kunnen nauwelijks worden gebruikt voor onderzoek. Documenten uit het ziekenhuis zijn niet bewaard gebleven. Het aantal theorieën over het overlijden van Poe is groot. Ze variëren van zelfmoord en moord tot schade veroorzaakt door alcoholisme, tot diabetes, cholera, hondsdolheid en syfilis.
Op 3 oktober 1849 vond een drukker genaamd Joseph W. Walker Poe voor Ryan’s Tavern (ook bekend als Gunner’s Hall). Poe maakte een verwarde indruk en leek dronken en/of ernstig ziek. Walker nam op Poe’s verzoek contact op met een vriend, dr. Joseph E. Snodgrass. Een familielid van Poe dat ook op de hoogte werd gebracht, weigerde om voor hem te zorgen. Poe werd bijgevolg naar het Washington Medical College in Baltimore gebracht, waar dr. John J. Moran voor hem zorgde. Poe overleed op 7 oktober 1849. De omstandigheden van het overlijden zijn onduidelijk, de doodsoorzaak is onbekend.


Een hypothese uit 1872 luidt, dat hij mogelijk het slachtoffer werd van zogenaamde ’Coopers’: helpers van politici mensen die destijds mensen van straat plukten om deze onder invloed van drugs op ’hun’ kandidaat te laten stemmen. Er waren toen verkiezingen, maar de hypothese kon nooit bevredigend worden bewezen.
Dr. Moran liet verschillende rapporten achter over Poe’s toestand en overlijden. Deze zijn achteraf geschreven en spreken elkaar en de getuigenissen van andere ooggetuigen op tal van punten tegen. Ze kunnen nauwelijks worden gebruikt voor onderzoek. Documenten uit het ziekenhuis zijn niet bewaard gebleven. Het aantal theorieën over het overlijden van Poe is groot. Ze variëren van [[zelfdoding|zelfmoord]] en moord tot schade veroorzaakt door [[alcoholisme]], [[diabetes]], [[cholera]], [[hondsdolheid]], [[syfilis]] of een [[hersentumor]].


Hij ligt begraven op de Westminster Presbyteriaanse Begraafplaats in Baltimore.
Een hypothese uit 1872 luidt, dat hij mogelijk het slachtoffer werd van zogenaamde ’Coopers’: helpers van politici, die destijds mensen van straat plukten om deze onder invloed van drugs op ’hun’ kandidaat te laten stemmen. Er waren toen verkiezingen, maar de hypothese kon nooit bevredigend worden bewezen.


Hij ligt begraven op de Westminster Presbyteriaanse Begraafplaats in Baltimore. Maria en Virginia Clemm werden later herbegraven naast hem.
{{authority control|TYPE=p |Wikidata=Q16867}}
{{kiem}}
{{wiu2}}
{{wiu2}}
{{DEFAULTSORT:Poe, Edgar Allan}}
{{DEFAULTSORT:Poe, Edgar Allan}}
[[Categorie: Amerikaans schrijver]]
[[Categorie: Amerikaans schrijver]]
[[Categorie: Horrorschrijver]]
[[Categorie: Geboren in Boston]]
[[Categorie: Geboren in Boston]]
[[Categorie: Overleden in Baltimore]]
[[Categorie: Overleden in Baltimore]]
[[Categorie:Horrorschrijver]]
[[Categorie: Geboren in 1809]]
[[Categorie: Overleden in 1849]]

Huidige versie van 15 apr 2022 om 09:14

Edgar Allan Poe (Boston, Massachusetts, VS, 19 januari 1809Baltimore, Maryland, 7 oktober 1849) was een Amerikaanse schrijver die een grote invloed had op de ontwikkeling van het genre van de korte verhalen, de misdaadliteratuur, en horrorverhalen. Afzonderlijke verhalen zouden ook latere sciencefictionschrijvers zoals Jules Verne beïnvloeden. Zijn gedichten, in Frankrijk vertaald door Charles Baudelaire, werden de basis van de moderne poëzie. De vreemde omstandigheden van zijn overlijden zijn tot op heden onopgehelderd.

Leven

Poe heeft zijn ouders nooit goed leren kennen: Elizabeth Arnold Poe, een Britse actrice, en David Poe, Jr., een acteur die geboren was in Baltimore. Zij waren in 1806 getrouwd, maar de vader verliet het gezin in het jaar dat Edgar geboren was, en zijn moeder overleed aan tuberculose toen hij nog geen drie jaar was.

Hij had een broer, William Henry Leonard, en zus Rosalie, maar werd niet samen met hen opgevoed. Hij kwam terecht bij John Allan, en zijn echtgenote Frances, in Richmond, Virginia. John was een succesvol handelaar in tabak, tekstiel, tarwe en slaven. Edgar had een goede band met zijn pleegmoeder, maar een moeilijke verhouding tot John Allan.

Toen hij dertien was, schreef hij al vele gedichten, maar zijn literair talent werd ontmoedigd door de hoofdonderwijzer en door John Allan, die liever had gezien dat Edgar Poe hem zou opvolgen in de familiezaak. Geld was ook een twistpunt. Poe ging in 1826 studeren aan de Universiteit van Virginia en was een uitmuntend student, maar kreeg niet genoeg financiële ondersteuning van Allan om al zijn kosten te dekken. Poe probeerde daarom zijn geluk met gokspelen, maar liep schulden op.

Op bezoek bij zijn pleegouders stelde hij vast dat zijn vriendin, het buurmeisje Sarah Elmira Royster, intussen met iemand anders verloofd was. Met een gebroken hart verliet hij de familie Allan in maart 1827 en vertrok na enkele dagen naar Boston. Mogelijk om aan schuldeisers te ontsnappen, nam Poe de naam Henri Le Rennet aan (afgeleid van de naam van zijn broer William Henry Leonard). In Boston, zijn geboorteplaats en de favoriete stad van zijn moeder, publiceerde hij in juni of juli 1827 zijn eerste dichtbundel Tamerlane, op eigen kosten, in kleine oplage. In die tijd ging hij ook in het leger om aan de kost te komen. Twee jaar later vernam hij dat Frances Allan op sterven lag wegens tuberculose, maar tegen de tijd dat hij terug in Richmond was, was zij reeds overleden. John Allan kocht hem los uit het leger en hielp hem om ingeschreven te geraken aan de U.S. Military Academy in West Point. Edgar A. Poe blonk uit in zijn studies daar, maar na een acht maanden was hij het daar beu, en hij ging opzettelijk een week lang niet naar oefeningen en lessen, zodat hij uit de Academy ontslagen werd.

Tijdens zijn tijd op West Point verbitterde Poe’s relatie met zijn pleegvader, die in oktober 1830 hertrouwd was zonder het hem te laten weten. Sommigen hebben gespeculeerd dat Poe zich opzettelijk uit de Academy liet zetten om zijn pleegvader te blameren. Uiteindelijk verbrak Allan alle banden met Poe.

Hij trok naar Baltimore, op zoek naar familieleden die hem uit de penarie konden helpen. Een van zijn neven beroofde hem ’s nachts, maar hij vond ook een tante, Maria Clemm, die als een nieuwe moeder voor hem werd en waar hij ook logement kreeg. Kort daarop overleed zijn broer William Henry Leonard op 1 augustus 1831 op 24-jarige leeftijd als gevolg van alcoholisme. Poe had zijn broer niet vaak gezien, maar stond wel in briefcontact met hem en bewonderde hem voor zijn zeereizen. Bij enkele vroege geschriften van Poe kan men ervan uitgaan dat zijn broer mede-auteur was.

Tijdens zijn verblijf in Baltimore overleed John Allan. Hij liet in zijn testament niets na aan Poe, maar wel aan een buitenechtelijk kind dat Poe nooit had gezien. Toen hij 27 was, ging hij met tante Maria Clemm en haar dochter, Virginia Clemm, naar Richmond wonen. Op 16 mei 1836 trouwde hij met Virginia, die toen 13 jaar was.

In februari 1837 trok Poe met het gezin voor ca. 15 maanden naar New York en in de zomer van 1838 verhuisde hij met Virginia en Maria Clemm naar Philadelphia. In maart 1842 ontmoette hij daar Charles Dickens, wiens werk hij zeer waardeerde en meermaals positief had besproken. Dickens beloofde om zich bij Engelse uitgevers in te zetten om Poe in Engeland te laten publiceren, maar zijn inzet voor Poe bleef zonder succes. In maart 1844 verhuisde hij opnieuw naar New York, in de hoop dat hij daar in de tijdschriftenwereld een beter loon zou kunnen krijgen.

In 1847 overleed Virginia aan tuberculose. Na Virginia’s overlijden ging Poe op zoek naar nieuwe partner. Behalve relaties met twee getrouwde vrouwen, deed hij serieuze pogingen met de dichteres Sarah Helen Whitman. Zij verloofden zich, maar de verloving werd verbroken omdat Whitman begon te twijfelen aan Poe’s betrouwbaarheid, en vooral omdat haar moeder koste wat kost een huwelijk met Poe wilde voorkomen. Poe nam toen een overdosis laudanum, vermoedelijk met de bedoeling zichzelf te doden, maar hij overleefde het. Dit is het enige goed gedocumenteerde geval van Poe’s gebruik van opium. Latere beweringen dat Poe regelmatig opium nam en er verslaafd aan was, worden als weerlegd beschouwd.

In 1849 kwam Poe zijn jeugdliefde Elmira Shelton (geboren Royster) opnieuw tegen in Richmond. Zij was intussen weduwe geworden. Na een korte verkering deed Poe haar een huwelijksaanzoek, waarop zij bedenktijd vroeg.

Overlijden

Poe verliet Richmond in de ochtend van 27 september 1849 en zijn bestemming was zijn huis in Fordham. Daar wilde hij de voorbereiding van zijn bruiloft met Elmira Shelton vervroegen en abonnees voor zijn geplande tijdschrift The Stylus winnen. De eerste etappe van Poe’s reis was per schip van Richmond naar Baltimore. Wat er de volgende week is gebeurd en waar Poe verbleef is niet bekend.

Op 3 oktober 1849 vond een drukker genaamd Joseph W. Walker Poe voor Ryan’s Tavern (ook bekend als Gunner’s Hall). Poe maakte een verwarde indruk en leek dronken en/of ernstig ziek. Walker nam op Poe’s verzoek contact op met een vriend, dr. Joseph E. Snodgrass. Een familielid van Poe dat ook op de hoogte werd gebracht, weigerde om voor hem te zorgen. Poe werd bijgevolg naar het Washington Medical College in Baltimore gebracht, waar dr. John J. Moran voor hem zorgde. Poe overleed op 7 oktober 1849. De omstandigheden van het overlijden zijn onduidelijk, de doodsoorzaak is onbekend.

Dr. Moran liet verschillende rapporten achter over Poe’s toestand en overlijden. Deze zijn achteraf geschreven en spreken elkaar en de getuigenissen van andere ooggetuigen op tal van punten tegen. Ze kunnen nauwelijks worden gebruikt voor onderzoek. Documenten uit het ziekenhuis zijn niet bewaard gebleven. Het aantal theorieën over het overlijden van Poe is groot. Ze variëren van zelfmoord en moord tot schade veroorzaakt door alcoholisme, diabetes, cholera, hondsdolheid, syfilis of een hersentumor.

Een hypothese uit 1872 luidt, dat hij mogelijk het slachtoffer werd van zogenaamde ’Coopers’: helpers van politici, die destijds mensen van straat plukten om deze onder invloed van drugs op ’hun’ kandidaat te laten stemmen. Er waren toen verkiezingen, maar de hypothese kon nooit bevredigend worden bewezen.

Hij ligt begraven op de Westminster Presbyteriaanse Begraafplaats in Baltimore. Maria en Virginia Clemm werden later herbegraven naast hem.

rel=nofollow
 
Werk in uitvoering
Iemand is nog met dit artikel bezig. Kom later terug om het resultaat te bekijken.